Podzielność kont
Celem uszczegółowienia informacji księgowej poszczególne konta można uzupełnić przez wprowadzenie kont dodatkowych . Możliwość rozbudowy kont nazywana jest podzielnością konta. Wyróżniamy podzielność poziomą i pionową kont.
Podzielność pozioma - konto ulegające podziałowi (czyli syntetyczne) zostaje rozpisane na szereg równorzędnych względem siebie kont noszących nazwy analityczne. Między kontem syntetycznym, a kontami analitycznymi zachodzą następujące zależności:
suma sald początkowych kwot poszczególnych operacji, sum obrotowych , sald końcowych oraz sum kontrolnych ze wszystkich kont analitycznych równa jest w/w wartościom za koncie syntetycznym. Zależności te sprawdzamy przy pomocy zestawienia obrotów i sald kont analitycznych wyprowadzonych do danego konta syntetycznego.
konto syntetyczne
Wn środki trwałe Ma |
|
Wn kap. zasobów Ma |
||
sp. 1600 (1) 300 |
|
|
|
300 (1)
|
konta analityczne:
budynki |
|
budowle |
|
śr. transportowe |
|
maszyny i urz. |
|
inne środ. trw. |
|||||
sp 500 (1)200 |
|
|
sp.200 |
|
|
sp.200 (1)100 |
|
|
sp.300 |
|
|
sp.200 |
|
Operacja:
nadleśnictwo otrzymało od jednostki nadrzędnej środki trwałe 300 jednostek, z czego 100 j to środki transportowe, a 200 j to budynki.
Konta analityczne (np. budynki ) możemy dalej podzielić na konta następnego rzędu (np. w/w konto budynki na : budynki mieszkalne, budynki gospodarcze, itd.), a te z kolei na konta następnego rzędu
Podzielność pionowa - polega na tym, że z szeregu operacji ewidencjonowanych na koncie ulegającym podziałowi wyróżnia się tematycznie wspólne grupy operacji, które zamiast na koncie ulegającym podziałowi księguje się na koncie powstałym w wyniku podziału. Konto ulegające podziałowi to konto zasadnicze, konto powstające w wyniku podziału to konto korygujące.
Przykład:
konto zasadnicze |
|
|
|
konto korygujące |
|
konto korygujące |
||
|
|
|
|
|
Inny przykład:
środki trwałe |
|
kapitał zasobów |
||
|
|
|
|
|
umorzenie |
|
|
na koniec roku
|
umorzenie - zmniejszenie wartości środka trwałego z tytułu naturalnego jego zużywania się.
Różnice pomiędzy podzielnością pionową i poziomą
podzielność pozioma |
podzielność pionowa |
|
|
TEMAT: FORMY TECHNIK KSIĘGOWYCH
Forma techniki księgowej powinna spełniać warunek chronologiczności oraz syntetyczności.
formy:
forma tabelaryczna - XVIII w Francja
forma przebitkowa - 1810 Włochy
forma rejestrowa - 1921 ZSSR
Forma tabelaryczna - w jednym urządzeniu połączono chronologiczność i syntetyczność. Ta forma jest dobra przy małej liczbie kont.
data |
nazwa i nr dokum. |
treść operacji |
suma |
r-k bankowy |
kasa |
itd. reszta kont |
itd. ... |
|||||
dzień |
m-c |
|
|
|
Wn |
Ma |
Wn |
Ma |
Wn |
Ma |
Wn |
Ma |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tzw. dziennik księga główna ze wszystkimi kontami
(do ewidencji kont syntetycznych)
w/w tabela nosi nazwę DZIENNIK - GŁÓWNA lub inna nazwa AMERYKANKA.
Na formę tabelaryczną składaną się:
dziennik - główna
zestawienie obrotów i sald księgi dziennik główna
księgi szczegółowe
zestawienie obrotów i sald ksiąg szczegółowych.
SCHEMAT KSIĘGOWANIA
Podstawową cechą formy tabelarycznej jest połączenie w jednym urządzeniu, a mianowicie w księdze dziennik - główna rejestracji operacji gospodarczych w porządku chronologicznym i systematycznym. Porządek chronologiczny polega na zapisie dziennym poszczególnych operacji w dzienniku. Porządek systematyczny polega na ujęciu tych operacji według układu kont syntetycznych księgi głównej. Obok księgo dziennik - główna prowadzone są kartoteki kont analitycznych. Zapis w księdze dziennik - główna powtarzany jest w analitycznych urządzeniach księgowych na podstawie tego samego dokumentu księgowego. Kwota operacji zapisywana jest w księdze dziennik - głównej trzykrotnie. Po pierwsze w rubryce :
suma ogólna w dzienniku w księdze dziennik -główna
na stronie Wn odpowiedniego konta księgi głównej w księdzena stronie Ma dziennik -główna
W ten sposób suma ogólna dziennika powinna być równa sumie obrotów Wn i Ma (debet i kredyt) wszystkich kont . Sprawdzenie prawidłowości zapisów polega na tzw. bilansowaniu zapisów księgowych każdej strony księgi dziennik - głównej.
Zalety formy tabelarycznej:
przejrzystość zapisów ułatwiająca wyszukiwanie błędów
łatwość dokonywania u uzgadniania zapisów syntetyki z zapisami analitycznymi
łatwe poszukiwanie związków : dokument zapis w syntetyce i analityce
wady:
ograniczona liczba kont syntetycznych limitowana rozmiarami księgi
możliwość zastosowania tylko w małych firmach
ograniczone możliwości zastosowania podziału pracy (nad jedną księgą może pracować tylko jedna osoba jednocześnie)
brak możliwości mechanizacji pracy
możliwość popełniania błędów przy przenoszeniu zapisów z jednej strony księgi na drugą
FORMA PRZEBITKOWA
inaczej nazywana też: pierwokontowa lub pierwoksięgowa
Księgowane jednocześnie dziennik i konta w formie luźnych kartek. Ponadto jest zestawienie obrotów i sald.
Strona dziennika
Nazwa dziennika |
||||||
Data |
nazwa i nr dokumentu |
treść operacji |
sumy |
nr konta |
||
dzień |
miesiąc |
|
|
Wn |
Ma |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapisy w dzienniku były przebijane przez kalkę na stronę odpowiedniego konta. Karta kontowa wygląda jak w/w karta dziennika , tylko nie ma rubryki nr konta, z przy nazwie konta piszemy jego numer (ten sam nr na stronie dziennika w rubryce nr konta).
Ilość dzienników jest różna i zależy od organizacji pracy księgowości i wielkości jednostki.
karta kontowa: