Zwierciadło świetlistego umysłu (Namkhai Norbu), Wschód, buddyzm, Garuda

Ustny przekaz nauk Dzogczen w tradycji Siang Siung mówi o przejrzystości światła, a stosowny tekst jest zatytułowany "Przejrzystość Zwierciadła". Chciałbym teraz trochę o tym opowiedzieć. Tekst ten został przekazany przez mistrza zwanego Tapihritsa, o którym wielu sądzi, że żył w czasach Padmasambhawy, czyli wtedy, kiedy Padmasambhawa przebywał w Tybecie. Jednak dokumenty i kroniki historyczne, w tym dokumenty Tunhuang wskazują na to, że żył on w czasach Songtena Gampy, czyli w początkowym okresie rozwoju buddyzmu w Tybecie. Tapihritsa przekazał nauki innemu nauczycielowi zwanemu Nangzher Lopo, który również stał się wielkim mistrzem dzogczen. Mieszkał w Tybecie Zachodnim w okolicy Góry Kajlaś. Kiedy później zaproszono go do Tybetu Centralnego, tam również wprowadził te nauki.

Siang Siung to nazwa starożytnego i zaginionego królestwa, którego położenie trudno jest dziś precyzyjnie ustalić. Wiadomo jedymie, że w dawnych czasach Siang Siung obejmowało zachodnie połacie Tybetu. Stolicę tego kraju odkryto u podnóża Góry Kajlaś, w pobliżu świętego jeziora Manosarowar. To święte jezioro i ta święta góra posiadają wielkie znaczenie nie tylko dla religii tybetańskiej, ale również hinduskiej. Mówi się, że to niesamowite jezioro stanowi źródło czterech wielkich świętych rzek. Dla hindusów Góra Kajlaś jest świętą górą, rezydencją boga Śiwy.
Kiedy królestwo Siang Siung od dawna już istniało, nazwa "Tybet" jeszcze się nie pojawiła. Tak było za rządów ośmiu sławnych królów Siang Siung, królestwo Tybetu powstało dopiero w następnych pokoleniach. A potem, przez bardzo długi okres, istniały dwa sąsiadujące z sobą królestwa - Siang Siung i Tybet. Nawet po powstaniu królestwa Tybetu, przez około 30 pokoleń, te dwa królestwa istniały obok siebie. Dopiero póniej, począwszy od czasów sławnego buddyjskiego władcy Songten Gampo, który wprowadził do Tybetu indyjską postać buddyzmu, możemy mówić o kulturze Tybetu jako substancjonalnie buddyjskiej. Król ten podbił sąsiednie królestwo Siang Siung; dopiero więc za jego rządów Siang Siung przestało istnieć jako niezależne państwo. Historię Tybetu można podzielić więc na trzy okresy. Najbardziej archaiczny okres to czasy królestwa Siang Siung. Potem mamy etap istnienia obok siebie dwóch królestw - w zachodniej części tego, co obecnie jest Tybetem, znajdowało się Siang Siung; w innej jego części (Tybet Centralny), którą obecnie nazywamy Tybetem właściwym, rządzili królowie Jarlung. Następnie, w ostatniej fazie, cały region Siang Siung został podbity przez Tybetańczyków.
Nauki, które teraz będziemy omawiać, nazywamy "Ustną tradycją Siang Siung", ponieważ Siang Siung zapoczątkowało nauki bonpo i stanowi ich geograficzne źródło. Dopiero potem zostały one przełożone z języka siang siung na tybetański. Ta "Ustna tradycja Siang Siung" stanowi jedyną tradycję dzogczen, która posiada historycznie sprawdzalne i autentyczne źródła w bonie. Dlatego uważamy, że ma ona wyjątkowe znaczenie. Zasadniczy sposób funkcjonowania tych nauk jest mniej więcej identyczny z tym, w jaki istnieją nauki dzogczen (w szkole nigmapy buddyzmu tybetańskiego){...}
Tapihritsa przekazał 60 rodzajów nauk dzogczen. Ostateczną nauką tego cyklu była "Rigpi tsel łang (rig-pa'i rtsal dbang)", czyli "Bezpośrednie wprowadzenie do naturalnego stanu i do nauk o naturze przejrzystości, czyli o świetle". I tak te nauki o przejrzystości zwierciadła (które jest naturą umysłu) stanowią istotę wszystkich 60 nauk, które przekazał (Nangzherowi Lopo){...} Zawarte w tytule tego tekstu e sel ('odgsal) oznacza przejrzyste światło, sem (sems) to natura umysłu (sem nid; sems nyid), a melong (me-long) - zwierciadło. Tak więc mamy "Zwierciadło przejrzystego światła umysłu". Nauki te należą do ustnej tradycji dzogczen, która nosi nazwę Siang Siung Nien Dziu.
Mistrz Nangzher Lopo (zwany również Gierpungą/Dzierpungą?) zapytał starego mistrza Tapihritsę, w czym należy szukać przyczyny tego, że ktoś staje się oświeconym Buddą, a ktoś inny przemieszcza się w sansarze. Mistrz Tapihritsa odparł, że ostateczną przyczyną zarówno transmigracji, jak i oświecenia jest podstawa (szi; gzhi), pierwotny stan jednostki (który reprezentuje nierozdzielną jedność pustki i świetlistej przejrzystości). Z dang (gdangs) pustki, która stanowi cechę charakterystyczną jej energii, powstaje możliwość oświecenia (jak również transmigracji). A z tej obecności powstaje pięć świateł {...} Sama obecność jest tym, co nazywamy przejrzystością i światłem (salła; gsal-ba). Ale nawet to, co nazywamy "światłem", samo w sobie jest obecnością lub świadomością, z czego powstaje to, co nazywamy umysłem. Cechą charakterystyczną umysłu jest to, co określamy mianem ruchu (juła; 'gyu-ba), a ten ruch istnieje w kunszi; jego cechą jest również podstawa {...}
Naukę tę można wyjaśnić w sposób następujący: stan Samantabhadry, czyli Kuntu Zangpo, od samego początku nigdy nie jest uwarunkowany przez złudzenia, nie ogranicza też wyzwolenia. Od samego początku jest w spontaniczny sposób sam w sobie wyzwolony (lundrub; lhun-grub). Dlatego też stan ten nosi nazwę Kuntu Zangpo, w pełni doskonałego (zangpo; bzang-po) wszędzie i w każdej istocie (kun-tu). Wiedząc, że cała nasza relatywna egzystencja jest z nim związana, odkrywamy, że nasz własny Pierwotny Stan, nasz własny pierwotny wymiar, jest stanem Samantabhadry (kun zang donpa; kun bzang dgongs-pa)...