Mokrsko Górne Gród obronny istniał w tym miejscu już chyba w końcu XIII w., kiedy to biskup Florian rozbudowywał drewniano-ziemne umocnienia, które już nie zapewniały dostatecznego oporu nacierającemu wrogowi. Powstawało tu rodowe gniazdo Jelitczyków. Do tego rodu należał Piotr Pacan, kasztelan sandomierski, wzmiankowany już w 1317 r. Jego braćmi byli Tomisław z Mokrska i Wiktor - wojewoda sandomierski, wymieniony w dokumentach z 1320 r. Fortyfikacje stałe były w okresie rozdrobnienia feudalnego jednym z najważniejszych elementów obronnych państwa. Należy zatem sądzić, że Jelitczycy wznieśli swą siedzibę w sposób zapewniający im bezpieczeństwo zarówno przed nieżyczliwymi sąsiadami, jak i przed łupieskimi watahami tatarskimi, ruskimi i litewskimi, które w XIII w. niejednokrotnie dawały się we znaki nawet środkowej Małopolsce. Ta średniowieczna feudalna forteca była również schronieniem dla okolicznej ludności. Obecny późnogotycki zamek, którego ruiny stoją do dziś, wzniósł w XIV w. Piotr Kmita, marszałek wielki koronny, wojewoda krakowski, przywódca szlachty małopolskiej. Kmita, jako stronnik królowej Bony, był jednym z głównych przeciwników małżeństwa króla Zygmunta Augusta z Barbarą Radziwiłłówną. Zamek w Mokrsku był zapewne wygodnym punktem dla sprzysiężonych przeciwko Barbarze. Na uboczu od głównych szlaków, a jednak w centrum kraju, blisko Wawelu, Kmita ze swymi stronnikami wiódł w zamkowych komnatach długie narady nad sposobami zapobieżenia osiągnięcia przez Radziwiłłów dominacji w kraju. W Małopolsce, jak podaje Oskar Kolberg, z dawien dawna krążyły podania i legendy o czarach i złych mocach związanych z fortecą. A może uporczywie utrzymująca się legenda o tajemniczym zatruciu Barbary Radziwiłłówny ma swój rodowód tutaj, w Mokrsku. Wśród namiętności wywołanych komplikacjami dynastycznymi, które mógł spowodować związek Jagiellonów z Radziwiłłami, jego przeciwnicy mogli myśleć o sięgnięciu do arsenału mocy tajemnych. Zamek w Mokrsku, ukończony na początku XVI w., zbudowany z kamienia na planie zbliżonym do prostokąta, był otoczony murami, które osłaniała fosa. Posiadał budynek mieszkalny o czterech kondygnacjach z podpiwniczeniem i wieżą bramną. Zachowały się tylko fragmenty zewnętrznych murów, z których można wnioskować o architekturze zamku.

---