GLONY

Glony - wyodrębniona z Protista grupa ekologiczna, obejmującą organizmy wodne, jedno lub wielokomórkowe, które choć zdolne do fotosyntezy nie są roślinami. Komórki glonów pozbawione są charakterystycznej dla roślin kutykuli, chroniącej je przed utratą wody, stąd tylko nieliczne glony zdolne są do życia na lądzie. W wodach powierzchniowych są głównymi producentami biomasy i dostawcami tlenu rozpuszczonego. Większość glonów rozmnaża się wegetatywnie (u większości w ogólnie nie stwierdza się procesów płciowych) poprzez podział poprzeczny komórki (jednokomórkowce) lub fragmentację plechy (glony wielokomórkowe). Wiele glonów rozmnaża się za pomocą specjalnych komórek zwanych sporami lub zarodnikami. Spory, ze względu na różnice w ich morfologii dzieli się na zoospory (spory poruszające się za pomocą wici), aplanospory (zarodniki pozbawione zdolności ruchu), akinety (grubościenne spory posiadające charakter przetrwalników, zdolne przeżyć w warunkach suszy).

Do grupy glonów zalicza się eukariotyczne organizmy należące do następujących typów :

• Euglenophyta (Eugleniny),

• Dinoflagellata (Bruzdnice),

• Bacillariophyta (Okrzemki),

• Chlorophyta (Zielenice),

• 
  Rhodophyta (Kransorosty), te dwa typy gromadzą wyłącznie organizmy morskie,

• Phaeophyta (Brunatnice). nie będą one stanowić przedmiotu naszych zainteresowań.

Z przyczyn praktycznych (ale nie systematycznych) do glonów zalicza się również także należące do bakterii (organizmy prokariotyczne) Cyanobacteria (Sinice).

Cyanobacteria (Sinice) są jednokomórkowymi organizmami prokariotycznymi. Sinice odżywiają się autotroficznie, choć część gatunków jest miksotroficzna, co pozwala im występować w wodach o rozmaitym stanie zanieczyszczenia. Żyją pojedynczo lub tworzą formy kolonijne. Zawierają w swoim składzie liczne barwniki fotosyntetyczne: chlorofile a, b i c, karoteny i fikocyjany, nadające im charakterystyczną niebieskozieloną barwę. Rozmnażają się wegetatywnie, procesy płciowe o sinic nie są znane. Typowymi przedstawicielami Cyanobacteria są: Nostoc sp., Oscillatoria sp., Microcystis sp., Anabaena sp., Chroococcus sp.

Euglenophyta (Eugleniny) to głównie słodkowodne, jednokomórkowe organizmy fotosyntetyzujące (posiadające jednak zdolności miksotroficzne), zwykle obdarzone prostym narządem ruchu w formie dwóch wici (jedna z nich zwykle jest mała i trudna do zaobserwowania). Eugleniny nie posiadają sztywnego pancerza zewnętrznego, ich komórki, okryte tylko cienką pellikulą, są dość elastyczne i często zmieniają kształty. Eugleniny zamieszkują słodkowodne stawy, oczka wodne, bagna i bajora, stanowiąc dobry wskaźnik przy oznaczaniu zanieczyszczeń organicznych. Typowy przedstawiciel: Euglena sp.,

Dinoflagellata (Bruzdnice) to zwykle organizmy jednokomórkowe pokryte celulozowym pancerzykiem impregnowanym krzemionką. Charakterystyczną cechą morfologiczną są bruzdy znajdujące się w pancerzyku (równikowa i tylna). Wewnątrz bruzd znajdują się dwie wici, pozwalające bruzdnicy na poruszanie się. Większość bruzdnic to organizmy fotosytetyzujące, ale istnieją również pozbawione pancerzyka formy symbiotyczne i czy pozbawione barwników bruzdnice pasożytnicze. Bruzdnice rozmnażają się bezpłciowo, przez podział komórki. Ich gwałtowne namnożenie się określa się jako zakwit wód. Typowi przedstawiciele: Peridinium sp., Ceratium sp.

Bacillariophyta (Okrzemki) są zwykle jednokomórkowymi (czasem kolonijnymi) organizmami okrytymi dwudzielnym pancerzykiem inkrustowanym krzemionką (składającym się z większego „wieczka” oraz mniejszego „denka”). Większość okrzemek stanowi organizmy planktonowe, zdolne do fotosyntezy, poruszające się po powierzchni ruchem ślizgowym. Rozmnażają się zwykle bezpłciowo przez podział komórkowy. W wyniki tego podziału komórki potomne otrzymują po jednej połowie skorupki, która staje się większą częścią pancerzyka komórki potomnej („wieczkiem”). Prowadzi to nieuchronnie do stopniowego zmniejszania się wymiarów, aż do pewnej wartości granicznej. Wtedy następuje wytworzenie pozbawionych skorupy gamet. Powstała zygota rozrasta się zanim zacznie proces odtwarzania pancerzyka, dzięki czemu okrzemka odzyskuje pierwotny rozmiar. Okrzemki żyją w wódach zarówno słonych jak i słodkich. Najczęściej występujące rodzaje to: Cymbella sp., Tabellaria sp., Pinnularia sp.

Chlorophyta (Zielenice) jest złożoną i różnorodną grupą organizmów. Znajdujemy tu zarówno organizmy jednokomórkowe, kolonijne a także wielokomórkowe (nitkowate lub warstwowe). Ich wielkość waha się od rozmiarów mikroskopijnych do nawet 0.5 metra. Są organizmami fotosyntetyzującymi, ich głównym materiałem zapasowym jest skrobia, posiadają w większości celulozowe ściany komórkowe. Zielenice posiadają szereg cech wspólnych z roślinami (barwniki, substancje zapasowe, celulozowe ściany komórkowe). Rozmnażanie zielenic ma różnorodny przebieg, występują zarówno procesy płciowe jak i bezpłciowe. Typowi przedstawiciele: Chlorella sp., Ulothrix sp., Cladophora sp., Volvox sp., Spirogyra sp., Closterium sp., Cosmarium sp.

---