Podstawy masażu leczniczego
Literatura podstawowa:
-Adam Zborowski- Masaż Klasyczny 2000
-Zygmunt Prochowicz- Podstawy masażu leczniczego 2000
-Leszek Magiera- Klasyczny masaż leczniczy 2005
Literatura uzupełniająca:
-Adam Zborowski- Masaż w wybranych jednostkach chorobowych
-Leszek Magiera-Automasaż Leczniczy
-Leszek Magiera- Relaksacyjny Masaż Leczniczy
-Hoffa, Gocht, Storck- Masaż Leczniczy
-Tadeusz Kasperczyk,Magiera- Masaż z elementami rehabilitacji
FIZJOTERAPIA:
-kinezyterapia 50%
-fizykoterapia 25%
-masaż 25%
DEFINICJA MASAŻU- forma oddziaływania fizycznego na ustrój za pomocą bodźców mechanicznych, głownie pod postacią ucisku na tkanki, którego celem jest wywołanie odczynu miejscowego i ogólnoustrojowego
MASAŻ LECZNICZY- w celu wywołania odczynu przekrwiennego stosuje się różnorodne techniki masażu tzw. rękoczyny lub chwyty
1953-Sekcja Rehabilitacji Osób Niewidomych
1970-Sekcja Masażystów Niewidomych w Polsce
1980-Kraków-Medyczne Studium Zawodowe
RODZAJE MASAŻU
-Klasyczny Ogólny i Częściowy (Johan Mezger)
-Segmantarny (O. Glaser, W.A. Delicho)- to masaż głównie okolicy kręgosłupa
-Drenaż Limfatyczny (Emil Vodder)- oddziaływujemy na naczynia limfatyczne(jest to masaż wykonywany bardzo wolno)-im większy obrzęk tym wolniejszy masaż (węzły chłonne)
-Łącznotkankowy
-Okostnowy
-Sportowy (odnowa biologiczna, masaż izometryczny-odbudowa masy mięśniowej, lepsze ukrwienie; kontralateralny- masaż przeciwnej kończyny od uszkodzonej, ipsilateralny-masaż na uszkodzonej kończynie)
-Akupresurowy
-Akupunktura- zabroniona fizjoterapeutom- bo przerywa ciągłość tkanki
-Przyrządowy(ultradźwiękowy-pobudzają wytwarzanie kolagenu-wykorzystywany w kosmetologii-zmniejszenie zmarszczek, antycellulitowy; wibrujący- wspaniałe działanie drenujące na drzewo oskrzelowe)
-Funkcjonalny- stosowany przy skurczach- masaż szczególnie na przyczepie dalszym
-Automasaż-masaż na samym sobie np. u pacjentów z porażeniem nerwu twarzowego,u kobiet po mastektomii-aby nie doszło do obrzęku
-Relaksacyjny
-masaże orientalne: Chiński Masaż(masaż wzdłuż meridianów), Japońskie Siatsu, Masaż Tajski (stopami), Masaż Polinezyjski- Ma-uri ( wpierw Joga), Hinduski Masaż Głowy, Laomi- Laomi
-Refleksoterapia
-Wodny(natryski, bicze wodne)
-Podwodny
-Miodowy
-Lodowy(kriomasaż)- wykonywany przez fizjoterapeutów kostką lodu
-Masaż Gorącymi Kamieniami
-Masaż Gorącymi Stemplami
-Masaż Bańkami
-Masaż Kosmetyczny
GDZIE WYKONUJEMY MASAŻ?
-Lecznictwo(Fizjoterapia)
-Sport
-Kosmetologia
-Profilaktyka/Fizjoprofilaktyka
Co jest istotne przed wykonaniem masażu?
-Znajomość anatomii i fizjologii
-Znajomość wskazań i przeciwwskazań
-Zapoznanie się z warunkami i zasadami wykonywania masażu
-Przyswojenie wiedzy o działaniu poszczególnych technik
-Znajomość wpływu masażu na poszczególne układy ciała ludzkiego
WARUNKI WYKONYWANIA MASAŻU LECZNICZEGO:
-PRIMUM NON NOCERE
Do wykonywania zabiegu masażu może być dopuszczona osób, która:
-posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe(studia, kursy, szkolenia)
-posiada dobry stan zdrowia, potwierdzony zaświadczeniem lekarskim
-ukończyła 18 lat
Cechy psychofizyczne masażysty:
-pełna sprawność fizyczna(astmatyk, osoba z żylakami nóg czy niewydolnością serca nie może masować)
-pełna sprawność psychiczna(schizofrenik odpada)
-skóra rąk bez jakichkolwiek zmian dermatologicznych oraz skaleczeń(grzybica, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca-choroba reumatologiczna-nie jest to choroba zakaźna)-Jeśli już dłonie skaleczone to masaż w rękawiczkach
-wyrozumiałość dla pacjenta
-zachowanie tajemnicy zawodowej
-uzyskanie pełnego zrozumienia z pacjentem-im lepszy komfort dla pacjenta(psychiczny szczególnie) tym pacjent lepiej się rozluźnia
-kultura osobista zachowania
-obserwowanie pacjenta w trakcie zabiegu
Higiena osobista masażysty:
-wygodne ubranie(nie krępujące ruchów) i obuwie
-zadbane ręce: paznokcie krótko obcięte, ręce czyste, nie wolno nosić biżuterii
-wygodna postawa przy wykonywaniu zabiegów
-skupienie się na wykonywanym zabiegu masażu
-przygotowanie pola do masażu u pacjenta
-rękoczyny powinny być spokojne, pewne i skoordynowane
-w przypadku obfitego owłosienia w obszarze masowanym, masażysta powinien polecić pacjentowi zgolenie owłosienia
Czynności w czasie pracy:
-wykonanie zabiegu ściśle wg wskazań lekarskich
-zebranie wywiadu od pacjenta
-sprawdzenie stanu skóry pacjenta
-przed i po każdym masażu należy starannie umyć ręce
-w razie potrzeby wymienić prześcieradło na czyste
WYPOSAŻENIE GABINETU DO MASAŻU:
Środki poślizgowe używane podczas masażu:
-mają za zadanie zmniejszać siłę tarcia i zapobiegać otarciom skóry
-zawsze nakłada się na ręce masażysty
-rodzaje środków poślizgowych dobiera się w zależności od: rodzaju skóry(sucha-oliwka, parafina, tłusta i wilgotna-talk), zabiegów towarzyszących, upodobań masażysty
a) Najczęściej stosowane środki poślizgu to:
*oliwka, wazelina, lanolina
*Talk kosmetyczny, mydło
*Olej parafinowy, żele do masażu
b) Środki wspomagające masaż- są to preparaty chemiczne lub ziołowe, zastosowanie ich w czasie masażu wspomaga efekt leczenia
*środki przeciwbólowe
*przeciwzapalne
*preparaty witaminowe
*olejki eteryczne
c) Środki lecznicze silnie rozgrzewające:
*Ben-gay
*Capsiderm
*Capsiplex
d) Środki lecznicze słabo rozgrzewające:
*Arcalen,Algesal
*Butaprizol, Metindol
*Mobilat, Tanderil
*Viprosal,Voltaren
e) Preparaty odżywcze(witaminowe)
Bepanthen, Dermosan, Dermosavit
f) Olejki eteryczne:
*Żywica benzoesowa-działanie pobudzające
*Olejek lawendowy- działanie przeciwbólowe i regeneracyjne
*Olejek rumiankowy palisadowy- działanie uspokajające
*Olejek rozmarynu- działanie wzmacniające
*Olejek bazylii- działanie poprawiające nastrój
Pomieszczenie do masażu:
-zamknięte(bez przewiewu)
-około 15 m2 pomieszczenia
-jasne(oświetlenie naturalne i sztuczne- konieczne natężenie światła 150 Lx
-o dobrej wentylacji- pomieszczenie powinno być wentylowane(ok.2 wymiany/h)
-temperatura pomieszczenia 21-22 stopni C
-suche
Stół do masażu:
-wymiary: długość-180-200 cm szerokość 60-80 cm
-twardy blat, wyłożony gąbką, obłożony impregnowanym materiałem
-materac
-poduszki, miękkie wałki
-prześcieradła
-ręczniki
-wieszak na ubranie
-parawan
-apteczka ze środkami opatrunkowymi
-biurko do przechowywania dokumentacji masażu
-dostęp do toalety
Sprzęt niestandardowy:
-Aparaty do masażu:
*wibracyjnego
*podciśnieniowego(system boa)
*pneumatycznego
*synkardialnego(stosowany w kardiologii)
PODSTAWOWE ZASADY WYKONYWANIA MASAŻU:
1)Przed masażem należy zebrać wywiad
2)Wszystkie techniki masażu stosuje się wzdłuż przebiegu naczyń limfatycznych w kierunku do węzłów chłonnych oraz wzdłuż kierunku przepływu krwi żylnej od obwodu do serca- przez co w tętnicach będzie więcej krwi-> lepsze ukrwienie organizmu
3)Węzłów chłonnych nie masuje się- w drenażu limfatycznym węzły opracowuje się kilkakrotnie
4)Masaż zawsze wykonuje się na części ciała całkowicie obnażone
5)Pacjenta do masażu należy ułożyć wygodnie, tak aby miał rozluźnione mięśnie
6)Masaż nie powinien sprawiać pacjentowi bólu
7)Pierwsze masaże zawsze wykonuje się delikatnie(masaż wstępny)
8)Siła masażu wzrasta ze wzrostem liczby wykonywanych zabiegów
9)Siła masażu zależy od:
a)WIEKU(niemowlęta-masaż b. delikatny, dzieci do lat 15-masaż o średniej mocy,
dorośli-masaż mocny, osoby starsze- masaż o średniej mocy)
b)PŁCI(K- masaż delikatniejszy)
c)ZAWODU(pracownicy fizyczni-masaż mocniejszy ,pracownicy umysłowi- masaż o średniej mocy)
d)BUDOWY CIAŁA
e)STANU ZDROWIA PACJENTA
10)Zabiegi masażu należy wykonywać zgodnie ze wskazaniami i przeciwwskazaniami
11)Pacjent powinien być masowany min.2h po posiłku
12)Masaż 1nej części ciała trwa zazwyczaj 5-10 min
13)Masaż całego ciała 45-60 min.
14)Czas trwania masażu zależy od:
a)Rodzaju schorzenia
b)Wielkości powierzchni masowanej
c)Stanu zdrowia pacjenta
d)Tego, który jest to zabieg z kolei
15)Po zabiegu masażu pacjent powinien odpocząć około 10-15 min.
Z uwagi na reakcje fizjologiczne.
16)Niewskazane jest gwałtowne oziębianie ciała bezpośrednio po zabiegu
17)Każdą technikę należy powtórzyć minimum dwukrotnie
18)Nie wolno przerywać rozpoczętego masażu
19)Masaż przerywany musi być rozpoczęty od nowa
20)Podstawowa seria masaży 10-12 zabiegów codziennie
21)Należy prowadzić dokumentację masażu pacjenta, aby ocenić postępy i skuteczność masażu leczniczego
22)Podstawowe czynności przed przystąpieniem do zbiegu:
-Przygotowanie stoły
-Założenie czystego prześcieradła
23)Czynności po zakończeniu pracy:
-Uporządkowanie stanowiska pracy
-Wykonanie niezbędnych zabiegów higienicznych
24)Czynności zabronione:
-Spożywanie posiłków podczas wykonywania masażu
-Wykonywanie zabiegu ze skaleczonymi rękoma lub na skórze pacjenta ze zmianami dermatologicznymi lub skaleczeniem
-Używanie nieświeżych prześcieradeł
WPŁYW MASAŻU:
-Ogólny
Info dodatkowe:
Fizykoterapia- Masaż- Ćwiczenia- prawidłowa kolejność zabiegów
Po galwanizacji pacjent powinien zostać odtłuszczony w miejscach styku elektrod ze skórą jeżeli po zabiegu idzie na masaż.
Pacjent po masażu nie powinien mieć kąpieli!