Metodologiczne uwikłania Le Goffa.
Le Goff stara się w swojej pracy odejść od postrzegania średniowiecza w kategoriach „złotej legendy” i pięknego mitu. Powraca do średniowiecza obskurnego i obskuranckiego ,pełnego głodu, zaraz , okrucieństw i grubiaństwa oraz umniejsza jego estetykę. Stara się przedstawić jego powszechność , którą przysłoniły wszelkie wartościujące i estetyzujące ujęcia wypracowane przez minione epoki ( poczynając od romantyzmu, który się nim zachłysnął).
Jeśli chodzi o jego metodologię to obraca się ona wokół archeologii oraz wszelkiego rodzaju nowych technik badawczych jakimi są : analiza chemiczna metali, palinologia - analiza pyłkowa, analiza słoi drzewnych - dendrochronologia, fotografia lotnicza.
Duże znaczenie ma także archeologia rolnicza oraz klimatologia historyczna ( czerpiąca materiały z kronik, które notują deszcze , długotrwałe susze, nagłe chłody , ocieplenia ) .
Wszystko to pozwala datować , sporządzać mapy i prowadzić badania ogólniejsze na sprawdzonych naukowo podstawach a nie tylko pracując na materiale zanotowanym przez średniowiecznych kronikarzy.
Nowoczesna metoda rekonstrukcji przeszłości odkrywa średniowiecze gruntu , fundamentów i struktur.
Le Goff sięga także po wskazówki i zdobycze nauk pokrewnych historii a mianowicie antropologii i etnografii.
Stara się uwypuklić to wszystko co jest w kulturze średniowiecznej pierwotne i pokazać te pierwotne struktury w układzie życia materialnego, biologicznego i umysłowego. Szuka także oddziaływania uwarunkowań zewnętrznych na sposoby myślenia i determinowania zachowań przez motywacje myślowe. Uważa , iż nieoddzielanie kategorii przedmiotowych od kategorii myślowych jest najistotniejszym warunkiem zrozumienia kultury średniowiecza.
Chodzi mniej więcej o to, że te badania z wykorzystaniem wyżej wymienionych technik uzupełniają średniowiecze uczone , które wyłania się z pozostawionych tekstów, pozwalają dotrzeć głębiej - do korzeni.
55. Sposób konstruowania refleksji przez Ariesa.
Aries stopniowo wybierał i sporządził pewne zespoły dokumentacyjne : literackie , liturgiczne, testamentowe , epigraficzne i ikonograficzne.
Nie korzystał z nich oddzielnie i kolejno - nie zamierzał wyciągać z nich ogólnych wniosków, lecz sięgał do nich równocześnie próbując trzymać się pierwotnie założonej hipotezy ,a mianowicie , że istnieje związek pomiędzy stosunkiem do śmierci a świadomością, stopniem rozumienia bytu.
Ta hipoteza wyznaczyła mu szlak ,którym podążał do końca swojej pracy. Stworzył dzięki niej pewną siatkę , która umożliwiła mu odczytanie zaszyfrowanych przesłanek , w innym przypadku niezrozumiałych albo odrębnych , nie mających ze sobą związku.
Jednak w czasie pracy z wykorzystaniem ogromnej ilości uprzednio zebranego materiału jego pierwotne założenie okazało się za wąskie. Pojawiło się wiele innych systemów pytań i wyjaśnień przydatnych do porządkowania bezkształtnej masy informacji o śmierci w ubiegłych stuleciach.
Naczelną hipotezę wzbogacił o cztery psychologiczne parametry ,których wariacje rządzą tą ogromną przestrzenią danych. Tymi parametrami są :
Świadomość siebie,
Obrona społeczeństwa przed dziką naturą ,
Wiara w dalsze życie po śmierci,
Wiara w istnienie zła .
Wyodrębnił także pięć wzorców śmierci , którym odpowiadają nazwy poszczególnych części książki :
Umrzemy wszyscy czyli śmierć oswojona,
Własna śmierć , ( XII w. - XV w. )
Śmierć długa i bliska , ( XVI w. - XVIII w. )
Twoja śmierć, ( XIX w. )
Śmierć na opak . ( XIX w. - XX w . )
( okresy występowania danych wzorców śmierci podane w nawiasach są czysto modelowe, ciężko jest się doszukać w tej zapyziałej książce jakichś konkretów - jak ktoś czegoś nie łapie to niech wali info na gg/tlen )
56. Model kultury , kategorie opisu według Guriewicza.
W każdej kulturze istnieją pewne podstawowe ,uniwersalne kategorie nieodzowne dla jej istnienia. Przejawiają się one we wszystkich wytworach kultury oraz jednocześnie określają ludzką świadomość.
Kategorie te powiązane ze sobą tworzą model świata , rodzaj układu współrzędnych ,za pośrednictwem którego ludzie postrzegają rzeczywistość i budują taki obraz świata jaki istnieje w ich świadomości.
Możemy wyróżnić dwa rodzaje kategorii opisowych :
Kosmiczne :
czas ,
przestrzeń,
zmiana,
przyczyna,
los,
liczba,
stosunek zmysłowego do ponadzmysłowego,
stosunek części do całości
Społeczne :
jednostka ,
grupa,
praca,
prawo,
bogactwo,
własność ,
wolność,
sprawiedliwość.
Dla zbudowania modelu świata ,obowiązującego w danym społeczeństwie jedne i drugie są równie ważne. Niezbędne jest takie podejście do historycznego badania kultury ( a co za tym idzie - tworzenie jej modelu ) , przy którym „niedoskonałości przyrządu” , czyli ukształtowane przez współczesność wyobrażenia i wartościowanie samego badacza zostałyby w miarę możliwości sprowadzone do minimum , a w każdym razie w pełni wzięte pod uwagę , gdyż uwolnienie się od nich nie jest możliwe.
Człowiek we wszystkich swoich poczynaniach odwołuje się do modelu kultury ukształtowanego w danym społeczeństwie : za pośrednictwem kategorii, które się na nie składają , odbiera impulsy i wrażenia z zewnątrz i przekształca je w wartości zgodne z jego wewnętrznym doświadczeniem.
Model świata jest dosyć trwałą formacją określającą ludzkie wrażenia i doznania rzeczywistości na dłuższy okres czasu.
Guriewicz w „Kategoriach kultury średniowiecznej” skupia się na opisie i analizie kilku komponentów średniowiecznego modelu świata : czas i przestrzeń , prawo , bogactwo, pracę i wolność .Chodziło mu o przeprowadzenie szeregu oderwanych prób ,które pomogłyby wykryć wspólną naturę i wzajemny związek poszczególnych segmentów średniowiecznego świata. Jak widać wybrał kilka kategorii z puli kosmicznej jak i społecznej , w celu umożliwienia obserwacji postrzegania świata przez człowieka wieków średnich oraz aby móc sporządzić jego obszerniejszą charakterystykę.
Owocnej nauki
PJ2099
1