Pojęcie zdrowia prokreacyjnego i seksualnego oraz czynniki wpływające na tę sferę zdrowia
Przechodząc przez kolejne stopnie ewolucji, a następnie przez kolejne epoki ludzkich dziejów, człowiek coraz bardziej pomijał seksualne aspekty swojego życia. Średniowieczni asceci czy wiktoriańskie damy nie tylko wypierali seksualną stronę życia, ale całkowicie ją ignorowali, traktując seks jak zło konieczne lub całkowicie z niego rezygnując.
Dopiero w XX wieku problematyka zdrowia seksualnego została szczególnie wyraźnie nagłośniona przez Freuda, w wymiarze anomalii biologicznych, psychicznych dewiacji, społecznych kompleksów. Zaś zdrowie seksualne po raz pierwszy zostało zdefiniowane w 1994 roku w Kairze, gdzie program działania ONZ wyraźnie określił zdrowie seksualne w kontekście seksualności człowieka, jego praw do prowadzenia zadowalającego i bezpiecznego współżycia seksualnego oraz zobowiązań sektora publicznego do zapewnienia takich możliwości.
W zdrowiu seksualnym wzajemnie uzupełniają się społeczne, emocjonalne, intelektualne i somatyczne przejawy seksualności. Mówiąc o pozytywnym podejściu do seksualności człowieka (potrzeb różnych grup wiekowych, obu płci), musimy zwrócić uwagę na sposób łączenia się wszystkich tych aspektów - ma on umacniać i wzbogacać osobowość, komunikowanie się i miłość.
Poradnictwo i opieka związana z reprodukcją i chorobami wenerycznymi nie wystarczy więc, aby zapewnić ludziom komfort tak szeroko, humanistycznie pojętego zdrowia seksualnego. Należy rozwinąć seksualność na drodze edukacji i usług, aby wytworzyć w społeczeństwie pozytywne i odpowiedzialne podejście do niej.
Jednym z niebagatelnych czynników wpływających na tę sferę zdrowia jest polityka rządu danego kraju i społeczności lokalnych, w których obowiązku leży ustalenie i rozwijanie programów z zakresu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w tym planowania rodziny. Popieranie odpowiedzialnego korzystania z praw ( reprodukcyjnych i zdrowia seksualnego) rozwinęłoby świadomość społeczeństwa w tej sferze życia i stanowiłoby ważny punkt w profilaktyce patologii ciąży i rodziny. Powinniśmy także popierać zwiększenie udziału społeczności lokalnych w świadczeniu usług z zakresu zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, gdyż włączenie szerszych kręgów w ten sektor edukacji prozdrowotnej niesie ze sobą podniesienie poziomu życia i satysfakcji całej populacji.
Biologicznym celem aktywności człowieka jest prokreacja - powołanie do życia nowej, obdarzonej własną osobowością i odrębnymi cechami istoty ludzkiej.
Na światowej Konferencji w Pekinie w 1995 roku ustalono, że wszechstronna opieka nad zdrowiem prokreacyjnym powinna obejmować:
wysokiej jakości usługi planowania rodziny, w tym: poradnictwo, edukację oraz dostęp do właściwie przekazywanej informacji
opiekę nad kobietą w ciąży, bezpieczny poród oraz opiekę po porodzie
opiekę prenatalną nad płodem, opiekę nad noworodkiem, karmienie piersią
zapobieganie i leczenie bezpłodności
zapobieganie niepożądanej ciąży
możliwość bezpiecznego przerywania ciąży
leczenie infekcji narządów rodnych, chorób przenoszonych drogą płciową i innych dolegliwości układu rozrodczego
informację i poradnictwo dotyczące seksualności człowieka, odpowiedzialnego rodzicielstwa oraz zdrowia prokreacyjnego i seksualnego
profilaktykę i leczenie nowotworów narządów płciowych oraz raka piersi
Reasumując, zdrowie prokreacyjne jest stanem dobrego samopoczucia w aspekcie fizycznym, psychicznym i społecznym, a nie wyłącznie brakiem choroby lub niedomagań, we wszystkich sprawach związanych z układem rozrodczym oraz jego funkcjami i procesami.
Zapewnienie odpowiedniego miejsca aspektom seksualnym i prokreacyjnym w życiu społecznym jest niezwykle istotne, gdyż gwarantując jednostce możliwość osiągnięcia pełnego zdrowia seksualnego i prokreacyjnego, dajemy szansę całej populacji na prawidłowy rozwój, satysfakcję i samorealizację.