Miasto i Gmina Pleszew położone jest w południowo-wschodniej części Wielkopolski.

Gmina Pleszew pod względem morfologicznym położona jest na pograniczu dwóch mezoregionów Równiny Rychwałskiej i graniczącej z nią od południowego-zachodu Wysoczyzny Kaliskiej. Wysoczyzna Kaliska jest falistą moreną denną zlodowacenia środkowo-polskiego silnie zniszczoną w wyniku procesów denudacyjnych. Spadki terenu wynoszą tu średnio 1 -3 %.

Ukształtowanie terenu, rzeźba, gleby, wody oraz krajobraz gminy są pochodzenia polodowcowego. Teren ten znajduje się na obszarze dawnego zlodowacenia środkowopolskiego. Jego powierzchnię stanowi zespół

równin z niewielkimi nachyleniami, które dodatkowo poprzecinane są szerokimi dolinami rzek Prosny i Neru.

Wysokość na terenie Gminy Pleszew mające odzwierciedlenie w wartościach bezwzględnych wynoszą: najniżej położony punkt to: 85 m n.p.m. (dolina rzeki Prosny), a najwyżej położony punkt to: 155 m n.p.m. (rejon Kowalewa). Różnica między najniżej i najwyżej położonymi punktami wysokościowymi na terenie gminy wynosi 70 m.

Gminę tworzy 28 wsi sołeckich i miasto Pleszew, które od 1999 r. jest stolicą powiatu i pełni rolę przodującego ośrodka na tym terenie.

Gmina Pleszew zajmuje powierzchnię 180,2 km2.

Warunki glebowe na terenie Miasta są zróżnicowane i zależą od stosunków wodnych, budowy geologicznej i klimatu. Ocenia się je jako średnie. Najlepsze ziemie występują w północnej i zachodniej części Miasta. Na ogólną powierzchnię Miasta użytki rolne stanowią 70%.

Gleby charakteryzują się zróżnicowaną przydatnością dla celów rolniczych, które można podzielić na 6 grup:

• Gleby brunatne wyługowane, bielicowe, czarne ziemie, czarne ziemie zdegradowane i lokalne mady (to III - IV klasa gruntów ornych),

• czarne ziemie właściwe i zdegradowane, lokalne mady wytworzone z glin i iłów,

• czarne ziemie oraz gleby brunatne wyługowane i bielicowe IV - VI klasy użytków rolnych,

• gleby brunatne wyługowane wytwarzane z piasków luźnych,

• gleby murszowe i mułowe i mułowo-torfowe, mady i czarne ziemie, które występują w warunkach nadmiernego uwilgotnienia stałego lub okresowego.

Użytki rolne w gminie zajmują 13 536 ha (to 81% powierzchni ogólnej gminy), na które składały się: grunty rolne (12 701 ha), użytki zielone (830 ha), sady (188 ha) oraz lasy 2 465 ha.

Na terenie Powiatu Pleszewskiego obserwowane są zmiany degradacyjne gleb, objawiające się m.in. znacznym zakwaszeniem gleb. Wpływa to na zmniejszenie i pogorszenie jakości uzyskiwanych plonów.

W celu zminimalizowania szkód i przeciwdziałaniu degradacji należy prowadzić procesy wapnowania gleb, które zmieniają właściwości fizykochemiczne i biologiczne gleb. Zagrożeniem dla gleb jest również ich zanieczyszczenie metalami ciężkimi oraz siarką. Na terenie Gminy obserwowane jest ponadnormowe stężenie ołowiu w glebie. Jego zawartość określono w II stopniu zanieczyszczenia. Stwierdzono również zanieczyszczenie gleb związkami siarki siarczanowej w każdym z czterech stopni.

Zalesienie Powiatu Pleszewskiego wynosi 19%, ale w północnej jego części sięga nawet 40% powierzchni użytkowej.
Na południowy wschód od doliny Prosny, w Kotlinie Pyzderskiej, na jałowych i wydmowych piaskach terasy środkowej występują bory sosnowe. Lasy pozostałej części Powiatu zgrupowały się głównie na południe od Taczanowa oraz wzdłuż lewego brzegu Prosny. Oprócz sosny występuje tutaj świerk, dąb, olsza, jesion, grab i inne drzewa liściaste. Najciekawszym pod względem florystycznym jest las położony na południe od Taczanowa, w którym można spotkać szereg roślin chronionych: kosaciec syberyjski, lilia złotogłów, rosiczka okrągłolistna, wawrzynek wilczełyko itp. Krajobraz uzupełniają parki dworskie, z których najpiękniejsze znajdują się w Gołuchowie i Dobrzycy. Ogółem na terenie Powiatu znajdują się 73 pomniki przyrody. Z ważniejszych zwierząt łownych występujących w lasach Powiatu należy wymienić: jelenie, sarny, dziki, kuropatwy, lisy, borsuki, kuny, bażanty i zające. W podmokłych drzewostanach i na torfowiskach w lasach występuje żmija zygzakowata, a w lasach k. Gołuchowa kraska - ptak objęty ochroną gatunkową.

Okolica Pleszewa pozbawiona jest większych zbiorników wodnych. Zbiorniki naturalne nie występują, istnieje jedynie kilka sztucznych zbiorników retencyjnych, zasilanych głównie wodami powierzchniowymi.

Najbliższy sztuczny zalew rekreacyjny znajduje się w Gołuchowie.

Przez Gminę równoleżnikowo przebiegają doliny rzek Ner, Giszki i innych mniejszych, stanowiące korytarze ekologiczne wysokiej aktywności przyrodniczej uchodzące do doliny rzeki Prosny, która z kolei stanowi korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym. Wzdłuż niej biegną struktury hydrogeologiczne wysokiej ochrony. Rzeka Ner swoje źródła posiada na południowy - zachód od miejscowości Piekarzew i uchodzi do

Prosny w 39,6 km biegu rzeki. Całkowita długość Neru wynosi 25 km, a powierzchnia zlewni 75,2 km2. Rzeka Giszka wypływa około 1 km na wschód od Sowiny Błotnej i uchodzi do Prosny w 44,4 km biegu rzeki. Pod

względem zasobności w wody powierzchniowe, Gmina Pleszew zaliczana jest do obszarów o niskiej zasobności.

Kolejnym ważnym elementem przyrodniczym są przebiegające przez Gminę granice głównych zbiorników wód podziemnych piętra czwartorzędowego, trzeciorzędowego i jurajskiego. Sprzyja to zaopatrzeniu Gminy w wodę, ale zobowiązuje jednocześnie do generalnego rozwiązania problemów

gospodarki wodno - ściekowej. Poziomy wodonośne na terenie Gminy Pleszew występują na różnych głębokościach.

---