WPROWADZENIE - RYS HISTORYCZNY.
Rydger - Polak, który jako pierwszy wykonał resekcję żołądka (z powodu raka); zachował pasaż przezdwunastniczy
Bilirod - pominął pasaż przezdwunastniczy
Z chirurgią człowiek zetknął się od zarania dziejów, gdyż choroby i ból towarzyszą ludzkiej egzystencji:
Stan nauk medycznych i chirurgii na przestrzeni wieków trudno określić,
Czyniono to na podstawie wykopalisk i istniejącej dokumentacji,
Stwierdzono, iż ok. 1500 lat p.n.e. Chirurgia starochińska stosowała szwy,
Najwięcej materiałów zachował się z V i VI w p.n.e. w Grecji. Dzieło „Corpus Hippocraticum” w połowie poświęcone jest chirurgii,
Osiągnięci a Hippocratesa rozwinął Rzymianin Celsus. Opisuje sposób podwiązywania naczyń, zaopatrywania ran, leczenia owrzodzeń,
Dalszy rozwój chirurgii to działalność w Rzymie Klaudiusza Galena (130 - 200 r n.e.) Wprowadza nazwę raka do określenia nowotworu sutka, opisuje zabiegi zwichnięć, złamań i leczenia ran,
W ok. 100 r n.e. Rogerius ze szkoły włoskiej w Salermo wydał „Practica chirurgiae”,
Nowy etap w chirurgii średniowiecznej otworzył Ambroży,
Do XVII w praktycznie działalność chir spoczywała na tkaczach, czeladnikach, łazebnikach i balwierzach. Były to czynności niegodne wykształconych doktorów medycyny,
Europejski rozwój chir następuje po stworzeniu w Paryżu w 1731 r ....... Akademii Chirurgii (Petit, Desault, ...),
Kamieniem milowym w rozwoju chirurgii była w XIX w możliwość:
Walki z bólem,
Walki z zakażeniem,
Leczenia krwią,
Walka z bólem:
Wdychanie par tlenku azotu i podtlenku azotu przy rwaniu zębów, Hickman 1823, Wells 1844,
Zastosowanie eteru - William Morton 1846, dentysta na jego nagrobku napisano, „który znosił ból przy operacji i od którego nauka zapanowała nad bólem”,
Wprowadzenie chloroformu przy porodach, Simpson 1853,
Oziębienie skóry eterem, Richardson 1867,
Walka z zakażeniem:
Wprowadzenie antyseptyki położniczej (mycie rąk przez personel szpitalny roztworem chlorku wapnia) - Semmelweiss 1840,
Lister 1867 przemywanie rąk kwasem karbolowym,
Wprowadzenie sterylizacji materiałów opatrunkowych i narzędzi przez Bergmana 1886,
Odkrycie barwników baklteriobójczych 1908 ...,
Wprowadzenie sulfatiazolu 1939,
Wprowadzenie do użytku penicylicy w 1940 odkrytej w 1929 przez Fleminga,
Wprowadzenie tzw czystości chiorurgicznej oraz zasad aseptyki w praktyce chirurgicznej,
Leczenie krwią:
Odkrycie zasad krążenia krwi przez Harveya 1616,
Przetaczanie krwi od zwierząt baptysta Denys 1667 kończyło się śmiercią pacjenta,
Przełom w leczeniu krwią - odkrycie przez Karola Landstainera w 1900 trzech podstawowych grup: A, B, O,
Postęp - wprowadzenie przez Hustina w 1915 konserwowania krwi przez stosowanie cytrynianu sodu,
W czasie I wojny światowej powstały specjalne zespoły do przetaczania krwi - postęp organizacyjny,
Obecnie nadzór nad krwiolecznictwem woj. Stacja krwiodawstwa,
1