Środowisko- to ogół elementów materialnych występujących w otoczeniu danego organizmu w skład środowiska wchodzą elementy naturalne jak i wytworzone ręką człowieka. Wszystkie to elementy oddzaiływują na dany organizm. Zasoby nie wyczerpywane- są to zasoby których człowiek nie jest w stanie zużyć bez względu na to jaką formę ich wykorzystanie podejmie. Np. prądy morskie, rzeczne. Wiatr, słońce, gorące źródła. Zasoby wyczerpywane odnawialne- są to zasoby które przy racjonalnym wykorzystaniu będą mogły się odtwarzać. Np. powietrze, rośliny zwierzęta wody powierzchniowe. Zasoby wyczerpywane nieodnawialne- są to zasoby które na skutek wykorzystania stopniowo się kurczą zasoby te nie są odnawialne gdyż ich powstanie wymaga specyficznych warunków i długiego czasu. Np. ropa, gaz węgiel rudy metali. Eutrofizacja- jest to masowe zarastanie się glonów i innych organizmów fotosyntetycznych w zbiorniku wodnym. Zwiększenie liczby roślin zwiększa ilość substancji które podlegają procesą gnicia, zużywa to tlen i powoduje masowe wymieranie wodnych zwierząt. Przyczyny:# stosowanie zbyt dużej ilości nawozów które przez wodę zostają później wypłukane do zbiorników wodnych, #odprowadzanie ścieków komunalnych do zb.w. Skutki: doprowadza do wyniszczenia życia w danym zb.w. Fragmentacja siedlisk- jest to stopniowe zmniejszenie terenów na których zamieszkują określone gatunki. Fragmentacja może odbywać się poprzez wycinkę lasów tworzenie dróg i sieci kolejowych. Przyczyny: komunikacja urbanizacja rolnictwo. Skutki: wymieranie gatunków przez zmniejszenie ich siedlisk, zakłócenia szlaków migracyjnych. Efekt cieplarniany- jest to ogrzewanie atmosfery na skutek kumulowania się w niej gazów cieplarnianych. Gazy te utrudniają ucieczkę promieniowania odbitego od ziemi w przestrzeni kosmiczne i dlatego atmosfera ogrzewa się. Przyczyny- emisja gazów cieplarnianych: CO2- pochodzi z motoryzacji przemysłu dodatkowo nie może być asymilowany intensywnie gdyż zmniejsza się powierzchnia lasów. CH4 (metan)- pochodzi z intensywnego rolnictwa. NOx(tlenek azotu)- intensywne rolnictwo. CFCs( związek freonu)- pochodzi z dezodorantów lodówek Klima. Skutki: topienie lodowców i lądolodów, Pustynnienie. Wymieranie gatunków, pożary, powodzie. Dziura ozonowa- osłabienie rozrzedzenie warstw ozonu w atmosferze powoduje to zwiększenie przenikanie promieniowania UV do ziemi. Przyczyny:#związki freonu- Klima, lodówki, dezodoranty.# Związki chloru i azotu pochodzące z fabryk. Skutki: zmiany nowotworowe u roślin i zwierząt. Kwaśne deszcze- jest to opad w postaci suchej lub płynnej zawierający kwas siarkowy i azotowy. Przyczyny: tlenek azotu i siarki pochodzące z fabryk domów rolnictwa i rozkładu szczątków. Tlenki łaczą się z parą wodną tworząc kwas. Skutki: żółknięcie liści a następnie zamieranie roślin, podrażnienia skóry, niszczeni skał wapiennych. Pustynie i stepowienie- stopniowe wyjałowienie a następnie wywiewanie gleby. Przyczyny:wycinanie lasu pod tereny uprawne, podwyższenie temp na skutek efektu cieplarnianego, melioracja, brak wśródpolnych pasów zieleni które zmniejszają wywiewanie. Skutki:pustynnienie(zamiana terenów uprawnych w obszar oi charakterze pustynnym) Smog- zalegajaca nad miastem toksyczna mgła w zależności od warunków w jakich powstaje smog można podzielić na S typu Londyńskiego i S typu Los Angeles.Londyński: warunki ustawania: listopad-styczeń, dzień mglisty wilgotność 80%, temp ok 5^oC, brak wiatru.skład chemiczny: tlenki siarki, dwutlenek węgla, szkodliwość:człowiek- duszności, łzawienie, podrażnienia skóry, zabużenia krążenia, środowisko- korozja Los Angeles: warunki ustawania: lipiec-wrzesień, dzien słoneczny, wilgotnośc poniżej 70%, temp ok. 30^oC, wiatr poniżej 2m/s. skład chemiczny: tlenki węgla, tlenek azotu, aldechydy, węglowodory aromatyczne. szkodliwośc: człowiek- łzawienie, kaszel, nasilenie astmy, zapalenia płuc, większa podatność na infekcje, środowisko- rozpad gumy, kauczuku i substancji syntetycznych , choroby, wymieranie roślin. Wymieranie gatunków- to bezpowrotne znikanie z powierzchni ziemi gatunków zwierząt roślin i innych organizmów. Przyczyny: fragmentacja siedlisk, stepowienie, ocieplenie klimatu, eutrofizacja, zanieczyszczenia środowiska, polowania. Gatunki wymarłe: tur, tarpan. Gatunki zanikłe: drop, jaszczurka zielona, jesiotr zachodni, karliczka, kobczyk, krzyżodziób sosnowy, norka europejska, nur czarnoszyi, pardwa mszarna, pustułeczka, sęp płowy, siewka złota. Gatunki skrajnie zagrożone:bekasik, gadożer, głowacica, kozica, kraska, kulon, łęczka, mordel, orzeł włochaty, łosos szlachetny. Wprowadzenie ochrony gatunkowej: # czerwone księgi, #introdukcja( jest to wprowadzanie w naturalnym środowisku gatunków które wcześniej istniały na tym terenie ale uległy zanikowi, # ustalenie obszarów chronionych: *Parki narodowe- obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych, kulturowych, naukowych społecznych i wychowawczych o powierzchni min. 1000ha w polsce są 23 parki narodowe najbliżej nas jest wielkopolski park narodowy. *parki krajobrazowe- obszary chronione ze względu na walory przyrodnicze kulturowe i histyoryczne.(żerkowsko-Czeszewski park krajobrazowy) *obszary chronionego krajobrazu- obszary wyróżniające się krajobrazowo teren o różniących ekosystemach, wyznaczony w skali województwa i uwzględniony w planach zagospodarowania przestrzennego(Dolina Prosny) *rezerwat przyrody- obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystem, ostoje i siedliska przyrodnicze a także siedliska zwierząt roślin i grzybów oraz twory i składniki przyrody nieorzywionej wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi naukowymi kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. *rezerwat ścisły- obszar wyłączony z wszelkiej działalności gospodarczej, Jego zadaniem jest ochrona w sposób naturalny wszystkie rosliny i zwierzęta wraz z ich środowiskiem naturalnym. * rezerwat częściowy- owszar na którym dopuszczone są zabiegi gospodarcze zabezpieczające trwałość istniejących obiektów np. sprzątanie powalonych drzew, * urzytki ekologiczne- zasługujace na ochrone pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowań różnorodności biologicznej # naturalne zbiorowiska wodne śródpolne, śródleśne, oczka wodne, kępy traw, bagna, # zakładanie filtrów na kominach, # stosowanie katalizatorów, # segregacje odpadów, # nie palenie śmieci i budowanie spalarni śmieci.

---