Homeostaza strukturalna podstawą nowej koncepcji masażu leczniczego.
Zdolność organizmu do utrzymywania stałości swego wewnętrznego środowiska, a także zasadnicze cechy jego organizacji, niezależne od zmian parametrów środowiska otaczającego, nazywa się homeostazą. Duże znaczenie w zapewnieniu jej mają także te mechanizmy, które podtrzymują stałość i kompleksowość organizacji morfologicznej. Tworzą one podstawę homeostazy strukturalnej i działają na różnych poziomach: molekularnym, komórkowym, tkankowym i narządowym. Masaż będący w istocie sprężystym oddziaływaniem mechanicznym na komórki /komórki naskórka/, tkanki /tkankę łączną narządy /mięśnie naczynia/ może poprzez uruchamianie szeregu procesów adaptacyjnych przywracać prawidłowy układ przestrzenny komórek, tkanek i narządów, co z kolei będzie miało decydujący wpływ na sprawność całego organizmu. Hipoteza homeostazy strukturalnej leży u podstaw zasad metodyki współczesnego masażu leczniczego. Różne techniki uwzględniając powyższe zasady sprężyście odkształcają mniejsze lub większe struktury morfotyczne ustroju człowieka co dotychczas nazywano często różnymi sposobami masażu /punktowy, liniowy, akupresura /.
Czym jest homeostaza?
Jest to zdolność organizmu do utrzymywania stałości swego wewnętrznego środowiska i cech jego organizacji, niezależnie od zmian w zachodzących w jego otoczeniu.
Podstawę homeostazy tworzą mechanizmy odpowiedzialne m.in. za podtrzymywanie stałości składu chemicznego, właściwości płynnego środowiska wewnętrznego organizmu (krew, chłonka, płyny tkankowe), temperatury. Duże znaczenie mają także te mechanizmy, które podtrzymują stałość i kompleksowość układu strukturalnego organizmu na różnym poziomie:
molekularnym - np. odpowiednia sekwencja i ilość wiązania łańcuchów peptydowych kolagenu
komórkowym - np. utrzymywanie zrównoważonego napięcia błony komórkowej i cytoszkieletu w celu zachowania prawidłowego kształtu i lokalizacji poszczególnych organelli komórkowych.
tkankowym - np. utrzymywanie optymalnego napięcia i układu przestrzennego włókien kolagenowych w tkance dzięki prawidłowemu rozkładowi sil pociągania na nie działające. Przez taką tkankę często przechodzą naczynia lub nerwy. narządowym - np. prawidłowe ustawienie klatki piersiowej i kręgosłupa w celu zapewnienia prawidłowej wentylacji płuc.
Zadziwiająco wiele systemów naturalnych, takich jak atomy węgla, cząsteczki wody, białka, wirusy, komórki, tkanki a nawet ludzie i inne organizmy, jest zbudowane z wykorzystaniem powszechnej zasady architektonicznej, określanej terminem tensegralność. Odnosi się on do układu, który sam mechanicznie się stabilizuje, ponieważ naprężenia rozciągające i ściskające w obrębie struktury są w odpowiedni sposób rozprowadzane i równoważone. Konstrukcje tensegralne mają jedną wspólną podstawową właściwość - naprężenia są w ciągły sposób przenoszone przez wszystkie ich elementy budulcowe. Innymi słowy, wzrost naprężenia w jednym z nich powoduje wzrost naprężenia w innych, nawet w tych, które znajdują się po przeciwnej stronie struktury. Ogólny przyrost naprężeń rozciągających jest równoważony przyrostem naprężeń ściskających w niektórych elementach. W ten sposób struktura ulega samostabilizacji dzięki mechanizmowi, jako ciągłe rozciąganie i lokalne ściskanie.
Cząsteczki i komórki tworzące tkanki są wciąż usuwane z organizmu i zastępowane nowymi. Dlatego też utrzymywanie wzorca i struktury architektonicznej stanowi istotę tego, co nazywamy życiem. Konstrukcje oparte na zasadzie tensegralności zachowują mechaniczną stabilność nie z powodu wytrzymałości poszczególnych składników, ale ze względu na sposób, w który mechaniczne naprężenia są rozdzielone i zrównoważone w całym układzie.
ENERGIA MECHANICZNA sprężyste odkształcanie tkanek |
ORGANIZM CZŁOWIEKA |
ROZKŁAD NAPIĘCIA metabolizm informacyjny |
STRUKTURA metabolizm komórkowy |
DYSTRYBUCJA NADMIARU ENERGII W FORMIE ENERGII CIEPLNEJ |
PRAWO TENSEGRACJI mówi że:
Wzrost naprężenia w jednym z elementów struktury powoduje wzrost naprężenia we wszystkich innych elementach tej struktury.
Ogólny przyrost naprężeń rozciągających /np. ścięgna, powięź / jest równoważony przyrostem naprężeń ściskających / np. kości /.
W ten sposób struktura ulega samostabilizacji dzięki mechanizmowi, jako ciągłe rozciąganie i lokalne ściskanie.
Masaż jest w istocie świadomym, sprężystym odkształcaniem tkanek i narządów. Stwarza on możliwość przywracania najbardziej optymalnego układu przestrzennego komórek, tkanek, narządów czy układów.
Podział technik masażu powinien opierać się na rodzaju narządu i w jakim celu ten narząd jest odkształcany, a nie na formie ruchu ręki masażysty.
Innymi słowy technika masażu powinna wynikać przede wszystkim z analizy budowy strukturalnej i mechaniki danej tkanki którą chcemy opracowywać aby przywrócić jej prawidłową strukturę i funkcję.
Techniki sprężystego odkształcania skóry
(naskórek, skóra właściwa i tkanka podskórna, naczynia powierzchowne żylne i chłonne, itp.)
Techniki sprężystego odkształcania narządów ruchu
(mięsień, ścięgno, powięź, więzadło, kaletka maziowa, torebka stawowa, itp.)
Techniki sprężystego odkształcania narządów wewnętrznych
( jelito grube, prostata, pęcherz moczowy, aparat wykonawczy układu oddechowego itp.)