Mięśnie podudzia.
Mięśnie goleni dzielą się na trzy grupy: przednią, boczną i tylną, która składa się z warstwy powierzchownej i głębokiej.
Grupa przednia mięśni goleni
Mięsień piszczelowy przedni rozpoczyna się na kłykciu bocznym kości piszczelowej, na błonie międzykostnej i powięzi goleni. Brzusiec mięśnia w połowie goleni przechodzi w długie, mocne ścięgno, które biegnie przez przedział przyśrodkowy troczków prostowników i kończy się na powierzchniach podeszwowych kości klinowatej przyśrodkowej i podstawy I kości śródstopia.
Czynność. Jest to najsilniejszy prostownik stopy. Kiedy ścięgno końcowe przesuwa się w stronę przyśrodkową, unosi on brzeg przyśrodkowy stopy i odwraca ją; w tym ruchu m. piszczelowy przedni przeciwdziała powstawaniu płaskostopia. Gdy stopa jest ustalona (np. podczas jazdy na nartach czy łyżwach), zbliża goleń do stopy.
Mięsień prostownik długi palców odchodzi od kłykcia bocznego piszczeli, brzegu przedniego i głowy strzałki oraz błony międzykostnej. Długie ścięgno końcowe przechodzi przez boczne przedziały troczków prostowników (górnego i dolnego), poczym dzieli się na cztery ścięgna przechodzące w rozcięgna grzbietowe palców II do V.
Mięsień strzałkowy trzeci jest to boczna, odszczepiona część prostownika długiego palców. Przyczep końcowy ma miejsce na powierzchni grzbietowej V kości śródstopia, a czasem również i IV.
Czynność. Przy ustalonej stopie obydwa mięśnie zbliżają podudzie do stopy. Gdy stopa jest odciążona, te mięśnie prostują w stawie skokowym górnym, a w stawie skokowym dolnym nawracają i odwodzą stopę.
Mięsień prostownik długi palucha leży pod opisanymi uprzednio mięśniami. Rozpoczyna się na środkowej części kości strzałkowej i błonie międzykostnej - jego ścięgno końcowe przechodzi przez boczny przedział troczka dolnego, a przyczepia się na grzbietowej powierzchni podstawy dalszego paliczka palucha.
Czynność. Silnie prostuje paluch i stopę. W zależności od położenia ścięgna może nawracać lub odwracać stopę.
Grupa boczna mięśni goleni
Mięsień strzałkowy długi jest mięśniem pierzastym, którego przyczepy początkowe znajdują się na kłykciu bocznym piszczeli, głowie strzałki, powierzchni bocznej strzałki w odcinku górnym i powięzi goleni. Długie ścięgno owija się wokół kostki bocznej, przechodzi pod bloczkiem strzałkowym kości piętowej (gdzie umocowane jest przez troczek dolny m. strzałkowych) na stronę podeszwową stopy, układa się w bruździe kości sześciennej i kończy na kości klinowatej przyśrodkowej i na guzowatości I kości śródstopia (obok przyczepu m. piszczelowego przedniego).
Czynność. Ten mięsień jest najsilniejszym pronatorem stopy - unosi brzeg boczny, odwodzi i zgina stopę. Wspólnie z m. piszczelowym przednim podtrzymuje wysklepuje wysklepienie stopy.
Mięsień strzałkowy krótki odchodzi od powierzchni bocznej strzałki w połowie jej długości. Ścięgno końcowe biegnie pod dolnym troczkiem m. strzałkowych (owija się wokół kostki bocznej) i przyczepia się na guzowatości V kości śródstopia, a często również na V palcu.
Czynność. Zgina stopę, nawraca ją i odwodzi. Jest znacznie słabszym mięśniem od strzałkowego długiego. Ścięgna końcowe mięśnia piszczelowego przedniego i mięśnia strzałkowego długiego otaczają stopę od strony przyśrodkowej i bocznej - kończą się w tym samym miejscu. W ten sposób powstaje strzemię ścięgniste stopy, które czynnie wpływa na podtrzymanie wysklepienia stopy.
Grupa tylne mięśni goleni
Warstwa powierzchowna
W tej grupie występują mięsień trójgłowy łydki i mięsień podeszwowy. Silny rozwój mięśnia trójgłowego powoduje znaczną przewagę zginaczy stopy nad prostownikami. W jego skład wchodzą dwie głowy mięśnia brzuchatego łydki i mięsień płaszczkowaty.
Mięsień brzuchaty łydki rozpoczyna się głowami boczną i przyśrodkową na tylnej powierzchni kości udowej, powyżej kłykci bocznego i przyśrodkowego. Obie głowy łączą się we wspólny brzusiec, który w połowie goleni przechodzi w płaskie, silne ścięgno kończące się na guzie piętowym. To ścięgno nazywane jest ścięgnem piętowym lub ścięgnem Achillesa. Między ścięgnem a guzem piętowym znajduje się duża kaletka maziowa.
Mięsień płaszczkowaty wziął swoją nazwę od ryby płaszczki, którą przypomina kształtem. Posiada długą linię przyczepu początkowego: na tylnej powierzchni głowy strzałki i jej górnej części trzonu, na kresie m. płaszczkowatego piszczeli i tylnej powierzchni piszczeli oraz na łuku ścięgnistym rozpiętym między kośćmi podudzia. Brzusiec mięśnia przechodzi następnie w ścięgno piętowe.
Mięsień podeszwowy jest mięśniem odchodzącym od kości udowej, powyżej kłykcia bocznego. Długie ścięgno końcowe biegnie między m. brzuchatym a m. płaszczkowatym i albo kończy się oddzielnie na guzie piętowym, albo łączy się ze ścięgnem piętowym (czasem dochodzi do rozcięgna podeszwowego).
Czynność. Mięsień trójgłowy łydki jest najsilniejszym zginaczem stopy. Wykonuje ruchy lokomocyjne odrywając piętę od podłoża. Oprócz tego powoduje odwracanie i przywodzenie stopy. Mięśnie brzuchaty i podeszwowy są również zginaczami stawu kolanowego. Kiedy dwie głowy mięśnia brzuchatego kurczą się oddzielnie, zostają wykonane ruchy skrętu podudzia do wewnątrz (głowa przyśrodkowa).
Warstwa głęboka
Mięsień podkolanowy rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości udowej i na tylnej powierzchni torebki stawu kolanowego. Przyczep końcowy znajduje się na kości piszczelowej, powyżej krasy mięśnia płaszczkowatego.
Czynność. Zgina staw kolanowy i obraca podudzie do wewnątrz. Napina torebkę stawową.
Mięsień zginacz długi palców odchodzi od kości piszczelowej poniżej kresy mięśnia płaszczkowatego, od powięzi goleni i łuku ścięgnistego, który łączy obie kości goleni. Ścięgno końcowe owija się z tyłu wokół kostki przyśrodkowej i poniżej niej jest przytrzymywane przez troczek zginaczy. Na stronie podeszwowej dzieli się na cztery odnogi dochodzące do paliczków dalszych palców II do V.
Czynność. Zgina stopę i palce. Oprócz tego odwraca i przywodzi stopę. Przy obciążonej stopie wzmacnia jej wysklepienie.
Mięsień piszczelowy tylny rozpoczyna się na górnej części tylnej powierzchni kości piszczelowej i strzałkowej oraz na błonie międzykostnej i powięzi goleni. W dolnej części piszczeli włókna mięśniowe przechodzą w ścięgno, które dalej układa się w rowku kostki przyśrodkowej, przytrzymywane przez troczek zginaczy. Kończy się promienistymi pasmami na wszystkich kościach stępu, z wyjątkiem kości skokowej oraz na II, II, IV kości śródstopia.
Czynność. Silnie działa na stopę jako odwracacz i przywodziciel - słabiej jako zginacz. Wzmacnia poprzeczne wysklepienie stopy - uzupełnia strzemię ścięgniste.
Mięsień zginacz długi palucha biegnie od środkowej części tylnej powierzchni kości strzałkowej i błony międzykostnej. Ścięgno końcowe przebiega w rowku kostki przyśrodkowej pod troczkiem i dochodzi do podstawy dalszego paliczka palucha.
Czynność. W stawie skokowym górnym zgina stopę, a w dolnym odwraca i przywodzi. Zgina paluch i przy ustalonej stopie wzmacnia jej wysklepienie.
Najlepsza strona o Kulturze Fizycznej: