I. URLOPY PRACOWNICZE :
1. URLOP WYPOCZYNKOWY :
a: zasady urlopu :
powszechność uprawnień urlopowych= każdy pracownik ma prawo do urlopu do
przepracowaniu co najmniej 1 miesiąca
równości uprawnień urlopowych= pracownicy mający ukończone te same szkoły oraz
te same okresy pracy mają w zasadzie prawo do urlopu w tym samym wymiarze
odpłatności urlopu = przerwa urlopowa jest płatna
prawo do urlopu w naturze = ekwiwalent jest wyjątkiem
prawo do urlopu nieprzerwanego = podział urlopu na części ma być w ramach prawa.
b: prawo do urlopu :
w pierwszym roku pracy
= po przepracowaniu miesiąca
= co miesiąc w wymiarze 1/12 urlopu
w kolejnych latach
= od 1 stycznia
= do urlopu proporcjonalnego
c: wymiar urlopu :
wynosi :
= 20 dni po roku pracy
= 26 dni po 10 latach pracy
do okresu zatrudnienia wlicza się :
= okres poprzedniego zatrudnienia
= okres ukończonej szkoły ponadpodstawowej
+ zasadnicza szkoła zawodowa= do 3 lat
+ średnia szkoła zawodowa= do 5 lat
+ średnia szkoła ogólnokształcąca= do 4 lat
+ szkoła policealna= do 6 lat
+ wyższa szkoła= do 8 lat
(( okresów tych się nie sumuje))
(( jeśli pobierał naukę w czasie zatrudnienia- wlicza się do okresu korzystniejszy wynik))
urlop obejmuje wszystkie dni z wyjątkiem:
= niedziel i świąt określonych w odrębnych przepisach
= dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w 5-dniowym tygodniu
wlicza się niedziele i święta, jeśli są one dla pracownika dniami pracy
wlicza się okres stosunku pracy jednego z pośród kilku , w których pracownik jest
urlop dodatkowy :
= 10 dni= kombatanci, pracownicy niepełnosprawni w znacznym lub umiarkowanym
stopniu
= 10 dni= praca w szczególnie uciążliwych warunkach albo szkodliwych dla zdrowia
urlop uzupełniający :
= jeśli pracownik wykorzystał urlop na dany rok
= i następnie mu przysługuje wyższy wymiar urlopu
(( np. do maja wykorzystał 20 dni , które mu przysługiwało z okresu zatrudnienia 9, 5 lat.
w czerwcu przekroczył 10 lat pracy, więc przysługuje mu urlop w wymiarze 26 dni,
więc od czerwca do grudnia może wykorzystać dodatkowe 6 dni ))
d: urlop proporcjonalny :
to prawo do urlopu przysługujące proporcjonalnie do ilości przepracowanych miesięcy:
= pracownikowi podejmującemu prace po raz pierwszy
= pracownikowi podejmującemu prace na kilka miesięcy
= pracownikowi u nowego pracodawcy
= pracownikowi, który przez co najmniej 1 miesiąc był :
+ na urlopie bezpłatnym
+ na urlopie wychowawczym
+ odbywał zasadniczą służbę wojskową
+ TA
+ pozbawiony wolności
+ na nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy
e: udzielenie urlopu :
urlop udziela się :
= w roku kalendarzowym w którym pracownik uzyskał do niego prawo
= w dni które są dniami pracy pracownika
= 1 dzień urlopu odpowiada 8 h
= niepełny kalendarzowo miesiąc zaokrągla się w górę
= kalendarzowy miesiąc odpowiada 1/12 wymiaru urlopu
= urlop powinien być udzielony w oparciu o plan urlopów
+ jego sporządzenie i podanie do wiadomości jest obowiązkiem pracodawcy
+ pracodawca nie musi jednak go wydawać, jeśli:
# zgodzi się organizacja związkowa
# a jeśli organizacji nie ma- ustala terminy urlopów w porozumieniu z pracownikami
+ plan urlopu powinien być ustalany w oparciu o wnioski pracowników oraz
zapewnienie normalnego toku pracy
= urlop można na wniosek pracownika udzielić :
+ bezpośrednio po urlopie macierzyńskim
+ ojcu wychowującemu dziecko który korzysta z urlopu macierzyńskiego
= pracodawca mimo planu urlopów indywidualnie udziela urlopu pracownikowi
= jeśli wbrew planu urlopów, nie udzieli go- pracownik nie traci prawa !
zmiana terminu urlopu ( tzw. przesunięcie )
= obligatoryjne :
( pracodawca ma obowiązek na wniosek lub bez wniosku przesunąć urlop )
+ czasowa niezdolność do pracy na skutek choroby
+ odosobnienie w związku z chorobą zakaźną
+ powołanie na przeszkolenie wojskowe do 3 miesięcy
+ urlop macierzyński
= fakultatywne:
( pracodawca może, ale nie musi przesuwać )
+ na wniosek pracownika umotywowany ważną przyczyną
+ z powodu szczególnej potrzeby pracodawcy, jeśli nieobecność pracodawcy
spowoduje poważne zakłócenie toku pracy.
urlop podczas okresu wypowiedzenia :
= pracownik w okresie wypowiedzenie powinien wykorzystać:
+ przysługujący mu urlop, jeśli udzieli mu go pracodawca
+ urlop zaległy ( do końca marca za rok poprzedni )
+ urlop równy wypowiedzeniu
# jeśli ma wyższy urlop niż okres wypowiedzenia= nie może być dłuższy niż okres
# resztę urlopu ma pracownik na formalności i szukanie pracy
podział urlopu :
= na wniosek pracownika , ale jedna część musi wynosić min 14 dni
= z powodu przerwania go :
+ urlopem macierzyńskim
+ niezdolnością z powodu choroby
+ odosobnieniem z powodu choroby zakaźnej
+ odwołaniem urlopu
* pracodawca wzywa pracownika z urlopu z powodu okoliczności
nieprzewidzianej
* pracodawca ponosi koszty przerwania urlopu ( niewykorzystane wczasy czy
podróż do i z miejsca pracy )
urlop na żądanie ( do 4 dni w terminie wskazanym przez pracownika )
f: wynagrodzenie za czas urlopu :
wynagrodzenie za czas urlopu jest świadczeniem pieniężnym które składa się :
= wysokości wynagrodzenia odpowiadającej wynagrodzeniu za okres gdyby pracował
= z stałych składników ( przypadających za miesiąc kalendarzowy) i zmiennych
składników ( określonych wg przeciętnego wynagrodzenia za okres 3 miesięcy )
za niewykorzystany urlop przysługuje pracownikowi ekwiwalent w przypadku :
= wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy bez względu na winę
g: przedawnienie roszczeń :
roszczenia urlopowe przedawniają się z upływem 3 lat od dnia wymagalności
( bieg przedawnienia roszczenia o udzielenie pracownikowi urlopu rozpoczyna się
z ostatnim dniem roku kalendarzowego )
bieg roszczenia o urlop niewykorzystany rozpoczyna się z upływem ostatniego dnia
pierwszego kwartału roku następnego
2. URLOP BEZPŁATNY :
a: jest urlopem na wniosek pracownika
b: nie należy się wynagrodzenie
c: okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy od którego zależą uprawnienia
pracownicze
d: jeśli urlop trwa dłużej niż 3 miesiące, można zastrzec możliwość odwołania .
3. ZWOLNIENIA OD PRACY
a: tzw. urlopy okolicznościowe
są to zwolnienia z pracy przez pracodawcę z powodu okoliczności szczególnych
b: urlopy okolicznościowe obejmują:
urlopy szkoleniowe
zwolnienia do wykonywania obowiązków obywatelsko- społecznych
zwolnienia udzielane w celu załatwienia spraw rodzinnych i osobistych
= reguluje §15 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 15.5.1996 r.
= na wniosek pracownika, pracodawca ma obowiązek zwolnić :
+ na 2 dni = pracownika, gdy :
# jego ślub,
# urodzenie dziecka pracownika,
# śmierć dziecka lub małżonka pracownika
# śmierć matki, ojca, ojczyma, macochy
+ na 1 dzień pracownika, gdy :
# ślub dziecka pracownika
# zgon lub pogrzeb siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka pracownika
4. USPRAWIEDLIWIONA NIEOBECNOŚC W PRACY
a: są przyczyny z których następuje przerwa w pracy, ale są one usprawiedliwione
b: przyczyny przerwy usprawiedliwionej :
niezdolność pracownika do pracy usprawiedliwiona
= choroba
= macierzyństwo
= zdarzenia zrównane z niezdolnością:
+ izolacja z powodu choroby zakaźnej
+ leczenie uzdrowiskowe w okresie uznanym za niezdolny do pracy
zdarzenia powodujące konieczność sprawowania opieki nad:
= zdrowym dzieckiem do lat 8
= chorym dzieckiem do lat 14
= członkiem rodziny bez względu na wiek
= konieczność wypoczynku po nocnej podróży służbowej
c: obowiązki pracownika :
usprawiedliwiona nieobecność będzie, jeśli pracownik :
= uprzedzi pracodawcę o przyczynie wiadomej
= zawiadomi pracodawcę o przyczynie niewiadomej
= usprawiedliwi nieobecność lub spóźnienie przez przedłożenie odpowiednich
dokumentów .
usprawiedliwienie skutkuje tym, że niestawiennictwa pracownika w pracy nie można
uznać za naruszenie obowiązków pracowniczych.