KULTUROWE PODSTAWY OSOBOWOŚCI
Rozdział III
Struktura społeczna a uczestnictwo w kulturze
Uczestnictwo jednostki w społeczeństwie nie jest sprawą przypadku. Jest ono zdeterminowane przez jej miejsce w społeczeństwie oraz przez wykształcenie jakie otrzymuje.
Struktura Społeczna klasyfikuje , organizuje i wyznacza role członkom społeczeństwa.
W bardziej ustabilizowanych nowoczesnych społeczeństwach funkcje prostych społeczeństw, jak i integrujących jednostki, jak i przekazujących kulturę spełniają społeczności lokalne i klasy społeczne. Każda klasa społeczna rozwija swój własny układ podzielanych i przekazywanych wzorów kulturowych oraz ustanawiać pewne szczególne zobowiązania dla swoich członków. Np. Od mężczyzn z klas wyższych oczekuje się przywództwa w czasie wojny i ich tchórzostwo bywa znaczniej ostrzej potępiane niż mężczyzn z klas niższych. Głównym wymogiem trwałości klasy jest, określony stopień organizacji wewnętrznej oraz wyraźnie określona swoista kultura.
We wszystkich społecznościach pierwszym krokiem osoby która chce wejsc do klasy wyższej, będzie przyjęcie jawnych wzorów kulturowych.
We wszystkich społeczeństwach występuje podział na :
- róznice płci
-specjalizacji zawodowej
-grupy rodzinne
-grupy zrzeszające na podstawie więzi duchowych
Każdy system klasyfikacji i organizacji istniejący w społeczeństwach pierwotnych przypisuje jednostkom na podstawie ich pozycji w systemie pewne wzory kulturowe.
Pozycja jednostki w systemie płci i wieku w znacznie większym stopniu niż jaka kolwiek inne determinuje jej uczestnictwo w kulturze. Następna co do znaczenia jest pozycja jednostki w systemie rodziny rodziny. W systemie specjalizacji zawodowej przynależność jednostki do grup stowarzyszeniowych pociąga za sobą przypisywanie wzory kulturowych.
Zatem każdy członek społeczeństwa plasuje się w układzie płci i wieku, a także na skali prestiżu. Zajmuje miejsce w systemie specjalizacji zawodowej, bądź jako specjalista albo gospodyni domowa, wreszcie zależy on od jakiejs rodziny i do jednej z grup stowarzyszeniowych.
System społeczny zawsze trwa podczas gdy jednostki mogą przychodzić i odchodzić.
Każda jednostka posiada statusy i swoją rolę, działa czasami w ramach jednego statusu i roli, kiedy indziej zas w ramach innego.
Status, w którym jednostka działa w danym momencie nazywa się statusem czynnym.
Pozostałe zas statusy są w tym momencie utajone.
Np. sprzedawca stojąc za ladą posiada status jawny , a kiedy wychodzi na papierosa rola sprzedawcy staje się statusem utajonym.
Rozdział IV
OSOBOWOŚĆ
Nawet człowiek pierwotny uczył się na podstawie doświadczenia, że poszczególni członkowie plemienia są pogodni lub swarliwi, głupi lub inteligentni, flegmatyczni lub szybcy. Osobowośc rozumiemy jako zorganizowany agregat procesów i stanów psychicznych właściwych jednostce.
Funkcją osobowości jako całości jest umożliwienie jednostce ujawniania takich form zachowania, które będą dla niej korzystne w warunkach narzucanych przez środowisko.
Funkcjonowanie osobowości:
-rozwinięcie adekwatnych reakcji behawioralnych na rozmaite sytuacje
-redukowanie tych sytuacji do nawyków
-wytwarzanie już ustalonych reakcji nawykowych
We wszystkich trzech operacjach pierwszym krokiem jest rejestracja sytuacji wywołującej reakcje.
Większość ludzkich wzorów zachowania stanowi reakcje nie na pojedyńczą potrzebę, lecz na agregat potrzeb. Stałym składnikiem tego agregatu jest potrzeba pozytywnego odzewu. Istoty ludzkie są uwarunkowane obecnością innych osób.
Większość sytuacji, z którymi jednostka spotyka się staje się dobrze znana w skutek częstego powtarzania się. Sytacje takie nazywamy reakcjami zautomatyzowanymi lub inaczej nawykami. Nawyki oszczędzają energię nerwową jednostki i zmniejszają napięcie emocjonalne. Większość z nas przez większość czasu żyje zgodnie z nawykami gdyż pozwala nam to zachować energię i dostarcza dodatkowych sił niezbędnych do rozwinięcia nowych form zachowania, gdy taka potrzeba powstaje.
Właściwie osobowość możemy przedstawić jako rdzeń nawyków otoczonego płynną sferą reakcji nowej sytuacji.
Jednostka uczy się nie tylko zachowania do odpowiedniej sytuacji ale korzysta również ze wskazówek. Jeśli wzorów do naśladowania nie ma, normalną techniką rozwiązywania problemów jest ocena sytuacji w świetle przeszłych doświadczeń i obmyślenie adekwatnej reakcji przed początkiem jawnego zachowania.
Inaczej mówiąc najpierw myślimy a potem działamy.
Procesy intelektualne są takie same u wszystkich normalnych istot ludzkich żyjących we wszystkich czasach i miejscach. A przynajmniej jednostki, które zaczynają od takich samych przesłanek, dochodzą do takich samych konkluzji.
Reakcja specyficzna to taka reakcja, która wywoływana jest tylko przez jedną lub niewiele sytuacji.
Reakcja zgeneralizowana ta taka reakcja, która może być wywoływana przez wiele sytuacji mających pewien szczególny czynnik wspólny.
Każda jednostka ma swój utrwalony system wartości.
Funkcjonalne znaczenie systemów wartości postawy wynika przede wszystkim z jej tresci emocjonalnej. Zachowanie, które jest niezgodne z systemem wartości jednostki, wzbudza u niej reakcję lęku, gniewu lub dezaprobaty.