Wykład 4
Układ krążenia
Lewa komora pompuje krew przez naczynia tętnicze dużego krążenia do obwodowych naczyń włosowatych krew wraca żyłami do serca (PP)
Prawa komora pompuje przez mały krwiobieg „płucny” do lewego serca (LP)
Całkowita objętość krwi 4,5l-5,5l =6-8% me
80% -żyły
-prawe serce
-małe krążenie
20% - naczynia tętnicze
Układ - niskociśnieniowy
- niskooporowy
- wysokoobjętościowy
- wysokociśnieniowy
- wysokooporowy
- niskoobjętościowy
Pojemność minutowa serca „CO” 5 l /min.
Objętość krwi wyrzucanej przez serce w jednostce czasu =częstość prawej serca HR x objętość wyrzutowa
CO rozdzielono między narządy „włączone równoległe” do KD (krążenie duże)
-mózg 13 % spoczynkowego CO
-serce 5 %
-przewód pokarmowy-trawienie ! (w czasie trawienia dokrwienie jest tak duże, że reszta narządów jest niedokrwiona)
-mięśnie-praca fizyczna ¾ CO
-skóra 10% =termoregulacja
-nerki 20-25% itd.
KM (krążenie małe)-krążenie płucnecałość CO bo połączone jest szeregowo z KD
KD (krążenie duże)-krew z LKdo aortytętnicewielokrotne podziały na tętniczkimałe i duże żyłyżyła główna dolna i górna PP
R=1/r 4
R- Opór stawiany przepływowi krwi
r- promień naczyń
Naczynia oporowe-47%-duża mięśniówka i ich skurcz może doprowadzić do całkowitego zatrzymania
Średnie ciśnienie krwi:
Aorta 100mm/Hg żyły główne 2-4 mm/Hg
AP- różnica ciśnień
TPR- całkowity opór obwodowy-określają natężenie prądu krwi Q= pojemność minutowa serca
Funkcje aorty, tętniczek
1.rozprowadzanie krwi na obwód organizmu
2.Zmiana prądu krwi o charakterze pulsacyjnym, na początku aorty, na przepływ ciągły(elastyczność)
Tętniczki 50 % TPR- naczynia oporowe
Naczynia włosowate 5 x 10 9 liczba 27 % TPRciśnienie krwi spada rola : -wymiana płynu pomiędzy krwią a przestrzenią międzykomórkową
Żyły funkcje: -zbieranie krwi = naczynia pojemnościowe
Ciśnienie krwi RR (krążenie ustrojowe)
= ciśnienie tętnicze krwi w krążeniu ustrojowym
max = ciśnienie skurczowe -najwyższe ciśnienie w tętnicach w czasie wyrzutu komorowego ok. 120 mm/Hg (spoczynek, na ramieniu)
Ciśnienie rozkurczowe-najniższe ciśnienie w tętnicach w czasie rozkurczu komór ok.
80 mm/Hg
Ciśnienie tętnicze = amplituda skurczowo-rozkurczowa = różnica między RR sk.- RR roz
Ciśnienie średnie
Aorta- RR sk.+ RR roz / 2
Obwód- RR sk + (RR sk.- RR roz / 3 )
Tętno -fala mechanicznego odkształcenia rozchodząca się z dużą szybkością, związana z wejściowym odkształceniem ściany aorty rozchodzącej się w postacie fali tętna
Mięsień sercowy-charakterystyka
1.pompa-wprawia w ruch krew, przepompowuje krew z układu żylnego do tętniczego
2.umożliwia dostosowanie układu krążenia do potrzeb organizmu
3.narząd wydzielania wewnętrznegohormon i przedsionkowy peptyd natriuretyczny reguluje objętość H2O w ustroju
4.praca i rytmiczne skurcze przez całe życie dzięki
-zdolności do samoistnego wytwarzania impulsów stanu czynnościowego
-ściśle uporządkowane w czasie i przestrzeni przewodzenie stanu czynnego
-sprzężenie elektrochemiczne
-prawidłowa czynność białek kurczliwych
Serce
1.mięsień poprzeczno-prążkowany, ale nie zależy od naszej woli
2.oddzielnie komórki mięśniowe, ale są ze sobą połączone elektrycznie przez ścisłe złącza (nexus) niskooporowe zastawki
3.syncytium czynnościowe-masa cytoplazmy z wieloma jądrami
4.pomiędzy przedsionkami z komorami są pierścienie włókniste-nie ma połączeń kom. mięśniowych , przedsionków i komór
5.funkcjonuje jako 2 syncytie -jedno- przedsionki
-drugi- komory
6.ogniwo integrujące przedsionki i komory = układ bodźcoprzewodzący
Cykl hemodynamiczny serca
HR = częstość akcji serca w spoczynku ok. 70 /min ok.1sek. -4fazy czynności serca
Zastawki serca zapewniają prawidłowe ukierunkowania przepływu krwi(krew się nie cofa) w sercu z przedsionków do komór, z 2 komór do aorty lub pnia płucnego. Otwieranie i zamykanie zastawek spowodowane ciśnieniem po obu stronach zastawki.
Fazy mechanicznej czynności serca poprzedzone są określonymi pobudzeniami elektrycznymi, które można odprowadzić w postaci EKG. Podczas jednego cyklu serca następują po sobie kolejne fazy:
|
Skurcz przedsionków |
Skurcz komór |
Rozkurcz komór |
||||
|
|
izometryczny |
wyrzut |
izometryczny |
późny |
||
Zastawki P-K |
O (otwarte) |
Z już |
Z |
Z jeszcze |
O |
||
Zastawki tętnicze |
Z (zamknięte) |
Z jeszcze |
O |
Z już |
Z |
||
Ruch krwi |
do komór |
- |
do aorty i tętnicy płucnej |
do przedsionków |
do komór |
||
Ciśnienie w przedsionkach |
wzrasta w PP -4 mm Hg PL -7mm Hg |
-wzrasta w uwypukleniach -maleje kiedy jest obniżenie zastawek przez skurcz komór |
maleje |
wzrasta |
maleje |
||
Ciśnienie w komorach |
Niskie ciśnienie nisko- rozkurczowe KL 6-20mm Hg PL 7 mm Hg |
gwałtownie wzrasta |
Max = aorta >80 tętnica płucna > 10 obciążenie wtórne |
Spada gwałtownie ciśnienie późnorozkurczowe |
niskie |
||
EKG
tony |
P
- |
QRS
I ton skurczowy |
S - T
- |
T- załamek depolaryzacyjny II ton
|
T - P
- |
||
|
Duża podatność |
-Wzrasta napięcie -wzrasta ciśn. -odwrócenie gradientu między komorami, a przedsionkami -ciśn. w komorach szybko rośnie i jest > od RRroz.
|
Krew do tętnic; max. skrócenie i spadek napięcia |
Rozkurcz i odwrócenie gradientu między Komorami < a naczyniami, Zamknięcie zastawek tętniczych |
|
P- depolaryzacja mięśniówki przedsionków
Ciśn. próżno-skurczowe- obciążenie pierwotne w skurczu autonomicznym komór(z jaką siłą kurczą się komory)
25mm Hg- ciśn. w tętnicy płucnej przy wyrzucie
Różnica między objętością późnorozkurczową a późnoskurczową jest miarą ilości krwi wyrzucane przez 1 komorę w czasie skurczu=objętość wyrzutowa 70-90ml(ok.50%)
Średnia objętość 1 komory -180ml
Pojemność minutowa-objętość wyrzutowa x częstość skurczów =5 l/min na 1m2 powierzchni ciała =wskaźnik sercowy =3,2 l/min/m2
Funkcja wyrzutowa -objętość wyrzutowa/objętość późnorozkurczową
Regulacja objętości wyrzutowej serca zależy od:
1.obciążenia pierwotnego (obj. późnorozkurczowa)
2. wzrost powrót żylny [do PP]
Prawo Franka-Starlinga
Siłą skurczu serca rośnie proporcjonalnie od długości włókien mięśniowych serca:
a)energia skurczu jest funkcją wyjściowej długości włókien mięśniowych
b)w miarę wzrostu wyjściowej długości miocytów lub stopnia wypełnienia serca krwią w okresie późnorozkurczowym wzrasta ta energia skurczu
3.obciążenie wtórne wzrost ciśnienia rozkurczowego i oporu obwodowego
4.kurczliwość długość miocytów, Ca2+ , mediatory AUN (Na, A, Ach)
kurczliwość-max. napięcie rozwijane przez mięsień przy danej długości włókien
= szybkość (czas) z jaką może osiągnąć daną długość
Unerwienie mięśnia sercowego współczulny +(w kółku)
przywspółczulny -(w kółku)
AUN
I S adrenergiczny =(NaB1)
-prawy pień PP, LP, węzeł zatokowo przedsionkowy
-lewy pień PK, LK
Inotropowo +(w kółku) , wzrost siły skurczu
Chronotropowego +(w kółku) , wzrost HR
Batmotropowo +(w kółku) , wzrost pobudliwości - spadek progu pobudliwości
Chramatropowo +(w kółku) , wzrost szybkości przewodzenia
II PS cholinergiczny =(Ach=H1=nerw błędny= nerw X)
Prawy
-węzeł zatokowo przedsionkowy
-PP, LP
Lewy
-węzeł przedsionkowo-komorowy
PS działa chronotropowo -, spadek HR
Tony serca spowodowane drżeniem
1.skurczowy =mięśniowy= systoliczny
-niższy-trwa 0,15sekundy
-dłuższy -f=35Hz
DRGANIA
-nagle zamknięte zastawki P-K
-silne naciągnięte struny ścięgniste
-nagłe napięcie ścian komór
2.rozkurczowy=naczyniowy- diastaliczny
-wyższy-trwa0,1 sekundy
-krótszy-f=50Hz
Na początku rozkurczu DRGANIE
-nagle zamkniętych zastawek półksiężycowatych i ścian wielkich tętnic, krwi w nich
Osłuchiwanie serca
1.silniejszy i dłuższy na koniuszku > I I rozkurczu u podstawy serca odwrotnie odstep czasu między I a I I <I I a I
I -jest równoczesnym z uderzeniem koniuszkowym
Kolejność osłuchiwania
1.dwudzielna-na koniuszku (rzut: przyczep 4 lewego do mostka)
2.t.główna- II prawe międzyżebrze przy mostku(na mostku przyczep 3 żebra)
3.t.płucna-II lewe międzyżebrze przy mostku(rzut)
4.trójdzielna-przez mostek od 3 lewego do prawego przyczepu chrząstek żebrowych do mostka(rzut)
Powstawanie i przewodzenie pobudzeń w sercu
Serce 2rodzaje komórek =włókien =kardiomiocytów
1.kom.które wytwarzają (generują)i przewodzą impulsy UBP
2.kom, które na te impulsy odpowiadają skurczem =mięśniówka robocza serca
Gdziekolwiek impuls powstanie zawsze prowadzi do pełnego skurczu obu komór.
Układ bodźco- przewodzący serca
1. węzeł zatokowo-przedsionkowy S.A.
-prawy przedsionek, ujście ŹGG
- pierwszorzędowy ośrodek automatyzmu=narzuca rytm całemu sercubo „niżej” leżąc części UBP serca mają mniejsze częstotliwości generetora rytmu niżej węzeł S.A., zatem +(w kółku) dociera do nich zanim ich spontaniczna depolaryzacja osiągnie swój własny pot.progowy.
-grupa komórek wytwarzająca impulsy= rozrusznik serca
-izolowany S.A. wywołuje impulsy z f=90-120/min
-f maleje wraz z wiekiem
2. .szlaki
I międzyprzedsionkowy = pęczek Bachmana
-biegnie od S.A. do LP
-powoduje prawie równoczesną depolaryzację obu przedsionków
- V=1,8m.s
II międzywęzłowe
-przedni-odnoga pęczka Bachmana
-środkowy Wenckebacha
-tylny Thorda
-łączą S.A. z AV
3. węzeł przedsionkowo-komorowy AV
-po prawej stronie przegrody m/ ..... obok zatoki trójdzielnej
-3 strefy morfologiczne :
a)przedsionkowo-węzłowa
b)węzłowa
c)węzłowo-pęczkowa
- V=0,05 m/s
4. pęczek HISSA
-kontynuacja AV
-po prawej stronie przegrody m/komórkowej
-dzieli się na 2 odnogi: -prawą i lewą przechodzą na odpowiednie powierzchnie przegrody i lewa u 1/3 górnej dzieli się a 2 części
- V=2,5 m/s
5. włókna Puriniego
-pod endokardium każdej z komór
-największe kardiomiocyty
- V=5 m/s
Pobudzenie serca powstaje w S.A. rozprzestrzenia się na przedsionki oraz węzeł AVpęczek HISSAodnogiwłókna Puriniegokom. robocze komórod wewnątrz na zewnątrz i od koniuszka do postawy serca
EKG
Rejestracja wytwarzanego przez serce pola elektrycznego na powierzchni ciała
Załamki-wychylenie od linii izolektrycznej w górę i w dół
P- depolaryzacja przedsionków
QRS- zespół komorowy
T- repolaryzacja komór
Odcinki-część krzywej EKG między 2 załamkami (P,Q ; S,T wszystkie kariocyty ulegają depolaryzacji)
Odstęp-część krzywej EKG obejmująca odcinek, sąsiadujący załamek
Odprowadzenie w EKGbadanie rutynowe
Połączenie 2 odcinków ciała z aparatem rejestrującym za pomocą elektrod i przewodników
12=
3 odprowadzenia kończynowe dwubiegunowe
3 odprowadzenia kończynowe jednobiegunowe
6 odprowadzeń przedsercowych
- I elektroda badająca na LP + PR
- II elektroda badająca na LN + PR
- III elektroda badająca na LN+ LR
- aVR aVL aVF
- V4 V6 przedsercowe
V1 - 4 m/żebrze przy mostku(prawe)
V2 - 4 m/żebrze przy mostku(lewe)
V3 - między V2 a V4
V4 - na koniuszku serca (5 lewe m/żebrze w linii sutkowej)
V5 - prosta prostopadła od V4 w przedniej linii pachowej lewej
V6 - prosta prostopadła od V4 w środkowej linii pachowej lewej
V1-V2-prawo komorowe
V5-V6-lewo komorowe
V3-V4-środkowe