K. Kirejczyk „Nauczanie dzieci o obniżonej sprawności intelektualnej”

Metoda Ośrodków Pracy

Etapy dydaktyczne w MO:

1. zajęcia wstępne (50minut na początku roku i ok.30min pod koniec)

• rozpoczynają się w MO całodzienną pracą z dziećmi, n-l wita się z dziećmi i przeprowadza ćwiczenia gimnastyczne, aby je rozbudzić i zdyscyplinować te dzieci, które są nadmiernie pobudzone

• następnie są zajęcia porządkowe - sprawdzanie obecności, podlewanie kwiatków, sprawdzenie czy jest kreda itd. ( potem rozpraszałoby to dz )

• n-l omawia sprawy aktualne, uwzględniając w nich absorbujące dz przeżycia i obserwacje, wyjaśniając te zjawiska uwalnia dz od trosk, przeżyć, co pozwala na spokojną pracę

• obserwacja stanu pogody i życia w środowisku rysując i omawiając dokonane spostrzeżenia, sprawdza zdania domowe, przypomina temat, ustala plan, przebieg zajęć w ciągu dnia

• n-l musi kierowac się stopniem użyteczności dla rozwoju dzieci i powiązaniem z ośrodkami pracy całodziennej

2. obserwacja - zbieranie materiału o opracowanym zjawisku, dzieli się ją na:

1. obserwację bezpośrednią (przy pomocy zmysłów)

2. pośrednią (korzystanie z wiedzy poprzednio zdobytej przez innych, zawartej w książkach lub dokumentach, która dot. zjawisk nieobecnym zmysłom)

3. 
   okolicznościową, czyli przypadkową i właściwą

występuje zazwyczaj obserwacja dowolna, kiedy dzieci po zetknięciu się z nowym dla nich przedmiotem oglądają go, dotykają, badają, samodzielnie zbierają wiedzę o nim i obserwacja kierowana, w czasie której n-l naprowadza uwagę dzieci na pominięte przez nie szczegóły i cechy uzupełniając w ten sposób wiadomości zebrane w toku obserwacji dowolnej

• ważne jest: odbieranie wrażeń, dokonywanie spostrzeżeń, uzupełnianie ich i korygowanie na podstawie ponownej obserwacji i zapamiętywanie

• dzięki temu dz gromadzą rzetelną wiedzę, konkretne spostrzeżenia, materiał, z którego na następnym etapie budują logiczny system wiadomości o obserwowanym zjawisku

• najlepiej gdy odbywa się w warunkach najbardziej charakterystycznych dla danego przedmiotu

• powinna uczynniać postawę ucznia poprzez jego osobisty udział w obserwowanym zjawisku

3. opracowanie zebranego materiału, czyli jego przeróbkę umysłowa, ułożenie go w system i ustalenie właściwego stosunku dzieci do poznanego zjawiska

• następuje weryfikacja i uzupełnianie zebranych w czasie obserwacji wiadomości, uporządkowanie ich i powiązanie z innymi zdobytymi już wiadomościami oraz ustalenie właściwego stosunku dz do omawianego zjawiska i sposobu ich postępowania

• dz porównują zebrane spostrzeżenia, wskazują podobieństwa i różnice oraz wzajemną zależność pomiędzy wiadomościami, wysuwają istotne cechy na pierwszy plan, stosując analizę i syntezę, wydają sądy i wyciągają wnioski

• powstaje dzięki temu system wiadomości o obserwowanym zjawisku

• to najbardziej abstrakcyjna, myślowa praca

• zapobiega łatwo występującym u dzieci z NI błędnym skojarzeniom i wnioskom prowadzącym często do niewłaściwych, a nawet szkodliwych form postępowania

• dziecko powinno uświadomić sobie i łączyć w całość najważniejsze cechy poznanego przedmiotu oraz zdawać sobie sprawę z cech charakteryzujących ten przedmiot

4. ekspresje- zastosowanie zdobytych przez ucznia wiadomości w jego osobistym działaniu

• zastosowanie zdobytych wiadomości może wystąpić w formie prac ręcznych, rysunków, sadzenie warzyw, gotowanie itd. lub też w formie związanych z ośrodkiem wypowiedzi ustnych i pisemnych oraz matematycznego rozwiązywania nadających się don tego i występujących w danym ośrodku stosunków ilościowych, czasowych i przestrzennych.

• Wyróżnia się:

• Ekspresja konkretna: przyszywanie guzików, czyszczenie butów, gotowanie, lepienie, malowanie itd., dzięki temu n-l może zdobyć wiedzę o dziecku, dz wkłada chęć, inicjatywę i zapał, ujawnia prawdziwe możliwości i dodatnie cechy, umożliwia wszechstronne oddziaływanie na dziecko(wzmacnia siły fizyczne, usuwa niedowłady, niezborność, uczy skupiać uwagę, pomaga w lepszym zrozumieniu wiadomości), zdobywamy lepsze wyniki wychowawcze

• Ekspresja oderwana: ustne i pisemne wypowiadanie oraz rozwiązywanie procesów matematycznych, opanowanie techniki poprawnego mówienia i wyrażania myśli, techniki czytania, pisania

5. zajęcia końcowe - mają przynieść ocenę całodziennych poczynań i wyciągnięcie wniosków przez dzieci. W podsumowaniu musi wystąpić:

• ustalenie, co nowego poznano w ciągu dnia, jakie wiadomości i umiejętności oraz sprawdzenie, czy we właściwy sposób je zrozumiały i ponowne uświadomienie, które z nich są najważniejsze i wymagają trwałego opracowania

• ocena udziału dz i sposobu ich zachowania, ustalenie co i jak należy zmienić w przyszłości

• załatwienie innych spraw nurtujących dz i n-la

• ustalenie pracy na dzień następny i przypomnienie zadania domowego

• pożegnanie

Wartości MO:

1. umożliwia dz poznanie rzeczywistości, bo czerpie tematykę z dnia życia codziennego, wiadomości są bliskie dzieciom, stwarza to dobre warunki do adaptacji dzieci, treści emocjonalnie bliskie dzieciom pobudzają je do aktywnej postawy i wysiłków

2. układ treści nauczania w MO jest analogiczny do układu i powiązania zjawisk w zyciu, dz zataczając koncentrycznie coraz szersze kręgi poznaje najpierw najbliższe mu proste zjawiska, a później przechodzi stopniowo do zjawisk coraz dalszych i bardziej skomplikowanych, stwarza to warunki do odbierania wrażeń powiązanych w logiczne, występujące w zespoły oraz integralnego wiązania ich z zespołami już zdobytymi i utrwalonymi lub nawet przewidzianymi do zdobycia w przyszłości

3. Prace uczą umiejętność skupiania przez dłuższy czas rozproszonej i odwracalnej uwagi oraz wpływają na rozwój i kształtowanie się uzdolnień

4. Dobra obserwacja prowadzona w korzystnych warunkach i przy pomocy wszystkich zmysłów ćwiczy je, podnosi istotną dla rozwoju dzieci umiejętność odbierania dokładnych wrażeń i dokonywania zgodnych z rzeczywistością spostrzeżeń

5. Pomaga w kształtowaniu społecznej postawy życiowej, wpływa na możliwości ujawniania się wartościowych społecznie uzdolnień i zamiłowań oraz do kształtowania się w czasie interesującej dzieci pracy aktywnej postawy zdolnej do trwałego wysiłku i pokonywania trudności w realizacji zadań

---