1.Uczen zdolny
Na rozwój zdolności u dzieci maja wpływ takie czynniki jak:genetyczne-powstałe w wyniku różnic indywidualnych danego gatunku, a także czynniki środowiskowe które sprzyjaja rozwojowi czynnikow genetycznych
Obecnie możemy wyroznic 2 rodzaje zdolności:
1)zdolności ogólne społeczeństwa które powstaja w wyniku rozwoju technik nauki
2)występują w odniesieniu do dzieci z wyjatkowymi zdolnościami i predyspozycjami do pracy umysłowej
-dziecko wybitne-tworczosc dziecka w danej dziedzinie odpowiada wysokim standardom,stwierdza się to na pods.bardzo wysokich warunkow w obiektywnym tescie wiadomości lub doruwnujacym mu poziomem trudności oficjalnym egzaminie.w niktorych przypadkach wykorzystuje się wyniki-egz szkolnych.pozatym za ucznia wybitnego można uznac ucznia wygrawajacego olimpiady,konkursy.do tej grupy może być zaliczony przez eksperta w danej dziedzinie.
-dziecko zdolne wybitne-wykonuj zadania łatwo,szybko czasami narzuca tempo pracy innym dzieciom.nauczyciel dazy do osiągnięć -wtedy dziecko dazy do ogolu i obniza poziom
-dziecko zdolne konformistycznie-ukrywaja zdolności aby nie być inni niż poprzednicy
-uczniowie zdolni nudzący się w szkole-one nie interesuja się zbyt łatwymi zadaniami szkolnymi gdyz nie pobudza je to do wysiłku ,one poniej mogą się obniżyć w nauce
-dzieci rozmyslmie ukrywające swe zdolności-nie ujawniaja się majac na uwadze wlasne korysci,SA swiadome swojej wiedzy i mogą manpulowac dorosłymi
A)gdy grupa dązy do ograniczenia do minimum zadan ,aby zajac się tym co lubia w efekcie osiągają sukces ale kosztem innych dziedzin zycia
b)grupa ta wykorzystuje swe zdolności aby przeprowdzic sabotaż na lekcji
c)grupa dazy do realizacji własnych celów,bez patrzenia na szkody innych osób
Zdolności-dotycza dzieci umysłowych intelektualnych nauki matma,chemia,fiza
Talent-dotyczy sztuki,muzyki,tanca
Zdolności ogolne-predyspozycja jakie posiada do nauki (pamiec,myslenie,szybkie przypominanie i wykorzystywanie w praktyce)
Zdolności specjalne-dotycza 1 dziedziny lub 2-3 pokrewnych
Talent-dotyczy sztuki(muzyka,plastyka,rzeźba,aktorstwo,sport,organizatorskie,w dziedzinitworczoscii innowacj ,wynalazcy,odkrywcy
Talent specjalny:kulinarny krawiecki,pisarski,pedagogiczny
Jak pomoc dzieciom zdolnym:
Przyznac stypendium nuakowenp.przez gmine powiat,prezydent,szkole,zachęcić do pracy w kolach naukowych,badawczych,indywidualny tok nauki,obozy naukowe ,wycieczki
Praca uczniem zdolnym-nastawienie na ilość-wiecej zdan oraz na jkaosc trudniejsze zdania.
2.Cechy szkoły
Szkoła -z gr.schola-relaks wypoczynek
Szkoła-placówka oświatowo -dydaktyczna,która spełnia następujące funkcje
+dydaktyczna(przekazuje wiedze ogólną)
+wychowawczą(przekazuje wiedze o normach społecznych)
+opiekuncza(zapewnia opieke uczniom na czas pobytu w szkole i nie tylko)
Szkoła może organizowac czas wolny.
Cechy szkoły które odróżniają ja od innych instytucji
+szkoła przekazuje wiedze naukowa (empirycznie potwierdzona)
+szkola przekazuje wiedze za pomoca pewnych metod nauczania
+szkoła wpływa na ukierunkowanie zainteresowan
+szkola stara się uspołecznić wychowanka aby w przyszłości mogł dobrze kierowac swoim zyciem
Cechy odróżniające szkołe od innej szkoły
+prestiż(miejsce szkoły w systemie oświatowo-zawodowym kraju co wpływa w powaznym stopniu na uczniowskie interpretacje ,usytuowanie jest jedna z głównych przeslanek prestiżu szkoły.szkola cieszy się prestiżem jeśli jej ukończenie otwiera prze absolwentem cenione perspektywy zawodowe i możliwości społecznego awansu..Pestiz szkoły określają:poziom kształcenia ,kadra,jakość egzaminow ,baza naukowa ,dostep do technologii wirtualnych
Cechy wewnętrzne szkoly:ostrosc kryteriow rekrutacyjnych,trudność egzaminow koncowych,zróżnicowanie stausow uczniowskich.Prestiżowe szkoly dysponyja roznymi atutami.nppodziw dla ucznia wyrazana przez społeczność lokalna która to okazuje szacunek danemu uczniowi gdy ten uczy się w renomowanej szkole
+ekologia szkoły i klasy:jest to liczebność szkoły jak i poszczególnych klas,a także wielkość i sposób zagospodarowania przestrzeni(układ ławek i miejsce nauczyciela)
Cechy fizyczne
-wielkosc szkoły- - - --:ma male znaczenie dla uczniow młodych,na pozniejszych szczeblach edukacji przybiera na znaczeniu.w małych szkolach jest wieksza życzliwość w stosunkach miedzyuczniowskich ,mniej agresji,wagarów itd.w większej szkole uczen jest bardziej anonimowy ,tym samym jest wieksza skolonosc do spostrzegania szkoły jako wrogiej i obcej
-wielkosc klasy-sadzi się ze im wieksza klasa tym gorsze postepy uczniow w nauce.Osiagniecia uczniow zaleza od czasu lekcji wykorzystywanego w celach metorycznych oraz od tego jak często nauczyciel doglada pracy jednostek.Imwieksza klasa tym kontakty nauczyciela z pojedynczym uczniem SA rzadsze,w malych klasach jest wieksza wspolpraca uczniow miedzy soba,uczniowei SA bardziej skoncentrowani na pracy,w większej grupie-jest wiecej przyjazni,bardziej bogate Zycie społeczne
-ekologia klasy---na centralnym miejscy w klasie znajduje się stolik nauczyciela za nim tablica,dalej przestzren dla uczniow,kilka rzedow lawek ,jakies szafy,pomoce nukowe.podział przestrzeni n czesc nauczyciela i uczniow podkresla dystans miedzy tymi dwoma swiatami.
+Struktura klasy-----wszelkie zróżnicowanie członków klas,kazda klasa to dobrana losowo zbiorowsc uczniow Mn bbiej wiecej w tym samym wieku gdzie uczniowie pelnia odpowiednia rolę.Dzieli się na uczniow zdolnych,średnich i słabych,pilnych,niepilnych.co może wpłynąć na metody dydaktyczne i wychowawczeWyroznia się 3 glowne typy struktury organizacyjnej klasy w szkole:1.klasy homogeniczne,2.klasy heterogeniczne(nauczane rownym frontem)3.klasy heterogeniczne(naczane we względnie wyrównanych grupach)Możemy wyroznic dwa typy społecznej struktury klasy:struktura rozproszona-tzn.na każdego ucznia przypada mniej wiecej tyle samo antypatii i sympatii,brak tu gwiazd czy klik,brak malych grupek izolujących się,struktura centralna-tzn.mozna w niej wyodrębnić niewielka liczbe uczniow o najwyższej popularności i rownie mala liczbe uczniow niepopularnych.
+klimat klasy---to wszystkie reguły pracy i zycia klasy ktore powinny być ustalone w zależności od środowiska klasy -co okresla klimat klasy-styl kierowania klasa -są 3 style głowne 1.autokratyczny(nauczyciel sam narzuca reguły postępowania02.demokratyczny(współpraca uczniów i nauczycieli)3.liberalny(nauczyciel ma brak wiedzy,motywacji i nie podejmuje działan wychowawczych)
Wyróżniamy jeszcze style pośrednie:1.konsultacyjny(wychowawca słucha opinii wychowanków ale sam podejmuje decyzje uzasadniając)2.patrrialchalny(wysłuchuje opinie uczniow i sam podejmuje decyzje bez uzasadniania)
Typy środowisk klasowych SA 3 typy:
-1)środowisko zorientowane na osiągnięcia—sa tutaj klasy jednolite(homogeniczne)jest tu jednakowy poziom uzdolnienia,zwraca się uwagę na postepy w nauce,osiągniecia szkolne,panuje tu Klimt suchy,autokratyczny
-2)środowisko nastawione na współżycie,klasy SA tu zróżnicowane,styl kierowania klsa demokratyczny,wazne SA tu talenty towarzyskie,sportowe
-3)środowisko nastawione na porządek,cechuje je koszarowy charakter,duża liczba uczniow,struktura klasy jest zwykle klikowa,często SA tam antagonizmy między grupami,klimat jest tu liberalny,nauczyciel kldzie nacisk na nauke,lekcje
3.Sposoby poznania uczniów
Poznawanie uczniów jest zbieraniem danych umożliwiających prowadzenie pracy wychowawczej opartej na racjonalnych podstawach.Jest to wiec dzialanie służebne wobec procesu wychowania:
Głowne sposoby poznawania uczniów:
Nauczyciel może poznawac z pożytkiem uczniow stosując:
-obserwacje,
-ankiety(zadawanie pytan z możliwością uzyskania odpowiediz na pismie)
-wywiad i rozmowe(zadawanie pytan z możliwością odpowiedzi ustnej)
-socjometrie(zadawanie specyficznych pytan dotyczących wzajemnej atrakcyjności osób w zespole)
Rafał
Obserwacja-to podstawowa metoda gromadzenia informacji ,polegajaca na rejestrowaniu zachowań osoby obserwowanej oraz na interpretacji uzyskanych danych jest to czynnosc badawcza polegajaca na gromadzeniu danych na psodtawie spostrzezen..Wyrozniamy kilka jej rodzajów:obserwacja luźna-to swobodne zbieranie danych w trakcie wszelkiego rodzaju kontaktów miedzy uczniem a nauczycielem.Nie jest nakierowana na określony cel,ale raczej na ustawiczne rejestrowanie bodzców,których dostarczycielami SA wychowankowie.Liczba informacji dostępnych nauczycielowi w trakcie obserwacji luźnej zalezy od częstotliwości o charakteru kontaktu,jaki ma on z osobami obserwowanymi.Nauczyciel strażacy się o utrzymanie klimatu życzliwości miedzy osoba a wychowankami jest czesciej świadkiem scen i zjawisk informujących go o roznych stronqach zycia uczniow niż nauczycieli zachowujących dystans.informacja luźna zostawia w pamieci wiele faktow drobnych ,liczne fakty ważniejsze oraz ogolne wrazenia dotyczące osob lub zjawisk.
Pogłebiona obserwacja celowa-tym rozni się od obserwacji luźnej ze okresla się jej wyrazny cel.Podczas takiej obserwacji zwracamy uwage na zjawiska w jakokolwiek sposób związane z interusujaca nas sprawa.pogłębiona obserwacja celowa może być stosowana także wobec grupy uczniow.Daje zwykleinformacje dokładne i wartościowe,ale blisko związane z zakreślonym polem tematycznym.Czasem stosuje się obserwacje celowa tyko w odniesieniu do ewnych stale występujących sytuacji ,które SA z jakis względów dla nas interesujące.postepowanie tkie nazwiemy obserwacja znaczących wydarzen.Jeszcze bardziej ukierunkowana niż obserwacja znaczących zdarzen jest obserwacja skategoryzowana polegajaca na tym ze interesujące obserwatora wydarzenia sauprzednio ujęte w kategorie a zadaniem obserwatora jest tylko stwierdzenie często za pomoca mechanicznego postawienia znaku”V”,czy zjawisko wchodzące w zakres danej kategorii dało się zauważyć.Przewidziane przed obserwacja kategorie ujęte SA w tzw.schedułę obserwacyjną.
Ankieta----jest pewnym rrodzjem wywiadu który sluzy badaniu opinii na dany temat.nauczyciel może w proadzonej przez siebie klasie uzyskac wiele wiadomości posługując się prostymi,zaplanowanymi przez siebie ankietami.Polega na tym ze uczniowie otrzymija zestaw pytan i maja na nie odpowiedziec na pismie.Ankieta pozwala na uzyskanie informacji z zakresu:-pewnych faktów realnych:np.mozna pytac ile ma uczen w domu książek,-oceny zjawisk przeszłych lub obecnych ,sluza temu pytania o opinie-dezyderatów dotyczących wiadomosci ,ujawnija je pytania dotyczące dążeń,pragnien itp.,-deklaracji przyszłego zachowania się
Na przeprowadzenie ankiety warto zecydowac się wówczas gdu chcemy szybko uzyskac wiele odpowiedzi a orientujemy się już w danej sprawie tak ze potrafimy sformułowac pytania.Pytania powinny być sformułowane jasno,liczba pytan i stopien ich skomplikowania musza być dostosowane od intelektualnych możliwości uczniow,tak aby można je było było z łatwością odczytac i udzielic odpowiedzi.Pytania nie mogą sugerowac odpowiedzinalezy unikac podwojnych przeczeń.Nauczyciel powinien powiedziec w jakim celu ankieta jest przeprowadzana i jak będą wykorzystywane jej wyniki.Trzeba stworzyc atmosferę bezpieczeństwa i zaufania a jednoczesnie taki porządek i nastawienie do pracy,które umożliwiałoby uczniom skoncentrowanie się.Ankieta może być anonimowa lub można prosić o podpis.
Wywiad:--metoda polegjaca na zadawaniu badanemu pytan i wyciąganiu wnioskow z odpowiedzi na te pytania ---mozna wyodrebic następujące typy wywiadow:
1.wywiad swobodny—nie ma planu przeprowadzania rozmy,spontanicznie zadaje się pytania dotyczące roznych spraw,pozwala się młodemu człowiekowi swobodnie mówic.
2.wywiad kierowany—nauczyciel ma przygotowane projekty pytań.
3.wywiad mieszany-pytania otwarte rozpoczynaja omawianie danej sprawy potem SA pytania dotyczące zagadnien szczegółowych,niekiedy wywiad ma charakter rozmowy naprowadzającej na problem.
Wywiad jest szczególnie przydatny,gdy chodzi o uzyskanie wiedzy o przyczynach jakiegos motywach postepowania czy tez czynnikach które doprowadziły do powstania danego problemu.Przed przystapieniem do przeprowadzenia wywiadu należy zapewnic sobie dobry kontakt z uczniem.Sama rozmowa może polepszyc stosunki dobre natomiast rozmowa nakierowana na zdobycie informacji nie zmieni stosunkow złych na dobre.
Socjometria-to również metoda polegjaca na zadawaniu badanemu pytan i wyciąganiu wnioskow z odpowiedzi na te pytania.W socjometrii pytania z reguły dotycza tego z kim badany chciałby przebywac w bliskim kontakcie.Zadawanie kilku pytań umozliwia zastosowanie kilku kryteriów wyboru.Pytanie:”Z kim chciałbyś pracowac na działce”? rozni się pod względem kryterium doboru od pytania.”Z kim chciałbys porozmawiac swoich kłopotach i zmartwieniach”?Mozna zastosowac zestaw pytan dotyczących kilku takich kryteriow które SA istotne w klasie.Pyta się wieco wy bory osób do siedzenia w jednej ławce,wspolnego odrabiania lekcji.organizowania wycieczki.Otrzymane wyniki możemy obliczac w dwojaki sposób:opracowac dane charakteryzujące cały zesól lub opracowac dne chrakteryzujace pozycje ucznia w zespole.
Trzeba bardzo ostroznei odnosic się do ropwszechniania wyników badania socjometryczngo w klasie.Raczej nie należy tych spraw omawiac publicznie a już zupełnie nie wolno wskazywac kto jest odrzucany czy wyjawic wobec wszystkich ,kto kogo lubi a kogo nie lubi.Jest wiele powodów ,dla których nauczyciele powinni podejmowac i faktycznie podejmuja działania zmierzające do poznania psychiki swych wychowankow.Forma dokumentacji w której efekty czynności zmierzających do poznania uczniow znajduja zwykle swój wyraz, są charakterystyki psychologiczne.Stanowią one probeujecia i opisania istotnych rysow psychiki jednostek.
3.Sposoby poznania uczniów wiola
1.Obserwacja pedagogiczna-mozna obserwowac wyglad,zachowanie(w szole i poza nią),relacje z rowiesnikami ,stosunek do przedmiotu.
Rodzaje obserwacji:-jawna lub ukryta
-swobodna(nie ma konkretnego celu)-celowa(zaprogramowana)
-jednostkowa(obserwuje się jedna ceche)-kompleksowa (więcej jak dwie cechy)
-zewnetrzna(obserwator nie ma udziału w danej grupie,jest bardziej obiektywana)-uczesniczaca(oserwator staje się naturalnym czlonkiem grupy która bada)
-czesciowa(podlega na wyborze jednej cechy podmiotu badawczego)-calosciowa
-ciagła-tzw.próbki czasowe(wybór fragmentow czasowych -wybieramy tylko jakiś okres)
-osobista -mechaniczna(za pomoca urzadzen).
Narzedzia obserwacji:
1)standaryzowane gdy jedna osoba wykonuje to stosuje arkusz obserwacyjny,gdy wykonuje więcej osob to stosuje się dzienniczek obserwacyjny oby dwa 9arkusz i dzienniczek stosuje się przy obserwacji celowej)
2)niestandaryzowane-luźna notatka,opis wydarzenia lub nagranie na dyktafonie,video itp.-one sluza indywidualnym potrzebom nauczyciela
Ankieta-poznanie opinii na dany temat np.konkretnego nauczyciela,sposobu spedzania wolnego czasu itd.
Kwestionariusz osobowy(to co dostajemy do wypełnienia)-pytania muszą być komunikatywne(zrozumiałe)-pytania nie mogą sugerowac odpowiedzi-nie mogą zaczynac się od przeczeń-musi mieć forme grzecznosciowa-nie jest do konca rzetelny-jest to badanie anonimowe ale musi zawierac metryczkę
Kafeteria-rodzaj udzielnych odpowiedzi-przez respondenta.To pytajcy ją narzuca
Rodzaje kafeterii-1)zamknieta:tak,nie ,nie wiem.2)półotwarta:zasugerowanie odp,ale z dopiskiem inne.3.otwarta:zostawia się miejsce na dowolną odpowiedź 4)komunikatywna:podajemy kilka mozliwosci odp i respndenci mają wybór np.3 i maja zaznaczyc jak są wazne(od najwazniejszego do najmniej istotnego,lub numerując)
Wywiad:-podobna technika do ankiety),zajmuje więcej czasu niż ankieta
Wyrózniamy dwie postacie wywiadu:1)luźna swobodna rozmowa,2)tzw.wywiad nakierowany (formalny)on wymaga opracowania narzedziq:kwestionariusza pytań.
Minusem jest to ze respndent wie ze osoba pytajaca zna jego personalia dlatego trzeba-stworzyc mila atmosfere zeby nie cyzl zagrozenia i-zachowac obiektywny stosunek do problemu.Wywiad dopuszcza mozliwos przerwania go gdy atmosfera jest niesprzyjajaca.
Socjometria(techniki socjometryczne)-metoda pochodzaca z socjologii,pozwala stwierdzić,które jednostki są odrzucone,bardziej akceptowane,poznac przywodcow paczek,pary klasowe.
Techniki socjometryczne
-technika Moreno-moźemy ja przeprowadzic na przykladzie wyboru(jedno dwa pytania o zabarwieniu pozytywnym np.:z kim chciałbyś siedziec w ławce)lub odrzutu(np. Z kim nie chcialbys siedziec w lawce)tu xero zeszytu
Układy socjometryczne:
-gwiazda socjometryczna osoba/numer majacy najwięcej glosow
-osoba marginalana -to z najmniejsza iloscia glosow
-osoba izolowana-taka która nikt nie wybral
-para marginalna-wybiera siebie ale nie z 1 wyboru.,oboje się wybieraja
-para izolujaca sie-oboje wybieraja się z 1 wyboru
-paczka marginalna-osoby wzajemnie się wybierajace z 1 i 2 wyboru,ale utrzymuja kontakty z reszta klasy.
-paczka izolujaca sie-osoby wzajemnie się wybieraja,ale nie tworza zadnych wiezi z reszta klasy.
4.Rodzina i jej srodowisko rafał
J.Dembowski-jest srodowiskiem obejmujacym zarowno wiezi biologiczne i stosunki pokrewienstwa jak i czynnosci ,ktore spełanija poszczegolne osoby oraz spoleczna przynalzenosc do grupy czlonkowskiej
Stephens-to spoleczny system oparty na malozenstwie i umowie malzenskiej włączjac uznanie praw rodzicielskich i powinnosci ,wspolne zamieszkiwanie ,meza ,zony dzieci oraz wzajemne ekonomiczne obowiazki między mezem i zoną.
M.Ziemska-naturalna grupa społeczna skladajaca się glownie z małzonkow i ich dzieci stanowiaca całosc ,wzglednie trwala podlegajaca dynamicznym przekształeceniom zwiazanymi glownie z wiekiem zycia jednostek wchodzacych w jej sklad.
Funkcje wspolczesnej rodziny-1.prokreacyjna,2.socjalizująca(ukształtowanie w dzieciach systemu zachowania)3.biologiczna-opiera się na zaspokajaniu podstawowych potrzeb :jedzenie ,ubranie itd.4.psychologiczne-ukształtowanie postaw psychologicznych :milosc,akceptacja,wiezi rodzinnych5.wychowawcza-sfera poznawcza :dotyczy poznawania swiata,tresci,jezyka-strefa emocjonalna:stwarzenie mozliwosci przezywania czegoś :np urodziny-strefa stymulujaca rozwój zainteresowan i zdolnosci u dzieci,6.zarobkowa/ekonomiczna.
Rodzina jest srodowiskiem naturalnym (inne to:grupy rowiesnicze ,media koscioly)
Na sposób realizacji funkcji maja wpływ nastepujace czynniki:1)struktura rodziny(pełna/niepełna)2)warunki materialne,3)poziom kultury pedagogicznej(odpowiednie podejscie do dzieci ,spsob ich wychowania)4)wykształcenie rodziców5)układ rol rodzicielskich i małzenskich tzw.model rodziny:-model tradycyjny jest dwoch rodziców ,pracuja ale z gory podzielili się obowiazkami np.mezszczyna robi zakupy,kobieta -gotuj ,sprzata.-model partnerski-oboje podejmuja zadania ,ktore wymagaja aktualnej realizacji np.,maz gotuje gdy nie ma zony w domu.
Czynniki wplywajace na atmosfere w rodzinie :a)zakres i wiezi między czlonkami -wynika to z podobnych lub wzajemnie dopelniajacych się czynnikow osobowosciowych-dodatnie postawy emocjonalne (optymizm zyciowy obojga partnerów)-trafna percepcja przeżyć wzajemnego zachowania sie-rola i pozycja spoleczna małzonków związanych z zakresem ich władzy i autorytetu.
Konflikty rodzinne Szczepański 1)otwarte:sprzeczki nie są groźne dla trwałosci rodziny,2 trwałe,nierozładowane -rodzice nie staraja isc sobie na ustpstwa.
Przyczyny konfiktów rodzinnych:1-odtracenie wspolmalzonka spowodowana brakiem miłosci,satysfakcji seksualnej,nowym zwiazkiem2-unikanie kontaktu z partnerem3-wymuszanie podporzadkowania się partnera i calkowitej uleglosci 4-stawianie zbyt wygorowanych żądań 5-stosowanie przymusu moralnego,psychicznego 6-brak zaufania.
Kultura pedagogiczna-szacunek/wiedza o potrzebach partnera(trzeba rozmawiać o problemach i próbować je rozwiązywać).
5.Źródła trudności dydaktyczno-wychowaczej.----niepowodzenia szkolne wiola
Niepowodzenia szkolne:
1)wychowawcze(nieprawidlowe zachowania)
2)dydaktyczne (zwiazane z uczeniem się)
-faza ukryta—pojawiaja się trudnosci gdzie nauczyciel i rodzic nie są swiadomi .jest efektem nieobecnosci w szkole np.choroba,wagary
-faza jawna-- nauczyciel i rodzic zdaja sobie sprawe z trudnosci a)faza trudnosci przejsciowych -te trudnosci mogą być nadrobione(przy pomocy np.nauczyciela ,rodzica ,samokształcenia) i znikają,b)faza trudnosci trwałych -trudnosci nie znikaja (trudnoisci są takie ze dziecko nie jest w stanie je nadrobic)
Badacze:H.Izdebska,Z.Kosyrz,M.Łabocki.C.Kupisiewicz,H.Spionek-sa to autorzy ksiazek dotyczacych problemu trudnosci dziecka
pojęcie trudnosci wychowacze wg ---H.Izdebska
-problemy stworzone przez dziecko rodzicom i nauczycielom w procesie swego psycho-fizycznego i spolecznego rozwoju .Terminem tym operuje się w przypadkach kiedy dziecko napotyka trudnosci i doznaje niepowodzeń lub narażone jest przez dorosłych na wstrząsy,flustracje,ale także gdy mamy do czynienia ze zjawiskami pozytywnymi z punku widzenia ogolnego rozwoju wychowanka ale stawiajacymi rodziców i nauczycieli wobec sytuacji nietypowych wymagajacych zmiany stosunku do dziecka ,dotychczasowych metod wychowania .Przykładem takim są jednostki uzdolnione wybitnie.
Z.Kosyrz---to okreslony zespol przyczyn blokujacych zamierzone lub przsypadkowe oddziaływania wychowawcze.Przyczyny utrudnijace takie oddziaływania mogą tkwic w samym wychowanku (np.rózne choroby) lub warunkach srodowiskowych 9srodowisko rodzinne ,szkolne,media i in.).
M.Łabocki.----to wszelkie kłopoty które dziecko sprawia rodzicom i nauczycielom w toku swojego rozwoju
Źrodła trudnosci—klasyfikacja wg.H.Izdebska
1)-zaniedbania wychowawcze oraz negatywne oddziaływanie srodowiska rodzinnego
2)-rozbieznosc między oczekiwaniami rodzicow a marzeniami dzieci
3)-nieprawidlowe funkcjonowanie rodziny (patologia)
4)-niepowodzenia szkolne(wszytskie zjawiska dotyczacxe szkoły)
5)-dojrzewanie u dzieci
6)-psychofizyczny rozwój dziecka .np.Adhd,dysleksja,dyskgrafia
zródła trudnosci wg.Z.Kosyrz
1)-niewłasciwe metody wychowawcze np.nadmierne karcenie,niesprawiedliwe ocenianie
2)-niewłasciwe postawy
3)-kontakty ze srodowiskiem reprezentujacym margines społeeczny
4)-negatywne właściwości psycho fizyczne(bierze pod uwage tzw.”trudne dziecko,a nie choroby jak Izdebska).dziecko jets niedostosowane do zycia .Formy tych niedostosowań są nastepujace>dziecko ma problemy z naiazaniem relacji z rowiesnikami (brak higieny,bieda)
>niedostosowanie celowe-brak umotywowanej checi do nawiazania relacji z rowiesnikami>niedostosowanie formalne—dotyczy kazdej osoby ,która wchodzi w nowa sytuacje ,czuje się wtedy nieswojo.Ten rodzaj niedostosowania z czasem mija.
Zrodła trudnosci wg.M.Łabocki
1)srodowisko rodzinne-warunki materialne,,,dochodzi do awantur,brak pieniedzy np.na tel,ubrani,sytuacja zyciowa dziecka(pojawienie się rodzenstwa)
2)-srodowisko szkolne
3)-przyczyny zalezne od dziecka(biologiczne)
AD.1
-warunki materialne ,
-sytuacja zyciowa dziecka
-choroby,smierc rodzica
-samotny ojciec/matka
-dezintegraqcja zycia rodzinnego-powstaje na tle konfliktow między rodzicami ,separacja rozwod ,niski poziom kulturalny
-nieprawidlowe postawy rodzicow.
Postawa rodzicielska -stała tendencja do okreslonego typu zachowan wobec dziecka
Nieprawidlowe postawy rodzicow:1)-postawa nadmiernie chroniąca-nadopiekunczosc (wyreczanie z kazdego obowiazku ,podejmowanie decyzji -efekt kaleka społeczna)2.postawa odtracajaca-niewystarczjaca opieka,brak milosci,akceptacji np.dziecko urodzilo się chore lub nieplanowane.3.postawa nadmiernie wymagajaca-nakładanie nadmiernych obowiazkow zwiazanych glownie z nauka.4.postawa unikajaca-charakterystyczna dla rodzicow goniacych za wlasnym rozwojem karierom.
Błąd wychowawczy :zjawisko krotkoterminowe,skutki obserwujemy po jakims czasie np.zły przykład postepowania rodzicow,buntowanie dziecka przeciw drugiemu rodzicowi ,niejednakowe traktowanie dzieci ,nie rozwiazywanie problemow dziecka ,narzucvanie dziecku woli rodzicow,brak poszanowania prywatnosci.
AD.2 Przyczyny w srodowisku szkolnym
Przyczyny organizacyjnej:
-nadmierne przeładowanie programu,podreczniki nieuwzgledniajace zainteresowan(zwlaszcza w klasach starszych)
-duza liczba godzin,przeładowane klasy
-znikoma liczba godzin na przedmioty artystyczne,brak przygotowania nauczycieli do pracy z uczniami zdolnymi
Przyczyny p0sychologiczno-spoleczne----pozycja ucznia odtaconego w klasie.
Przyczyny pedagogiczne-niesprawiedliwe traktowanie,brak poiszanowania godnosci ucznia,nie liczenie się z zainteresowaniami uczniow,manifestowanie zlego humoru na lekcji,brak korzystania z pomocy naukowych.
Ad.3.Biologiczne przyczyny.
-uboga dieta
-uszkodzenie ukłaqdu nerowego w roznych etapach zycia(embriopatia-uszkodzenie nerwu embrionu),etap 3 uszkodzenie ukladu nerwowego okolopłodowego-martica mózgu.
Przyczyny biopsychiczne:
-ogolny zly stan zdrowia dziecka,nieprawidlowosci w rozwoju umyslowym
-moga być uwarunkowane społecznie.>wysoka podatnosc na bodzce>wystepowanie czynnikow wplywajacych na koncetracje>wystepowanie stresu u dzieci
Zaburzenia tępa i rytmu psychoruchowego
1)-deficyty rozwojowe uczniow w zakresie funkcji percepcyjno-motorycznych
a)opznienie funkcji wzrokowych>dysgrafia rodzaje:dysortografia,dyskalkulia
b)opznienie funkcji sluchowych(jak slyszy tak pisze)
c)obnizenie sprawnosci ruchowych i manualnych
d)zaburzenie procesu lateryzacji -przewagi jednej polkuli nad druga
2.zaburzenia rozwoju mowy - polegaja na niemozliwosci wymowienia odpowiednich głosek są to m.on.>reranie-zła wymowa r>seplenienie zla wymowa s>szeplenienie-wiąze się z noszeniem aparatu zebowego,>mowa poźna może być pozniej prawidlowa lub nieprawidlowa>jąkanie rodzaje :kloniczne -powtarzenie tej samej głoski ,toniczne -wydłuzanie sylaby
rodzaje ze względu na zrodla-jakanie rozwojowe ,jakanie organizczne-uszkodzenie mozgu,jakanie czynnosciowe-przyczyny nieznane.
6.Filozoficzne koncepcje i wpływ na wychowanie
Idealizm-kierunek pochodzacy ze starozytnosci .Tworca ktorego był Platon,natomiast jego poglady popierał Sokrates.Podstawa jest twierdzenie ze rzeczywistosc ma charakter duchowy .Wiedza jest juz dana człowiekowi ,zeby ja wydobyc trzeba zastosowac odpowiednie metody.Sokrates -uważał ze ludzie powinni dazyc do doskonalenia moralnego.Kwestionował poglad ,uwazajac to co prawdziwe dobre ,piekne jest wszedzie ponadczasowe.Kwestionował ze ludzi nalezy uczyc konkretnych umiejetnosci i specjalistycznych.Kazdemu powinno sie ogolna edukacje .Rzecznik kształcenia zawodowego.Prawdziwa wiedza jest od poczatku obecna w umysle kazdego czlowieka,trzeba ja wydobyc za pomoca pytań.
Metoda Sokratesa-Istotna jest wiez osobista miedzy nauczycilem i uczniem ktora ma zaszczepic uczniowi pewne sklonnosci modne do odkrywania prawdy.Kontunuatorem pogladow Sokratesa byl Platon,wiedza opiera sie na koncepcji przypominania(anamnezy)-w mysl ktorej czlowiek przywoluje do pamieci prawdy ktore spoczywaja w jego umysle w postaci uspionej czy nieuswiadomionej.
Wpływ idealizmu -metoda heurystyczna -odgrywa dosyc wazna role ,przy jej pomocy czlowiek próbuje odnalzesc wiedze..Rola wychowawcza polega na wzbudzeniu ciekawosci i zainteresowanie swiatem.
Realizm-ten poglad rozwijany byl przez Arystotelesa.Arystoteles nie zgadzal sie ze ludzie rodza sie z wiedza .Poznanie poprzez ,zmysły wrazenia wyobrazenia i pojecia.Człowiek uczy sie poznawac swiat na nowo.Skupia sie na specjalizacji.Nauczyciel musi byc specjalista jednak nie potepia wiedzy ogolnej ,nauczyciel musi tez miec wiedze z dziedzin pobocznych.Uczen sprowadza sie do gotowosci odbioru wiadomosci oraz ocenia wiadomosci wczesniej poznane z innymi dziedzinami.
Naturalizm-Jan Jakub Rousseau-wychowanie naturalne ,wedle inywidualnych potrzeb kazdego wychowanka bez zadnych wzorcow.Rousseau uwazal ze ludzi psuje spoleczenstwo.Dziecko odseparowac od spoleczenstwa,najlepszym srodowieskiem jest wieś,w otoczemiuu tylko najb lizsza rodzina.Wychowanie to dla chlopcow-1 okres do 5 roku zycia,2 okres-dziecko nie powinno sie uczyc do 12 roku zycia,tylko poznawac swiat naturalny,3 okres-nauka czytania,pisania,rachowania,nauki scisle ,fizyka,chemia,nic humanistycznego jedynie Robinson Cruzoe.,4 okres-literatura sztuka historia wychowanie moralne.
Kara-konsekwencja popelnionego czynu,kara cielesna nie wskazana,dziecko cie okłamie ,konsekwencja tego jest to ze mu nie wierzysz.Dzis szkola powinna byc przyjazna dziecku,zeby moment przejscia z rodziny do szkoly był plynny.Kucie na pamiec jest bez sensu na rzecz doswiadczen ,nic na sile nacisk na wycieczki.
Pragmatyzm-John Dewey-powstala na poczatkui 20 wieku w opozycji do szkolnictwa tradycyjnego,zwalczal system herbertowski ,propagowal wieksze zaangazowanie ucznia w lekcji,uczen samodzielnie dochodzi do wiedzy,stawia nacisk na zajecia manualne.