Akad napisał "

Zbiorek ten powstał na podstawie doświadczeń wyniesionych z kursu „Bliżej teatru - działania i metody twórcze”. Znaleźć w nim można ćwiczenia dramowe, zabawy i ćwiczenia teatralne. Można je wykorzystać na zajęciach z grupą teatralną, ale także w pracy z dziećmi na lekcjach - jako przerywniki lub jako integralną część lekcji np.: zabawę „Sklep z zabawkami” można wykorzystać przy realizacji treści o zawodach w mieście.

"MÓJ TEATR" - DRAMA i ĆWICZENIA TEATRALNE
mgr Aneta Drążewska


Zbiorek ten powstał na podstawie doświadczeń wyniesionych z kursu „Bliżej teatru - działania i metody twórcze”. Znaleźć w nim można ćwiczenia dramowe, zabawy i ćwiczenia teatralne. Można je wykorzystać na zajęciach z grupą teatralną, ale także w pracy z dziećmi na lekcjach - jako przerywniki lub jako integralną część lekcji np.: zabawę „Sklep z zabawkami” można wykorzystać przy realizacji treści o zawodach w mieście.

TROCHĘ TEORII: DRAMA

Drama jest to fikcyjna sytuacja, w której uczestnicy inspirowani przez instruktora przyjmują na siebie role. Celem jest doświadczenie sytuacji w danej chwili niedostępnej.
Drama zajmuje się rozwojem - doprowadzeniem rozwoju do max. Jest to radosny rozwój. W dramie ważny jest proces tworzenia, nie ma widowni, są tylko uczestnicy. Jest ona formą otwartą nie wiemy ile potrwa i jak się zakończy.
Elementy dramy:

Proste doświadczenia:
1. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość słuchową:
- słuchanie dźwięków dochodzących z zewnątrz;
- słuchanie dźwięków muzycznych;
- zapamiętywanie i powtarzanie usłyszanych nazw (czasowniki, przymiotniki itp.);
2. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość wzrokową:
- ćwiczenia na zapamiętywanie (koncentracja)
- ćwiczenia na zapamiętywanie ruchu
3. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość dotykową:
- uwrażliwienie na wrażenia dotykowe
4. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość smakową i węchową:

Wprawki dramatyczne:

1. Ćwiczenia intonacyjne;
2. Ćwiczenia ruchowe;
3. Ćwiczenia mimiczne.

Ćwiczenia dramowe:

1. Dokańczanie opowiadań;
2. Zmiana zakończenia opowiadania;
3. Scenki i sytuacje improwizowane;
4. Inscenizacje improwizowane.

Gry:
1. z wyobrażonymi przedmiotami;
2. w wyobrażonych sytuacjach
3. w wyobrażonej przestrzeni
4. powstawanie z niczego np.: wyobraź sobie, że jesteś małym nasionkiem.

Gry dramowe i drama właściwa:

1. Rozmowa
2. Wywiad
3. Ćwiczenia pantomimiczne
4. Improwizacje
5. Rzeźba
6. Żywe obrazy
7. Film
8. Rysunek
9. Ćwiczenia głosowe
10. List, dziennik, pamiętnik


MOJE LUŹNE SPOSTRZEŻENIA I RADY


Najważniejszym elementem dramy i ćwiczeń aktorskich jest koncentracja. Na początku nie wymagamy współpracy - każdy pracuje sam ze sobą indywidualnie. Dzieci są razem, ale każde pracuje samodzielnie.
Rady:
· Jeśli dziecko rozrabia podejdź, połóż rękę na ramieniu.
· Dzieci nie mogą się wygłupiać - wygłupiające się pomijamy.
· N. jest przewodnikiem - ostatnie słowo należy do niego - nie uzasadnia swego zdania.
· N. może przerwać każde zadanie bez podania powodu.
· N. nie zmusza do mówienia - U. chce to mówi, nie to nie.
· Zaczynamy ćwiczenia od ćwiczeń angażujących zmysły.
· Wychodzimy od konkretu do tego, co dalsze.
· Jeśli dziecko nie zamyka oczu w ćwiczeniach wymagających tego, mimo polecenia - N. mówi - to chyba przypadek.
· Uczniowie, którzy w danej chwili nie ćwiczą też są w roli np. reportera.
· Słowo w każdym ćwiczeniu pada zawsze na końcu.
· W teatrze zawsze powinniśmy wyjść od emocji, nie od tekstu, np. pokaż, jaki jest wilk w danej scenie, a jaki jest Czerwony Kapturek.
· Każdą odgrywaną scenkę zaczynamy i kończymy konkretnym sygnałem np. klaśnięciem.
· Jeśli nauczycielowi się coś nie podoba, nie krytykuje wprost - mówi: lepiej by było ...., albo: Jaś powinien być ... .

ĆWICZENIA

Ćwiczenie na początek zajęć - opowiedz, w jakim przyszedłeś kolorze (kolorem uczniowie określają swój nastrój), zapamiętaj kolory innych dzieci.
Inny wariant - namaluj swój nastrój - na dużych kartkach malują plamy (bez konkretów) później nadają im tytuły i podpisują na odwrocie.

ĆWICZENIA SŁUCHOWE
Ćwiczenie 1.
Posłuchaj
a) Posłuchaj tego, co najdalej poza budynkiem,
b) Posłuchaj tego, co w budynku, poza salą (już nie słyszysz tego co daleko,
c) Posłuchaj tego, co się dzieje w sali (nie słuchaj kolegów),
d) Posłuchaj tego, co się dzieje wewnątrz siebie ,
Nie pytamy głośno co słyszałeś - U. wymieniają wrażenia między sobą, tak aby obudzić ciekawość. Cel - ośmielenie do mówienia. To ćwiczenie należy prowadzić element po elemencie.

Drugi dzień - możemy ponowić, ale urozmaicamy.
e) To samo tylko chwytamy jeden dźwięk np. samochód. Po każdym ćwiczeniu wymiana wrażeń. Nauczyciel naprowadza pytaniami: jaki to dźwięk, jak narastał, jak opadał.

Trzeci dzień
f) Wybieramy dźwięk, ale tworzymy sobie obraz źródła dźwięku. N. Pyta, co to było, jakiego koloru, kto odebrał ten telefon.
Można wyk. do pisania swobodnych tekstów, których w dramie nie oceniamy.

Ćwiczenie 2.
Etiudy: oglądasz tenis stołowy lub ziemny, oglądasz mecz piłkarski,
wystawę sklepową, podejrzewasz, że ktoś ciebie obserwuje i chcesz go na tym przyłapać.

Ćwiczenie 3.
Patrzenie w oczy: jedna osoba stoi na środku sali, pod wszystkimi ścianami ustawiamy pozostałe dzieci, które patrzą na głowę osoby stojącej pośrodku. Ta zaś ma zadanie stać z głową opuszczoną, nagle ją podnieść i spojrzeć w oczy dowolnej osobie, wytrzymać spojrzenie przez kilka sekund, opuścić głowę. Tę czynność powtarzamy wielokrotnie w stosunku do wszystkich ćwiczących.

Ćwiczenie 4.
Mówienie dowolnego tekstu w ten sposób, by kolejne jego fragmenty wyraźnie adresować wzrokiem do różnych punktów pomieszczenia np. do żyrandola, do okna, do kolegi,.

ĆWICZENIA WZROKOWE

Ćwiczenie 5.
Ile jest kolorów w tej sali? U. podaje „na oko” - policz.

Ćwiczenie 6.
Zobacz coś dalekiego - jakie to jest - podejdź i zobacz z bliska - czy tak to widziałeś z daleka. Podziel się spostrzeżeniem z kolegom.

Ćwiczenie 7.
Powierzchnia znana, bliska - N. Wyobraź sobie, że jesteś detektywem poszukaj w niej czegoś szczególnego.

Ćwiczenie 8.
Co się zmieniło? Rozkładamy rzeczy na stole - przyjrzyj się - zamknij oczy (N. coś zmienia) - co się zmieniło?

ĆWICZENIA DOTYKOWE

Ćwiczenie 9.
Czego dotykasz? - Usiądź wygodnie - zamknij oczy, poczuj dokładnie czego dotykasz? Jakie to jest? Miękkie, twarde, gładkie, szorstkie, chropowate, ciepłe. Opowiedz koledze.

Ćwiczenie 10.
Co trzymasz w dłoni? -U. Zamyka oczy - otrzymuje przedmiot i za pomocą dotyku rozpoznaje go.

Ćwiczenie 11.
Czego dotyka twoje ciało? (U. siedzą na krzesłach lub na dywanie) - Zamknij oczy - uświadom sobie czego dotykasz swoim ciałem, każdą częścią ciała.

Ćwiczenie 12.
Jakie to jest w dotyku? Zobacz miejsce, przedmiot w oddali, wyobraź sobie jakie to jest w dotyku - podejdź, dotknij - porównaj z wyobrażeniem.
a. wyobraź sobie, że w klasie jest zimno, ciepło, wilgotno - jak wówczas czułbyś ten przedmiot czy miejsce?

Ćwiczenie 13.
Chodzisz po ... Wyobraź sobie, że chodzisz po wilgotnej trawie, w letni poranek (w letnie, gorące, słoneczne popołudnie) że chodzisz po gorącym piasku na plaży. Co czujesz pod stopami?


ĆWICZENIA SMAKOWE

Ćwiczenie 14.
Coś smacznego. Przygotowujemy sałatkę wielosmakową (dużo składników), każde dziecko dostaje kęs i analizuje dokładnie smak. N. pomaga pytaniami.

Ćwiczenie 15.
Herbata i ciasteczko. Jedzą - każde z osobna analizuje smak. N. pyta, co czujesz?
Dalszy etap

- Przypomnij sobie smak. Jak smakują lody (ciasto, miód, cukier, rodzynki, czekolada, innym razem - cytryna, kiszony ogórek, kiszona kapusta, jabłko zielone, innym razem produkty gorzkie)? Jakie były?

- Co nam się kojarzy - ze słowem słodki - słodki jak ..., gorzki jak ......

- Z jakim smakiem kojarzy ci się wigilia?

- Przypomnij sobie jakiś smak i wymyśl historię.

ĆWICZENIE WĘCHU

Ćwiczenie 16.
Rozpoznaj zapach - N. daje każdemu dziecku do powąchania jakiś pachnący produkt, owoc, przedmiot. U. rozpoznaje co to jest?

Ćwiczenie 17.
Idź za zapachem - N. lub partner „prowadzi” U. jakimś zapachem (pachnącym produktem, owocem, przedmiotem). Dla utrudnienia można zbudować labirynt np. z krzeseł i prowadzić U. labiryntem.

Ćwiczenie 18.
Zamknij oczy, przypomnij sobie przyjemny (dowolny) zapach i historię z nim związaną.

Ćwiczenie 19.
Czujesz - i co widzisz? Czujesz dym i co widzisz?

Ćwiczenie 20.
Powąchaj. Zamknij oczy - podajemy coś pachnącego - co widzisz? Wymyśl historię.

WYOBRAŹNIA - FIZYCZNOŚĆ - EMOCJE

Ćwiczenie 21.
Stop - klatka. Wszyscy stoją w kręgu, wewnątrz N - na klaśnięcie odwracają się na zewnątrz koła - klaśnięcie N. podaje słowa (rzeczowniki) U. odwracają się do środka i pokazują ciałem i dźwiękiem np. babcia, wnuczek, uczeń, nauczyciel, czarownica, woźny, radość, smutek, żal, zniechęcenie rozpacz, kot, małpa, mysz, osa. Można podawać też słowa - nie słowa np. bambuła, otulanek, pipici.
Inny wariant - zabawa jw. ale omawiamy postać jaką przedstawiamy np. Czerwony Kapturek - co teraz robi? Dlaczego to robi? Po co? Skąd wie, że tak trzeba? Skąd wie, że babcia się ucieszy? Co jest dla niego najważniejsze? (Dobrze jest to robić przy analizie granych postaci)

Ćwiczenie 22.
Ciało w ruchu. U. siedzą na krzesłach, zamykają oczy, powoli stopniowo zaczynają ruszać poszczególnymi częściami ciała. N. - masz kciuk poruszaj nim, sprawdź, w którą stronę się zgina. Dalej to samo z palcami, dłońmi, łokciami, ramionami, głową - zrób miny,
dalej stopą, unieś nogę może się wydłuży. U. Poruszają się w ciszy. N. mówi - stop! U. zatrzymują się w danej pozie - otwórz oczy! Wymyśl imię dla tej postaci. Jak będzie się odzywać?

Ćwiczenie 23.
Chór krzykaczy i balet krzykaczy. U. na gest N. zaczynają wrzeszczeć i na gest cichną. Można przy tym wymachiwać rękami, nogami, tupać. Nikogo nie wolno dotknąć, ani niczego zniszczyć. (Na drzwiach klasy przed tym ćwiczeniem możemy wywiesić kartkę „Hałas kontrolowany”).

Ćwiczenie 24.
Ćwiczenia oddechowe. Stajemy luźno w rozkroku, wdychamy powietrze nosem, a wydychamy buzią (głośno).
- wdech i wydech krótkimi seriami - zdmuchujemy świeczkę.

Ćwiczenie 25.
Walka smoków. Dwa szeregi uczniów stoją naprzeciw siebie, w odległości 2-3 kroków - straszą się dźwiękami i gestami (bez dotykania i unoszenia rąk do góry).

Ćwiczenie 26.
Zabawa w zdziwienia. N. mówi: „wyobraź sobie, że nie jesteś z Ziemi” i wymienia jakąś rzecz związaną z naszą planetą np. trawa w lecie.(kran, ślimak, człowiek) U. mówią „dziwne” i zadają pytanie odnośnie tego, co mnie zdziwiło np. dlaczego jest zielona? dlaczego rośnie? dlaczego mnie skaleczyła?

Ćwiczenie 27.
Coś mnie zdziwiło. N. podaje dzieciom w worku jakiś przedmiot. Dzieci dotykają i określają co je zdziwiło(nie odgadują co to jest).

ĆWICZENIA ANGAŻUJĄCE CIAŁO, STABILIZUJĄCE

Ćwiczenie 28.
Wypełniamy luki (orientacja przestrzenna - integracja grupy, koncentracja na wspólnym działaniu). U. chodzą po określonej przestrzeni, starając się maksymalnie ją wypełnić, nie zostawiając „dziur”. Chodzenie od wolnego do szybkiego. Stop! Zatrzymajcie się i zobaczcie jak stoicie!
Inny wariant - chodzimy i boimy się siebie, jesteśmy duchami, dziwimy się na swój widok, szpiegujemy się, chodzimy po galerii i oglądamy obrazy, jesteśmy arystokracją, jesteśmy rozbawieni, brzydzimy się siebie, cieszymy się na swój widok itp.

Ćwiczenie 29.
Marsz fabularny - U. chodzą po sali i pokazują to co mówi N. - idziemy po gorącym piasku, po miękkiej trawie, skaczemy po kamieniach przez rzekę, uciekamy przed psem, łażą po nas mrówki itp.

Ćwiczenie 30.
Odczuwamy swoje ciało (relaksacja). N. mówi wolno i spokojnie, monotonnie - połóż się, zamknij oczy, napnij mięśnie całego ciała (zaciśnięte pięści, oczy, zęby) x 3
- napinamy mięśnie po kolei - noga prawa (palce, łydka, udo), lewa, pośladki - rozluźniamy (noga jest ciężka, bezwładna, jest nam przyjemnie, dobrze, czujemy ciepło). Dalej tak samo ręce, kręgosłup, barki, kark, twarz.
- odpoczywamy, oddech staje się płytki
- liczymy do dziesięciu

Wprowadzamy wizualizację
- leżysz na plaży, jest ci dobrze, czujesz ciepło, przyjemny powiew wiatru; łąkę, kolorowe motyle, tęczę
- oddychasz głębiej, pomału się budzisz
- przeciągasz się, ziewasz
- wraca nam energia

Ćwiczenie 31.
Szmaciane lale. Stajemy w rozkroku, mocno jak przyklejeni do podłoża - ciało jest bezwładne, luźne. N. sprawdza stan rozluźnienia.

Ćwiczenie 32.
Dosięgnij najdalej - w dowolnej pozycji sięganie jak najdalej ręką, nogą, głową.

Ćwiczenie 33.
Taboret - pośrodku sali stoi taboret, każdy U. musi zamknąć oczy i przebyć odległość do taboretu, okrążyć go z lewej strony i usiąść na nim.

Ćwiczenie 34.
Posłuszny balonik - U. gromadzą się w jednym końcu sali; są bardzo ściśnięci. N. wyznacza punkt, do którego muszą przejść - ani na chwilę nie zmieniając swego ściśnionego kształtu (jakby to był toczący się balonik).

WIZUALIZACJA

Ćwiczenie 35.
Wyobraźnia. Wyobraź sobie spadający liść. Z jakiego spadł drzewa, jakie miało gałęzie, jakie kolory, jak spadał, gdzie spadł.

Ćwiczenie 36.
Zamknij oczy - zobacz świeczkę
- usłysz głos mamy, śmiech koleżanki, płacz dziecka.
- zobacz kawałek nieba przez lunetę, znaczek przez mikroskop, coś przez dziurkę od klucza

ĆWICZENIE BEZWŁADNOŚCI

Ćwiczenie 37.
Zabawa w niedźwiedzia
- N. - wyobraźcie sobie, że jesteście drwalami, którzy w lesie ścinają drzewa - pytaniami pomaga U. „zbudować” sobie postać drwala (czy jest
stary, czy młody? Zmęczony , czy wypoczęty? Pracuje chętnie, czy jest leniwy? Czy jest zdrowy, czy chory? itp.). N. - wiemy już jakimi drwalami jesteśmy, bierzemy więc narzędzia i idziemy do lasu. Jesteśmy już w lesie i ścinamy drzewa (U. w wybrany przez siebie sposób ścinają drzewa). Musimy jednak uważać, bo w lesie mieszka niedźwiedź - ludojad! Na hasło „niedźwiedź” musimy paść na ziemię i udawać martwych. Niedźwiedź lubi tylko świeże mięsko, nie rusza padliny, musimy więc rozluźnić wszystkie mięśnie, bo niedźwiedź będzie nas dotykał i sprawdzał czy jesteśmy martwi. Tego, kto będzie miał spięte nierozluźnione mięśnie, albo tego, kto się odezwie lub roześmieje niedźwiedź natychmiast zabiera do lodówki (wypada z zabawy). Ten kto wytrzyma najdłużej wygrywa i zostaje niedźwiedziem.

- Inny wariant to
Orkiestra Drwali - zabawa przebiega jw. , różnica polega na tym, że pierwszy drwal wystukuje np. siekierą główny rytm, pozostali włączając się kolejno dopasowują się do niego.

Ćwiczenie 38.
Sprawdź do jakich okolic ciała dostaniesz pięścią, łokciem, palcami nóg, kolanem, głową

Ćwiczenie 39.
Powitania - łokieć wita się z piętą, czoło z kolanem, duży palec u nogi z czołem.

Ćwiczenie 40.
Tańczymy - przy muzyce tańczą same ręce, same nogi, tańczy głowa, całe ciało.

Ćwiczenie 41.
Odczuwamy swoje ciało: U. leżą swobodnie i na polecenie nauczyciela kolejno napinają i rozluźniają poszczególne partie mięśni - po tym N. wprowadza wizualizację „Wyobraź sobie, że leżysz na łące jest ciepło, wokół fruwają motyle, pachną kwiaty itd. Na koniec ćwiczenia: oddychasz głęboko, pomału się budzisz, przeciągasz się, ziewasz, wracasz do klasy.

ĆWICZENIE ROZLUŹNIAJĄCE

Ćwiczenie 42.
Bałwanki - U. uczą się kolejno rozluźniać poszczególne partie mięśni. Mogą :”topić” się od góry (głowa, szyja, ramiona, tułów itd.) lub od dołu.

Ćwiczenie 43.
Wielkolud - U. tak jak przy relaksacji 3x spinają i rozluźniają mięśnie. N. opowiada, że przychodzi do nas wielkolud zawiązuje nam nitkę na kciuku i podnosi nas do góry (U. starają się wstać tak, jakby byli ciągnięci za kciuk) i nagle nitka pęka (u. bezwładnie padają na podłogę).

Ćwiczenie 44.
Nasionko - N. mówi spokojnie monotonnie: klęknij, skul się jak możesz najbardziej, poczuj, że jesteś malutki, jesteś nasionkiem maciejki. Na dworze zrobiło się ciepło, pada ciepły deszczyk, nasionko pęcznieje, wypuszcza najpierw mały korzeń, potem łodyżkę. Łodyżka rośnie, uśmiecha się do słonka. Nadchodzi wieczór, rozchylają się kwiaty maciejki, roztaczają przepiękny zapach. Nagle pojawia się wietrzyk, najpierw leciutki potem coraz silniejszy deszcz i wiatr. Jest coraz zimniej, przychodzi jesień, roślinka kurczy się, zostaje po niej tylko nasionko. Innym razem N. może wybrać np. nasionko kłującego ostu, pokrzywy. Ptaka wykluwającego się z jajka, rodzący i rozprzestrzeniający się ogień, który wszystko pochłania.

Ćwiczenie 45.
Pretensje - dzieci siedzą na krzesłach w kręgu. Prowadzący wyznacza pierwszą osobę i wyjaśnia, że następna, która wejdzie do koła ma mieć do tej pierwszej pretensje o coś, co sobie wymyślił. Ta pierwsza osoba ma się tłumaczyć i wyjaśniać. W czasie gdy te dwie osoby rozmawiają prowadzący wyznacza następną, która wkracza, przerywa tamtym zwracając się do tej drugiej ze swoją wymyśloną pretensją. Osoba pierwsza siada na swoje miejsce, a druga gra teraz rolę tłumaczącego się. Na tej zasadzie prowadzący wprowadza do gry kolejno wszystkich uczniów.

ĆWICZENIA W PARACH

Ćwiczenie 46.
Zwierciadełka - Pierwszy U. pokazuje coś swoim ciałem (stara się to robić dość wolno, jak gdyby zapowiadając każdy swój ruch), drugi stara się go jak najwierniej naśladować. (U. ćwiczą w ciszy i skupieniu)
a. Inny wariant - zabawa jw. „odbicie - leniwe” U. stara się naśladować ruchy partnera z opóźnieniem
b. Inny wariant - U. jeden U. jest lustrem, kilkoro dzieci go naśladuje.
c. Inny wariant (w parach) - N. może zadać temat np. przygotowania do dyskoteki, poranna toaleta - przed lustrem.

Ćwiczenie 47.
Niewidomy - N. najpierw rozmawia z U. czy dobrze, czy źle być niewidomym. N - dobierzcie się w pary, jeden z was jest niewidomym drugi prowadzi go po klasie i pomaga mu poznawać dotykiem różne przedmioty, dba również o to, żeby mu się nic nie stało.
a. Inny wariant - prowadzenie niewidomego tylko głosem (idziemy przed „niewidomym" i wydajemy określone dźwięki).
b. Inny wariant - stajemy na końcach sali na sygnał odszukujemy się wzajemnie (rozpoznajemy się po umówionym wcześniej odgłosie).

Ćwiczenie 48.
Rzeźby - ćwiczenie w parach. Jedna osoba jest rzeźbiarzem, druga gliną, z której rzeźbiarz formuje posąg.
a. Inny wariant - rzeźbienie bez dotykania (tylko ruchem rąk formuje posąg)
b. Inny wariant - cała grupa tworzy jedną rzeźbę - pierwsza osoba zaczyna (wymyśla scenę, mówi co to ma być) ustawia się, inni próbują dopasować się do niej tworząc jedną scenę.
c. Inny wariant - jak w wariancie (b) - pierwsza osoba zaczyna (wymyśla scenę, ale nie zdradza co to ma być) ustawia się, inni próbują odgadnąć jej intencje i dopasowują się do niej tworząc jedną scenę.
d. Inny wariant - do wariantu (b lub c) można dołożyć głos i ruch.
e. Inny wariant - Zadaniem jest ustawienie jak gdyby fotografii do wybranego przez grupę tytułu - reszta grupy próbuje odgadnąć tytuł - później "ożywiamy” fotografię i dodajemy głos.
Ćwiczenie 49.
Marionetka (w parach) Jedna osoba jest marionetką, druga aktorem, który pociąga za sznurki, dzięki czemu marionetka się porusza.

Ćwiczenie 50.
Bitwa - jedna osoba udaje, że bije druga odbiera ciosy.

Ćwiczenie 51.
Podawanie emocji - jeden drugiemu przekazuje swoje emocje np. złość - gest + mina + głos.

Ćwiczenie 52.
Wspólne działanie - U. w parach pokazują, że np. grają w piłkę, przenoszą jakiś przedmiot

Ćwiczenie 53.
Gadu - gadu - Dwie osoby rozmawiają ze sobą, po kolei włączają się w rozmowę inne (zasada jest taka - można wejść komuś w słowo, ale po pierwszym wspólnie wypowiedzianym słowie osoba która mówiła pierwsza milknie itd.)
- Inny wariant - N. zadaje temat np. „konflikt interesów”. U. w parach próbują to pokazać
Ćwiczenie 54.
Przeciwieństwa - w parach U. próbują pokazać przeciwieństwa np. dobro - zło, uczuciowy - oschły, zimny - ciepły, tchórz - odważny, anioł - diabeł, wesołość - smutek. Najpierw pokazują jak gdyby fotografię, potem ruch i wreszcie głos (ale bez teksty, tylko dźwięki).


KONTEMPLACJA RUCHU

Ćwiczenie 55.
Podnieś przedmiot - w zabawie chodzi o jak najwolniejsze podniesienie wyobrażonego przedmiotu
- Inny wariant - w parach podawanie sobie wyobrażonego przedmiotu.

Ćwiczenie 56.
Sklep z zabawkami - N. wyznacza sprzedawcę i kupującego (pytaniami pomaga im określić, jakimi są ludźmi), pozostałe dzieci to zabawki w sklepie. Kupujący mówi, jaką zabawkę potrzebuje, wszyscy uczestnicy są taką zabawką. Sprzedający zachwala zabawki i „uruchamia” je kolejno klaśnięciem lub przez nakręcenie kluczyka (aż do momentu wybrania którejś przez klienta). Zabawki prezentują się jak najlepiej jak potrafią. Wybrana przez klienta zabawka staje się klientem, a klient sprzedawcą.

MASZYNY RYTMICZNE

Ćwiczenie 57.
Pociąg - Na sygnał dzieci robią pociąg - pierwsze gotowe dziecko staje się lokomotywą i nadaje rytm, następne przyłączają się do niego (dostosowując się do tego rytmu) jako wagoniki (każdy z innym wyrazistym ruchem). W rytmie wydają odgłosy i poruszają się. Pociąg jedzie coraz prędzej i wreszcie się wykoleja.

Ćwiczenie 58.
Dzwony - Każde dziecko wymyśla sobie, jakim będzie dzwonem, jak będzie się ruszać, jakie dźwięki będzie wydawać(jeden wybrany powtarzający się schemat ruchowy i dźwiękowy).. Pierwsze odważne nadaje rytm główny, do którego musi się dostosować reszta.

Ćwiczenie 59.
Fabryka samochodów - zasada jw. U. naśladują tu pracę maszyn i ludzi w fabryce wykonując jeden wybrany powtarzający się schemat ruchowy i dźwiękowy.

Ćwiczenie 60.
Licytacja - U. stoją w kręgu i na sygnał zaczynają licytować liczby od najmniejszej do największej. Jednak tak, aby zawsze podała liczba większa od ostatniej (umiejętność słuchania siebie nawzajem).

Ćwiczenie 61.
Słuchanie z elementem dźwiękowym - N. wyszukuje lub wymyśla tekst prozatorski, w którym jest mowa o dźwiękach w otoczeniu np. „O siódmej rano Krzyś usłyszał dzwonek budzika, ziewnął, przeciągnął się ...” U. wydają w czasie czytania tekstu wydają odpowiednie dźwięki.

Ćwiczenie 62.
Słowa wieloznaczne - N. - pokaż, co wyobrażasz sobie na dźwięk słowa „koło” (ratunkowe, rowerowe, różańcowe, samochodowe, zębate itp.), kula (armatnia, u nogi, w gardle, bilardowa), pole, zamek, tarcza (słoneczna, szkolna, zegarowa, obronna), wąż, oko (w rosole, cyklonu, w sieci, w rajstopach).

Ćwiczenie 63.
Coś co jest, ale tego nie widać - N. mówi słowo - hasło - U. wspólnie starają się to pokazać np. „niebo” - U. Pokazują planety, gwiazdy, anioły, samoloty itp. (jezioro, łąka, pole).

Ćwiczenie 64.
Trzy zaczarowane krzesła - I krzesło - śmiech, II krzesło - rozpacz, III krzesło - złość. Ćwiczenie polega na pokazaniu tych trzech emocji, przesiadając się z krzesła na krzesło. N. powinien najpierw omówić - po czym poznać, że ktoś jest zrozpaczony, smutny czy wesoły, co się w tym czasie z nim dzieje.

N. Co zrobiłbyś gdybyś był zły?
U. - zbiłbym, kopnąłbym, popchnąłbym.
N. na pewno otrzymałbyś karę, a więc nie warto by było - trzeba więc nad sobą panować, trzeba umieć się wyciszyć (kilka głębokich oddechów)

Ćwiczenie 65.
Sytuacja - N. - znajdźcie i przedstawcie sytuację, w której używa się tylko szeptu. Znajdźcie i przedstawcie sytuację, w której używa się tylko dźwięków nie będących słowami.

Ćwiczenie 66.
Walczące smoki - U. ustawieni w dwóch rzędach naprzeciw siebie, któryś z uczestników wymyśla sposób przepędzenia smoków z przeciwka. Wszystkie smoki z jego rzędu muszą go naśladować.

Ćwiczenie 67.
W grupach U. przygotowują scenkę opartą tylko na odgłosach np. karmienie małego dziecka, scena z jedzeniem w kinie, scena w restauracji

Ćwiczenie 68.
Znajdź inne przeznaczenie - U. siedzą w kręgu N. daje jakiś przedmiot U. znajdują funkcje, której ten przedmiot nie pełni np. skakanka - wąż, odkurzacz, szalik, mikrofon, sznur od bielizny. Inne przedmioty do wykorzystania : gazeta, chustka - czym jest jeśli nie jest gazetą, chustką? (najpierw, bez muzyki, potem np. w rytm bluesa).

Ćwiczenie 69.
Defilada dziwaków - U chodzą po sali na sygnał N. „zamieniają” się w postacie (naśladują je ruchem, gestem i głosem) np. staruszka, niedźwiedź, pisklę, silny wiatr, złodziej, kuternoga, księżniczka

Ćwiczenie 70.
Krzesło - po środku stoi krzesło - U. przy muzyce w rytmie, po kolei wykonują na nim różnorodne czynności (każdy coś innego) np. czyszczą, naprawiają, siadają i piłują paznokcie, opierają nogę żeby zawiązać but, wskakuje bo boi się myszy itp.

Ćwiczenie 71.
Własny język - U. tworzą własny język - mówią (bez użycia słów) tak jak ksiądz na ambonie, jak policjant, komentator sportowy, matka karcąca dziecko lub tłumacząca mu coś.

Ćwiczenie 72.
Pretensje - dzieci siedzą na krzesłach w kręgu. Prowadzący wyznacza pierwszą osobę i wyjaśnia, że następna, która wejdzie do koła ma mieć do tej pierwszej pretensje o coś, co sobie wymyślił. Ta pierwsza osoba ma się tłumaczyć i wyjaśniać. W czasie gdy te dwie osoby rozmawiają prowadzący wyznacza następną, która wkracza, przerywa tamtym zwracając się do tej drugiej ze swoją wymyśloną pretensją. Osoba pierwsza siada na swoje miejsce, a druga gra teraz rolę tłumaczącego się. Na tej zasadzie prowadzący wprowadza do gry kolejno wszystkich uczniów. Można wyznaczać wielokrotnie te same osoby. Osoby aktualnie grające nie zwracają uwagi na to co dzieje się na zewnątrz, ani osobę wychodzącą z gry. Sceny muszą występować po sobie płynnie ( nie musi być pretensja - prośba, tłumaczenie się, namawianie, upominanie, objaśnianie, opisywanie - nie tylko sceny z życia - krzesło ze stołem, mrówka z pszczołą, tlen z wodorem,, jąkanie się , śpiewanie, wreszcie przyjaźń, nienawiść, miłość

ĆWICZENIA GŁOSOWE

Ćwiczenie 73.
Zespół muzyczny - U. wymyślają kim są w zespole, na czym grają, naśladują muzyków gestem, ruchem, głosem.

Ćwiczenie 74.
Rozgrzewanie aparatu mowy - po każdym ćwiczeniu parskamy jak konie dla rozluźnienia mięśni.
- rozciąganie policzków
- kląskanie
- liczenie zębów językiem
- oblizywanie się
- język szeroki jak łopata (przy otwartych ustach
- język wąski (przy otwartych ustach)
- krążenie językiem przed zębami
- sięganie językiem do brody i nosa
-

Ćwiczenie 75.
Wymawianie samogłosek
y - niskie - wbijamy w podłogę
a - otwarte - odrzucamy od siebie, wbijamy w ścianę
i - wysokie - w górę na czaszkę

Ćwiczenie 76.
Modlitwa mnicha - modlimy się wymawiając tylko sylaby „mi”, „mo”

Ćwiczenie 77.
W kręgu - wszyscy wymawiają głoską np. „a” - jeden głośno - reszta dostosowuje się do niego wysokością i barwą dźwięku.

Ćwiczenie 78.
Dyrygent i chór - chór mówi jakiś wiersz np. „Siała baba mak” dostosowując się do dyrygenta - ręce na dole - cicho, u góry - głośno

Ćwiczenie 79.
Przetaczanie piłeczki - U. głosem „przetaczają piłeczkę” - od cicho do głośno na aaaa, eee, iii itp.

Ćwiczenie 80.
Śpiew - improwizacja - U. stoją w kręgu i „podają” sobie melodię (wymyśloną lub znaną)

Ćwiczenie 81.
Podawanie głosek - U. jak gdyby niesie jakąś samogłoskę na dłoni i podaje następnemy, ten zmienia samogłoskę i podaje innemu.

Ćwiczenie 82.
Śpiewanie piosenek z przeciąganiem samogłosek


Ćwiczenie 83.
Śpiewanie operowe różnych tekstów

Ćwiczenie 84.
Chór - śpiewają na „ho - ho”

Ćwiczenie 85.
Mówienie z korkiem w ustach (między zębami).

Ćwiczenie 86.
Mówienie wierszy z mocnym akcentowaniem początków lub końców wyrazów.

Ćwiczenie 87.
Mówienie szybkie i wolne, coraz głośniej, coraz ciszej

Ćwiczenie 88.
Mówienie szeptem i półgłosem

Ćwiczenie 89.
Mówienie - ta - dda (kilka razy, coraz szybciej) te - dde, to - ddo, ty - ddy, ti - ddi, tu - ddu. (to samo z ka - gga, pa - bba,)

Ćwiczenie 90.
Mówienie - grzdwa x 4, grzdwe x4, grzdwy, grzdwi, grzdwu, grzdwo
czrwa, czrwe, czrwo, czrwy, czrwi, czrwu, czrwo.

Ćwiczenie 91.
Przenoszenie dźwięku - chodzimy po sali i mówimy np. mo lub ma, me, mi, my na określonej wysokości (na przeponie), słuchamy innych dźwięków, ale podtrzymujemy swój.

Inny wariant - w kręgu, wyznaczona osoba podchodzi do innej (na swoim dźwięku), ta druga przejmuje dźwięk - musi być ten sam, na tej samej wysokości.

Inny wariant - w kręgu - z zamkniętymi oczami, wyznaczona osoba podaje swój dźwięk, po czym zostaje wyznaczona druga osoba, podająca swój dźwięk, pierwsza z zamkniętymi oczami szuka źródła dźwięku. Po odnalezieniu druga osoba przejmuje dźwięk i współbrzmi z nią. Po zgraniu osoba druga wraca do swojego dźwięku i szuka kolejnej wyznaczonej osoby.

Ćwiczenie 92.
Bezdźwięczne K ( na powiększenie krtani)- staramy się wymawiać bezdźwięczne K opuszczając jak najniżej język.

Ćwiczenie 93.
Modlitwa na leżąco - wyciągnięcie i naprężenie ciała jak najwyżej (stojąc) z rękoma w górze. Na klaśnięcie prowadzącego: rozluźnienie mięśni i kontrolowany upadek, całkowite rozluźnienie w wygodnej pozycji. Wymawianie sylab ma, me, mi, mo, mu na najodpowiedniejszej nam wysokości.

Ćwiczenie 94.
Najodpowiedniejszy dźwięk - w pozycji stojącej kręcimy głową wymawiając blram przez język. Po znalezieniu pozycji umożliwiającej nam najłatwiejsze wydobycie dźwięku, staramy się utrzymać ten dźwięk w normalnej pozycji stojącej
"

---