„Czy Przekład Nowego Świata ulega odgórnym założeniom?”
Jan Lewandowski
J 8:44 „Wy macie diabła za ojca i chcecie spełniać pożądania waszego ojca. Od początku był on zabójcą i w prawdzie nie wytrwał, bo prawdy w nim nie ma. Kiedy mówi kłamstwo, od siebie mówi, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa.”
Prz 30:5-6 „Każde słowo Boga w ogniu wypróbowane, tarczą jest dla tych, co Doń się uciekają.(6) Do słów Jego nic nie dodawaj, by cię nie skarał: nie uznał za kłamcę.”
Ap 22:18 „Ja świadczę każdemu, kto słucha słów proroctwa tej księgi: jeśliby ktoś do nich cokolwiek dołożył, Bóg mu dołoży plag zapisanych w tej księdze.”
Ap 22:19 „A jeśliby ktoś odjął co ze słów księgi tego proroctwa, to Bóg odejmie jego udział w drzewie życia i w Mieście Świętym - które są opisane w tej księdze.”
2Kor 4:2 „Unikamy postępowania ukrywającego sprawy hańbiące, nie uciekamy się do żadnych podstępów ani nie fałszujemy słowa Bożego, lecz okazywaniem prawdy przedstawiamy siebie samych w obliczu Boga osądowi sumienia każdego człowieka.”
Prz 19:5 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, kto kłamstwem oddycha, nie zdoła się wymknąć.”
Prz 19:9 „Fałszywy świadek nie ujdzie karania, zginie - kto kłamstwem oddycha.”
Prz 28:13 „Nie zazna szczęścia, kto błędy swe ukrywa; kto je wyznaje, porzuca - ten miłosierdzia dostąpi.”
Syr 34:4 „Co można oczyścić rzeczą nieczystą? Z kłamstwa jakaż może wyjść prawda?”
Ap 22:15 „Na zewnątrz są psy, guślarze, rozpustnicy, zabójcy, bałwochwalcy i każdy, kto kłamstwo kocha i nim żyje.”
Syr 36:19 „Jak podniebienie rozróżni pokarm z dziczyzny, tak serce mądre - mowy kłamliwe.”
Ef 5:6-17 „Niechaj was nikt nie zwodzi próżnymi słowami, bo przez te [grzechy] nadchodzi gniew Boży na buntowników.(7) Nie miejcie więc z nimi nic wspólnego!(8) Niegdyś bowiem byliście ciemnością, lecz teraz jesteście światłością w Panu: postępujcie jak dzieci światłości!(9) Owocem bowiem światłości jest wszelka prawość i sprawiedliwość, i prawda.(10) Badajcie, co jest miłe Panu.(11) I nie miejcie udziału w bezowocnych czynach ciemności, a raczej piętnując, nawracajcie [tamtych]!(12) O tym bowiem, co u nich się dzieje po kryjomu, wstyd nawet mówić.(13) Natomiast wszystkie te rzeczy piętnowane stają się jawne dzięki światłu, bo wszystko, co staje się jawne, jest światłem.(14) Dlatego się mówi: Zbudź się, o śpiący, i powstań z martwych, a zajaśnieje ci Chrystus.(15) Baczcie więc pilnie, jak postępujecie, nie jako niemądrzy, ale jako mądrzy.(16) Wyzyskujcie chwilę sposobną, bo dni są złe.(17) Nie bądźcie przeto nierozsądni, lecz usiłujcie zrozumieć, co jest wolą Pana.”
J 8:32 „i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli.”
Strona WWW:
W rozmowach ze Świadkami Jehowy, które często sprowadzają oni do pojedynku na wersety biblijne, słyszę raz po raz, że przecież „najstarsze rękopisy Biblii” podają inaczej. Argument taki z ich strony pada zwłaszcza w przypadkach, gdy jakiś wers Biblii w oficjalnie przyjętych tłumaczeniach nie pasuje im i trzeba go podważyć lub zmienić jego wymowę.
Słyszy się też wtedy często od Świadków Jehowy, że poszczególni tłumacze Biblii często „ulegają odgórnym założeniom” i tłumaczą jakiś wers pod swój pogląd, naginając Biblię do swojej koncepcji. Nawet kiedy Świadkom Jehowy podłoży się pod nos ogólnie przyjęty tekst oryginalny, to mimo to nic to nie pomaga i niejednokrotnie słyszy się też od nich, że tak, owszem, ale..... przecież „najstarsze manuskrypty Biblii” mówią inaczej. W niniejszym tekście postanowiłem ten argument Świadków Jehowy przyłożyć do wierzeń ich samych i ich własnej Biblii. Aby nie być gołosłownym to na początek przedstawiam też kilka przypadków w których samo Towarzystwo Strażnica stosuje powyższą regułę powoływania się na najstarsze manuskrypty Biblii jako na najwiarygodniejsze. Oto kilka z takich przypadków.
Np. Strażnica nr 16 z 1974 roku (XCV) podaje komentując 2 P 3:10:
„Ziemia, w tym wypadku bezbożne społeczeństwo ludzkie, i jego dzieła, >>zostaną odkryte<<. (Grecki odpowiednik słowa >>odkryte<< występuje w dwóch najstarszych i najbardziej wiarogodnych z dostępnych manuskryptów biblijnych, to jest Watykańskim 1209 i Synaickim)” (str. 24).
Natomiast inna publikacja Świadków Jehowy próbując zanegować wiarygodność słów „i przez post” z Mk 9:29 podaje:
„(...) Jezus tego nie powiedział, ponieważ najstarsze i najlepsze manuskrypty nie zawierają wyrazów >>i przez post<<” (Strażnica, rok XCIII [tzn. 1972] nr 17, str. 21).
Zasadę odwoływania się do starszych manuskryptów jako wiarygodniejszych Towarzystwo Strażnica reprezentuje też w kwestii swej „chronologii biblijnej”. Strażnica nr 5 z 1969 roku liczy od Abrama trwający 430 lat (Rdz 15:13) okres ciemiężenia Żydów w Egipcie, wspomagając się manuskryptem Septuaginty i Pięcioksięgu Samarytańskiego, które w przeciwieństwie do tekstu masoreckiego mają w Wj 12:40-41 dodane oprócz zwrotu „ziemi egipskiej” także słowa - „i w ziemi kanaanejskiej”.
Powyższa Strażnica argumentuje, że najstarsze zachowane teksty Septuaginty (LXX) i Pięcioksięgu Samarytańskiego są starsze od najstarszych świadków tekstu masoreckiego, więc lekcje Wj 12:40-41 trzeba odczytywać w tym miejscu wedle właśnie tych wersji tekstu Biblii i uznawać te lekcje jako wiarygodniejsze, skoro teksty te są bliższe oryginałowi (jeśli chodzi o większą wierność Septuaginty względem oryginału, w porównaniu do młodszego od niej o setki lat tekstu masoreckiego, to Strażnica ma tu częściowo racje, bowiem najstarsze wersje LXX są już z II wieku, więc czasem mogą rzeczywiście zawierać wierniejsze lekcje niż masora - więcej o tym por. Wstęp ogólny do Pisma Świętego, Poznań-Warszawa 1986, str. 164-165, patrz też na ten temat leksykon Strażnicy Całe Pismo jest natchnione przez Boga i pożyteczne, Brooklyn 1998, str. 307-310, par. 13-15). W tejże Strażnicy nr 5 z 1969 roku czytamy więc takie oto słowa na temat lekcji Pięcioksięgu Samarytańskiego oraz lekcji LXX z Wj 12:40-41:
„Zatem obydwie przytoczone wersje, oparte na tekście hebrajskim znacznie starszym od dziś rozpowszechnionego tekstu masoreckiego, obok >>ziemi egipskiej<< wymieniają także słowo >>kananejska<<” (Strażnica nr 5 z 1969, str. 7, par. 22, por. leksykon Świadków Jehowy Całe Pismo......, str. 286, par. 9, który podaje tak samo).
Jak więc widzimy po tych przykładach, również i samo Towarzystwo Strażnica reprezentuje tu opcję „najstarsze = najwiarygodniejsze”.
Jednakże to, że Towarzystwo Strażnica stosuje taką opcję nie oznacza jeszcze, że samo się do niej stosuje. Poniżej pokazuje ewidentne przykłady takiego nie zastosowania się Towarzystwa Strażnica do powyższej opcji.
Ef 5:17
W Przekładzie Nowego Świata (Biblia Świadków Jehowy) czytamy w tym wersie:
„Dlatego już nie stawajcie się nierozsądni, lecz stale sobie uświadamiajcie, co jest wolą Jehowy”.
Jak widzimy, pada w tym zdaniu słowo „Jehowa”. W krytycznym tekście greckim na jakim polega Towarzystwo Strażnica znajdujemy tu słowo Pan - Kyrios (które Towarzystwo Strażnica zastąpiło właśnie słowem Jehowa). Jednakże najstarsze i najlepsze manuskrypty Nowego Testamentu są rozbieżne odnośnie tego co powinno być w tym miejscu. Jedne mają tu Pan (Synajski [alef], Bezy), inne „nasz Pan” (B - watykański), jeszcze inne „Bóg” (A - aleksandryjski, Peszitta, Wulgata C).
Jednakże najważniejsze jest tu co innego. Otóż istnieje pewien bardzo stary papirus NT, starszy o ok. 200 lat niż wszystkie te przed chwilą wymienione manuskrypty Nowego Testamentu. Oznaczany on jest jako P 46 i pochodzi z roku ok. 200. Co w nim znajdujemy w miejscu, w którym Towarzystwo Strażnica wstawiło w swej Biblii słowo Jehowa? Znajdujemy w nim w tym miejscu słowo „Chrystus” (tak ma też kodeks Bezy). Dlaczego więc Świadkowie Jehowy nie wpisali w Ef 5:17 słowa Chrystus i nie byli wierni swej zasadzie idąc w tym miejscu za najstarszym manuskryptem Nowego Testamentu?
Identyczna sytuacja zachodzi w 1 Kor 10:9. W miejscu, w którym Świadkowie Jehowy wstawili w swej Biblii słowo Jehowa w tym wersie, powyższy bardzo stary P 46 też ma słowo Chrystus i tak też wstawia tekst grecki w krytycznym wydaniu Alanda (edycja 1994).
Lekcja Chrystus w 1 Kor 10:9 jest potwierdzona nie tylko przez tak poważnego świadka jak P 46, ale też przez inne najpoważniejsze manuskrypty NT: Peszitta zwykła (II wiek) i w wersji zrewidowanej przez Tomasza z Harklei, koptyjska wersja NT w języku sahidyckim i bohairyckim (III wiek), tzw. grupa bizantyńska uncjalna (K, L) reprezentująca szkołę manuskryptów z II wieku, a także majuskuły F, G, Psi z Atos, i minuskuły nr 6, 424, 1241, 1739, 1852, 1881, 1912, 2200; 6 wersji starołacińskich NT (pochodzące z okresu od V wieku do XV), Wulgata, NT w wersji Georgijskiej, wersje starosłowiańskie i lekcje przechowane u ojców Kościoła: u Marcjona (wedle przekazu Epifaniusza), u Orygenesa, u Euzebiusza, u Ambrozjastera, u Pelagiusza i Augustyna.
Jak więc widzimy ideologiczne założenia i firmowa zasada wpychania tetragramu wszędzie tam gdzie się da do NT były dla Towarzystwa Strażnica w przypadku tłumaczenia tych wersetów ważniejsze niż prawda o tym co mówią najstarsze fragmenty Nowego Testamentu. Oczywiście Świadkowie Jehowy mogą w tym miejscu bronić się jeszcze, że przecież niektóre przekłady NT (np. Biblia Tysiąclecia) też nie wstawiają w tych wersach słowa Chrystus, tylko Pan. Można będzie jednak w takim wypadku ich spytać o to, czy bardziej ufają oni ''Bibliończykom'' tłumaczonym przez teologów z Kościołów Babilonu Wielkiego, niż swojej zasadzie odwoływania się do najstarszych i najwiarygodniejszych manuskryptów Biblii? A Biblie z tzw. Babilonu Wielkiego mogą sobie wstawiać tu słowo Pan, bo trynitarzom wszystko jedno czy jest tu słowo Pan, Chrystus, czy Bóg, skoro na jedno im wychodzi.
[02 2003]
2