Rynek pracy

Rynek pracy obejmuje całokształt zagadnień związanych z kształtowaniem podaży pracy i popytu na pracę. Na rynku pracy mają miejsce transakcje kupna pracy, czyli angażowania pracowników oraz transakcje sprzedaży pracy. Popyt reprezentowany jest przez pracodawców oferujących miejsca pracy, a podaż reprezentowana jest przez poszukujących pracy.

Na rynku pracy w warunkach gospodarki rynkowej występuje konkurencja. Bezrobocie powoduje, że poszukujący pracy muszą systematycznie podnosić swoje kwalifikacje, które uczynią ich bardziej konkurencyjnymi w stosunku do innych poszukujących pracy.

Najważniejsze cechy polskiego rynku pracy, ujawnione w początkowym okresie transformacji systemowej to znaczący spadek popytu na pracę, istotne przekształcenia w strukturze pracujących oraz masowe bezrobocie.

Rynek pracy można rozpatrywać w trzech wymiarach:

• Wymiarze krajowym - jest rozpatrywany w skali całego kraju, podlega on ogólnej polityce państwa i jest regulowany przez decyzje centralne,

• Wymiarze regionalnym - występuje w skali województwa lub makroregionu,

• Wymiarze lokalnym - jest rozpatrywany w skali gminy lub kilku powiązanych ze sobą miast i gmin,

• Wymiarze zagranicznym - praca poza granicami kraju ojczystego

W praktyce określenie zasięgu rynków regionalnych i lokalnych wynika ze sposobów agregacji publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny danych statystycznych, z zakresu działania samorządów lokalnych oraz ze struktury organizacyjnej państwowych służb zatrudnienia.

Rodzaje rynków pracy

• Podział według "statusu prawnego" pracy:

• rynek oficjalny rynek - gdy osoba pracuje zgodnie z prawem, a z jej płacy pobiera się składki ZUS, składki zdrowotne, itp.

• Szara strefa (tzw. "praca na czarno"):

• Uzyskiwanie dochodów bez odpracowania żadnych składek - jest to korzystne dla pracodawcy, z kolei dla pracobiorcy jest niekorzystne, ponieważ:

• nie może "narzekać" na nieuczciwego pracodawcę,

• gdy ulegamy wypadkowi, za koszty leczenia płaci sam,

• brak składek na emeryturę.

• Przewiduje się, że w Polsce ok. 30-40% Polaków zarabia na czarno.

Bibliografia:

„ Wybrane elementy rynku pracy” Katarzyna Głąbicka . Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP. Warszawa 2001