Prawo materialne administracyjne:
Pr. adm. mat. to przepisy pow. obowiązujące, które określają prawa i obowiązki adresatów norm prawnych. Granice legislacji w zakresie pr. adm. mat. z jednej strony jest Konstytucja, a z drugiej strony przepisy wspólnotowe. Normy pr. adm. mat. to podstawa do wydawania decyzji adm. O charakterze norm pr. adm. mat. nie przesądza miejsce ich zamieszczenia, ale treść aktu. Mat. pr. adm. ma swoistą cechę - brak kodyfikacji tego prawa powoduje, że nie ma wyznaczonego zakresu rzeczowego.
Rodzaje norm prawa administracyjnego:
-normy kształtowane przez akty administracyjne np. wywłaszczenie, koncesja, zezwolenie,
-normy konkretyzowane są to normy stosowane bezpośrednio, np. prawo o ruchu drogowym, prawo ochrony środowiska,
-normy konkretyzowane przez czynności materialno-techniczne, np. wyd. zaświadczeń, zawiadomienie o sposobie załatwienia sprawy,
STRUKTURA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Po 89 roku adm. publiczna nie jest tożsama z pojęciem adm. państwowej. Adm. publiczna składa się z dwóch pionów - adm. rządowa i adm. sam. terytorialnego.
I. Administracja rządowa
Naczelne organy administracji
Centralne organy administracji
Zespolona administracja (wojewoda)
organy niezespolone
II. Administracja samorządowa
samorząd gminny
samorząd powiatowy
samorząd wojewódzki
Centralne organy nie wchodzące w skład organów naczelnych:
Centralna Komisja do Spraw Stopni Naukowych, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, Szef Agencji Bezpieczeństwa, Gł. inspektor Nadzoru Budowlanego.
Organy zespolone - inspekcja handlowa, ochrony środowiska, farmaceutyczne, budowlana, transportu drog., policja państwowa, st. pożarna, ochrony roślin.
Organy niezespolone - ustawa o adm. rządowej w województwie - Izby Morskie, Inspekcja Sanitarna, Rybołówstwo Morskie, urzędy górnicze, izby celne.
Zależność hierarchicznego podporządkowania:
Zależność służbowa-nie ma prawnego ograniczenia sfery wydawania poleceń służbowych przez organ wyższy organom niższym. Hierar. podporządkowany organ niższy nie jest wyposażony w stosunku do organu wyższego w prawną samodzielność, względną niezależność. W każdej sprawie może dostać polecenie od organu wyższego.
Zależność osobowa-organ wyż. stopnia ma prawo obsadzania stanowisk w organach bezpośrednio lub pośrednio niższych szczebli, zwolnień, awansów, nagradzania, wreszcie do pociągnięcia do odpowiedzialności i wymierzania kar.
Kierownictwo-element hierarch. podporządkowania-w układzie pionowym, zwierzchnictwo-układ poziomy.
Kierownictwo funkcja, która opiera się na kompetencji ogólnej (dany minister kieruje działem administracji) ta kompetencja daje podstawę do władczej ingerencji. Władcza ingerencja we wszystkich przypadkach, chyba, że ta ingerencja jest zastrzeżona do innego podmiotu, bądź samodzielnej decyzji podmiotu kierującego. Podmiot kierujący odpowiada za całość pracy organu podległego. Kierownictwo jest funkcją, a nadzór jest kompetencją.
Pojęcie nadzoru:
Nadzór pojęcie składowe centralizacji i decentralizacji. W administracji scentralizowanej nadzór ma charakter dyrektywny, sprawowany przez organ nadrzędny, w zdecentralizowanej charakter weryfikacyjny. Nadzór jest realizowany za pomocą indywidualnych aktów administracyjnych. Wykluczone są akty bezpośredniego kierownictwa (wytyczne, polecenia służbowe).
Nadzór policyjny jest uzależniony od kategorii podmiotu. Nadzór ma ściśle wyznaczony zakres przedmiotowy i podmiotowy. Katalog środków nadzoru jest zamknięty, a innych środków nie wolno stosować. Odpowiedzialność przy nadzorze jest ograniczona do spraw objętych nadzorem.
Policja administracyjna:
Pojęcie policji administracyjnej jest funkcją państwa, która przenika całość administracji.
W ujęciu materialnym chodzi o organy, które zajmują się ochroną bezpieczeństwa, porządku, działania w stanie zagrożenia (nie tylko mundurowe organy).
W ujęciu formalnym - organy, które tak zostały nazwane przez ustawodawcę.
Formy prawne działania policji:
Formy władcze zewnętrzne:
-przepisy porządkowe są to akty generalne, powszechnie obowiązujące, których celem jest utrzymanie porządku. Musza zachodzić przesłanki określone w ustawie, np. ochrona życia, zdrowia i mienia, porządek publiczny, ochrona środowiska. W ramach tych przepisów są nakazy i zakazy, a naruszenie ich powoduje sankcje. Za naruszenie przepisów porządkowych może być przewidziana grzywna.
-akty administracyjne generalne o charakterze policyjnym indywidualnie oznaczony adresat i jego sprawca, np. ustawa o ochronie przeciwpożarowej. Są one stosowane przez policje w celu osiągnięcia zamierzonego celu. Są to akty bezpośrednio obowiązujące, np. wstrzymanie ruchu drogowego.
-rozkazy policyjne akt administracyjny wystosowany do indywidualnie wyznaczonych osób np. nakaz natychmiastowego rozejścia się, jeśli zagrożenie narusza normy prawne. Decyzje podejmowane przez wójta, burmistrza o świadczeniu rzeczowym. Mają na celu zachowanie pewnego porządku publicznego. R Pol. zobowiązuje do podjęcia pewnej czynności.
-przymus policyjny (kat. przymusu państwowego, natychmiastowego stosowania środków egzekucyjnych w administracji, np. ewakuacja ludzi z budynku zagrożonego zawaleniem.
-kary policyjne grzywna w formie mandatu karnego. Mają charakter zewnętrzny, kierowana do obywatela, organizacji niepodporządkowanych temu co je nakłada. Jest to pewna grupa kar administracyjnych mających na celu zabezpieczenie porządku publicznego.
Formy władcze wewnętrzne:
-polecenia koordynacyjne wojewody w sytuacji nadzwyczajnej (zagrożenie życia, zdrowia lub mienia) wojewoda wydaje polecenia innym organom lub jednostkom samorządu terytorialnego. Polecenie ta mają zapewnić współdziałanie tych jednostek na obszarze woj., jak również służą jako instrument kierowania w zakresie zapobieganiem zagrożenia życia. O wydaniu polecenia wojewoda powinien zawiadomić właściwego ministra.
-polecenia policyjne to nie jest polecenie służbowe, ma ono inny charakter, np. ustawa o inspekcji ochrony środowiska. W przypadku zagrożenia środowiska, bytu zagrożenia ludzi starosta może wydać polecenie inspektorowi ochrony środowiska (ustnej lub pisemnie), by te zagrożenia usunął. Polecenie takie jest wiążące i podlega niezwłocznemu wykonaniu. Organ wydający polecenie ponosi wyłączną odpow. za jego treść.
-uchwały kierunkowe uchwała o char. policyjnym, ustawa o inspekcji ochrony środowiska. Uchwały Rady Powiatu w stosunku do organizacji inspekcyjnych. Uchwała taka nie może dotyczyć wykonania konkretnych czynności, ani określać sposobu wykonania zadania, lecz winna ustalić przedmiot działania lub wskazać stan niezgodny z prawem.
Zasady ogólne działania policji administracyjnej:
-działalność wyłącznie poddana ustawie,
-policja adm. jest powołana do ochrony życia, zdrowia,
-nie może być użyta do celów fiskalnych,
-powinna wkraczać tylko w przypadkach faktycznych naruszeń porządku publicznego,
-środki adekwatne do zagrożenia,
-powinny być stosowane środki najmniej uciążliwe.
Stany nadzwyczajne w administracji:
Działanie adm. publicznej w stanach wyższej konieczności jest to część policji adm. - element nagłości. Granice stanów wyższej konieczności z jednej strony wyznacza katalog dóbr chronionych, a z drugiej strony środki działania tych organów Stan wyższej konieczności jest w sposób dokładny określony katalog dóbr i dostępne środki prawne w odróżnieniu od Postępowania Karnego i Posterowana cywilnego. Stan wyższej konieczności podobnie jak w PK i PC to stany uzasadniające odstępstwo od zwykłego działania organów. Wprowadzenie stanu wyższej konieczności ma charakter przejściowy, wyjątkowy. Organ przed wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego musi ustalić konkretną sytuację jakie jest zagrożenie i w jakim stopniu jest uzasadniona interwencja organu.
STAN WYJĄTKOWY
Przesłanki wprowadzenia stanu wyjątkowego:
W sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które nie może być usunięte poprzez użycie zwykłych środków konstytucyjnych, RM może podjąć uchwałę o skierowaniu do Prezydenta wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego.
Forma prawna wprowadzenia stanu wyjątkowego:
RM podejmuje uchwałę o skierowaniu do Prezydenta wniosku o wprowadzenie stanu wyjątkowego. W wniosku określa się przyczyny wprowadzenia stanu i niezbędny czas jego trwania. Prezydent niezwłocznie rozpatruje wniosek, a następnie wydaje rozporządzenie o wprowadzenie stanu wyjątkowego na czas oznaczony nie dłuższy niż 90 dni. Rozporządzenie przedstawiane jest Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania. Rozporządzenie określa: przyczynę wprowadzenia stanu, czas trwania i obszar na jakim wprowadzony został stan wyjątkowy. Jeśli z upływem czasu nie zostanie wprowadzone normalne funkcjonowanie państwa, Prezydent może w drodze rozporządzenia przedłużyć czas trwania stanu wyjątkowego na okres nie dłuższy niż 60 dni. Prezydent na wniosek RM w drodze rozporządzenia znosi stan wyjątkowy przed upływem czasu na jaki został wprowadzony.
STAN KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ
Definicja klęski żywiołowej:
Jest to katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem.
Definicja katastrofy naturalnej:
Rozumie się przez to zdarzenie związane z działaniem sił natury, w szczególności wstrząsy sejsmiczne, wyładowania atmosferyczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi albo też działanie innego żywiołu.
Forma prawna klęski żywiołowej:
RM w drodze rozporządzenia może wprowadzić stan klęski żywiołowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody. W rozporządzeniu określa się: przyczyny, datę wprowadzenia, obszar i czas trwania klęski żywiołowej oraz rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. Rozporządzenia ogłasza się w Dz.U. i podaje do publicznej wiadomości w drodze obwieszczenia.
Zasady działania w czasie klęski żywiołowej:
Działaniami kierują:
1) wójt (burmistrz, prezydent miasta) -stan klęski żywiołowej wprowadzono tylko na obszarze gminy,
2) starosta -stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednej gminy wchodzącej w skład powiatu,
3) wojewoda - stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego powiatu wchodzącego w skład województwa,
4) minister właściwy do spraw wewnętrznych lub inny minister do zakresu działania, którego należy zapobieganie skutkom danej klęski żywiołowej lub ich usuwanie, a w przypadku wątpliwości co do właściwości ministra lub w przypadku, gdy właściwych jest kilku ministrów - minister wyznaczony przez Prezesa RM- jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego województwa.
Zakres ogran. wolności i pr. człowieka i obywatela:
Ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej stosuje się do osób fizycznych zamieszkałych lub czasowo przebywających na obszarze, na którym został wprowadzony stan klęski żywiołowej, oraz odpowiednio do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, mających siedzibę lub prowadzących działalność na obszarze, na którym został wprowadzony stan klęski żywiołowej.
SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE
Obecnie jest 14 stref ekonomicznych. Są aktywne do roku 2017 poza strefą Katowicką (2016), Kielecką (2015). W strefie Katowickiej jest 110 podmiotów gosp.
Definicja specjalnej strefy ekonomicznej:
Specjalną strefą ekonomiczną jest wyodrębniona zgodnie z przepisami ustawy, niezamieszkała część terytorium RP, na której terenie może być prowadzona dział. gosp. na zasadach określonych ustawą.
Ustanawianie, łączenie, znoszenie stref:
RM na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki, ustanawia strefę w drodze rozporządzenia. W rozporządzeniu tym określa się: nazwę, teren i granice strefy, zarządzającego strefą, okres, na jaki ustanawia się strefę (biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia realizacji celów na terenie obejmowanym strefą).
Ustanowienie strefy:
Strefa może być ustanowiona wyłącznie na gruntach stanowiących własność zarządzającego, Skarbu Państwa albo jst., związku komunalnego lub będących w użytkowaniu wieczystym zarządzającego. Strefa może być ustanowiona także, jeżeli nabycie przez zarządzającego lub jst prawa do gruntów, wynika z umowy zobowiązującej, która przewiduje ustanowienie strefy jako jedyny warunek nabycia.
Zarządzanie strefą:
Zarządzającym może być wyłącznie spółka akcyjna lub spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w której Skarb Państwa albo samorząd województwa posiada większość głosów, które mogą być oddane na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników.
Plan rozwoju strefy:
Minister właściwy do spraw gospodarki ustala w drodze rozporządzenia plan rozwoju strefy. Plan rozwoju strefy określa w szczególności cele ustanowienia strefy, działania służące osiągnięciu tych celów oraz obowiązki zarządzającego dotyczące działań zmierzających do osiągnięcia celów ustanowienia strefy i terminy wykonania tych obowiązków.
Regulamin strefy:
Regulamin określa sposób wykonywania zarządu strefą przez zarządzającego. Regulamin wydaje zarządzający. Wydanie oraz zmiana regulaminu wymaga zatwierdzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Zarządzający doręcza regulamin przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą na terenie strefy przy zawarciu umowy, a także podaje regulamin do wiadomości publicznej.
Zezwolenie na prowadzenie dział. gosp. w strefie:
Ustalenie przedsiębiorców, którzy uzyskują zezwolenie na dział. w strefie odbywa się w drodze przetargu lub rokowań podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Zezwolenie określa przedmiot dział. gosp. oraz warunki dotyczące w szczególności:
*zatrudnienia przez przedsiębiorcę przy prowadzeniu dział. gosp. na terenie strefy przez określony czas określonej liczby pracowników,
*dokonania przez przedsiębiorcę na terenie strefy inwestycji o
*terminu zakończenia inwestycji,
*maksymalnej wysokości kosztów kwalifikowanych inwestycji i dwuletnich kosztów kwalifikowanych pracy,
Zezwolenie może być udzielone, jeżeli podjęcie działalności na terenie strefy przyczyni się do osiągnięcia celów określonych w planie rozwoju strefy. Minister właściwy do spraw gospodarki udziela, cofa i zmienia zezwolenie.
Prywatyzacja władztwa państwowego:
Na wniosek zarządzającego starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, właściwy ze względu na położenie strefy może, za zgodą wojewody, powierzyć zarządzającemu prowadzenie, w tym wydawanie decyzji administracyjnych w pierwszej instancji, następujących spraw z zakresu prawa budowlanego dotyczących terenu strefy: wydawanie decyzji o pozwoleniu na budowę, przenoszenie pozwolenia na budowę na inną osobę, orzekanie o utracie ważności pozwolenia na budowę, przyjmowanie zawiadomień o zakończeniu budowy, wydawanie pozwoleń na użytkowanie obiektu budowlanego, udzielanie pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, nakazanie przeprowadzenia kontroli obiektu budowlanego i żądanie przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu budowlanego. Na wniosek zarządzającego rada gminy właściwej ze względu na położenie strefy może upoważnić zarządzającego do wydawania decyzji w sprawach ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dotyczących terenów położonych w strefie
Cofnięcie zezwolenia:
Zezwolenie wygasa z upływem okresu, na jaki została ustanowiona strefa. Zezwolenie może być cofnięte albo zakres lub przedmiot działalności określony w zezwoleniu może zostać ograniczony, jeżeli przedsiębiorca:
-zaprzestał na terenie strefy prowadzenia działalności gospodarczej, na którą posiadał zezwolenie, lub
-rażąco uchybił warunkom określonym w zezwoleniu, lub
-nie usunął uchybień stwierdzonych w toku kontroli w terminie do ich usunięcia wyznaczonym w wezwaniu ministra właściwego do spraw gospodarki.
Minister właściwy do spraw gospodarki zasięga opinii zarządzającego strefą przed wydaniem decyzji w sprawie udzielenia, cofnięcia lub zmiany zezwolenia.
Zmiana zezwolenia:
Minister właściwy do spraw gospodarki może, na wniosek przedsiębiorcy, po zasięgnięciu opinii zarządzającego strefą, zmienić zezwolenie, przy czym zmiana nie może:
-dotyczyć obniżenia poziomu zatrudnienia, określonego w zezwoleniu w dniu jego udzielenia, o więcej niż 20%;
-skutkować zwiększeniem pomocy publicznej;
-dotyczyć spełnienia wymagań odnoszących się do inwestycji realizowanej na gruntach stanowiących własność lub użytkowanie wieczyste podmiotów.
Na wniosek przedsiębiorcy minister właściwy do spraw gospodarki stwierdza, w drodze decyzji, wygaśnięcie zezwolenia.
Specjalne strefy związane są z granicami państwa
REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI GOSP.
REGLAMENTACJA ograniczenie swobody za pomocą środków prawnych takich jak koncesje, licencje, pozwolenia. Ograniczenie to powoduje ingerencje organu adm. w sferze praw podmiotowych, podmiotów prowadzących działalność gosp.
Definicja działalności gospodarczej:
Jest to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usł.oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Przedsiębiorca:
osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organiz. niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu dział. gosp.. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich dział. gosp.
Zasady prowadzenia działalności gospodarczej:
-zasada wolności
-zasada równości
-zasada udzielania pomocy publicznej z poszanowaniem zasad równości i konkurencji
-zasada poszanowania
-zasada współdziałania
-zasada uczciwej konkurencji
-zasada wypełniania obowiązku
Zawieszenie działalności gospodarczej:
Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie dział.gosp. na okres od 1 do 24 miesięcy. W okresie zawieszenia wykonywania dział. gosp. przedsiębiorca nie może wykonywać dział. gosp. i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej dział. gosp. Zawieszenie oraz wznowienie dział. gosp. następuje na pisemny wniosek przedsiębiorcy.
Ewidencja działalności gospodarczej:
Ewidencję prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy, jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz, prezydent miasta. Ewidencja jest jawna każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w ewidencji i do przeglądania akt ewidencyjnych przedsiębiorcy wpisanego do ewidencji. Dla przedsiębiorcy wpisanego do ewidencji prowadzi się akta ewidencyjne obejmujące w szczególności dokumenty stanowiące podstawę wpisu. Wpis do ewidencji jest dokonywany na wniosek.
Organ ewidencyjny wydaje decyzje o wpisie do ewidencji dział. gosp.. Decyzję taką wydaje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia wpływu wniosku.
Odmowa wpisu, gdy:
*wniosek dotyczy dział. nieobjętej przepisami ustawy,
*wniosek został złożony przez osobę nieuprawnioną,
*prawomocnie orzeczono zakaz wykon. określonej we wniosku dział. gosp. przez przedsiębiorcę.
Wpis do ewidencji podlega wykreśleniu z urzędu w przypadku:
*gdy prawomocnie orzeczono zakaz wykonywania określonej we wpisie dział. gosp. przez przedsiębiorcę,
*wpisania do rejestru przedsiębiorców spółki handlowej powstałej z przekształcenia spółki cywilnej, w zakresie działalności wpisanej do rejestru przedsiębiorców,
*stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez przedsiębiorcę dział. gosp.,
*niezłożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania dział. gosp. przed upływem okresu 24 miesięcy od dnia złożenia wniosku o zawieszenie.
Warunkiem wykreślenia wpisu do ewidencji w przypadku, upłynięcia okresu zawieszenia jest uprzednie pisemne wezwanie i wyznaczenie dodatkowego trzydziestodniowego terminu na złożenie wniosku o wpis inf. o wznowieniu wykonywania dział.
KONCESJE
KONCESJA - jest to akt adm., decyzja adm. ustawa o swobodzie dział. gosp. nie reguluje w pełni koncesji. Koncesja to dobra, wartości, które są ważnym przedmiotem ze strony przedsiębiorców. Koncesja jest na działalność podlegająca monopolowi państwa. Koncesji udziela się na czas oznaczony - od 5 do 50 lat (chyba, że przedsiębiorca wnioskuje o czas krótszy).
Uzyskania koncesji wymaga dział. gosp.:
-poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,
-wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,
-wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,
-ochrony osób i mienia,
-rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych,
-przewozów lotniczych.
Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji.
Przetarg na koncesje:
Jeżeli liczba przedsiębiorców, spełniających warunki do udzielenia koncesji jest większa niż liczba koncesji przewidzianych do udzielenia, organ koncesyjny zarządza przetarg, którego przedmiotem jest udzielenie koncesji. Organ koncesyjny ogłasza w „Monitorze Polski” o konieczności przeprowadzenia przetargu.
Odmowa bądź ograniczenie zakresu koncesji:
-gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania dział. gospodarczej objętej koncesją,
-ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli,
-jeżeli w wyniku przeprowadzonego przetargu udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy,
Organ koncesyjny może czasowo wstrzymać udzielanie koncesji (ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa i obywateli) ogłasza to w „Monitorze Polski”.
Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie:
-zgodności wykonywanej dział. z udzieloną koncesją,
-przestrzegania warunków wykonywania dział. gosp.,
-obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.
Cofnięcie koncesji - przesłanki obligatoryjne:
*wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykon. dział. gosp. objętej koncesją,
*przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie dział. objętej koncesją, mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania dział. gosp. objętej koncesją.
Cofnięcie koncesji - przesłanki fakultatywne:
*rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej dział. gosp., określone przepisami prawa,
*w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi dział. gosp. objętą koncesją.
Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.
Przedsiębiorca, któremu cofnięto koncesję z powodu przesłanek fakultatywnych może wystąpić z wnioskiem o ponowne udzielenie koncesji w takim samym zakresie nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu koncesji.
Promesa - przyrzeczenie wydania koncesji:
Przedsiębiorca, który zamierza podjąć dział. gosp. wymagającą uzyskania koncesji, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej „promesą”. W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania dział. gosp. wymagającej uzyskania koncesji. W postępowaniu o udzielenie promesy stosuje się przepisy dotyczące udzielenia koncesji. W promesie ustala się okres jej ważności (nie krótsze niż 6 miesięcy). W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie dział. gosp. określonej w promesie, chyba że:
-uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy,
-wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków określonych w promesie,
-wystąpiły okoliczności, takie jak: przedsiębiorca nie spełnił warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją lub ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub obywateli.
DZIAŁALNOŚĆ REGULOWANA
Taką działalnością jest dział. gosp. w zakresie:
-przechowywania dokumentacji płacowej i osobowej- wpisu dokonuje marszałek województwa,
-wykonywanie usług detektywistycznych,
-wyrób i rozlew napojów spirytusowych oraz -kształcenie lekarzy.
Działalność regulowana:
Jeżeli przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj dział. jest dział. regulowaną, przedsiębiorca może wykonywać tę dział., jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami i uzyskał wpis w rejestrze dział. regulowanej. Organ prowadzący rejestr dział. Reg. dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania tej dział. Rejestr dział. Reg. jest jawny. Każdy ma prawo dostępu do zawartych w nim danych.
Wpis do rejestru działalności regulowanej:
Organ prowadzący rejestr dział. Reg. jest obowiązany dokonać wpisu przedsiębiorcy do tego rejestru w terminie 7 dni od dnia wpływu do tego organu wniosku o wpis wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania dział. gosp. Reg. Jeżeli organ nie dokona wpisu w terminie, a od dnia złożenia wniosku upłynęło 14 dni przedsiębiorca może rozpocząć dział. po uprzednim zawiadomieniu o tym na piśmie organu, który nie dokonał wpisu.
Odmowa wpisu:
Organ prowadzący rejestr dział. Reg., w drodze decyzji, odmawia wpisu przedsiębiorcy do rejestru, gdy:
-wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsięb. wykonywania dział. gosp. objętej wpisem,
-przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej dział. Reg. w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku.
ZEZWOLENIA
ZEZWOLENIE akt adm., który ustala uprawnienie. Katalog zezwoleń jest katalogiem otwartym. Nie dotyczy dziedzin objętych koncesjonowaniem. Występuje tzw. kreowanie nowego podmiotu prawnego np. otworzenie nowego oddziału banku. Zezwolenie wydaje się na czas nieokreślony, chyba że przepisy szczegółowe stanowią inaczej. Państwo sprawdza czy warunki dotyczące bezpieczeństwa i czy zostaną dochowane i czy spełnią warunki do prowadzenia takiej dział.. Zezwolenie jest aktem związanym (po spełnieniu warunków organ musi wydać zezwolenie).
Uzyskania zezwolenia na działalność:
*wychowania w trzeźwości i przeciwdz. alkoholizmowi,
*grach i zakładach wzajemnych,
*utrzymania czystości i porządku w gminach,
*przeciwdziałaniu narkomanii,
*produkcji tablic rejestracyjnych,
*prawa farmaceutycznego,
*transportu drogowego,
*prawa lotniczego,
*prawa pocztowego.
Różnice między zezwoleniem a koncesją:
-koncesja jest wydawana na czas określone od 5 do 50 lat, a zezwolenie jest wydawane na czas nieokreślony lub określony,
-zezwolenia -katalog otwarty, koncesje -katalog zamknięty,
-zezwolenia nie dotyczą dziedzin działalności objętych koncesjami,
-zezwolenia są wydawanie w wyniku sprawdzenia możliwości wykonywania dział. przez danego przedsiębiorcę, który spełnia wszystkie warunki (nie ma więc w nich elementu uznaniowości)
-zezwolenia mają charakter decyzji związanej
-zezwolenie jest decyzją związaną, koncesja - decyzje uznaniowe.
wartości przewyższającej określoną kwotę,
OCHRONA GRANICY PAŃSTWOWEJ
Granicą Rzeczypospolitej Polskiej jest powierzchnia pionowa przechodząca przez linię graniczną, oddzielająca terytorium państwa polskiego od terytoriów innych państw i od morza pełnego. Granica państwowa rozgranicza również przestrzeń powietrzną, wody i wnętrze ziemi. Przebieg granicy państwowej na lądzie oraz rozgraniczenia morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego z państwami sąsiednimi są określone w umowach międzynarodowych. Granica państwowa na morzu przebiega w odległości 12 mil morskich od linii podstawowej, określonej w odrębnych przepisach, lub po zewnętrznej granicy red włączonych do morza terytorialnego.
Przebieg granicy państwowej na lądzie i na morskich wodach wewnętrznych oznacza się znakami granicznymi.
Wody graniczne to rzeki, kanały oraz śródlądowe wody stojące, przez które przebiega granica państwowa. RP wykonuje swoje zwierzchnictwo nad terytorium lądowym oraz wnętrzem ziemi znajdującym się pod nim, morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym oraz dnem i wnętrzem ziemi znajdującymi się pod nimi, a także w przestrzeni powietrznej znajdującej się nad terytorium lądowym, morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym.
Za ochronę granicy państwowej na lądzie, morzu oraz kontrolę ruchu granicznego odpowiada Minister Spraw Wewnętrznych. Zadania MSW wykonuje Komendant Główny Straży Granicznej. Minister Obrony Narodowej odpowiada za ochronę granicy państwowej w przestrzeni powietrznej RP. Zadania MON w zakresie ochrony granicy państwowej w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej wykonuje Dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych.
Pogranicze w celu ochrony granicy państwowej ustanawia się pas drogi granicznej i strefę nadgraniczną.
Pasem drogi granicznej jest obszar o szerokości 15 metrów, licząc w głąb kraju od linii granicy państwowej lub od brzegu wód granicznych albo brzegu morskiego. Wojewoda może, na wniosek lub po zaopiniowaniu przez właściwy organ ochrony granicy państwowej, wprowadzić zakaz przebywania na niektórych odcinkach pasa drogi granicznej. W pasie drogi granicznej umieszcza się w dobrze widocznych miejscach tablice informacyjne z napisem "Granica państwa przekraczanie zabronione".
Na gruntach położonych w pasie drogi granicznej Straż Graniczna może wykonywać czynności związane z oznakowaniem i ochroną granicy państwowej. Właściciele lub użytkownicy tych gruntów są obowiązani do umożliwienia wykonywania tych czynności. Właścicielom nieruchomości za szkody wyrządzone czynnościami przysługuje odszkodowanie.
W pasie drogi granicznej grunty i lasy przylegające do granicy państwowej lub do brzegów rzek granicznych powinny być utrzymywane w stanie zapewniającym widoczność linii granicy państwowej i znaków granicznych.
Strefa nadgraniczna obejmuje cały obszar gmin przyległych do granicy państwowej, a na odcinku morskim - do brzegu morskiego. Jeżeli określona w ten sposób szerokość strefy nadgranicznej nie osiąga 15 km, włącza się do strefy nadgranicznej również obszar gmin bezpośrednio sąsiadujących z gminami przyległymi do granicy państwowej lub brzegu morskiego. Zasięg strefy nadgranicznej oznacza się tablicami z napisem "Strefa nadgraniczna
LASY
Lasy ochronne
*są położone w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast do 50 tys. Mieszkańców,
*są położne w strefie górnej granicy lasów,
*są trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu,
*mają szczególne znaczenie przyrodniczo-naukowe lub dla obronności i bezpieczeństwa Państwa.
Minister właściwy do spraw środowiska, w drodze decyzji, uznaje las za ochronny lub pozbawia go tego charakteru, na wniosek Dyrektora Generalnego, zaopiniowany przez radę gminy - w odniesieniu do lasów stanowiących własność Skarbu Państwa.
Starosta, po uzgodnieniu z właścicielem lasu i po zasięgnięciu opinii rady gminy, w drodze decyzji, uznaje las za ochronny lub pozbawia go tego charakteru - w odniesieniu do pozostałych lasów.
UZDROWISKA
Forma prawna uzdrowiska:
Minister właściwy do spraw zdrowia spełnienia przez obszar warunków niezbędnych do uzyskania statusu uzdrowiska albo statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej, występuje do Rady Ministrów z wnioskiem o nadanie danemu obszarowi statusu uzdrowiska albo statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej.
Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, nadaje danemu obszarowi status uzdrowiska albo status obszaru ochrony uzdrowiskowej, określając:
* nazwę uzdrowiska albo nazwę obszaru ochrony uzdrowiskowej,
*granice obszaru uzdrowiska albo granice obszaru ochrony uzdrowiskowej,
* kierunki lecznicze oraz wskazania i przeciwwskazania do leczenia w danym uzdrowisku
Na obszarze uzdrowiska lub obszarze ochrony uzdrowiskowej wydziela się trzy rodzaje stref ochronnych, oznaczone literami "A", "B" i "C":
PRAWO WODNE
Strefy oraz obszary ochronne
W celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody ujmowanej do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz zaopatrzenia zakładów mogą być ustanawiane: *strefy ochronne ujęć wody,
*obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych.
Strefę ochronną dzieli się na:
Teren ochrony bezpośredniej:
Na terenie tym jest zabronione użytkowanie gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody. Na terenie tym należy odprowadzać wody opadowe w sposób uniemożliwiający przedostawanie się ich do urządzeń do poboru wody, zagospodarować teren zielenią, odprowadzać ścieki poza granice terenu, ograniczyć do minimum przybywanie na tym terenie osób (tylko zatrudnione).
Teren ochrony pośredniej:
Na terenie tym zabrania się lub ogranicza wykonywani robót oraz innych czynności, które mogą spowodować zmniejszenie przydatności ujmowanej wody. Zabrania się m.in.: wprowadzania ścieków do wód, rolniczego wykorzystania ścieków, przechowywania lub składowania odpadów promieniotwórczych, bodowy autostrad, lokalizowanie zakładów przemysłowych, stosowanie nawozów, mycia pojazdów, lokalizowania cmentarzy.
OBSZARY MORSKIE
Obszarami morskimi Rzeczypospolitej Polskiej są:
*morskie wody wewnętrzne,
*morze terytorialne,
*wyłączna strefa ekonomiczna
Zwierzchnictwo terytorialne Rzeczypospolitej Polskiej nad morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym rozciąga się na wody, przestrzeń powietrzną nad tymi wodami oraz na dno morskie wód wewnętrznych i morza terytorialnego, a także na wnętrze ziemi pod nimi.
Morzem terytorialnym Rzeczypospolitej Polskiej jest obszar wód morskich o szerokości 12 mil morskich, liczonych od linii podstawowej tego morza. Zewnętrzną granicę morza terytorialnego stanowi linia, której każdy punkt jest oddalony o 12 mil morskich od najbliższego punktu linii podstawowej. Obce statki korzystają z prawa nieszkodliwego przepływu przez morze terytorialne RP. Nieszkodliwy przepływ oznacza żeglugę przez morze terytorialne w celu:
-przejścia przez nie bez wchodzenia na morskie wody wewnętrzne lub bez dobijania do urządzeń portowych albo znajdujących się poza morskimi wodami wewnętrznymi urządzeń redowych;
-wejścia lub opuszczenia morskich wód wewnętrznych;
-dobijania lub opuszczania urządzeń portowych albo redowych,
Przepływ powinien być nieprzerwany i szybki. Zatrzymanie się lub kotwiczenie jest dozwolone wyłącznie, jeżeli wiąże się ze zwyczajną żeglugą lub jest konieczne ze względu na siłę wyższą albo inne niebezpieczeństwo lub też w celu udzielenia pomocy ludziom, jak również statkom morskim bądź powietrznym znajdującym się w niebezpieczeństwie.
Przepływ uważa się za nieszkodliwy dopóty, dopóki nie zagraża pokojowi, porządkowi publicznemu lub bezpieczeństwu Rzeczypospolitej Polskiej.
Przepływ uważa się za zagrażający pokojowi, porządkowi publicznemu lub bezpieczeństwu RP, jeżeli obcy statek podejmuje na morzu teryt. działania polegające m.in. na:
-groźbie użycia siły lub użyciu siły przeciwko suwerenności, integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej,
-ćwiczeniach lub użyciu broni wszelkiego rodzaju,
-zbieraniu informacji na szkodę obronności lub bezpieczeństwa RP,
-umyślnym zanieczyszczeniu morza,
-uprawianiu rybołówstwa.
Obce statki korzystające z prawa nieszkodliwego przepływu przez morze terytorialne są obowiązane do przestrzegania prawa polskiego oraz przepisów międzynarodowych dotyczących zapobiegania zderzeniom na morzu i ochrony środowiska morskiego.
Nie można zatrzymać obcego statku przepł. przez polskie morze terytorialne, w celu dokonania jakiejkolwiek czynności w postępowaniu cywilnym w stosunku do osoby fizycznej znajdującej się na statku.
Wyłączna strefa ekonomiczna ustanawia się wyłączną strefę ekonomiczną RP, która jest położona na zewnątrz morza terytorialnego i przylega do tego morza. Obejmuje ona wody, dno morza i znajdujące się pod nim wnętrze ziemi. Granice wyłącznej strefy ekonomicznej określają umowy międzynarodowe.
RP przysługują w wyłącznej strefie ekonomicznej:
*suwerenne prawa w celu rozpoznawania, zarządzania i eksploatacji zasobów naturalnych, zarówno żywych, jak i mineralnych, dna morza i wnętrza ziemi pod nim oraz pokrywających je wód,
*władztwo w zakresie: budowania i użytkowania sztucznych wysp; badań naukowych morza; ochrony i zachowania środowiska morskiego.
Pas nadbrzeżny jest to obszar lądowy przyległy do brzegu morskiego, przebiega on wzdłuż wybrzeża morskiego. Dzielimy go na: Pas techniczny - stanowi strefę wzajemnego bezpośredniego oddziaływania morza i lądu; jest on obszarem przeznaczonym do utrzymania brzegu w stanie zgodnym z wymogami bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Pas ochronny - obejmuje obszar, w którym działalność człowieka wywiera bezpośredni wpływ na stan pasa technicznego. Minimalna i maksymalna szerokość pasa technicznego i ochronnego jest określana w drodze rozporządzenia przez Radę Ministrów.
Pozwolenie wodno prawne jest wymagane na: szczególne korzystanie z wód, wykonanie urządzeń wodnych, gromadzenie ścieków,
Kiedy jest wymagane pozwolenie wodno prawne (przykłady):
-przy budowie przydomowej oczyszczalni ścieków,
-przy budowie studni o wydajności większej niż 5 m³ na dobę,
-przy budowie szamba,
-przy przeprowadzaniu remontu, odbudowy lub rozbudowy istniejącego pomostu (ale tylko wtedy, gdy wprowadzamy nowe elementy konstrukcyjne, np. słupy, belki),
-na wprowadzanie ścieków do kanalizacji ze stacji paliw.
OCHRONA PRZYRODY
Ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody m.in.:
*dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów,
*roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową,
*siedlisk przyrodniczych,
*krajobrazu,
*zieleni w miastach i wsiach.
Celem ochrony przyrody jest m.in.:
*utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;
*zachowanie różnorodności biologicznej;
*zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;
Obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym.
Formy ochrony przyrody to m.in.:
*parki narodowe (obecnie 22),
*parki krajobrazowe,
*obszary chronionego krajobrazu,
*obszary Natura 2000,
*pomniki przyrody,
*ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
PARK NARODOWY
Obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1.000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Minister właściwy do spraw środowiska, w drodze zarządzenia, nadaje parkowi narodowemu statut określający jego strukturę organizacyjną. Nadzór nad parkami narodowymi sprawuje właściwy minister do spraw środowiska.
Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze rozporządzenia RM, które określa jego nazwę, obszar, przebieg granicy, otulinę. Likwidacja lub zmniejszenie obszaru parku narodowego następuje wyłącznie w razie bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych i kulturowych jego obszaru. Na obszarach graniczących z parkiem narodowym wyznacza się otulinę parku narodowego. Może w niej być utworzona strefa ochronna zwierząt łownych ze względu na potrzebę ochrony zwierząt w parku narodowym.
REZERWAT PRZYRODY
Obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Na obszarach graniczących z rezerwatem przyrody może być wyznaczona otulina.
Uznanie za rezerwat przyrody obszarów następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, położenie lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, cele ochrony oraz rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, a także sprawującego nadzór nad rezerwatem. Wojewoda za zgoda ministra może zmniejszyć lub zwiększyć obszar rezerwatu przyrody, zmienić cele ochrony.
PARK KRAJOBRAZOWY
Obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.
Na obszarach graniczących z parkiem krajobrazowym może być wyznaczona otulina.
Utworzenie parku krajobrazowego lub powiększenie jego obszaru następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, obszar, przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, szczególne cele ochrony oraz zakazy właściwe dla danego parku krajobrazowego. Likwidacja lub zmniejszenie następuje w drodze rozporządzenia wojewody.
NATURA 2000
Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje:
1) obszary specjalnej ochrony ptaków;
2) specjalne obszary ochrony siedlisk.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki roślin i zwierząt, ze wskazaniem typów siedlisk przyrodniczych i gatunków o znaczeniu priorytetowym, wymagające ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000, a także kryteria i sposoby wyboru reprezentatywnej liczby i powierzchni siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin i siedlisk zwierząt do ochrony w formie obszarów Natura 2000, mając na uwadze zachowanie szczególnie cennych i zagrożonych składników różnorodności biologicznej.
POMNIKI PRZYRODY
Są to pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie. Minister właściwy do spraw środowiska może określić, w drodze rozporządzenia, kryteria uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody, kierując się potrzebą ochrony drzew i krzewów ze względu na ich wielkość, wiek, pokrój i znaczenie historyczne, a odnośnie tworów przyrody nieożywionej - ze względu na ich znaczenie naukowe, estetyczne i krajobrazowe.
Rada gminy powinna wyrazić opinię w ciągu dwóch miesięcy od dnia otrzymania wystąpienia o jej wyrażenie. W razie upływu tego terminu uważa się, że rada gminy nie zgłasza zastrzeżeń.
GOSPODAROWANIE NIERUCHOMOŚCIAMI
Celami publicznymi są m.in.:
-wydzielanie gruntów pod drogi publiczne,
-wydzielanie gruntów pod linie kolejowe,
- wydzielanie gruntów pod lotniska,
-opieka nad nieruchom. stanowiącymi zabytki,
-ochrona pomników przyrody
-zakładanie i utrzymywanie cmentarzy.
Definicja wywłaszczenia nieruchomości:
Wyw. nier. polega na pozbawieniu albo ograniczeniu w drodze decyzji prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wyw. może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Nieruchomość może być wywł. tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz
Przesłanki wywłaszczenia:
*wywłaszczenie może dotyczyć wyłącznie nieruchomości przeznaczonych w mpzp na cele publiczne lub dla których została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Warunki: musi być miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, musza być tez cele publiczne;
*zmiana organu właściwego, wywłaszczenie może być na rzecz SP lub j.s.t.
Procedura wywłaszczania:
-etap o charakterze cywilno-prawnym (są to zawsze rokowania, które ma być przedmiotem wywłaszczenia). Rokowania te prowadzi starosta lub organy wykonawcze j.s.t. jeżeli wywłaszczenie odbywa się na ich wniosek. W trakcie tych rokowań może być zaproponowana suma nabycia prawa lub nieruchomość zamienna. W ciągu dwóch miesięcy od zakończenia rokowań powinno dojść do zawarcia umowy.
-ma charakter administracyjno-prawny - po upływie dwóch miesięcy do zawarcia umowy następuje wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego, następnie starosta ujawnia w KW wszczęcie postępowania.
Odszkodowanie:
Odpowiada wartości wywłaszczonych praw, ustala się go w drodze decyzji o wywłaszczeniu. W ramach odszkodowania może być przyznana nieruchomość zamienna wyłącznie za zgoda wywłaszczonego przedmiotu. Zapłata odszkodowania następuje w ciągu 14 dni liczonych od dnia gdy decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna. Wypłata odszkodowania dokonywana jest zawsze jednorazowo. Wartość szacuje biegły rzeczoznawca - wg ceny rynkowej. Zwrot wywł. nier. następuje za zwrotem odszkodowania lub nieruchomości zamiennej. Odszkodowania może być rozłożone na raty nie dłużej niż 10 lat.
Przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości:
Przeznaczenie nieruch. na inny cel niż jest określony w decyzji o wywł., rygor do stosowania tej przesłanki, właściwy organ ma obowiązek zawiadomić poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców, informując że może żądać zwrotu nieruchomości. Termin na żądanie zwrotu zawiły - 3 miesiące.
Zbędna nieruchomość - mim upływu 7 lat od dnia gdy decyzja o wywł. stała się ostateczna nie rozpoczęto prac związanych z realizacją celu wywłaszczenia. Mimo upływu 10 lat również od dnia gdy decyzja stała się ostateczna a nie zrealizowano celu. Nie ma określonych terminów kiedy można żądać zwrotu wywł. nier.
ZASADY PLANOWANIA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
-zasada równoważnego rozwoju
-zasada ochrony wartości wysoko cenionych
-zasada samodzielności planistycznej gminy
-zasada określenia, przeznaczenia gospodarki terenu
-zasada ochrony interesu prawnego podmiotów dotkniętych ustaleniami planistycznymi
-zasada spójności polityki przestrzennej
-zasada demokratycznego rozstrzygania o przeznaczeniu i zasadach gospodarowania terenu
-zasada ciągłości procesów planowania terenu
-zasada powszechności obowiązywania miejscowych planów zagospodarowania terenu
-zasada dobrego sąsiedztwa
Instrumenty planistyczne na poziomie gminy:
*studium,
*miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
STUDIUM
Sporządzenie studium prze gminę jest obligatoryjne w odróżnieniu od planu, który ma charakter fakultatywny. Studium jest aktem kierownictwa wewnętrznego, wiąże wewnętrzne organy gminy. Nie może być podstawa prawną Dio wydawania decyzji administracyjnych, bo jest aktem wewnętrznym.
Cel studium:
Studium sporządza się w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
Funkcje studium:
*dokonuje kształtowania i polityki przestrzennej gminy,
*funkcja koordynacyjna,
*promocja gminy na zewnątrz.
Treść studium:
W studium określa się m.in.:
*kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy
*przeznaczenie terenów,
*zasady ochrony środowiska,
*zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków,
*kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej,
*obszar, na których będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego,
*obszary, na których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
*obszary wymagające przekształceń,
*granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych.
Studium i procedura jego przyjęcia:
*rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do prac nad studium,
*studium jest opracowywane jedynie do granic administracyjnych gminy,
*po podjęciu uchwały następuje ogłoszenie w prasie miejscowej - ogłasza się, że uchwała jest przyjęta i można składać wnioski w terminie 21 dni,
*sporządzenie projektu studium jest w gestii burmistrza, wójta - zleca on opracowanie studium firmie zewnętrznej,
*po opracowywaniu projektu następuje etap uzgodnień,
*opinie mają charakter ponadgminny (gminna komisja urbanistyczna),
*uzgodnienia (wyżej w hierarchii niż gmina).
Należy pamiętać, że w procedurze tej nie ma protestów i zarzutów są tylko uwagi!!! (21 dni)
Studium jest załącznikiem do uchwały, plan natomiast jest treścią uchwały.
Jeżeli Rada Gminy nie uchwali studium wzywa się ją do uchwalanie lub zmiany studium w wyznaczonym terminie. Po bezskutecznym upływie tego terminu wojewoda sporządza miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo jego zmianę dla obszaru, którego dotyczy zaniechanie gminy, w zakresie koniecznym dla możliwości realizacji inwestycji celu publicznego oraz wydaje w tej sprawie zarządzenie zastępcze. Przyjęty w tym trybie plan wywołuje skutki prawne takie jak miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
Wojewoda sporządza miejscowy plan albo zmianę planu - wydaje zarządzenie zastępcze.
Studium ma charakter:
Diagnostyczny uwzględnia się uwarunk. wynikające:
-dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu,
-stanu prawnego gruntów,
-stanu ładu przestrzennego,
-stanu środowiska,
-stanu dziedzictwa kulturowego,
-warunków i jakości życia mieszkańców,
-zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia.
Koncepcyjny określa się:
-kierunki zmian i przeznaczenia terenów,
-kierunki rozwoju systemów komunikacyjnych i infrastruktury technicznej,
-obszary, na których będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym lub ponadlokalnym,
-obszary, na których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
-obszary, które są narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych,
-granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych.
MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Plan miejscowy akt prawa miejscowego. Procedura identyczna jak w studium, ale występują drobne zmiany w terminach. Na podstawie tych planów wydaje się dec. adm. Zasady techniki prawodawczej rozporządzenie RM o zasadach techniki prawodawczej. W odróżnieniu od studium sporządzany fakultatywnie dla obszaru gminy lub jej części.
W celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego, zawierający część tekstową i graficzną.
Cel planu:
Plan sporządza się w celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy.
Funkcje planu:
*ustalenia strukturalne wiążące się z polityką rozwoju,
*programy zamierzeń,
*postanowienia regulacyjne.
Treść planu:
*przeznaczenie terenów,
*zasady ochrony środowiska,
*zasady ochrony dziedzictwa kulturowego,
*granice i sposoby zagospodarowania terenu,
*wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych,
*parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania ternu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów
*sposób i termin tymczasowego zagospodarowania.
Procedura planistyczna:
-Rada Gminy,
-ogłoszenie publiczne,
-składanie wniosków (termin określony - 21 dni),
-opracowanie projektu planu przez firmę zewnętrzną,
-opinie i uzgodnienia.
Plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami studium. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawia wojewodzie uchwałę, wraz z załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych w celu oceny ich zgodności z przepisami prawnymi.
Utrata mocy obowiązującej planu miejscowego nie powoduje wygaśnięcia decyzji administracyjnych wydanych na podstawie tego planu.
Uprawnienia właścicieli i użytkowników:
Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy:
1) odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo
2) wykupienia nieruchomości lub jej części.
Gmina może zaproponować właścicielowi albo użytkownikowi nieruchomość zamienną.
Obniżenie wartości nieruchomości:
Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, wartość nieruchomości uległa obniżeniu, a właściciel albo użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości. Odszkodowanie jest równe różnicy między ceną rynkowa a ceną uprzednią. Roszczenie to można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia obowiązywania planu. Roszczenie to ma charakter cywilno-prawny i rozstrzygane jest przez sądy powszechne.
Renta planistyczna, czyli wzrost wartości nieruchomości:
Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30 % wzrostu wartości nieruchomości.
LOKALIZACJA INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO
Inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie planu miejscowego, a w przypadku jego braku - w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Nie wymagają wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego roboty budowlane:
-polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska, albo
-niewymagające pozwolenia na budowę.
Wydanie decyzji o warunkach zabudowy:
-co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu,
-teren ma dostęp do drogi publicznej,
-istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego,
-teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne albo jest objęty zgodą uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów, które utraciły moc na podstawie art. 67 ustawy,
-decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi.
Różnice między decyzją o warunkach zabudowy a decyzją o lokalizacji inwestycji celu publicznego:
*decyzja o lokalizacji ma charakter kształtujący (konstytutywny), a decyzja o warunkach zabudowy ma charakter deklaratoryjny,
*o decyzję o lokalizacji celu stara się 1 podmiot - inwestor, natomiast decyzję warunkach zabudowy można wydać więcej niż jednemu wnioskodawcy,
*decyzja o warunkach zabudowy to słabszy instrument prawny niż decyzja o lokalizacji,
*decyzja o lokalizacji stanowi podstawę do wszczęcia procedury wywłaszczeniowej, a decyzja o warunkach zabudowy nie przywiduje tego,
*decyzja o warunkach zabudowy odnosi się do inwestycji, a decyzja o lokalizacji odnosi się do terenu,
*decyzja o warunkach zabudowy może być przeniesiona na inny podmiot, a decyzja o lokalizacji nie.
REPATRIACJA
Definicja repatriacji:
Repatriacja to powrót do Polski osób polskiego pochodzenia. Jest to również szczególny, uprzywilejowany sposób nabycia obywatelstwa polskiego Prawo to przysługuje wyłącznie osobom, które nie posiadają polskiego obywatelstwa, a pragną przesiedlić się na stałe do Polski.
Repatriant:
Repatriantem jest osoba polskiego pochodzenia, która przybyła do Polski na podstawie wizy repatriacyjnej z zamiarem osiedlenia się na stałe. Potwierdzeniem tego jest stempel straży granicznej odciśnięty w paszporcie osoby przybywającej do Polski, a data tego stempla jest jednocześnie datą nabycia przez tę osobę obywatelstwa polskiego. W drodze repatriacji obywatelstwo polskie nabywają również małoletnie dzieci pozostające pod władzą rodzicielską repatrianta.
Sposoby nabycia obywatelstwa przez repatriantów:
nabycie na podstawie wizy wjazdowej w celu repatriacji - wizę uzyskać może osoba polskiego pochodzenia, czyli taka osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:
- co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo 2 pradziadków było narodowości polskiej,
- wykaże swój związek z polskością w szczególności przez pielęgnacje polskiej mowy, polskich tradycji i zwyczajów,
W takim przypadku decyzję wydaje konsul.
uznanie za repatrianta - może być uznana osoba, która spełnia następujące warunki:
- jest polskiego pochodzenia,
Przed dniem wejścia w życie ustawy o repatriacji zamieszkiwała stale na terytorium jednego z krajów byłego ZSRR,
- przebywa na terytorium RP na podstawie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielonego w związku ze studiami wyższymi.
Osoba musi złożyć wniosek do wojewody w terminie 12 miesięcy od ukończenia szkoły wyższej.
Te przesłanki musza być spełnione łącznie. Decyzję w sprawie repatrianta wydaje wojewoda dla miejsca, w którym osoba chce zamieszkać. Obywatelstwo polskie nabywa z chwilą, gdy decyzja staje się ostateczna.
PRAWO BUDOWLANE
Prawo budowlane i przedmiot jego regulacji:
*wąskie rozumienie prawa budowlanego - ogranicza się tylko do ustawy + akty wykonawcze do tej ustawy,
*szersze rozumienie prawa budowlanego - zespół regulacji prawnych + inne akty materialne, np.: prawo zagospodarowania przestrzennego, gospodarowanie nieruchomościami, prawo wodne, prawo ochrony środowiska.
*Szerokie rozumienie prawa budowlanego - do wszystkich wymienionych powyżej dochodzą regulacji z prawa cywilnego i prawa karnego.
Przedmiot regulacji dział prawa materialnego, które przewiduje możliwość ograniczenia praw rzeczowych właściciela gruntu za pomocą władczych form administracji w różnych stadiach procesu budowlanego; zespół norm prawnych regulujących wszystkie stadia procesu budowlanego od projektowania poprzez budowę aż po rozbiórkę i katastrofy budowlane.
Zasada równości budowlanej:
Każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami (Nie musi być właścicielem nieruchomości, może mieć do niej jakikolwiek tytuł prawny).
Mamy tutaj do czynienia z ochroną prawa własności na podstawie art. 21 Konstytucji: „Rzeczpospolita chroni własność i prawo dziedziczenia a wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem”.
Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy projektować i budować w sposób określony z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając m.in.:
-spełnienie wymagań dotyczących bezpieczeństwa: konstrukcji, pożarowego, użytkowania; odpowiednich warunków higienicznych; ochrony przed hałasem; oszczędności energii,
-warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu: zaopatrzenie w wodę i energię elektryczną; usuwanie ścieków,
-możliwość utrzymania właściwego stanu technicznego,
-warunki bezpieczeństwa i higieny pracy,
-odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej.
Obowiązki kierownika budowy to m.in.:
-prowadzenie dokumentacji budowy,
-wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia
-podejmowanie działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym,
-realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy,
-przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu,
-zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy
Pozwolenie na budowę:
Przez pozwolenie na budowę należy rozumieć decyzję administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. Obszar oddziaływania obiektu jest to teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych. Stroną w postępowaniu w sprawie pozwolenia na użytkowanie jest wyłącznie inwestor.
Pozwolenie na budowę:
-akt administracyjny kwalifikowany,
-jest wydawany na żądanie strony (nie z urzędu),
-akt zewnętrzny,
-bez niego nie jest możliwe przeprowadzenie robót budowlanych,
-akt konstytutywny (ponieważ tworzy nowe stosunki administracyjno-prawne - nadaje podmiotom pewne uprawnienia,
-jest ograniczone innymi rozstrzygnięciami (wydaje się w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu),
-podstawą prawną decyzji budowlanej jest kompleksyjnie: prawo budowlane + prawo o zagospodarowaniu przestrzennym + prawo geodezyjne i kartograficzne + prawo ochrony środowiska,
-decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata,
-podlega rejestracji przez organ właściwy do jego wydania,
-jest to akt wysoce sformalizowany,
-instytucja sygnalizacji (organ, który wydał decyzję - pozwolenie na budowę przesyła ten akt do PINB i do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Pozwolenia na budowę nie wymaga budowa m.in.(lista zamknięta):
-budynków gospodarczych o powierzchni do 20 m²,
-boisk szkolnych, kortów tenisowych, bieżni,
-przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m²,
-ogrodzeń,
-obiektów małej architektury.
Pozwolenie na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających m.in. na:
*docieplaniu budynków do 12 m,
*utwardzeniu powierzchni gruntu,
*remoncie istniejących obiektów budowlanych,
*instalowaniu krat na obiektach budowlanych,
Tam gdzie nie jest wymaga uzyskanie pozwolenia na budowę jest obowiązek zgłoszenia tego faktu do właściwego organu.
Zgłoszenie właściwemu organowi wymaga budowa:
-wiat przystankowych,
-boisk szkolnych, kortów tenisowych, bieżni,
-przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m²,
-zatok parkingowych na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych,
-budowa ogrodzeń o wysokości powyżej 2,2 m,
Nie dokonanie zgłoszenia właściwemu organowi powoduje naruszenie prawa - sankcje - samowola budowlana. W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia należy dołączyć oświadczenie dot. prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, oraz, w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami.
Wygaśnięcie pozwolenia na budowę i zmiana pozwolenia na budowę:
Odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. W postępowaniu w sprawie zmiany decyzji o pozwolenie na budowę stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące uzyskania pozwolenia na budowę. Nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu nie wymaga zmiany pozwolenia na budowę, jeśli nie dotyczy:
-zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu,
-charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego,
-zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne,
-zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu lub jego części,
-ustaleń miejsca planu zagospodarowania przestrzennego.
Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia ostatecznej decyzji, lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata.
Do wniosku o pozwolenie na budowę dołączamy:
*cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem potwierdzającym wpis projektanta na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, aktualnym na dzień opracowania projektu,
*oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
*decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
*w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych i terenach (takich jak: pas techniczny, port i przystań morska, morze terytorialne, wyłączna strefa ekonomiczna) postanowienie o uzgodnieniu z organem adm. architektonicznobudowlanej, projektowanych rozwiązań w zakresie: linii zabudowy, elewacji obiektów, przebiegu i charakterystyki technicznej dróg.
*w przypadku przedsięwzięć mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli jest ona wymagana przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska,
*ponadto, gdy chodzi o obiekt usługowy - uzgodnienia z Inspektorem Sanitarnym, uzgodnienie ze Strażą Pożarną odnośnie przyłącza gazu.
Wejście na teren sąsiada:
Jeżeli do wykonania prac przygotowawczych lub robót budowlanych jest niezbędne wejście do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości, inwestor jest obowiązany przed rozpoczęciem robót uzyskać zgodę właściciela sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu (najemcy) na wejście oraz uzgodnić z nim przewidywany sposób, zakres i terminy korzystania z tych obiektów, a także ewentualną rekompensatę z tego tytułu. W razie nieuzgodnienia warunków tych warunków właściwy organ - na wniosek inwestora w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, rozstrzyga w drodze decyzji, o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości.
Samowola budowlana:
Za samowolę budowlaną uważa się wykonanie lub wykonywanie robót budowlanych bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia budowy (robót budowlanych) właściwemu organowi. Samowolą budowlaną jest również wykonanie robót bądź ich podjęcie pomimo wniesienia sprzeciwu organu, jak też realizacja budowy w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę albo w przepisach.
W przypadku samowoli budowlanej mamy dwa wyjścia:
-legalizacja obiektu,
-rozbiórka obiektu.
Procedura samowoli budowlanej:
*organ wydaje postanowienie o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych,
*organ wyznacza termin do dostarczenia dokumentów (te same co przy pozwoleniu na budowę),
*po przedłożeniu dokumentów organ dokonuje sprawdzenia wymogów, oraz w drodze postanowienia ustala wysokość opłaty legalizacyjnej,
*jeśli spełnione są wszystkie warunki organ wydaje decyzje o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót bądź tylko o zatwierdzeniu projektu (w przypadku, gdy budowa jest już zakończona).
W sytuacji gdy jednak nastąpi rozbiórka obiektu (w przypadku postępowania odwoławczego) następuje zwrot opłaty legalizacyjnej w terminie 30 dni od dnia stwierdzenia dokonania rozbiórki.
Pozwolenie na użytkowanie obiektu:
Inwestor powiadamia PINB o zakończeniu budowy. Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor dołącza:
-oryginał dziennika budowy,
-oświadczenie kierownika budowy o: zgodności wykonania obiektu z projektem i warunkami pozwolenia na budowę; doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy,
-oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania,
-protokoły badań i sprawdzeń,
-inwentaryzację geodezyjną powykonawczą,
-potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy,
-kopię świadectwa charakterystyki energetycznej budynku (obowiązuje od 01.01.2009).
Wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stanowi wezwanie właściwego organu do przeprowadzenia obowiązkowej kontroli. W przypadku użytkowania obiektu bez wymaganego zezwolenia na użytkowanie właściwy organ wymierza karę z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego.
ORGANY ADM. ARCHITEKTONICZNEO BUDOWLANEJ I NADZORU BUDOWLANGO
Zadania administracji architektoniczno-budowlanej wykonują: starosta, wojewoda, GINB.
Zadania nadzoru budowlanego wykonują:
*Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego,
*Wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego,
*Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Podstawowe obowiązki organów adm. archip.-budowlanej i nadzoru budowlanego:
--nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego,
--wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych ustawą,
Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego kontrolują posiadanie przez osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie uprawnień do pełnienia tych funkcji.
Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego przy wykonywaniu obowiązków określonych przepisami prawa budowlanego mogą dokonywać czynności kontrolnych.
Właściwość organów:
I instancja: starosta
Organ wyższego stopnia wojewoda
WYJĄTEK!!! Wojewoda jest organem I instancji jeśli chodzi o roboty budowlane, które są usytuowane na terenie pasa technicznego, portów, przystani, wyłącznej strefy ekonomicznej, wód wewnętrznych, morza terytorialnego, dróg publicznych i krajowych, lotnisk cywilnych.
Zadania organów nadzoru budowlanego to:
*kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego,
*kontrola działania organów administracji architektoniczno-budowlanej,
*badanie przyczyn powstawania katastrof budowlanych,
*współdziałanie z organami kontroli państwowej.
Organy nadzoru budowlanego są zobowiązane do:
*bezzwłocznego przesyłania organom administracji architektoniczno budowlanej kopii decyzji i postanowień wynikających z przepisów prawa budowlanego,
*prowadzenia ewidencji decyzji, postanowień i zgłoszeń,
*prowadzenia ewidencji rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów budowlanych,
*prowadzenia ewidencji zawiadomień o kontrolach.
KATASTROFA BUDOWLANA
Katastrofa budowlana to niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów. Katastrofa budowlana może nastąpić w trakcie budowy lub w trakcie użytkowania obiektu.
Katastrofą budowlaną nie jest:
-uszkodzenie elementu wbudowanego w obiekt budowlany, nadającego się do naprawy lub wymiany,
-uszkodzenie lub zniszczenie urządzeń budowlanych związanych z budynkami,
-awaria instalacji.
Postępowanie wyjaśniające w sprawie przyczyn katastrofy budowlanej prowadzi właściwy organ nadzoru budowlanego.
ODPOWIEDZ. ZAWODOWA W BUDOWNICTWIE
Odpowiedzialności zawodowej w budownictwie:
-dopuściły się występków lub wykroczeń, określonych ustawą,
-zostały ukarane w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
-wskutek rażących błędów lub zaniedbań, spowodowały zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska albo znaczne szkody materialne,
-nie spełniają lub spełniają niedbale swoje obowiązki,
-uchylają się od podjęcia nadzoru autorskiego lub wykonują niedbale obowiązki wynikające z pełnienia tego nadzoru.
Kary:
*upomnieniem,
*upomnieniem z jednoczesnym nałożeniem obowiązku złożenia, w wyznaczonym terminie, egzaminu,
*zakazem wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, na okres od roku do 5 lat, połączonym z obowiązkiem złożenia, w wyznaczonym terminie, egzaminu.
Przy nakładaniu kary należy uwzględnić dotychczasową karalność z tytułu odpowiedzialności
zawodowej w budownictwie. O zakazie wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie orzeka się w przypadku znacznego społecznego niebezpieczeństwa czynu. Zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie może być orzeczony również w stosunku do osoby, która:
-pomimo dwukrotnego upomnienia ponownie dopuściła się czynu, powodującego odpowiedzialność zawodową,
-uchyla się od złożenia nakazanego egzaminu.
Zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie określa się w latach i miesiącach. Kara biegnie od dnia, w którym decyzja o ukaraniu stała się ostateczna.
PASZPORTY
Paszport:
Każdy obywatel polski ma prawo do otrzymania paszportu. Pozbawienie lub ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie w przypadkach przewidzianych w ustawie. Dokument paszportowy uprawnia do przekraczania granicy i pobytu za granicą oraz poświadcza obywatelstwo polskie, a także tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie ten dokument zawiera. Wydanie paszportu jest czynnością materialno-techniczną. Ważność paszportu 10 lat.
Paszport wydaje się osobie pełnoletniej na wniosek. W imieniu małoletniego wniosek składają rodzice wspólnie (chyba, ze wyrokiem sądu jeden jest pozbawiony praw lub ma je ograniczone).
Paszport tymczasowy:
Wydaje się go małoletnim do 5 roku życia, oraz obywatelom polskim przebywającym za granicą, jeżeli nie posiadają paszportu oraz obywatelom polskim przebywającym za granicą na czas oczekiwania na doręczenie paszportu sporządzonego w kraju. Ważność paszportu tymczasowego nie może być dłuższa niż 12 miesięcy.
Organy wydające paszporty:
-Minister Spraw Wew. i Adm. - sporządza paszporty.
-Minister Spraw Zagranicznych - II organ sporządzający paszporty, wydaje paszporty dyplomatyczne.
-Konsul - wydaje paszporty za granicą.
-Wojewoda - wydaje i unieważnia paszporty.
Odmowa wydania paszportu:
-może być na wniosek sądu, który prowadzi postępowanie przeciwko osobie, która złożyła wniosek o paszport,
-na wniosek organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze
OBYWATELSTWO POLSKIE
Obywatelstwo:
Jest to węzeł prawny łączący osoby fizyczne z państwem i społeczeństwem - wynikają z niego określone prawa i obowiązki o charakterze publiczno - prawnym. Obywatelstwo ma charakter względnie trwały - można się go zrzec.
Zasady ogólne prawa o obywatelstwie polskim:
zasada ciągłości obywatelstwa polskiego - oznacza, że obywatelstwo polskie osób, które uzyskały je na gruncie danych przepisów a następnie zostały one uchylone lub zmienione, istnieje nadal i oceniane jest wg przepisów obowiązujących w czasie uzyskania przez te osoby obywatelstwa polskiego,
zasada wyłączności obywatelstwa polskiego - stanowi, że obywatel polski nie może być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa przed organami władzy publicznej polskiej.
zasada równouprawnienia małżonków w zakresie obywatelstwa - zgodnie małżeńskiego prawem polskim ani zawarcie związku małżeńskiego ani zmiana obywatelstwa przez małżonka nie mogą stanowić przesłanki nabycia lub utraty obywatelstwa małżeńskiego mocy prawa.
Nabycie obywatelstwa polskiego:
Wyróżniamy:
--nabycie z mocy ustawy
*przez urodzenie
Nabycie obywatelstwa z mocy ustawy na podstawie prawa krwi. Przez urodzenie nabywa się obywatelstwo polskie, gdy:
- oboje rodzice są obywatelami polskimi,
- jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie nieznanym,
- nie określone jest obywatelstwo, bądź nie posiada żadnego obywatelstwa.
Dziecko nabywa obywatelstwo polskie przez urodzenie również wtedy, gdy jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie innego państwa. WYJĄTEK: Rodzice mogą złożyć oświadczenie przed konsulem lub wojewodą o przyjęciu innego obywatelstwa dla dziecka. rodzice na tę czynność mają 3 miesiące od urodzenia dziecka.
*przez znalezienie
Dziecko znalezione w Polsce nabywa obywatelstwo polskie, gdy:
- oboje rodzice są nieznani,
- nie określone jest ich obywatelstwo,
- nie posiadają żadnego obywatelstwa.
--nabycie z mocy aktu administracyjnego
*nadanie obywatelstwa polskiego (naturalizacja)
Odnosi się do osoby, która ma inne obywatelstwo,a chce mieć polskie. Nadaie polskiego obywatelstwa następuje na wniosek cudzoziemca jeżeli zamieszkuje na terytorium RP co najmniej 5 lat m.in. na podstawie zezwolenia na osiedlenie się. Obywatelstwo nadaje prezydent RP. Nadanie obywatelstwa może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego.
*uznanie za obywatela polskiego
Osoba, która nie ma żadnego obywatelstwa. Jest to nabycie obywatelstwa z mocy aktu administracyjnego. Osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadająca żadnego obywatelstwa może być uznana za obywatela polskiego, jeżeli zamieszkuje w Polsce minimum 5 lat m.in. na podstawie zezwolenia na osiedlenie się. Uznanie następuje na wniosek. Decyzję wydaje wojewoda.
--nabycie przez złożenie oświadczenia woli i przyjęcie tego oświadczenia przez właściwy organ
*opcja
Dziecko po ukończeniu 16 roku żcyai a przed upływem 6 miesięcy od uzyskania pełnoletności może złożyć odpowiednie oświadczenie o przyjęciu obywatelstwa poleskiego, jeżeli rodzice przyjęli dla niego obywatelstwo obcego państwa. Oświadczenie składa przed wojewodą lub konsulem, organ ten musi przyjąć oświadczenie dziecka, żeby nadanie obywatelstwa stało się skuteczne.
*uproszczona naturalizacja
Cudzoziemiec pozostający co najmniej 3 lata w związku małżeńskim z obywatelem polskim, jeżeli zamieszkuje na terytorium RP może nabyć obywatelstwo polskie, jeżeli złoży odpowiednie oświadczenie przed wojewodą lub konsulem i organ ten wyda decyzje o przyjęciu oświadczenia.
*reintegracja
Ponowne uzyskanie obywatelstwa utraconego wcześniej. Osoba, która utraciła obywatelstwo polskie przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem, odzyskuje obywatelstwo polskie, jeżeli po ustaniu tego małżeństwa złoży oświadczenie przed wojewodą lub konsulem i organ ten wyda decyzje o przyjęciu oświadczenia.
Utrata obywatelstwa polskiego:
Obywatel polski traci obywatelstwo polskie na swój wniosek po uzyskaniu zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. Zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa udzielona rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską.
ZMIANA IMION I NAZWISK
Zgodnie z prawem polskim można mieć 2 imiona i 2 nazwiska. Prawo polskie nie wprowadza zasady stabilizacji nazwisk ani imion - czyli nie wprowadza zakazu zmiany nazwiska lub imienia. Zmiana nazwiska lub imienia może nastąpić na wniosek. Decyzja o zmianie nazwiska wydawana jest przez kierownika Urzędu Stanu Cywilnego. Jest to decyzja administracyjna na podstawie kpa.
Przesłanki do zmiany nazwiska:
Wniosek o zmianę nazwiska zostanie uwzględniony, jeżeli jest uzasadniony ważnymi względami. Ważne względy zachodzą wtedy, gdy wnioskodawca nosi nazwisko:
-ośmieszające lub nielicujące z godnością człowieka,
-o brzmieniu niepolskim,
-posiadające formę imienia.
Wniosek jest uwzględniony również wtedy, gdy wnioskodawca pragnie zmienić swoje nazwisko na nazwisko, które używa lub powraca do nazwiska, które zostało zmienione.
Odrzucenie wniosku:
Wniosek zostaje odrzucony, gdy wnioskodawca ubiega się o zmianę nazwiska na nazwisko:
-historyczne,
-wysławione na polu kultury i nauki,
-działalności politycznej, społecznej lub wojskowej,
chyba, że posiada członków rodziny o takim właśnie nazwisku.
EWIDENCJA LUDNOŚCI
Ewidencja ludności:
Polega na rejestracji danych o miejscu pobytu osób, o urodzeniach, zmianach stanu cywilnego, obywatelstwa, imion i nazwisk oraz zgonach.
Pobyt stały:
Zamieszkiwanie w danej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego.
Pobyt czasowy:
Przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości pod innym adresem.
Osoba zameldowana na pobyt czasowy i przebywająca w tej samej miejscowości nieprzerwanie dłużej niż 2 miesiące jest obowiązana zameldować się na pobyt stały, chyba że zachodzą okoliczności wskazujące na to, iż pobyt ten nie utracił charakteru pobytu czasowego.
Wymeldowanie:
Osoba, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego (powyżej 3 miesięcy) jest zobowiązana wymeldować się we właściwym organie gminy. Możliwe jest wydanie decyzji o wymeldowaniu z urzędu, jeżeli dana osoba opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.
PESEL:
Jest to podstawa ewidencji ludności, czynność materialno-technoiczna. Składa się z 11 cyfr, pierwsze 6 oznacza datę urodzenia dalsze cyfry porządkowe, a przedostatnia oznacza płeć (kobiety - cyfra parzysta, mężczyźni - cyfra nieparzysta.
DOWODY OSOBISTE
Dowód osobisty:
Jest to dowód tożsamości, uprawnia do przekroczenia granicy oraz potwierdza obywatelstwo polskie. Obowiązuje na obszarze krajów UE. Jest obowiązek wyrobienia dowodu osobistego w odpowiednim wieku, natomiast nie ma obowiązku noszenia go przy sobie. obywatel polski zamieszkujący RP ma obowiązek posiadać dowód osobisty od ukończenia 18 lat (dowód ważny 10 lat), albo od ukończenia 15 roku życia, jeżeli pozostaje w stosunku pracy (dowód ważny 5 lat). Obywatele od 13 roku życia mają prawo posiadać dowód osobisty, jest on wydawany na uzasadniony wniosek rodziców. Dowód osobisty wydany osobie po 65 roku życia jest ważny na czas nieoznaczony.
Posiadacz dowodu osobistego ma obowiązek wymienić ten dokument w razie:
*zmiany danych, które zamieszcza się w dowodzie osobistym,
*uszkodzenia dowodu osobistego lub zaistnienia innej okoliczności utrudniającej ustalenie tożsamości osoby,
*upływu terminu ważności dowodu osobistego.
Dowód osobisty podlega unieważnieniu:
*z dniem zawiadomienia o jego utracie, zniszczeniu lub z dniem przekazania przez osobę trzecią znalezionego dowodu osobistego,
*z dniem utraty obywatelstwa polskiego przez jego posiadacza,
*z dniem zgonu jego posiadacza,
*z dniem odbioru dowodu osobistego wydanego w miejsce poprzedniego,
*z dniem upływu ważności dowodu osobistego.
AKTY STANU CYWILNEGO
Akty stanu cywilnego:
Służą do rejestracji stanu cywilnego. W Polsce rejestry SA prowadzone od 1946 roku.
Rodzaje aktów stanu cywilnego:
Akt urodzenia
Sporządza się w momencie zgłoszenia urodzenia dziecka (każdego niezależnie czy urodziło się żywe, czy martwe). Zgłoszenie żywego dziecka odbywa się w terminie 14 dni, a martwego - w terminie 3 dni. Zobowiązany do zgłoszenia jest ojciec, lub matka o ile jej stan zdrowia na to pozwala, lekarz bądź położna.
Akt małżeństwa
Sposoby zawarcia małżeństwa to:
- przed kierownikiem USC - przesłanki do zawarcia małżeństwa: odmienność płci, związek kobiety i mężczyzny, jednoczesna obecność, złożenie zgodnych oświadczeń woli.
- przed duchownym - potocznie małżeństwo konkordatowe - w terminie 5 dni duchowny ma obowiązek zawiadomić kierownika USC.
Akt zgonu
Zgon jest to ustanie czynności mózgu. Do zgłoszenia zgonu zobowiązani są: małżonek lub dzieci zmarłego, najbliżsi krewni, powinowaci, osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon, osoby, które były obecne przy zgonie, administrator domu, szpital.
Akt zgonu jest wystawiany na podstawie karty zgonu wystawionej przez lekarza. W akcie ma być data, godzina zgonu + pozostałe informacje. Akt zgonu sporządza się dla osoby o ustalonej tożsamości, w przypadku osób o nieustalonej tożsamości trzeba wskazać opis zewnętrzny zwłok, rysopis zmarłego, płeć, informacje o rzeczach znalezionych przy zmarłym.
Zasady ogólne rejestracji stanu cywilnego:
-zasada powszechności - oznacza, ze rejestracją objęte są wszystkie zdarzenia mające wpływ na stan cywilny osób. Nie ma znaczenia przynależność państwowa osób, których stan cywilny się zmienia,
-zasada prawdy obiektywnej - zgodnie z tą zasadą kierownik USC jest zobowiązany do żądania dowód potwierdzających prawdziwość danych zgłaszanych do wpisu,
-zasada terytorialności - odnosi się do określenia właściwości miejscowej kierownika USC,
-zasada jedności organów rejestrujących - organem jest kierownik USC. Kierownikiem USC może być wójt, burmistrz, prezydent miasta lub inna osoba wyznaczona na to stanowisko,
-zasada zupełności - ma ona zapewnić, aby informacje o stanie cywilnym nie zawierały braków,
-zasada samowystarczalności - akt stanu cywilnego jest wystarczającym dowodem dla stwierdzenia stanu cywilnego danej osoby.
Zasady sporządzania aktów:
Akty sporządza się w dniu, w którym dokonano zgłoszenia zdarzenia. Akt powinien być sporządzony pismem ręcznym, maszynowym lub na komputerze. Pod aktem podpisuje się osoba zgłaszająca urodzenie, zgon, zawierająca małżeństwo i wszystkie osoby, które brały udział w danej czynności. Akt podpisuje kierownik USC bez zbędnej zwłoki.
Unieważnienie, sprostowanie aktu:
Akt stanu cywilnego unieważnia się, jeżeli:
*stwierdza zdarzenie niezgodne z prawdą.
*uchybienia powstałe przy sporządzeniu aktu zmniejszają jego moc dowodową.
W akcie stanu cywilnego nie można dokonywać żadnych zmian. Można jedynie sprostować oczywisty błąd pisarski. Jeżeli dwa akty stanu cywilnego stwierdzają to samo zdarzenie, unieważnia się jeden z nich. Unieważnienia dokonuje organ administracji państwowej wyższego stopnia.
Akt stanu cywilnego podlega sprostowaniu w razie błędnego lub nieścisłego jego zredagowania.
STOWARZYSZENIA
Pojęcie i istota stowarzyszeń:
Każdy ma prawo wolności do zrzeszania się z mocy ustawy prawo o stowarzyszeniach. Są dwie formy:
*stowarzyszenia,
*stowarzyszenia zwykłe (uproszczona forma stowarzyszeń).
Stowarzyszenie jest to dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych. Ma ono charakter samodzielny. „Samorządne” oznacza, że może samodzielnie określać swoje cele, program działania, struktury organizacyjne oraz samodzielnie uchwalić akty wewnętrzne. Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej swoich członków.
Nadzór nad stowarzyszeniem:
Nadzór nad stowarzyszeniem sprawuje wojewoda i starosta (właściwy ze względu na siedzibę). Wojewoda sprawuje nad stowarzyszeniami jst, a starosta sprawuje nadzór nad innymi stowarzyszeniami.
Organ nadzorczy ma prawo:
-żądania odpisów uchwał walnego zebrania,
-żądania niezbędnych wyjaśnień.
W razie niezastosowania się do tych wymogów sąd może nałożyć na wniosek organu nadzoru grzywnę na stowarzyszenie do 5 tys. Zł. W razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza statut organ nadzoru może wystąpić o ich usunięcie w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia lub wystąpić do sądu o zastosowanie jednego z następujących środków: ostrzeżenie, upomnienie, uchylenie uchwały stowarzyszenia, rozwiązanie stowarzyszenia.
Tworzenie stowarzyszenia:
Aby stworzyć stowarzyszenie:
-musi być grupa 15 osób (osób fizycznych nie prawnych),
-15 osób powinno uchwalić statut stowarzyszenia,
-15 osób wybiera komitet założycielski,
-złożenie do sądu rejestrowego przez komitet założycielski wniosku o rejestrację stowarzyszenia,
-rejestracja przez sąd rejestrowy (wpis do KRS), sąd dokonuje wpisu najpóźniej w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Z chwilą wpisu do KRS stowarzyszanie nabywa osobowość prawną. Sąd rejestrowy może odmówić wpisu do rejestru, jeżeli wniosek nie spełnia wymogów określonych przez prawo.
Stowarzyszenia zwykłe:
Stanowi ono uproszczoną formę stowarzyszeni, nie posiada osobowości prawnej.
Tworzenie stowarzyszenia zwykłego:
-Minimum 3 osoby (muszą mieć wolę założenia),
-Uchwalenie regulaminu działalności, który określa cel i środki działania,
-Wybór przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie zwykłe.
O powstaniu stowarzyszenia zwykłego należy zawiadomić organ nadzoru (wojewodę lub starostę). Sąd w terminie 30 dni odpowiada jeżeli nie zakaże to stowarzyszenie zwykłe może rozpocząć działalność.