Czym jest prasa w rozumieniu ustawy prawo prasowe z 1984 r.?
Zgodnie z art. 7 Ustawy o Prawie Prasowym z 1984 r. PRASA to:
publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem lub nazwą, numerem bieżącym i datą, w szczególności:
- dzienniki i czasopisma
- serwisy agencyjne
- stałe przekazy tekstowe
- biuletyny
- programy radiowe i TV
- kroniki filmowe
wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazu, w tym także tele- i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania
zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską
Na czym polega tzw. przeniesienie ciężaru dowodowego w sprawach o naruszenie dóbr osobistych (art. 23 w związku z art. 24 kodeksu cywilnego)?
Kodeks cywilny:
Art. 23. Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Art. 24. § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
§ 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.
Art. 23 dotyczy zasady ochrony niezbywalnych praw osobistych
Art. 24 dotyczy <wg tego co mam w notatkach z wykładu> ODWRÓCENIA tudzież PRZENIESIENIA CIĘŻARU DOWODOWEGO, czyli obowiązku udowodnienia zaistniałej sytuacji, np pożyczkodawca musi udowodnić, że pożyczka została udzielona. Oskarżyciel musi udowodnić swoje oskarżenie, a oskarżony swoją niewinność.
Osoba zniesławiona nie musi udowadniać niczego poza faktem rozpowszechniania pogłosek na jej temat, a osoba zniesławiająca musi udowodnić prawdziwość tych pogłosek.
Na czym polega tzw. trójwarstwowa koncepcja ochrony praw osobistych? Czy ich ochrona jest taka sama wobec osób prywatnych i osób pełniących funkcje publiczne?
TRÓJWARSTWOWA KONCEPCJA OCHRONY PRAW OSOBISTYCH:
Działalność publiczna - podlega najmniejszej ochronie.
Prywatność - ochrona tej sfery jest słabsza w przypadku osób publicznie znanych
Intymność - podlega największej ochronie zarówno w przypadku osób prywatnych, jak i w przypadku osób publicznie znanych.
Ochrona tych praw nie jest taka sama wobec osób prywatnych i osób pełniących funkcję publiczne - różnica polega na mniej restrykcyjnym podejściu do ochrony prywatności osób publicznie znanych.
Czy w świetle prawa cywilnego i orzecznictwa polskiego (zwłaszcza uchwały Sądu Najwyższego z lutego 2005) dziennikarz - naruszając czyjeś dobra osobiste - zawsze ma obowiązek pisania prawdy, czy też po spełnieniu pewnych warunków przy opracowywaniu materiału prasowego ma prawo do pomyłki?
Uchwała SN z 18.02.2005 r. głosi, że dziennikarz ma prawo do pomyłki jeśli:
- działa zgodnie z zasadami etyki dziennikarskiej
- działa zgodnie z zasadami sztuki dziennikarskiej
a) należy wysłuchać obu stron, ale nie można na tym poprzestać
b) fakt jest prawdopodobny wtedy, gdy potwierdzają go co najmniej dwa niezależne źródła
- wykaże, że działa w ważnym interesie społecznym
Czy radiowęzeł jest prasą w rozumieniu ustawy prawo prasowe?
Tak, zgodnie z art.7.2 PP
Prawo chroni nasz wizerunek, którego nie wolno publikować bez naszej zgody. Jednak w pewnych przypadkach można opublikować nasz wizerunek bez uzyskania uprzedniej zgody. Jakie to przypadki? (zakładamy, że nie jesteśmy osobami publicznie znanymi i nie pełnimy funkcji publicznych)
Jeśli nasza tożsamość nie będzie możliwa do zidentyfikowania. Chodzi głownie o to, że taka osoba jest częścią większej całości. Może to być tzw. pseudozatajenie, bo samo podanie okoliczności może ułatwić identyfikację osoby.
Więcej przypadków nie znalazłam jak macie to uzupełnijcie i prześlijcie….
Czy wolno nam opublikować bez zgody zainteresowanego zdjęcie osoby pełniącej funkcje publiczne w sytuacji prywatnej, gdy tej funkcji nie pełni?
Ustawa o Prawie Autorskim i Prawach pokrewnych:
art.81
Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych,
Według tego, co miałam w notatkach nie wolno nam opublikować takiego zdjęcia, ale zasada ta często jest łamana i wiele zależy od samej osoby sfotografowanej, bo jej sfera prywatna podlega mniejszej ochronie.
Kto staje przed sądem w imieniu gazety (to samo tyczy się innych mediów) jeśli zostanie ona pozwana o naruszenie dóbr osobistych z art. 23 i 24 kc. Na czym polega wówczas tzw. odpowiedzialność solidarna?
Przed sądem w imieniu gazety stają:
- autor
- redaktor naczelny
- wydawca
ODPOWIEDZIALNOŚĆ SOLIDARNA polega na tym, że jeśli nawet tylko autor naruszył w swoim artykule dobra osobiste innej osoby, to i tak redaktor naczelny i wydawca ponoszą odpowiedzialność za ten czyn, bo pozwolili na opublikowanie takiego tekstu.
Kto staje przed sądem karnym w przypadku oskarżenia prywatnego o przestępstwo pomówienia z art. 212 kodeksu karnego? Jaka kara grozi osobie, która popełnia to przestępstwo za pomocą środków masowego komunikowania?
Kodeks Karny:
Art. 212. § 1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności,
podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku.
§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Zgodnie z tym artykułem przed sądem staje sam autor. Osoba, która popełnia to przestępstwo za pomocą środków masowego komunikowania podlega:
- karze grzywny
- karze ograniczenia wolności
- karze pozbawienia wolności do lat 2
Czy dziennikarz ma obowiązek poinformowania swego rozmówcy, że przysługuje mu prawo do autoryzacji tekstu (art.14.2 prawa prasowego)?
Dziennikarz nie ma obowiązku proponowania autoryzacji. Zgodnie z Ustawą o Prawie Prasowym nie może odmówić prawa do autoryzacji osobie, która sama się o nią upomina.
Czy dziennikarz ma obowiązek uzyskania zgody po publikację informacji udzielonej mu przez osobę, która jej udziela?
Tak, zgodnie z art. 14.1 PP:
Publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji utrwalonych za pomocą zapisów fonicznych i wizualnych wymaga zgody osób udzielających informacji.