Agata Banach
II DLE
Numer albumu: 222560
Objawy wskazujące na wykorzystywanie seksualne dziecka. Zasady postępowania w przypadku podejrzenia o przemoc seksualną.
Istnieje wiele terminów, które określają zjawisko jakim jest wykorzystywanie seksualne. W różnego rodzaju publikacjach możemy spotkać się z określeniami takimi jak: przemoc seksualna, krzywdzenie seksualne, nadużycie seksualne, wykorzystywanie seksualne. Światowa Organizacja Zdrowia proponuje używania terminu przemoc seksualna. SCOSAC (Standing Committe on Sexually Abused Children) natomiast za bardziej adekwatne uważa użycie terminu wykorzystywanie seksualne. W pierwszym przypadku termin ten oznacza wykorzystywanie dzieci dla uzyskania przyjemności seksualnej przez osoby starsze i dorosłe. Druga definicja natomiast mówi, że dziecko seksualnie wykorzystywane, to każda jednostka w wieku bezwzględnej ochrony (wiek ten określa prawo), którą osoba dojrzała seksualnie naraża na jakąkolwiek aktywność natury seksualnej, której intencją jest seksualne zaspokojenie osoby dorosłej.
W Polsce zjawisko wykorzystywania seksualnego dzieci jest dość dużym problemem. Dzięki dużego czynnika wykrywalności tego rodzaju przestępstw udało się stwierdzić, że w 2002 roku na terenie województwa zachodniopomorskiego stwierdzono 103 takie przestępstwa.
Wykrycie faktu wykorzystywania seksualnego dziecka z reguły jest bardzo trudne, ponieważ prawie zawsze jedynymi osobami wiedzącymi o tym fakcie jest osoba poszkodowana oraz sprawca. Lekarz do którego trafia ofiara wykorzystywania seksualnego musi więc wykazać się dużą wiedzą dotyczącą objawów.
Objawy mówiące o wykorzystywaniu seksualnym dzielą się na: objawy somatyczne, psychologiczne i behawioralne.
Objawy somatyczne mające wskazywać na nadużycie seksualne dziecka maja najczęściej charakter pośredni. Objawów bezpośrednich, pewnych jest bardzo mało. Należą do nich: ciąża, choroba weneryczna oraz występowanie nasienia męskiego w pochwie lub odbytnicy młodocianych. Wszystkie inne objawy maja charakter sugerujący, gdyż mogą być wywoływane innymi czynnikami. Największe kontrowersje diagnostyczne powinny wywołać stan i wygląd szpary sromowej, błony dziewiczej i odbytu.
Objawy psychiczne i behawioralne podobnie jak objawy somatyczne są trudne do diagnozy. Bardzo ważnym faktem w diagnozie jest to, aby nie mylić objawów ze skutkiem wykorzystywania. Do najczęściej wymienianych objawów psychologicznych prezentowanych przez dzieci należą między innymi: silne poczucie winy, zmiana zachowania- zamknięcie się w sobie, poczucie bycia złym, innym, gorszym. Często występują również wycofanie się z kontaktów społecznych, a także dolegliwości psychosomatyczne takie jak: bóle brzucha, nudności, wymioty, zapalenie przewlekłe dróg moczowych, sromu.
Najpoważniejszym skutkiem wykorzystywania seksualnego dzieci jest wystąpienie u ofiary zespołu stresu pourazowego. Typowymi objawami dla tego zespołu są: przezywanie przez dziecko w natrętnych wspomnieniach i koszmarach sennych na nowo urazowego kontaktu seksualnego, niezdolność do przeżywania przyjemności, nadmierne pobudzenie wegetatywne oraz depresja. U części dzieci reakcja ta może utrzymywać się przez wiele lat prowadząc w konsekwencji do trwałych zmian osobowościowych i np. osobowości wielorakiej.
Ponieważ skutki wykorzystania seksualnego dziecka często mają wpływ na całe życie ofiary należy robić wszystko aby do tego rodzaju przestępstw dochodziła jak najrzadziej. W momencie kiedy istnieje podejrzenie o nadużycie seksualne dziecka należy koniecznie zgłosić się z nim do lekarza w celu zdiagnozowania go. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że jest to bardzo skomplikowane i należy w takim przypadku postępować bardzo „delikatnie”. Po zdiagnozowaniu dziecka przez lekarza pierwszego kontaktu należy niezwłocznie udać się do psychologa, który zapewne pomoże dziecku odnaleźć się w bardzo trudnej dla niego sytuacji. Należy również pamiętać, że po zdiagnozowaniu dziecka przez lekarza rodzinnego należy odroczyć wizytę u lekarza specjalisty (np.: ginekologa) do chwili, kiedy poszkodowana osoba odbędzie wizytę u psychologa. Psycholog będzie mógł przygotować w odpowiedni sposób dziecko do dalszego postępowania. Ważne oczywiście też jest to, aby zgłosić przestępstwo na policję, ponieważ w Polsce zaledwie 8% przypadków wykorzystywania dzieci trafia do statystyk. Jest to spowodowane tym, iż ponad 10% Polaków nie przyznaje osobą spoza rodzin prawa do ingerencji w przypadkach krzywdzonych dzieci, a zaledwie 61% zamknęłoby w więzieniu ojca, który molestował dziecko.
Wiesław Czenikiewicz, Beata Pawlak-Jordan; „Wykorzystywanie seksualne dzieci” ;Fundacja Dzieci Niczyje, Medecinus du Monde; Warszawa; 1998; str. 6-7
Kom. Małgorzata Figura; Ogólnopolska Konferencja Prewencja przemocy seksualnej i komercji seksualnej z wykorzystywaniem seksualnym dzieci i młodzieży; Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu; Warszawa 2003; str. 48
Wiesław Czernikiewicz, Beata Pawlak-Jordan; „Wykorzystywanie seksualne dzieci” ;Fundacja Dzieci Niczyje, Medecinus du Monde; Warszawa; 1998; str. 25
Źródło internetowe: www.kopd.pl dr Wiesław Czernikiewicz; Prawa dziecka, Wykorzystywanie seksualne dzieci
Wiesław Czenikiewicz, Beata Pawlak-Jordan; „Wykorzystywanie seksualne dzieci” ;Fundacja Dzieci Niczyje, Medecinus du Monde; Warszawa; 1998; str. 28
Źródło internetowe: www.dzieci.org.pl/zły_dotyk.html ; Krystyna Domańska: Zły dotyk; Newsweek Polska; czerwiec 2002r