Odkąd zacząłem chodzić do szkoły zastanawiałem się czy jest ona naprawdę dobrze zorganizowana.
Poczynając od podstawówki przez gimnazjum liceum a później studia człowiek powinien kształtować swoją osobowość, światopogląd i poszerzać horyzonty intelektualne. Powinien dostosowywać się do życia w nowoczesnym społeczeństwie, być kreatywnym i umieć radzić sobie w trudnych i niejednoznacznych sytuacjach. By osiągnąć powyższe cele i umiejętności z pomocą powinna nam przyjść szkoła. I tutaj zadajmy sobie pytanie czy aby na pewno przychodzi?
Pokolenie, które obecnie udaje się do podstawówki świetnie operuje wiedzą technologiczną. Na co dzień korzysta z internetu, komputerów, mp3 i wszelkich udogodnień technologicznych. Jest całkowicie zinformatyzowane. Niestety za dzisiejszą młodzieżą i dzisiejszym światem nie nadąża nasza szkoła. Szkoła, w której według badań 40 % nauczycieli jest w przedziale wiekowym 39 -47 lat. Czyli wychowywali się i uczyli w warunkach zupełnie innych od naszych współczesnych. Nauczają tak jak byli nauczani. Czyli wkucie całego materiału na pamięć. Z każdego przedmiotu. Uczeń więc według dzisiejszych standardów ma być chodzącą encyklopedią. Ekspertem z każdej dziedziny.
Zadajmy teraz sobie pytanie gdzie jest najwięcej na świecie noblistów. Odpowiadam, że w USA. Po części dlatego, że nakłady finansowe po części dlatego , że importują najwybitniejszych. Ale zwróćmy uwagę, że najwięcej noblistów jest w społeczeństwie, którego ponad połowa nie umiała odpowiedzieć na pytanie gdzie leży Irak. Debile, głąby, nieuki mówili Polacy. (Pomijam fakt, że na 100 zapytanych prze ze mnie osób co jest stolicą województwa Podkarpackiego poprawnie odpowiedziało może z 12-stu. ). Tylko zadajmy sobie pytanie czy im ta wiedza jest niezbędna do codziennego funkcjonowania? Absolutnie nie. Tam każdy specjalizuje się w swojej dyscyplinie. Jeśli jest się świetnym fizykiem to mam klapki i idę tą drogą. Ja zaś pamiętam w moim liceum (jednym z najlepszych w mieście), w którym zdawałem maturę z historii, dwa miesiące przed egzaminem dojrzałości musiałem jeszcze pisać klasówkę z fizyki. Z przedmiotu, z którym nie będę miał więcej do czynienia.
Do czego zmierzam? A do tego, że dzisiejsza szkoła nie uczy zdobywania informacji, tylko uczy wkuwania ich na pamięć. Każdy z nas musiał znać na pamięć budowę wewnętrzną pantofelka. Kto dzisiaj potrafi to powtórzyć? A no ten, który wejdzie w google i wpisze daną frazę. Ten, który potrafi znaleźć potrzebną mu informację w kilka sekund. Według badań Wyższej Szkoły Pedagogiki Resocjalizacyjnej 90 % dzisiejszej młodzieży, dzieci wieku szkolnego korzysta z internetu w celu odrobienia pracy domowej. To dobrze, że ułatwiają sobie pracę. Tylko, że nie potrafią zweryfikować zdobytej wiedzy. Szkoła powinna im pomóc. Nauczyć szukać. Nie wkuwać.
Arnold Schwarzenegger uznał, że zbyt dużo wydaje się pieniędzy rodziców na książki. „ U nas studenci ciągle uczą się z materiałów wydrukowanych drukiem jak za Gutenberga” powiedział kiedyś w wywiadzie dla „San Jones Mercury News”. Uznał, że stanu nie stać na takie wydatki i kazał przygotować cyfrowe podręczniki do nauki matematyki i fizyki. Ogólnodostępne w sieci. Dzięki tym oszczędnościom postanowił zatrudnić nowych nauczycieli aby zmniejszyć liczbę dzieci w klasie.
U nas niestety liczba dzieci w klasie jest przerażająco wysoka. Klasy, w których uczy się po 30 do 35 uczniów są normą. Sam się w takiej uczyłem w podstawówce. W takich warunkach najzdolniejsi tracą motywację do nauki. Pamiętam, że wolałem nie iść do szkoły tylko zostać w domu i uczyć się do matury. Dlaczego? Ponieważ zauważyłem, że w 45 minut w domu jestem w stanie opracować dwa tematy. Na lekcji często nauczycielom nie udawało się zrobić nawet jednego.
Najlepszym przykładem zabijania osobowości i umiejętności przez szkołę może być chłopak imieniem Christopher z Montany. Nigdy nie został posłany do szkoły. Mimo to w wieku 15 lat skończył szkołę średnią, dzięki kursom korespondencyjnym. Mało tego zdążył do tego czasu przeczytać 4 tysiące książek! Najważniejszym jednak jego osiągnięciem jest napisanie książki fantasy „Eragon”. Światowego hitu, który okupował listę bestsellerów przez 24 tygodnie! Sprzedał ponad milion egzemplarzy.
Na zachodzie Europy tworzy się nowoczesne szkoły, nowoczesne klasy. Przyjazne uczniowi. Przykład Kingsland, w którym klasa do geografii jest… samolotem. Tak to prawda. Dzieci siedzą w odrestaurowanym samolocie. Każde z nich posiada własny notebook za pomocą którego poznaje świat. Nie z pożółkłych PRL-owskich map jak wygląda to u nas
Tak wygląda lekcja geografii
Kolejnym problemem szkoły jest domniemanie nieomylności nauczyciela oraz bariera nie do przebycia nauczyciel- uczeń. Już wyjaśniam o co chodzi.
Ile razy zdarzyło mi się poprawić nauczyciela? Nie zliczę. Ile razy miałem z tego powodu nieprzyjemności? Również nie zliczę. Ciągle panuje przekonanie, że jeżeli nauczyciel tak powiedział to musi być prawda. No jednak nie zawsze. Na specjalizację nauczycielską idą ludzie, którzy nie dostali się na inne kierunki studiów ( nie zawsze ale w przeważającej większości) Przykład? Kto robi specjalizację nauczycielską na kierunku informatyka? Osoba, która nie potrafi ani dobrze programować, ani tworzyć stron www. Jednym słowem najsłabsi z roku. Gdy pytałem ludzi na historii dlaczego poszli na ten kierunek studiów odpowiadali, że nie dostali się na prawo, nie dostali się na socjologię. Czyli osoby, które w społeczeństwie stoją niżej intelektualnie. (Oczywiście to nie jest regułą ale przeważnie tak niestety jest)
Kolejny problem to magiczna bariera nauczyciel-uczeń. Dlaczego w liceum mówi się do nauczyciela, który jest wymęczonym magistrem profesorze? Z niego jest taki profesor jak ze mnie fizyk.
Na szczęście powstają w Polsce szkoły, w których uczeń przynosi na lekcję kawę, może zjeść w międzyczasie kanapkę. Swobodnie rozmawia z nauczycielem, mówiąc do niego na ty. Uczą więc owe szkoły wzajemnych, przyjacielskich relacji i współpracy między pokoleniami. Często taki nauczyciel sporo może nauczyć się od swego ucznia - kolegi.