Zagadnienia z gerontologii

1.Kategorie wieku.

• 6 KATEGORII WIEKU:
   

• biologiczny - określa ogólną sprawność organizmu, jest zindywidualizowany

• kalendarzowy / chronologiczny - stanowi liczbę przeżytych przez nas lat

• psychiczny - oceniany na podstawie badania funkcji intelektualnych, zdolności przystosowawczych. Obniżenie zdolności przystosowawczych to oznaka starzenia.

• społeczny - odnosi się do analizy pełnionych przez człowieka ról społecznych. Oznaką starzenia jest zanik pełnionych ról , pojawienie się nowych ról, które dotąd człowiek nie pełnił.

• socjalny / prawny - ustala się analizując akty prawne związane z właściwym dla wieku podeszłego świadczeniami socjalnymi. Starość to czas, nabywamy prawa do otrzymywania świadczeń.

• ekonomiczny - dotyczy miejsca człowieka w społecznym podziale pracy ( człowiek produkcyjny, poprodukcyjny), zanika aktywność ekonomiczna.

2. Cechy gerontologii społecznej jako dyscypliny naukowej

- Empiryczność- wyniki szczegółowych doświadczeń i obserwacji oraz twierdzenia

Wielodyscyplinarność- dorobek wielu nauk
socjologia
biologia
filozofia
psychologia
pedagogika społeczna
ekonomia
medycyna
historia
antropologia społeczna
polityka społeczna
demografia

• Niejednorodność przedmiotu badań- na

Osobowość człowieka starego i starzejącego się
Zbiorowość społeczną ludzi starych
Kategorię demograficzną osób, w określonym wieku

• Pluralizm teoretyczny sięganie do kilku równocześnie interpretacji badanego problemu, wykorzystanie różnych teorii naukowych

( uzupełniających lub konkurujących)

Pluralizm definicyjny- nawet kluczowe pojęcia nie mają jednej definicji

Pluralizm metodologiczny

( wielowarsztatowość) stosowanie technik badawczych z różnych nauk

(Np. pediatrii)

Przesłanki podejmowanych badań:

• naukowe - poznawcze

• społeczne( efekty poznawcze i praktyczne)

3. Typy transferów międzypokoleniowych

W relacjach rodzina - senior możemy mówić o przepływach międzypokoleniowych, chodzi ty o interakcje między członkami poszczególnych generacji rodziny w trakcie ich całego życia na tle konkretnego czasu historycznego. Można tu wyróżnić następujące rodzaje transferów międzypokoleniowych między generacjami: pomoc w postaci materialnej (rzeczowej i finansowej), w formie usług (nazywaną darem losu), oraz użyczenia mieszkania( zwana darem przestrzeni). Przepływy międzypokoleniowe odbywają się dwukierunkowo: od najstarszej generacji do najmłodszej (zstępni) - oraz od najmłodszej generacji do najstarszej (wstępni). Mogą także odbywać się pomiędzy osobami żyjącymi lub (np. spadek) przechodzić od zmarłych do żywych.

4. Wychowawcza rola ludzi strych w rodzinie i w społeczeństwie

W pierwszym przypadku chodzi przede wszystkim

o pomoc w wychowywaniu wnuków, pomoc która jak się często „uwalnia” córki/synowe od

domowych obowiązków , umożliwiając im wykonywanie pracy zarobkowej, jak i o

różnego typu usługi wykonywane na rzecz innych członków rodziny, poprawiające ich

dobrostan i dobrobyt (poprzez oszczędność środków, które w innym przypadku musiałyby

być wydatkowane na zakup danej usługi), choć nie figurujące w żadnych statystykach -

chodzi zatem o prywatne przepływy międzypokoleniowe. Pomimo możliwych różnych dolegliwości fizycznych i psychicznych, zauważa się swoistą mądrość, czyli głęboki i dojrzały wgląd w istotne sprawy życia ludzkiego. Cechami tej sędziwej mądrości bywają: wyrozumiałość, tolerancja, głęboka życzliwość. Mądrością starości jest także całościowa wizja życia, chęć do okazywania czułości, która obejmuje przede wszystkim dzieci i wnuki, a także miłość do ojczyzny a więc patriotyzm

5.Zadania rozwojowe seniorów.

• Zadania rozwojowe

• Dla rozwiązania tzw. kryzysów rozwojowych i osiągnięcia „ harmonii wewnętrznej”

• Każda nowa faza życia jednostki kształtowana jest zarówno przez oczekiwania ze strony otoczenia jednostki, jak i przez jej życiowe doświadczenia, które w poszczególnych etapach życia są na nowo porządkowane

• Zadania rozwojowe

1. Pogodzenie się z nieuchronnością procesu starzenia się

2. Zaakceptowanie własnej zależności

(trudne ponieważ ze wcześniejszych fazach jesteśmy nagradzani za niezależność)

3. Pogodzenie się z obniżeniem sprawności fizycznej i odwrócenie uwagi od problemów własnego ciała na rzecz twórczości i odnajdowania przyjemności w kontraktach z innymi ludźmi

• Zadania rozwojowe

4. Sporządzenie bilansu życiowego, gdy jest on dodatni człowiek uznaje nie tylko sens wcześniejszego życia, ale sens starości

5. Panowanie nad własnym umysłem utrzymywanie go w sprawności

6. Kulminacja życiowej aktywności( twórczość naukowa , artystyczna)

7. Pozytywne rozwiązanie dylematu integralności i rozpaczy w taki sposób, by osiągnąć mądrość, podchodzić z dystansem do życia, zaakceptować śmierć mieć pewność znaczenia i godności własnego życia

Od czego zależy realizowanie zadań rozwojowych seniora?

• Wytyczonych ról społecznych

• Stylu życia seniora

• Możliwości przystosowawczych

• Typy postaw psychicznych seniora

Stosunek do starości i postawy

6. Style życia seniorów wg. O. Czerniawskiej

• Style życia seniorów

Wg. O. Czerniawskiej

1. Styl całkowicie bierny( senior pozostaje w domu, często ma kłopoty ze zdrowiem)

2. Styl rodzinny( rozszerzona rola babci i dziadka)

3. Styl wynikający z posiadanego ogródka działkowego

4. Styl oparty na aktywności w stowarzyszeniu społecznym

5. Styl domocentryczny ( na pograniczu biernego i rodzinnego)

6. Styl pobożny

7. Krytyczne zdarzenia życiowe wg. B. Szatur - Jaworskiej

• Krytyczne zdarzenia życiowe

• wg. B. Szatur - Jaworskiej

1. Emerytura- koniec kariery zawodowej

• Krytyczne zdarzenia życiowe

Fazy przejścia na emeryturę wg. Atchleya

• Faza oddalona w wieku średnim, brak przygotowania do emerytury

• Faza przedemerytalna- zbliżanie do tego etapu, częste przemyślenia

• Faza miesiąca miodowego- czas urzeczywistniania wcześniejszych planów, czas przyjemności i nadziei

• Faza rozczarowania- zawiedzenie

• Faza zmiany kierunku-zaczyna zastanawiać się co może robić

• Faza stabilizacji- świadomość własnych możliwości, blasków i cieni emerytury

• Faza końcowa) czasami zawieszenie emerytury

• Krytyczne zdarzenia życiowe

2. Utrata zdrowia

Nie każda choroba jest czynnikiem kryzysogennym:

Istotny jest:

• stopień ciężkości choroby

• reakcje i postawy wobec własnej choroby (zależą od osobowości, od wcześniejszych doświadczeń i standardów postępowania)

• Interpretacja i znaczenie jakie przypisuje się chorobie( choroba jako przeszkoda, kara, strata, ulga, korzyść, wartość)

• postawy innych osób wobec chorego i jego rodziny

• konsekwencje społeczno- ekonomiczne

• ograniczenie lub wypadanie z odgrywanych ról społecznych

• Krytyczne zdarzenia życiowe

3. Śmierć i żałoba-

śmierć współmałżonka lub zbliżająca się własna

w skali oceny przystosowania społecznego wg. Holmesa i Rahe'a, badającej poziom stresu-

śmierć współmałżonka ma najwyższą wartość-100 pnkt.

• Krytyczne zdarzenia życiowe

4. Puste gniazdo-

utrata ról rodzicielskich kiedy dzieci usamodzielniają się i opuszczają dom -

• nauka życia we dwoje

• nowe wyzwania wraz z pojawieniem się wnuków

• Krytyczne zdarzenia życiowe

5. Zmian miejsca zamieszkania

• DPS

• dom dzieci

• Krytyczne zdarzenia życiowe

6. Utrata poczucia przydatności

- Poczucie bezużyteczności

8.Od jakich czynników zależy przebieg starzenia się człowieka

• Przebieg starzenia się jest zależny od:

• trybu życia, jaki dana osoba prowadziła w młodości, wieku dojrzałym,

• nałogów,

• troski o zdrowie,

• aktywności ruchowej

• racjonalnego odżywiania

• pracy

• umiarkowania liczby stresów,

9. Wydarzenia międzynarodowe w polityce wobec starości.

• 1982 - Światowe zgromadzenie w sprawie Starzenia się (Wiedeń)

• 1991- uchwalenie przez Zgr. Ogólne ONZ zasad dotyczących ludzi starych

• 1992- decyzja o ustanowieniu Międzynarodowego Roku Ludzi Starych

• 1999 Międzynarodowy Rok Ludzi Starych

• 1991-2000 dekada ludzi starszych

• 2001- powołanie platformy- Europejska Platforma Ludzi Starszych( 150 organizacji)

• 2002 światowe Zgromadzenie Ludzi Starych( Madryt)

• 2002- Konferencja Komisji Ekonomicznej dla Europy ONZ w Sprawie Starzenia się ( Berlin)

• 2011- Europejski Rok Wolontariatu- wkład wolontariatu w aktywne starzenie się

• 2012- Europejski Rok Aktywnego Starzenia się i Solidarności Międzypokoleniowej

28 kwietnia Europejski Dzień Solidarności Pomiędzy Pokoleniami

10. Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• dodatek pielęgnacyjny - dla osób, które zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji albo ukończyły wiek 75 lat. Dodatek pielęgnacyjny przyznawany jest na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS stwierdzającego całkowitą niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji. Dla osób, które ukończyły 75 lat dodatek pielęgnacyjny przyznawany jest przez organ rentowy z urzędu,

• dodatek kombatancki - przysługuje kombatantom i innym osobom uprawnionym w myśl przepisów ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002r. Nr 42, poz.371 z późn. zm.). Dodatek kombatancki przysługuje na podstawie zaświadczenia Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych stwierdzającego określone w wymienionej ustawie okresy działalności kombatanckiej lub represji,

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• dodatek za tajne nauczanie - przyznawany jest tym osobom, które w czasie okupacji prowadziły tajne nauczanie, lub przed dniem 1 września 1939 r. nauczały w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska. Dodatek ten przysługuje na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003r. Nr 118, poz. 1112 z późn. zm.). Osobie uprawnionej jednocześnie do dodatku kombatanckiego i dodatku za tajne nauczanie przysługuje tylko jeden dodatek kombatancki,

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• świadczenie pieniężne dla byłych żołnierzy górników - przyznawane jest na podstawie ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2001r. Nr 60, poz.622 z późn. zm.). Świadczenie to jest przyznawane i wypłacane przez organy rentowe na podstawie zaświadczenia organu wojskowego (Wojskowej Komendy Uzupełnień właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej), potwierdzającego rodzaj i okres wykonywania przymusowego zatrudnienia w ramach zastępczej służby wojskowej. Świadczenie przysługuje za każdy pełny miesiąc tego zatrudnienia, maksymalnie za 20 miesięcy,

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• świadczenie pieniężne dla osób deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR - przyznawane jest na podstawie ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR (Dz. U. Nr 87, poz.395 z późn. zm.). Świadczenie to przysługuje za każdy pełny miesiąc trwania pracy nie więcej jednak łącznie niż za 20 miesięcy pracy przymusowej. Świadczenie pieniężne przysługuje osobie, która nie ma ustalonego prawa do dodatku kombatanckiego oraz dodatku za tajne nauczanie. W razie zbiegu tego świadczenia ze świadczeniem pieniężnym dla byłych żołnierzy górników przysługuje jedno z tych świadczeń - korzystniejsze lub wybrane przez uprawnionego. Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych przyznawane jest decyzją kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, a wypłacane przez organy rentowe,

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• świadczenie pieniężne dla osób będących cywilnymi niewidomymi ofiarami działań wojennych, które nie wchodząc w skład formacji wojskowych, zmilitaryzowanych służb państwowych lub formacji zbrojnych ruchu oporu, doznały naruszenia sprawności organizmu powodującego całkowitą niezdolność do pracy, poprzez utratę wzroku w wyniku działań wojennych w okresie wojny 1939-1945 lub też eksplozji niewypałów lub niewybuchów pozostałych po wojnie 1939-1945, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczenie to przyznawane jest na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. Nr 249, poz.1824), która weszła w życie od 1 stycznia 2007r.

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• Osobie uprawnionej równocześnie do świadczenia pieniężnego i do:

• dodatku kombatanckiego lub świadczenia przysługującego w wysokości tego dodatku, określonych w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,

• dodatku określonego w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,

• dodatku za tajne nauczanie,

• świadczenia pieniężnego określonego w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud urany i batalionach budowlanych,

• świadczenia pieniężnego określonego w przepisach o osobach deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR,

• przysługuje tylko jedno z tych świadczeń lub jeden z tych dodatków - wyższy lub wybrany przez zainteresowanego.

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• Świadczenie dla cywilnych niewidomych ofiar wojny przysługuje w kwocie renty socjalnej.

• Świadczenie pieniężne podlega zmniejszeniu o 50% w przypadku, gdy osoba uprawniona pobiera emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę socjalną, uposażenie rodzinne wypłacane członkom rodziny sędziego lub prokuratora bądź też świadczenie o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej. W przypadku, gdy wypłata tych świadczeń jest zawieszona - świadczenie pieniężne wypłacane jest w całości.

• Osoba, która korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych od uzyskiwanych dochodów z tytułu emerytury lub renty jako cywilna ofiara, która utraciła wzrok w wyniku działań wojennych w okresie wojny 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów we wniosku o przyznanie świadczenia składa stosowne oświadczenie w tym zakresie.

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• Jeżeli wnioskodawca nie korzysta z powyższego zwolnienia od podatku dochodowego - do wniosku powinien dołączyć:

• orzeczenie o uznaniu za inwalidę I lub II grupy w związku z utratą wzroku lub orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w związku z utratą wzroku,

• zaświadczenie o utracie wzroku z powodu urazu, wystawione przez lekarza okulistę,

• dowody poświadczające okoliczności i skutki wypadku, który spowodował utratę wzroku, w tym dokumentację medyczną.

• dowody poświadczające okoliczności i skutki wypadku, który spowodował utratę wzroku, w tym dokumentację medyczną.

• dodatek kompensacyjny - przysługuje kombatantom oraz innym osobom uprawnionym na podstawie ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002r. Nr 42, poz.371 z późn, zm.).

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• Jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest sierota zupełna, przysługuje jej dodatek dla sierot zupełnych. Kwoty dodatków oraz świadczeń (z wyłączeniem ryczałtu energetycznego) podlegają podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja.

• ryczałt energetyczny w wysokości 50% taryfowych opłat za korzystanie z energii elektrycznej, gazowej i cieplnej na cele domowe przysługuje kombatantom oraz innym osobom uprawnionym na podstawie ustawy z dnia 24 stycznia 1991r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002r. Nr 42, poz.371 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2001r. Nr 60, poz.622 z późn. zm.). Od 1 marca 2010 r. ryczałt energetyczny wynosi 139,16 zł.

• Dodatek kompensacyjny i ryczałt energetyczny może być przyznany także wdowom (wdowcom) po kombatancie - na podstawie zaświadczenia Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych potwierdzającego uprawnienia jako członka rodziny po kombatancie.

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla byłych pracowników kopalni całkowicie likwidowanej, przysługuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006 (Dz. U. Nr 210, poz.2037). Z wnioskiem do ZUS o wypłatę ekwiwalentu występuje przedsiębiorstwo górnicze - po uprzednim uzyskaniu od emeryta lub rencisty oświadczenia o rezygnacji z prawa do pobierania deputatu węglowego w naturze. Przedsiębiorstwo górnicze we wniosku określa wysokość ekwiwalentu i okres, za jaki przysługuje ekwiwalent.

• Wysokość ekwiwalentu stanowi iloczyn ilości węgla objętego uprawnieniami, która nie może być wyższa niż 3 Mg węgla kamiennego rocznie i przeciętnej średniorocznej ceny zbytu węgla.

• Minister właściwy do spraw gospodarki, w terminie do dnia 20 stycznia każdego roku, ustala i ogłasza w formie obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej, przeciętną średnioroczną cenę zbytu 1 Mg węgla kamiennego w asortymencie Orzech II, z roku poprzedzającego rok, w którym ekwiwalent pieniężny z tytułu bezpłatnego węgla ma być wypłacany, skorygowany o przewidywany wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na rok planowany.

• Świadczenia i dodatki do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej

• ekwiwalent pieniężny dla byłych pracowników kolejowych - przysługuje na podstawie ustawy z dnia 8 września 2000r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. Nr 84, poz.948 z późn. zm.). Na podstawie tych przepisów organ rentowy kontynuuje wypłatę deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego - tym byłym pracownikom kolejowym, którym przysługiwało prawo do tego deputatu w zatrudnieniu, z tytułu którego powstało prawo do emerytury lub renty. Za podstawę ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego przyjmuje się przeciętną średnioroczną cenę detaliczną 1000 kg węgla kamiennego z roku poprzedzającego rok, w którym ekwiwalent ma być wypłacany, ogłoszoną przez Prezesa GUS w terminie do dnia 20 stycznia każdego roku, w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym RP "Monitor Polski", skorygowaną o przewidywany w ustawie budżetowej średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów na rok planowany.

11. Usługi realizowane na rzecz osób starszych.

• USŁUGI

1. OPIEKUŃCZE

2. SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE

3. ŚWIADCZONE PRZEZ ORGANIZACJE POZARZĄDOWE

• 1. Usługi opiekuńcze

Usługi opiekuńcze to szereg czynności wykonywanych na rzecz osób uprawnionych ( osoba samotna, wiek, choroby, brak pomocy innych)

Pomoc w zaspokojeniu codziennych potrzeb życiowych opieka higieniczna pielęgnacja

Rodzaje usług:

1. Usługi pielęgnacyjne

2. Usługi o charakterze gospodarczym

3. Podtrzymywanie psychofizycznej kondycji podopiecznego

• Usługi o charakterze pielęgnacyjnym

to pomoc w zakresie czynności życia codziennego.

Obejmuje ona świadczenia pielęgnacyjne w zakresie pielęgnacji podstawowej, takie jak:

• mycie,

• ubieranie,

• karmienie,

• przeprowadzanie lub przemieszczanie z łóżka na fotel itp.

• umożliwiające osobie niesprawnej lub przewlekle chorej pozostawanie w środowisku domowym.

• Pomoc w tym zakresie zasadniczo jest realizowana przez opiekunki środowiskowe. Zdarza się jednak, że świadczenia pielęgnacyjne są wykonywane przez pielęgniarki prowadzące samodzielną działalność gospodarczą, które w drodze przetargu (w oparciu o ustawę o zamówieniach publicznych) uzyskują kontrakt z pomocy społecznej na realizację świadczeń opiekuńczych.

• Usługi o charakterze gospodarczym:

• dokonywanie zakupów,

• porządkowanie mieszkania,

• załatwianie spraw w instytucjach w imieniu klienta.

• pranie bielizny

Pomoc społeczna kontraktuje te usługi w oparciu o ustawę o zamówieniach publicznych z podmiotami prowadzącymi taką działalność. Wcześniej brak było kryteriów „fachowości”: wykorzystywano siostry PCK i / lub osoby, które podejmowały się takiej działalności w ramach pomocy sąsiedzkiej. Obecnie reguluje to rynek usług i stopniowo wprowadza się konieczność legitymowania się statusem „opiekuna środowiskowego”.

Pomoc w postaci usług opiekuńczych przyznawana jest na wniosek klienta pomocy społecznej po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego i ustaleniu przez niego wskazań do uzyskania pomocy w charakterze usług gospodarczych. Usługi te zasadniczo są odpłatne, przy czym klient może ubiegać się o refundację świadczeń przez pomoc społeczną wnioskując o zasiłek celowy w przypadku uzyskiwania niskich dochodów. Wniosek ten jest opiniowany przez pracownika socjalnego, a następnie rozpatrywany i zatwierdzany w Ośrodku Pomocy Społecznej lub Ośrodku Pomocy Rodzinie zgodnie z rejonem działania.

• Podtrzymywanie psychofizycznej kondycji podopiecznego

• Organizacja czasu wolnego

• Formy świadczonych usług:

• Miejsce zamieszkania

• W ośrodku wsparcia- ŚDS, DDP, schronisko i dom dla bezdomnych, klub samopomocy,

• Rodzinny dom pomocy

• Mieszkanie chronione

• 2. Usługi opiekuńcze specjalistyczne

W pojęciu usług specjalistycznych mieści się:

• fizjoterapia,

• psychoterapia,

• terapia zajęciowa, psychologiczna , pedagogiczna

• wspieranie w leczeniu

• Pielęgnowanie

• edukacja

• porady prawne, które są realizowane zależnie od możliwości lokalnego ośrodka pomocy społecznej.

• Rodzaje usług

• kształtowanie umiejętności zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania

• interwencje i pomoc w życiu w rodzinie

• pomoc w załatwieniu spraw urzędowych

• pomoc i wspieranie w uzyskaniu zatrudnienia

• pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi

• pielegnacja

• rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu

• pomoc mieszkaniowa

• kształtowanie relacji

• 3. Organizacje pozarządowe

• PCK

• Caritas Polska

• Polska Fundacja Alzheimerowska

• PKPS

• GERIATRA

---