Temat 7/25:
Podział leków moczopędnych. Mechanizm działania z uwzględnieniem utraty potasu.
Leki moczopędne - ich głównym zadaniem jest zwiększenie wydzielania moczu.
Mechanizm działania zależy od punktu uchwytu działania oraz od efektu zwiększonego uwodnienia moczu czyli hydraemii. Ich zasadnicze mechanizmy to: zwiększenie przepływu krwi przez nerki; wywołanie hydraemii; zwiększenie filtracji nerkowej; zahamowanie resorpcji zwrotnej sodu, chloru i wody.
Podział kliniczny:
I - leki diuretyczne - zwiększają ilość wydalanego moczu poprzez zwiększone wydalanie wody;
II - saluretyki - zwiększają utratę soli mineralnych a z nimi wody.
Podział farmakodynamiczny:
o pozanerkowym punkcie uchwytu działania
krystaloidy ( stężona glukoza, mannitol)
zakwaszające ( chlorek amonu)
wymienniki jonowe
woda
leki o nerkowym punkcie uchwytu działania
zasady purynowe ( metyloksantyny)
związki rtęci ( novuit, esidron)
pochodne benzothiodazyny ( hydrochlorothiazyd, chlorothiazyd)
chlorobenzenosulfonamidy lub sulfonamidy heterocykliczne ( furosemid)
inhibitory anhydrazy weglanowej ( acetazolamid, diamox)
antagoniści aldosteronu ( spironolakton)
różne ( kwas etakrynowy)
surowce roślinne ( pietruszka, jałowiec, rumianek, skrzyp, chmiel)
ad A. metyloksantyny - zwiększają filtracje, rozkurczaja naczynia krwionośne nerkowe, hamuja wchłanianie zwrotne sodu i wody.
TEOBROMINA jest najsilniejszym lekiem moczopednym
DIURETIN - pochodna teobrominy
COFEINA
AMINOFILINA
DIPROFILINA
Ad. C. Działają silnie moczopędnie i hipotensyjne. Posiada szerokie zastosowanie lecz i ubocznie powoduje hypokaliemię.
CHLOROTHIAZYD - tabl. po 0,5 podaje się z przerwą co dwa dni.
HYDROCHLOROTHIAZYD
POLITHIAZYD - tabl. 0,002
NATURETIN-K - zawiera chlorek potasu
Ad. D. sulfonamidy heterocykliczne powodują mała ucieczkę potasu.
FUROSEMID - tabl. 0,04
LASIX - amp. 0,04
Ad. E. inhibitory anhydrazy węglanowej działają przeciwobrzękowo, przeciwpadaczkowo. Powodują hypokaliemię i zakwaszenie w jaskrze, padaczce i innych.
PREPARATY |
Siła działania moczo-pędnego |
Czas działania po podaniu doustnym |
Mechanizm działania |
Wydalanie sodu |
Wydalanie potasu |
Sulfonamidy heterocykliczne POCHODNE: -BENZOTIAZYNY -FTALIMIDYNY -CHINAZOLINONU -CHLORBENZAMIDU -KW.ANTRANILOWEGO ACETAZOLAMID itp |
++ ++ ++ ++ +++ + |
12-48h 48-72h 24h 12-24h 6h 12-24h |
Hamowanie wchłaniania zwrotnego sodu w ramieniu wstępującym pętli Henlego i w kanaliku bliższym
Ham.wchł.zwrot.dwuwęglanów |
++ ++ ++ ++ +++ + |
- - - - zwiększąja - |
Pochodne kwasu aryloksylowego KW.ETAKRYNOWY |
+++ |
6h |
niejasny |
+++ |
-
|
spironolaktony |
+ |
Działanie wzmożone i przedłużone |
Antagonista aldosteronu |
+ |
zmniejszają |
Aminopterydyny -TRIAMTEREN -AMILORYD |
+ |
10-12h
|
Hamowanie wchłaniania zwrotnego sodu w kanalikach dystalnych |
+ |
zmniejszają |
Organiczne związki rtęci |
+++ |
12-14h |
Hamowanie wchłaniania zwrotnego chlorków w kanaliku bliższym i dalszym |
+++ |
zwiększają |
metyloksantyny |
+ |
4-6h |
Znacznie zwiększają filtrację w kłębuszkach nerkowych, hamują wchłanianie zwrotne chlorków |
+ |
Brak wpływu |
Środki osmotyczne |
+ |
Działanie krótkotrwałe |
Hamowanie wchłaniania zwrotnego wody |
0 |
Brak wpływu |