Psychologia - 1590 r., Melanchton
`psyche' - dusza, `logos' - nauka
nauka szeroko pojęta o człowieku
Teorie rozwoju osobniczego
Teoria natywistyczna (dziedziczność) - wszystko jest dziedziczne
T. socjologistyczna (środowisko)
T. dwóch czynników (konwergencji)
T. czterech czynników (dialektyczna)
zadatki wrodzone
środowisko
własna aktywność
wychowanie
Rodzina
Rodzina jest przedmiotem badań interdyscyplinarnych
Rodzina - podstawowa grupa społeczna złożona z małżonków i ich dzieci (własnych i przysposobionych)
Rodzina (społ.) - najmniejsza grupa społeczna
Funkcje rodziny:
- prokreacyjna (wydawanie potomstwa)
- socjalizacyjna
- kulturotwórcza
- opiekuńczo-wychowawcza
- wspomagająca rozwój osobowości
- wspomagająca rozwój moralno-religijny
- ekonomiczna
Przeobrażenia współczesnej rodziny
- wzrost rozwodów w rodzinie
- zmniejszenie się roli ojca i męża
- laicyzacja życia codziennego
- nie przestrzeganie norm współżycia społecznego
Rodzina pochodzenia i rodzina własna
Najczęstsze przyczyny rozwodów:
- zdrada małżeńska
- niezgodność charakterów
- patologie (przemoc, alkoholizm)
- wzrost zatrudnienia kobiet poza domem
Typologia rodzin ze względu na:
więzi emocjonalne:
R. pełna (ojciec, matka, ich dzieci rodzone)
R. niepełna (śmierć jednego z rodziców)
R. rozbita (rozwód, separacja, dezercja)
R. zrekonstruowana
R. zastępcza (prawna adopcja dziecka)
R. dzieci nieślubnych, konkubinaty
miejsce zamieszkania:
R. wielkomiejskie
R. ze średniego miasta
R. małomiasteczkowa
R. wiejska
liczebność dzieci:
R. małodzietna (1-2)
R. średniodzietna (3-4)
R. wielodzietna (+4)
Postawy rodzicielskie:
wg Szewczuka - „Postawa względnie trwała, dynamiczna organizacja. która wyznacza sposób zachowania się jednostki względem innych lduzi lub przedmiotów, struktur i procesów poznawczych, emocjonalnych oraz schematów zachowań, które charakteryzuje różny sposób złożoności, zawartości siły, trwałości, natężenia i adekwatności.”
E.B. Hurlock - 9 TYPÓW POSTAW:
1. Nadmiernie opiekuńcza - przesadna opieka, zależność dzieci od innych, brak zaufania do siebie, frustracja
2. Permisywna - dziecko robi co chce, brak ograniczeń, dziecko jako ośrodek zainteresowania w domu
3. Pobłażająca - przesadny permisywizm, samolubne, tyranizuje otoczenia, złe przystosowanie
4. Odrzucająca - nie dbanie o dobro dziecka, nadmiernie wymagania, wrogość, frustracja, poczucie bezradności
5. Akceptująca - żywe zainteresowanie się dzieckiem, obdarzanie miłością, dbanie o zainteresowania i zdolności, jest dzieckiem uspołecznionym, przyjazne, chętne do współpracy, zrównoważone emocjonalnie
6. Dominująca - dziecko zdominowane, grzeczne, nieśmiałe, posiada kompleks niższości, poczucie krzywdy
7. Ulegania dziecku - dzieci w domu są dominujące, narzucają swoją wolę, brak szacunku dla starszych, lekceważą każdy autorytet
8.Faworyzowanie - przypodchlebiają się rodzicom, agresywna, dominująca wobec rodzeństwa
9. Ambicje rodzicielskie - wysokie wymagania rodziców, zawiedzione ambicje, brak poczucia własnej wartości
A. Roe - 6 TYPÓW POSTAW:
1. P. kochająca
2. P. ochraniająca
3. P. wymagająca
4. P. odrzucająca (odpychająca)
5. P. zaniedbująca
6. P. obojętna
M. Ziemska
P. pozytywne: akceptująca, współdziałania, rozumna, zrównoważenia
P. negatywna: nadmiernie chroniąca, unikająca, odtrącająca, nadmiernie wymagająca