Egipt

Powierzchnia: 1001 tys km2

Ludność: 62 mln

Gęstość: 82 os/km2

Stolica: Kair

granica lądowa: Libia, Sudan, Izrael

granica morska: Morze Śródziemne, Morze Czerwone, Zatoka Sueska, Zatoka Akaba

krainy geograficzne:

• Pustynia Zachodnia (Libijska) - zapadlisko Al. Kattara -133 m ppm

• Dolina Nilu

• Pustynia Wschodnia (Arabska)

• Półwysep Synaj (Góra św. Katarzyny 2637 m)

• Pustynie ok. 95% powierzchni

Klimat:

• Podzwrotnikowy śródziemnomorski

• Zwrotnikowy suchy

Ważniejsze wydarzenia:

• okres Wczesnych Dynastii

• Stare Państwo (2686-2181 pne) - Memfis, Giza

• Średnie Państwo

• Nowe Państwo (1570-1070 pne) - Karnak, Luksor, władcy tebańscy: Tutenhamon, Ramzes I, II, Seti

• Imperium ptolemejskie (IV-I w pne) - Aleksandria

• Okres rzymski (30 pne - 395)

• Okres bizantyjski (395-639)

• Imperium arabskie (642-878)

• Imperium Tulunidów (IX w)

• Imperium Fatymidów (X-XII w)

• Imperium Ajjubidów (XII-XIII w)

• Imperium Mameluków (XIII-XVII w)

• Okres Osmański (XVII-XX w)

• Protektorat brytyjski - republika

• Niepodległość 1922 (G. Naser)

• 1953 - republika

Kair

Największe miasto afrykańskie - 8-9 mln miasto, ok. 15-16 mln w aglomeracji

Stary Kair, Kair Muzułmański - na UNESCO

Stary Kair:

• Twierdza Babylon - rzymska warownia

• Dzielnica Koptyjska - najstarsza część Kairu, Koptowie ok. 6% społeczeństwa, kościoły (IV-VII w, niepozorne, schowane, żeby mniejsze podatki religijne płacić): św. Sergiusza, Panny Marii („zawieszony kościół”, bazylika tytularna patriarchy koptyjskiego), św. Barbary, Muzeum Koptyjskie (zabytki kamienne, wyroby z metalu, kości słoniowej, rzeźby, tkaniny, rękopisy), oprócz Egiptu jeszcze tylko w Etiopii

• Al. Fustat - dawne osiedle arabskie, ośrodek handlowy

Kair Muzułmański

90% społeczeństwa to muzułmanie

w czasach arabskich Kair rywalizował z Damaszkiem i Bagdadem

al. Azhar - X w - meczet i ośrodek nauki („Watykan islamu”) w czasach Fatymidów

Cytadela - XII w, rezydencja władców egipskich do XIX w

Meczet sułtana Hassana - XIV w - meczet, szkoła, mauzoleum

Meczet Alabastrowy (Muhammada Alego) - XIX w

Medina i bazar egipski

Grobowce kalifów i mameluków - Miasto Zmarłych - miejsce pochówku dostojników państwowych - Nekropolia Północna i Południowa, grobowce na planie kwadratu, kopuły, miejsca pielgrzymek kiedyś, szkoły koraniczne i świątynie - biedota tam czasem mieszka

Muzeum Egipskie - największa na świecie kolekcja sztuki egipskiej, eksponaty z okresu Starego, Średniego i Nowego Państwa, skarby grobowców, mumie faraonów i zwierząt

Muzeum Islamskie - największa kolekcja na świecie

Dolina Nilu

3% powierzchni = 98% ludności

Giza

7 Cudów Świata - jedyny zachowany

Wielka Piramida Cheopsa

Piramida Cherfena + Sfinks - bóstwo o ciele lwa i twarzy faraona

Piramida Mykerinosa

2500 lat pne

kult Re - bóg słońca, stwórcy bogów i ludzi, państwa zmarłych, bóstwo uniwersalne, przedstawiane z głową sokoła i dyskiem słonecznym

małe piramidy dla żon

materiał z okolic Asuannu, pracownicy na kontraktach, odpowiednio przygotowany teren, ustalone zasady budowy

system korytarzy, komnat, komora grobowa, towarzyszyły im inne budowle kultowe

Memfis - na UNESCO

Pierwsza stolica starożytnego państwa

Kult Apisa - święty byk, symbol płodności

Posąg Ramzesa II

Sakkara

Nekropolia Memfis - miejsce pochówku królów i ich rodzin

Piramida Dżesera, Serapeum - ok. 3000 lat pne

Piramida schodkowa, mastaby

Karnak i Luksor - dawne Teby - na UNESCO

Karnak

Największy zespół sakralny starożytnego Egiptu

Kult Amona-Re

Wielkie zespoły świątynne

Miasto faraonów

Aleja baranów, sfinksów

Luksor

Stolica Nowego Państwa

Dolina Królów, Dolina Królowych

Totmes I, II, III, Hatszepsut, Seti, Ramzes II

Grobowce wykute w skałach, za życia faraonów, zabalsamowane ciała, uroczyste orszaki, cenne przedmioty, malowidła

Świątynia Ramzesa II

Świątynia Hatszepsut

Grobowiec Tutenhamona

Południe

Asuan

Tama Asuańska i Zbiornik Nasera

Wyspa File

Hydrowęzeł Asuański

Nubia

Stara cywilizacja między Asuanem i Sudenem

Obszar zasoby w surowce

Wymiana towarowa z Egiptem

Zniszczona wraz z budową tamy i zbiornika

Akcja ochrony zabytków Nubii 1960-70

Prof. K. Michałowski

Muzeum Nubii

Abu Simbel

Świątynia Ramzesa II - na UNESCO jako zabytki Nubii

Półwysep Synaj

Klasztor św. Katarzyny z VI wieku

Obronny monastyr z czasów Justyniana

Ważny ośrodek chrześcijański

Obecnie zarządzany przez prawosławnych Greków

Relikwie św. Katarzyny Aleksandryjskiej z X w

Dżabal Musa - Góra Mojżesza

PN Ras Muhammat

Jedyny w Egipcie, rafy koralowe, ryby,

Miejscowości wypoczynkowe i kurorty (Riwiera Morza Czerwonego):

Sharm el Sheikh, Hurgada, El Gouna (ten ostatni dla bogatych)

Nurkowanie, rafy koralowe,

Kanał Sueski

Port Said

Towarzystwo Kanału Sueskiego

Budowa 1854-63

1869 otwarcie kanału

ok. 160 km długości, 160-200 m szerokości

kilka mijanek

Aleksandria

Miasto Aleksandra Wielkiego, IV w

Starożytne centrum nauki i kultury

Latarnia w Faros III w pne - Cud Świata

Fort z XV w

Biblioteka Aleksandryjska

Wadi an Natrun

Koptowie

Turystyka

Obok Arabii najbardziej odwiedzany kraj Środkowego Wschodu

Ok. 11 mln odwiedzających

Początki turystyki - rejsy po Nilu Tomasza Cooka

Wzrost zainteresowania Egiptem - Anglicy, Francuzi i odkrycia archeologiczne - turystyka poznawcza

Ostatnio rozwój bazy i funkcji wypoczynkowej oraz specjalistycznej

Ograniczenia w podróżowaniu

Geografia turystyczna świata

3

Egipt

---