4. Zapalenie skóry palca (dermatits digitalis)
- ograniczone, zlokalizowane zazwyczaj w obrębie bruzdy opuszki, początkowo powierzchowne zapalenie skóry, przechodzące później we wrzodziejąco-ziarninujące, rozprzestrzeniające się powierzchownie, niekiedy aż do skóry międzyracicowej
Przyczyny, patogeneza
- podłoże wieloczynnikowe
- bakterie wikąłjące: krętki Treponema spp, Borrelia spp+ inne bakterie obecne w śroowsku
- agresywne chemiczne i bakteriologiczne działanie wilgotnego i ubogiego w tlen środowiska na owłosioną skórę bruzdy opuszkowej> działanie keratolityczne> wnikanie bakterii w głąb naskórka i do warstwy brodawkowatej> podrażnienie skóry> ograniczona reakcja zapalna (przekrwienie, parakeratoza, akantoza, wysięk surowiczo-włóknikowy)> ziarninujące do wrzodziejącego zapalenie skóry, na brzegach tworzy się biały, hiperplastyczny wał
Objawy:
- w lekkich przypadkach bydło naprzemiennie odciąża kończyny (najczęściej miedniczne) i porusza się z napiętymi mięśniami ,,sztywny chód”;
- kulawizny, zaleganie, nie pobieranie pokarmu> spadek wydajności mlecznej
- strome ustawienie pęcin dla odbarczenia opuszek
- w bruździe opuszkowej żółto-białe zabarwienie skóry i obecność lepkich, mazistych złogów komórkowych
- później tworzy się ostro odgraniczone, lekko wyniesione ognisko, pokryte szarym lub brunatnym nalotem (1-5cm średnicy), usunięcie nalotu powoduje krwawienie; stadium te może utrzymać się dłuższy czas do momentu powstania guzkowatej krwisto-czerwonej tkanki ziarninowej, która rozrasta się na większej powierzchni i w głąb tkanek („TRUSKAWA”)
Leczenie:
- miejscowe leczenie przeciwbakteryjne po uprzednim umyciu i osuszeniu zmiany: spray'e zawierające oksytetracyklinę, linkomycynę, tiamfenikol
- miejscowo środki antyseptyczne: Vagothyl 36%, siarczan miedzi, pasta sulfonamidowa z 10% roztworem siarczanu miedzi
- lecznicze kąpiele kończyn (oksytetracyklina, linkomycyna z spektynomycyną, dimetridazol, siarczan miedzi (2,5-10%), roztwór siarczanu cynku 20%, roztwór formaliny 1-2%
- leczenie chirurgiczne
- ogólne stosowanie antybiotyku: penicylina prokainowa, ceftiofur
5. Dermatitis solaris (oparzenie słoneczne)
Przyczyny:
- powstaje prawie zawsze w wyniku obecności w organizmie zwierząt czynników fotodynamicznych, które sprawiają, że niepigmentowana skóra jest nadwrażliwa na promienie świetlne
- pierowtne (substancja fotodynamiczna w paszy lub podana jako lek)
- wtórne (wątrobowe)- jako fotodynamiczny czynnik działa filoerytryna, powstająca w przewodzie pokarmowym zwierząt roślinożernych z chlorofilu, która normalnie wydalana jest z żółcią i kałem. Gromadzi się ona nadmiernie w organizmie wtedy, kiedy jej wydalanie jest upośledzone w skutek ciężkiego uszkodzenia wątroby (żółtaczka hemolityczna, motylica wątrobowa) lub zahamowania odpływu żółci
- można wyróżnić także uczulenie na światło w następstwie zaburzonej syntezy pigmentu oraz wrażliwość bydła na światło chorego na porfirię
Objawy:
- wczesne stadium: niepigmentowana skóra czerwieni się, często jest grubsza, cieplejsza, bolesna, zmienione miejsca odznaczają się od pigmentowanej skóry obrzmieniem i wąskim rąbkiem nastroszonych włosów (najwyraźniejsze zmiany na śluzawicy i otworach nosowych, w otoczeniu oczu, bocznych powierzchniach strzyków, lustrze wymienia, sromie i mosznie), często występuje zapalenie spojówek i światłowstręt
- zaawansowane stadium (3dni do 2 tyg po ekspozycji na światło): zmiany zapalne skóry przechodzą w głeboką martwicę, w lżejszych przypadkach obumarłe, powierzchowne warstwy naskórka złuszczają się w postaci łusek (owłosione obszary skóry) lub oddzielają się na większych powierzchniach, przypominając pergamin (nieowłosione); w ciężkich przypadkach biała skóra przyjmuje ciemną barwę, staje się coraz twardsza, pofałdowana jak tarka i nie pozwala się przesuwać na podłożu; na strzykach występują twarde strupy;
- w dalszym rozowju choroby na zmienionych partiach skóry pojawiają się szczeliny i skóra oddziela się stopniowo w strzępach, pozostaje bezwłosa, początkowo sucha, później częściowo krwawiąca lub wrzodziejąco-ropiejąca powierzchnia
- stadium końcowe: procesy regeneracyjne
- oprócz zmian skórnych występują także nieswoiste objawy ogólne: niepokój, osowiałość, gorączka, utrata apetytu, wzmożone pragnienie, obniżenie motoryki przedżołądków, biegunka lub zatwardzenie, ochwat i spadek produkcji mleka
- przy wtórnym, wątrobowym uczuleniu na światło: powiększenie pola opukowego wątroby, bolesność okolicy, żółtaczkę, przy zatkaniu przewodów żółciowych objawy kolkowe
Leczenie:
- trzymać zwierzęta w oborze
- w przypadku uszkodzenia wątroby- leczenie ochronne wątroby, środki żółciopędne
- przerwać karmienie roślinami uczulającymi na światło lub uszkadzającymi wątrobę
- miejsca zmienione na skórze smarujemy maścią pokrywającą (tranowa, cynkowa)
- parenteralnie glikortykosteroidy lub środki przeciwhistaminowe
Zapobieganie:
- unikać skarmiania roślinami uczulającymi, spleśniałym sianem
- zwalczać motylicę wątrobową