12. Ruch wydawniczy po 1989 roku, Literaturoznawstwo, życie literackie po '89


Ruch wydawniczy po 1989 roku.

To właśnie czasopisma w wielu przypadkach stały się pierwszym ogniwem łańcucha kulturowego, dając początek fundacjom, wydawnictwom i konkursom.

Wybrane pisma literackie, które założyły swoje wydawnictwa:

  1. bruLion ( ponad 30 książek, w tym m.in. 4 serie poetyckie-fioletowa, biała, kolorowa i wertykalna. W serii fioletowej ukazały się pierwsze tomiki poetyckie np. Marcina Świetlickiego, Marcina Sandeckiego, Jacka Podsiadły, Pawła Filasa, Krzysztofa Jaworskiego)

  2. Czas Kultury (proza: Natasza Goerke: Fractale i Księga pasztetów, Izabela Filipiak: Absolutna amnezja; Andrzej Stasiuk: Biały kruk, książki poetyckie Marcina świetlickiego, Macieja Rembarza, Jana Kaspra, Tadeusza Żukowskiego i in.)

  3. Fa-art.( Konrad C. Kęder: Antologia twórczości postnatalnej, Andrzej Tuziak: Księga Zaklęć; tomik wierszy Wojciecha Kuczoka: Opowieści samowite).

  4. Fronda (tomiki poetyckie Marii Cyranowicz I Jarosława Zalesińskiego; książki publicystyczne): np. Marek Chodakiewicz: Zagrabiona pamięć)

  5. Lampa i Iskra Boża (ponad 20 książek m in. Parnas Bis- słownik literatury polskiej urodzonej po 1960 roku; tomiki poetyckie Jacka Podsiadły, Wojtka Kozaka i innych; książki prozatorskie m in. Pawła Dunin- Wąsowicza, Jana Sobczaka i innych, eseistyka: Jarosław Klejnocki).

Rynek nasz w ciągu kilku zaledwie lat przeszedł trzy fazy charakterystyczne dla historii kultury masowej. Faza 1 rozpoczęta rozpoczęta krótko przed 1989 rokiem, polegała na gwałtownych wchłanianiu literatury rozrywkowej- taniej, łatwej komercyjnej- osiągającej u progu 90. niebotyczne nakłady. Księgarnie zarzucono literaturą science- fiction i fantasy, horrorami, powieścią detektywistyczną, sensacyjną, szpiegowską, erotyczną. Pomiędzy rokiem 92-96 nakłady literatury popularnej spadły 10krotnie, by osiągnąć w końcu przeciętną wysokość od 4 do 6 tys. egzemplarzy.

Równolegle do procesu depopularyzacji literatury popularnej przebiegała druga faza- odzyskiwanie klasyki. Na rynek trafiały więc wznowienia dzieł wydanych wiele lat wcześniej, w szybkim tempie dokonywano reedycji najważniejszych książek z postmodernistycznej prozy amerykańskiej i iberoamerykańskiej, niemieckojęzycznej i francuskiej, pojawiły się pierwsze wydania dzieł wcześniej nietłumaczonych

Rynek książek rozwijał się zatem jak lawina. W 1993 roku istniało w Polsce około 2tys, a w 1996 roku 8 tys. wydawnictw; pomimo tak ogromnej liczby edytorów, aktywną obecność na rynku przejawia od 500-600 firm uzyskując ze sprzedaży książek przychody rzędu 700-800mln zł ( najwięcej osiągnęły WSiP, PWN, ŚWIAT KSIĄŻKI, MUZA). Ta sama czołówka wydawców decyduje o obliczu rynku, jako że około 3tys wydawców publikuje jedną lub dwie książki rocznie.

Oczywiście rozwój ruchy wydawniczego uzależniony jest od nabywcy. Tymczasem socjologowie wskazują na 3 uwarunkowania hamujące rynek książkowy w Polsce:

  1. Brak zwyczaju sięgania po książki rekomendowane jako ważne.

  2. Atrakcyjność innych rozrywek kulturalnych.

  3. Postrzeganie swoich zarobków jako zbyt niskich w porównaniu do cen książek.

W konsekwencji na polskie listy bestselerów trafiają książki sprzedawane w niewielkim nakładzie 20-30tys egzemplarzy. Ponad 100tys egzemplarzy udało się osiągnąć- spośród twórców literatury wysokiej- jedynie Wisławie Szymborskiej, Czesławowi Miłoszowi, Zygmuntowi Kubiakowi.

Około roku 1996 rośnie kontakt polaków z książką, rośnie też czytelnictwo. Powolny wzrost czytelnictwa doprowadził w krótkim czasie do trzeciej fazy rozwoju rynku: koniunktury na polską literaturę najnowszą. Następował wzrost nakładu książek np.: pierwsze książki Gretkowskiej czy Tokarczuk ukazały się w nakładach 500-800 egzemplarzy, a w przeciągu 4 lat nakład ich książek wzrósł przynajmniej 10 krotnie. ,,Panna Nikt” Tomka Tryzny wydana w 1000 egzemplarzach, przekracza przy trzecim wydaniu 40 tys nakładu. Osiągnięcie tego sukcesy, czyli zainstalowanie młodej literatury na rynku i zapewnienie jej zbytu, stało się możliwe dzięki wytworzeniu w odbiorcy zapotrzebowania na nową literaturę. Współczesną literaturę polską coraz bardziej interesują się duże wydawnictwa- PIW, Iskier ,Zyska, ŚWIATA KSIĄŻKI, Wydawnictwa Literackiego, Znaku.

Rosnący popyt na nowe książki spowodował, że wydawnictwa zaczęły podkupować sobie nawzajem najgłośniejszych spośród najmłodszych, podpisywać z nimi kontrakty na nienapisane dzieła, a wreszcie uruchamiać serię wydawnicze, poświęcone wyłącznie literaturze polskiej, czy nawet wyłącznie najnowszej literaturze polskiej. Na początku lat 90 istniała tylko 1, zielona seria ,,Nowa Proza Polska” katowickiego wydawnictwa Akapit. W 1993 Akapit zaprzestał wydawania serii, a w 1995 ,, Nową Prozą Polską” przejął Piw. Dopiero w 1997 ruszyły inne wydawnictwa: Muza zaczęła wydawać serię ,, Sami Swoi” ( np.: książki Wiesława Myśliwskiego), W.A.B wystartował z serią Archipelagi ( otwartą książkami Magdaleny Tulli, Manueli Gretkowskiej i Adama Wiedemanna); Wydawnictwo Znak ograniczyło szeroki zakres serii ,, Proza” do autorów polskich (Izabela Filipiak, Julian Kornhauser, Andrzej Stasiuk, Antonii Libera); wreszcie potężny Świat Książki uruchomił serię z prozą polską publikując książki uznanych autorów, ale i debiutantów, którym zapewnił dostęp do półmilionowej rzeszy członków klubu. Serie przyciągały pisarzy, ponieważ stanowiły dla nich informację że dane wydawnictwo traktuję publikowanie nowej prozy polskiej jako przedsięwzięcie długofalowe; przyciąga czytelnika, którego nakłania do postawy kolekcjonera; przyciąga krytyka, ponieważ stanowi rękojmię znawstwa i pozwala wejść w rolę znawcy. Zwłaszcza, że część serii powstała jako zwieńczenie konkursów na prozę.

Podaję linki do stron wydawnictw, które jeszcze funkcjonują:

http://www.ha.art.pl/wydawnictwo/katalog-ksiazek.html

http://www.lampa.art.pl/polecamy.html

http://www.pismofronda.pl/

http://www.fa-art.pl/wydanie.php?id_wydania=58&szablon=start_3



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Życie literackie po 1989 roku zagadnienia
Życie literackie po 1989 - OPRACOWANE ZAGADNIENIA, Literaturoznawstwo, życie literackie po '89
Nagrody Literackie po 1989 roku, Rozrywka, FILOLOGIA POLSKA, FILOLOGIA POLSKA, DRUGI ROK
forma po 89, Filologia polska, Życie literackie po 1989
15.DOS WIADCZENIE HISTORII W PROZIE PO 89 ROKU, Literaturoznawstwo, życie literackie po '89, zagadni
Życie literackie na Warmii i Mazurach po89 roku
Pawel Dudziak Polskie nagrody literackie (po 1989 roku)
Literatura po 1989 roku bruLion
1. kulturalne przemiany po 89, Literaturoznawstwo, życie literackie po '89
Konkursy literackie w Polsce po89 roku
Polityka zagraniczna Polski po 1989 roku
Ministrowie Spraw Zagranicznych po 1989 roku, szkoła, politologia
13. Szko-a Nowojorska, Literaturoznawstwo, życie literackie po '89
Koszty społeczne transformacji systemowej w Polsce po 1989 roku
Zmiany mediów elektronicznych w Polsce po 1989 roku, Politologia, 1 rok UJ
Transformacja ustrojowa w Polsce po 1989 roku

więcej podobnych podstron