PRACA KONTROLNA

Z PRODUKCJI ROŚLINNEJ

TEMAT: BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY PODCZAS PRZECHOWYWANIA I STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN

Prace wykonała: JOANNA OLESZCZUK

SEMESTR: DRUGI

Najogólniej środki ochrony roślin można określić jako związki chemiczne pochodzenia naturalnego (roślinne) i syntetycznego (sztuczne), stosowane do niszczenia szkodników roślin, zwalczania ich chorób, regulacji wzrostu jak również regulowania zachwaszczenia plantacji roślin uprawnych. Środki ochrony roślin powinny się charakteryzować przede wszystkim następującymi właściwościami: selektywną toksycznością (tylko w stosunku do agrofagów), krótką trwałością w środowisku i nie ulegać kumulacji w roślinach.

Wykaz środków ochrony roślin obecnie zarejestrowanych i stosowanych w  polskim rolnictwie obejmuje obecnie około 1000 pozycji. Liczba dopuszczonych do stosowania preparatów ulega ciągłym zmianom. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż z dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej zostaliśmy zobowiązani do przestrzegania ustawodawstwa unijnego, również w zakresie ochrony roślin. Dyrektywa 91/414 Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej regulująca kwestie dopuszczania środków ochrony roślin do obrotu i ich stosowania na terenie Unii Europejskiej narzuciła obowiązek weryfikacji wszystkich  stosowanych dotychczas substancji aktywnych na podstawie ujednoliconych i wielokierunkowych badań. W trakcie przeglądu producent preparatu musi na podstawie przeprowadzonych badań udowodnić, że dana substancja aktywna nie stwarza zagrożenia dla środowiska naturalnego i zdrowia człowieka. Brane są także dane dotyczące ekotoksykologii i  pozostałości w łańcuchu pokarmowym. Substancja aktywna oceniona negatywnie w trakcie przeglądu jest wycofywana ze stosowania na terenie Unii, natomiast po uzyskaniu pozytywnej oceny zostaje dopuszczona do stosowania w ochronie roślin i zostaje wpisana do Załącznika  1 Dyrektywy 91/414. W wyniku tej weryfikacji wiele preparatów zostaje przeklasyfikowanych pod względem toksyczności, a środki ochrony roślin zawierające substancje aktywne nie włączone do Załącznika 1 są wycofywane ze stosowania. Wykaz środków dopuszczonych do stosowania w ochronie roślin w Polsce jest wydawany rokrocznie przez ministra właściwego do spraw rolnictwa. Publikowany jest także w Zaleceniach Ochrony Roślin wydawanych przez Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu.

Celem stosowania środków ochrony roślin jest osiągnięcie maksymalnej skuteczności ochrony przy zachowaniu bezpieczeństwa dla ludzi oraz środowiska.

 

Zasady stosowania środków ochrony roślin są uregulowane w ustawodawstwie polskim. Naczelnym dokumentem jest Ustawa o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 roku (Dz. U. z dnia 27 stycznia 2004 roku, nr 11, poz. 94). Postanowienia ustawy są realizowane na co dzień na podstawie Rozporządzeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi lub przez inne urzędy wykonawcze odpowiedzialne za określony obszar działań.

Zgodnie z postanowieniami ustawy zabiegi związane ze stosowaniem środków ochrony roślin mogą wykonywać wyłącznie osoby przeszkolone w tym kierunku i posiadające aktualne zaświadczenie. Sprzęt stosowany do wykonywania zabiegów powinien być sprawny technicznie, a jego sprawność musi być potwierdzona badaniami i atestem. Ważne jest także aby środki ochrony roślin w terenie otwartym stosować, gdy prędkość wiatru nie przekracza 3m/s, co zapobiega przede wszystkim znoszeniu cieczy roboczej poza chronioną uprawę na tereny, gdzie mogą znajdować się rośliny atrakcyjne dla pszczół. Należy przestrzegać również odległości od miejsc zamieszkania, zabudowań gospodarczych . Minimalna odległość wynosi w tym przypadku 20 metrów.
Naczelną zasadą przed użyciem jakiegokolwiek środka ochrony roślin jest dokładne zapoznanie się z etykietą - instrukcją jego stosowania. Przestrzeganie zawartych tam informacji pozwala na skuteczne i bezpieczne dla środowiska wykonanie zabiegu zwalczania agrofaga. Należy pamiętać, że osoby wykonujące zabiegi ochronne, które nie zastosują się do wymienionych zaleceń podlegają karze grzywny i zobowiązane są do pokrycia strat spowodowanych takim działaniem, a orzekanie następuje w trybie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

 Przed zastosowaniem środka zawsze uważnie przeczytać etykietę.
Oprócz zaleceń dotyczących stosowania instrukcja zawiera również okresy karencji i prewencji oraz specjalne wskazówki dotyczące zagrożeń i zasady bezpieczeństwa.

 Zakładać odzież ochronną.
Przy przygotowywaniu cieczy roboczej i wykonywaniu zabiegu należy zakładać odzież ochronną, czyli spodnie i bluzę z długimi rękawami. Do kompletnego stroju potrzebne są rękawice, kalosze; przy opryskach wyższych krzewów i drzew również czapka i okulary.

 W czasie wykonywania zabiegu nie wolno pić, jeść, palić.

 Dokładnie odmierzać przepisane ilości preparatu i wody.
Należy dokładnie przestrzegać zaleconych przez producenta dawek preparatu. Liczne preparaty ogrodnicze zawierają specjalne miarki lub pojedyncze dawki środka ułatwiające użytkownikowi dokładne zastosowanie zalecanej ilości.
Preparaty płynne: najpierw odmierzyć zalecaną ilość wody, potem dodać preparat.
Preparaty sypkie: preparat rozpuścić w niewielkiej ilości wody, następnie uzupełnić wodę do potrzebnej ilości.
Po starannym zamknięciu opryskiwacza, należy kilkakrotnie potrząsnąć nim, aby ciecz robocza dokładnie się rozmieszała.
Należy unikać oprysków w pobliżu kanalizacji, jak również: rozsypania, rozlania przez nieuwagę, niekontrolowanych odprysków itp.

 Unikać pozostawiania resztek cieczy użytkowej.
Przygotowywać zawsze tylko taką ilość roztworu do oprysku, jaka rzeczywiście jest potrzebna. Jeśli mimo to pozostanie nie zużyta resztka, należy rozcieńczyć ją wodą w stosunku 1:10 i rozprowadzić ponownie po powierzchni, na której został wykonany zabieg ochronny. W żadnym wypadku nie wolno wylewać nadmiaru roztworu do kanalizacji.

 Najlepiej zaczekać na pogodę chłodniejszą i bezwietrzną.
Wówczas udaje się uniknąć strat wynikających z parowania lub znoszenia cieczy użytkowej przez wiatr podczas oprysku. Zabiegi w wysokich temperaturach mogą być przyczyną uszkodzeń roślin, ponadto skuteczność niektórych preparatów może być znacznie obniżona. Z tego względu zabiegi należy zawsze wykonywać wczesnym rankiem lub wieczorem, gdy zwykle bywa chłodniej.

 Czyszczenie używanych opryskiwaczy i usuwanie pustych opakowań po preparatach.
Woda użyta do mycia opryskiwacza absolutnie nie może dostać się do cieków wodnych, jak np. stawy, rowy, strumienie lub do kanalizacji, lecz powinna zostać użyta do ponownego oprysku powierzchni, na której był wykonywany zabieg ochronny. Jeśli preparat znajdował się w butelce, to należy ją najpierw dokładnie wypłukać wodą, a popłuczyn użyć w sposób opisany wyżej.
Sposób postępowania z opróżnionymi opakowaniami po środkach ochrony roślin określają etykiety stosowania oraz przepisy Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r. (Dz. U. 63, poz. 638 z 2001 roku z późn. zm.).
Zgodnie z instrukcjami - etykietami stosowania - opróżnione opakowania po środkach ochrony roślin należy trzykrotnie przepłukać wodą, a popłuczyny wlać do zbiornika opryskiwacza z cieczą użytkową. Opróżnione, trzykrotnie przepłukane wodą opakowania należy zwrócić do sprzedawcy, u którego środki zostały zakupione. Bardzo ważne jest, aby zwracane opakowania były czyste. Podczas przyjmowania opakowań sprzedawcy powinni starannie kontrolować ich czystość. Opakowania z pozostałościami środków nie będą odbierane do utylizacji ze względu na niebezpieczeństwo zatruć lub skażenie środowiska podczas ich magazynowania i/lub transportu. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że zgodnie z przepisami instrukcji, spalanie opakowań po środkach ochrony roślin przez użytkownika we własnym zakresie jest zabronione. Zabronione jest również wykorzystywanie opróżnionych opakowań po środkach ochrony roślin do innych celów, w tym traktowanie ich jako surowce wtórne

 Po użyciu preparatu należy się dokładnie umyć.
Po pracy ze środkami ochrony roślin trzeba umyć się, używając dużej ilości wody i mydła. Zmienić ubranie zanieczyszczone preparatem ochrony roślin, a następnie uprać je.

 Preparaty ochrony roślin przechowywać w bezpiecznym miejscu.
Środki ochrony roślin należy zawsze przechowywać w szczelnie zamkniętych opakowaniach,
w pojemnikach oryginalnych i w bezpiecznym miejscu, aby były całkowicie niedostępne dla dzieci i zwierząt domowych.

 Przestrzegać okresów karencji.
Okresem karencji nazwany jest czas, który musi upłynąć od ostatniego zabiegu z zastosowaniem preparatu ochrony roślin do momentu zbioru owoców lub jarzyn. Okresy karencji różnią się zarówno w zależności od rodzaju rośliny jak i preparatu ochrony roślin i są zawsze podane w instrukcji stosowania.

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Augusta Zamoyskiego w Jabłoniu

SZKOŁA POLICEALNA/ TECHNIKUM ROLNICZE

---