Wykład numer 8, Wykład numer 8 (05


Sztuka ottońska

Świadoma, programowa odnowa, określania także „renesansem ottońskich” Było to dzieło Ludolfingów (inaczej Sasi, dynastia rozpoczęta przez Ludolfa) i Ottonów oraz dynastii Salickiej (Frankońskiej), której rozpoczęcie wyznacza początek fazy późnoottońskiej.

Na przełomie IX - X wieku sztuka karolińska przestała istnieć. Została przerwana ciągłość kulturowa i nastał kolejny ciemny okres. To czas ekspansji Hunów (plemię Madziarów) którzy rozpoczynają najazdy trwające na przestrzeni kilku dziesięcioleci - na Morawy, Bawarię, Saksonię, Apulię, Aragonię, Akwitanię. Najazdy Madziarów to siły destrukcyjne, ale przyczyniły się do stworzenia się niemal obecnego kształtu Europy: Polska, Czechy, Węgry, Serbia. To wszystko przypada na X w. Koniec inwazji wyznacza bitwa pod Lechfeld, która wywindowała Ottona I na tron cesarski. Nastąpiło przesunięcie się środka ciężkości na wschód. Akwizgran pozostaje stolicą. Trewir staje się ośrodkiem o dużym znaczeniu.

Główne aspekty polityki i ideologii ważące na sztuce:

- tendencja do wzmocnienia władzy centralnej

- uzależnienie papiestwa od cesarstwa (walka o inwestyturę)

- odbudowa Imperium Romanum (odbudowa w innym duchu niż z czasów karolińskich - Otton był świadom niemożliwości, ale Otton chce zwrotu pewnych ziem Bizancjum w zamian za uznanie cesarza za równego, a nie za uzurpatora)

Ten akt przypieczętowany został małżeństwem Ottona II z Teofanią - księżniczką bizantyjską. Księżniczka po śmierci męża rządziła, zmarła przed zdobyciem pełnoletności syna - rządziła wtedy babcia Adelajda.

-> Plakieta z wyobrażeniem koronacji Ottona II i Theophanu przez Chrystusa.

Ikonografia władcy jako pomazańca - Otton III chciał zjednoczenia władzy świeckiej i kościelnej

-> Karta z Ewangeliarza Liutharda, wizerunek koronacyjny Ottona III, 990 r., Reichenau

Otton III nawiązywał do Karola Wielkiego, proklamował restaurację cesarstwa ze stolicą w Rzymie

-> Ewangeliarz Ottona III, koniec X wieku, tzw. grupa Liutharda, skryptorium w Reichenau

Sztuka ottońska:

- jednolity, rozpoznawalny styl

- mniej dynamiczna niż karolińska

- oparta na programie

- wbrew podręcznikom - sztuka ottońska nie była sztuką ani romańską, ani przedromańską.

(Lech Kalinowski - artykuł w speculum artis)

- statyczna i powolna w rozwoju

- normatywna (podporządkowana wzorcom)

- silnie związana z mecenasem cesarskim i biskupim

- sięgnięcie do wzorców karolińskich

- wpływy bizantyjskie (o wiele mniejsze niż antyku) powód - związek z księżniczką bizantyjską

- zapożyczenie ikonografii chrześcijańskiej - bizantyjskiej

- styl ottoński stworzył podwaliny sztuki średniowiecznej

Architektura ottońska:

- niewiele zabytków, ponieważ większość zromanizowano.

- monotonna, monumentalna, nieposiadająca wewnętrznego i zewnętrznego rozczłonkowania przestrzeni.

- silne akcentowanie części zachodniej. Redukcja westwerku do westbau.

- bardzo ważnym elementem są krypty - sklepione.

- nawy nie są sklepione.

-> Kościół św. Cyriaka w Gernrode (Saksonia), fundacja 959, margrabia Gereon.

- część zachodnia przebudowana do dwóch chórów, był pierwotnie jednochórowy.

- oparty na module kwadratu

- trzy nawy

- apsydiole

- małe ramiona transeptu

- potężne arkady

- krypta sklepiona

- korpus nawowy - trójkondygnacyjny

- partia empor

- alternacja podpór

- zredukowany westwerk, cylindryczne wieżyczki

- westbau (z dobudowaną w 1 połowie XII wieku apsydą)

-> Kaplica św. Bartłomieja w Paderborn, fundacja 1017 rok

- budowniczowie bizantyjscy

- pierwszy kościół halowy w Niemczech

- krótki korpus, duża apsyda

- lekko ociosane kamienie

- surowość

- wnętrze smukłe, plastyka kapitelowa (bizantyjska), nasadniki

-> Kościół benedyktynów pod wezwaniem św. Pantaleona w Kolonii 984 - 1000

W tym kościele znajduje się sarkofag Teofanum - została tam pochowana. Była to budowla salowa (w tej chwili to zmieniono) z pseudotranseptem - dużo niższe aneksy po obu stronach.

Od zachodu uproszczony westwerk - nie odizolowany od kościoła. Wnętrze ascetyczne, zastosowano tu dwubarwny kamień. Fasada zachowała stan ottoński. Cylindryczne wieżyczki, ściana czołowa z potężną arkadą prowadzącą do westwerku. Alewacja członowana fryzem arkadkowym.

Malarstwo

Produkcja była inaczej zorganizowana niż w czasach karolingów - na plan pierwszy wychodzi skryptorium klasztorne, które zaspokoja potrzeby zleceniodawców zzewnątrz

Convey, Reichenau, klasztor w Sankt Gallen, Trewir, Kolonia

-> Skryptorium w Trewirze

* Registrum Gregorii 983 - 985

Przedstawienie: Hołd czterech prowincji

- maksymalne uproszczenie, wyrazistość

- tło neutralne

- mocne kontury

- sztywne, hieratyczne pozy

- ogromne oczy, duże dłonie

- duch syntetycznego wizjonerstwa

- Władca w purpurowym płaszczu, baldachim, kula - insygnium cesarskie, szaty bizantyjskie

Świetność Trewiru wiąże się z biskupem Egbertem.

Zbiór listów, mistrza Grzegorza

Kodeks zamówiony szybko po śmierci cesarza - zachowane są pojedyncze karty

-> Skryptorium w Reichenau

W Reichenau powstało 50 skryptoriów

* Kodeks biskupa Egberta 980 -990

- mnisi Karol i Heribert (wyobrażeni na karcie dedykacyjnej)

- kodeks ten przechowywany w Trewirze, związany jest jednak z Reichenau

Zawiera:

- wizerunki ewangelistów

- miniatury o tematyce Chrystologicznej

- kompozycje strefowe (od dołu do góry)

- tło pastelowe

- Przedstawienia: Nawiedzenie św. Elżbiety, Zwiastowanie pasterzom i Boże narodzenie

-> Grupa Liutharda, Skryptorium w Reichenau

Należą do niej
- Ewangeliarz Liutharda

- Ewangeliarz Ottona III

- Apokalipsa Bamberska

- Perykopy Henryka II

Charakteryzuje się

-brakiem realizmu

-silnym elementem bizantyjskim

* Ewangeliarz Ottona III, koniec X wieku

- karta z Ewangelistą

Ewangelista tronuje w mandorli, wizje nad głową, spod stóp płyną dwie rzeki, źródła. Nowa, surowa ikonografia w przedstawieniach ewangelicznych, obramienie architektoniczne, rytm pionów, izokefalizm

- umywanie nóg

- uzdrowienie niewidomego

- hołd 3 króli

- zwiastowanie

- oprawa oryginalna - bogata i surowa, dzieło złotnicze, bizantyjskie

* Apokalipsa Bamberska, 1000 - 1020

- 50 miniatur całostronicowych

- tendencja do wizjonerstwa

- niewiasta i smok

- wielka nierządnica

* Perykopy Henryka II ok. 1010 roku

28 całostronicowych miniatur, komponowanych w powściągliwym stylu

- zwiastowanie pasterzom

- narodziny

- scena dedykacyjna - koronowanie przez Chrystusa

- ukrzyżowanie

- pokłon 3 króli

Układy
na jednej karcie jedna scena

na jednej karcie parę scen pasowo

na dwóch kartach jedna scena

-Oprawa złotnicza z centralną plakietą z kości słoniowej

- bordiura - ottońska, plakieta karolińska

Inne podarunki:

-pieśń nad pieśniami

-sakramentarz

-ewangeliarz

-> Skryptorium w Echternach

* Kodeks Aureus Eptenracensis ok. 1030 rok

- kosztowny - purpura, złoto

- 60 stron malarskich

- jaskrawa kolorystyka

- przypowieść o Łazarzu - pasowy układ czytany od góry

-> Trewir, Warsztat złotniczy Egberta

Trewir - obok warsztatu Egberta był warsztat kości słoniowej

* Kodeks Aureus Eptenracensis - oprawa tego kodeksu 983 - 991r. (wcześniejsza)

- dzieła pracyzyjne

- komponowanie logiczne

- kaboszony i filigran

- podział kryżowy powierzchni z centralną plakietą z kości słoniowej

- plakietki emaliowane

- trybowane wyobrażenia figuralne

- przedstawienie Ottona III i Teofanum

* Trewir, plakieta ”niemiecki rzeźbiarz X w”

-łączy się go z innymi działami

- 2 plakiety - Chrystus i niewierny Tomasz

-> Trewir - warsztat złotniczy Egberta - relikwiarze „mówiące”

* Relikwiarz św. Andrzeja (Relikwiarz Egberta) przed 993 rokiem.

Relikwiarz „mówiący” odwzorowuje kształt relikwii w środku

- relikwiarz sandała

- włosy z brody, łańcuch

- ołtarz przenośny jednocześnie

- symboliczne przedstawienie Chrystusa jako Lwa

- nóżki z lwami i kołatkami

* Relikwiarz gwoździa, przed 988r

-główka - kamea

* Relikwiarz - gałka łaski św. Piotra (fragm) ok 988r

- półfigury apostołów

- plakiety św. Mateusza

-> Fulda

* Antepedium bazylejskie 1019 r

- fundowane przez Henryka i Kunegundę

- szczególny kult fundatorów wobec Chrystusa i św. Benedykta uzdrowiciela - cesarz Henryk został uzdrowiony przy grobie św. Benedykta

- Chrystus, archaniołowie, Benedykt

- przedstawienie dedykacyjne - cesarz i cesarzowa korzą się u stóp Chrystusa

- styl - wydłużenie figury, brak przestrzenności

* Pala d' oro - antependium akwizgrańskie 1 ćwierć XI wieku

Jest w chórze kaplicy pałacowej dobudowanej później przez Karola Luksemburskiego.

-zbliżone do pierwowzorów karolińskich - kwatery związywane medalionami.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Podstawy zarządzania wykład rozdział 05
KINEZYTERAPIA WYKŁAD 13.05.2008- wojta i bobath, Fizjoterapia, kinezyterapia
MN energetyka zadania od wykładowcy 09-05-14, STARE, Metody Numeryczne, Część wykładowa Sem IV
wykład 8-31.05, WSA, prawo administarcyjne z prawem wspólnot samorządowych, wykłady, sem 2
4 wyklad 29 05 2008
Wyklad 10.05.2012, Biologia, zoologia
Młoda Polska WYKŁAD (07 05 2014)
Wykład biochemia " 05 2013r 2
Młoda Polska WYKŁAD (14 05 2014)
Wykład XXIV  05 01 Drogi czuciowe
Wykład XXIII  05 01 Drogi ruchowe
WSTĘP DO JEZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD, XI, 4 05 11
Wykład biochemia " 05 2013r 3
Wyklad 8 05
Wykład 08.05.2010
Wykład 08, 05
wykład 9- (17. 05. 2001), Ekonomia, Studia, I rok, Finanase publiczne, Wykłady-stare, Wykłady

więcej podobnych podstron