Cele leczenia w onkologii
uzyskanie trwałego wyleczenia (leczenie radykalne)
wydłużenie przeżycia, zapobieganie dolegliwościom (leczenie paliatywne)
zmniejszenie dolegliwości (leczenie objawowe)
Podstawowe założenia leczenia onkologicznego
leczenie radykalne: uzyskanie wyleczenia przy możliwie minimalnym okaleczeniu
leczenie paliatywne: objawy niepożądane leczenia nie mogą przeważać nad spodziewanymi korzyściami
leczenie objawowe: nie powinno powodować objawów niepożądanych
Czynniki warunkujące agresywność leczenia
cechy biologiczne nowotworu (tempo wzrostu, typ rozsiewu, rodzaj niepowodzeń leczenia)
możliwość uzyskania wyleczenia
stan ogólny chorego i wydolność narządowa
rodzaj i nasilenie objawów niepożądanych leczenia
Dylematy terapeutyczne
granice możliwości leczenia radykalnego
celowość leczenia paliatywnego u chorych z zaawansowanym nowotworem bez towarzyszących dolegliwości
celowość przedłużania życia za wszelką cenę u chorych w końcowych stadiach choroby
Metody leczenia onkologicznego
miejscowe (chirurgia, radioterapia)
ogólnoustrojowe (chemioterapia, hormonoterapia, terapia biologiczna)
Etapy wdrażania leczenia
zebranie wszystkich dostępnych danych dotyczących nowotworu i stanu chorego
↓
określenie intencji leczenia
↓
wybór metody leczenia
↓
ustalenie indywidualnego planu leczenia
↓
poinformowanie chorego o planie leczenia
↓
rozpoczęcie leczenia
Współzależność czynników warunkujących wybór metody leczenia
Nowotwór Leczenie Chory
Skala sprawności wg klasyfikacji Zubroda
0 - normalna sprawność, zdolność wykonywania wszystkich codziennych czynności bez ograniczeń
1 - objawy choroby, chory chodzący, zdolny tylko do lekkiej pracy
2 - chory zdolny do wykonywania czynności osobistych, ale niezdolny do pracy; spędza w łóżku mniej niż pół dnia
3 - chory zdolny do wykonywania czynności osobistych w stopniu ograniczonym; spędza w łóżku więcej niż pół dnia
4 - chory unieruchomiony w łóżku; wymaga stałej opieki
Przykłady leczenia paliatywnego
radioterapia w nieoperacyjnym niedrobnokomórkowym raku płuca
chemioterapia w rozsianym drobnokomórkowym raku płuca
leczenie hormonalne w rozsianym raku piersi lub stercza
Przykłady leczenia objawowego
napromienianie lub leczenie izotopami bolesnych przerzutów do kości
wyłonienie przetoki u chorych na zaawansowane nowotwory przewodu pokarmowego
farmakologiczne leczenie przeciwbólowe
leki hormonalne u chorych z wyniszczeniem nowotworowym
Wyniki leczenia onkologicznego w odniesieniu do ogółu nowotworów
Rejon geograficzny Odsetek 5-letnich przeżyć
Polska 30%
Unia Europejska 45%
Stany Zjednoczone 50%
Udział poszczególnych metod leczenia
Średnio spośród 100 chorych na nowotwór złośliwy, w krajach Unii Europejskiej można wyleczyć 45, w tym :
22 w wyniku głównie leczenia chirurgicznego
18 w wyniku głównie radioterapii
5 w wyniku głównie chemioterapii
Stan zaawansowania nowotworu a możliwość wyleczenia
Stopień zaawansowania
NOWOTWÓR |
I |
II |
III |
IV |
Rak płuca |
70% |
50% |
10% |
-- |
Rak piersi |
80% |
60% |
45% |
5% |
Rak szyjki macicy |
90% |
70% |
30% |
10% |
Rak jelita grubego |
85% |
75% |
40% |
10% |
Ziarnica złośliwa |
90% |
75% |
60% |
50% |
Skojarzone leczenie
Chirurgia
Radioterapia
Leczenie systemowe
Leczenie skojarzone z udziałem chirurgii jako metody podstawowej
Celem leczenia stosowanego w uzupełnieniu zabiegu operacyjnego jest przedłużenie życia
Można to osiągnąć w wyniku:
zniszczenia mikroprzerzutów (leczenie systemowe
)
zniszczenie mikroognisk choroby pozostałych po leczeniu operacyjnym (radioterapia)
Metody leczenia uzupełniającego zabieg operacyjny
Systemowe
chemioterapia
hormonoterapia
Miejscowe
napromienianie
Kojarzenie radioterapii i chemioterapii
Cele kojarzenia radioterapii i chemioterapii
zwiększenie skuteczności radioterapii
zastosowanie leczenia zachowawczego w miejsce okaleczających zabiegów operacyjnych
Niekonwencjonalne metody leczenia: źródła „sukcesów”
nieodpowiednie narzędzia oceny leczenia
równoczesne leczenie konwencjonalne
błędne rozpoznanie nowotworu
nieuczciwość
Onkologia - Leczenie str. 3