PROCESY MOTYWACYJNE

System motywacyjny człowieka - wielopoziomowa, wielocelowa struktura hierarchiczna, zawierająca pełne spektrum powstających kolejno w rozwoju programów sterowania, od mechanizmów instynktownych, popędowych, emocjonalnych, aż po specyficznie ludzkie programy nabyte lub wygenerowane podmiotowo.

Procesy motywacyjne - procesy organizujące, ukierunkowujące i pobudzające czynności systemu nerwowego (w tym psychiczne) tak, aby sterowana aktywność osiągała cele określone treścią motywu.

System polifunkcjonalny - może sterować różnymi rodzajami aktywności (motoryczną, komunikacyjną, intrapsychiczną). Te same struktury uczestniczą w realizacji wielu odmiennych czynności - odmienna organizacja każdej z nich - różnym motywacjom odpowiadają różne selektywne uwrażliwienia lub nastawienia podukładów: percepcyjnych, mnemicznych, motorycznych.

Motywy - specyficzna klasa czynników skłaniających (stymulatory) do ukierunkowanej aktywności określonego rodzaju (lub powstrzymujących inhibitory pewne kierunki aktywności).

Aktywność człowieka jest polimotywacyjna

Motywy afektywne - uczucia, popędy, emocje - świadome, podświadome lub nieświadome

Motywy racjonalne - argumenty, racje, zadania - świadome

Motywy operacyjne - antycypacja celu - świadome

(umożliwiają konsolidację motywów wokół jednego kierunku aktywności)

Potrzeby (motywy wynikają z potrzeb)

zapotrzebowanie, niedobór, deprywacja ≠ potrzeba

subiektywne odczucie braku czyli pragnienie, motyw ≠ potrzeba

Specyficzne funkcje systemu jako źródło potrzeb, będących z kolei źródłem motywacji.

Trzy poziomy organizacji:

bioorganizacja, socjoorganizacja, psychoorganizacja (patrz tabela)

Motywacje odpowiadające potrzebom powstają na drodze afektywnej (towarzyszy im znak walencji - zasada algohedonizmu) lub poznawczej sygnalizacji:

Sygnały deprywacji - klasa sygnałów informujących o niezaspokojeniu potrzeby

Sygnały nasycenia, ulgi - informacja o uzyskanym zaspokojeniu

Sygnały okazji - informacja o obecności w otoczeniu obiektów zdolnych zaspokoić potrzebę

Sygnały zagrożenia - informacja o sytuacji zagrażającej podstawowym funkcjom

Stan zgodności motywacji z potrzebami - konsonans motywacyjny

Stan niezgodności - dysonans motywacyjny (1. nie występuje motywacja odpowiadająca potrzebie; 2. występuje motywacja przy braku potrzeby)

---