GRANICE NORMY I PATOLOGII SEKSUALNEJ

Kliniczne aspekty normy seksualnej, dynamika i względność normy seksualnej: czynniki osobowościowe, kontekst sytuacyjny, układ partnerski

Norma - konstrukt naukowy wyznaczający granice normalnych zachowań seksualnych.

Nie da się ich określić jednoznacznie, więc każdy przypadek analizuje się pod kątem szeregu wyznaczników:

Norma statystyczna - zachowania i praktyki seksualne najbardziej powszechne w danej populacji.

Norma optymalna - ogół zachowań i praktyk seksualnych najbardziej pożądanych i indywidualnie i społecznie.

Norma akceptowana - zachowania i praktyki seksualne nie są optymalne, ale nie utrudniają rozwoju osobowego i nawiązania głębokiej więzi międzyludzkiej.

Norma tolerowana - wszystkie zachowania i praktyki seksualne ograniczające nawiązanie głębokiej więzi międzyludzkiej, bądź stanowiące ograniczenie w zakresie ilości partnerów, ale rozpatrywane w kontekście sytuacji i układu partnerskiego, czyli normy indywidualnej i partnerskiej.

Norma indywidualna dotyczy:

- kręgu kulturowego,

- ogólnej wydolności jednostki (temperamentu),

- ilościowego i jakościowego odniesienia do całokształtu zachowań,

- odniesienia do innych aktywności,

- proporcji bądź dysproporcji seksualność - osobowość.

Norma partnerska wiąże się ze stopniem, w jakim dany związek zaspokaja potrzeby partnerów.

Norma a patologia - wyznaczniki:

- dojrzałość - niedojrzałość seksualna,

- akceptacja zachowań seksualnych - brak obustronnej akceptacji,

- dążenia do obustronnego zaspokojenia - brak dążenia do zaspokojenia partnera,

- bezpieczeństwo zdrowia partnerów - zagrożenie zdrowia,

- nienaruszanie norm społecznych - wykroczenie poza normy społeczne.

Zakres normy seksuologicznej - zachowania i praktyki seksualne, które:

- występują między osobami dojrzałymi,

- są przez nie akceptowane,

- zmierzają do uzyskania rozkoszy,

- nie szkodzą zdrowiu,

- nie naruszają norm współżycia społecznego.

Klasyfikacja zaburzeń seksualnych

Wyróżniamy:

1) Nerwicowe zaburzenia seksualne:

a) zaburzenia niezależne od współżycia seksualnego:

Mężczyzna - zmazy nocne, nasieniotok, priapizm,

Kobieta - upławy, ciągotka nerwicowa,

b) zaburzenia zależne od współżycia seksualnego:

Mężczyzna - zaburzenia wzwodu, wytrysku, orgazmu, libido,

Kobieta - zaburzenia utrudniające mechanikę stosunku, orgazmu, libido,

c) reakcje nerwicowe seksualne nawarstwione na zaburzenia organiczne;

2) nienerwicowe zaburzenia psychoseksualne,

- infantylizm seksualny,

- zaburzenia objawowe;

3) psychogenne zaburzenia płodności;

4) zboczenia płciowe.

Nowa klasyfikacja zaburzeń seksualnych:

I. Dysfunkcje seksualne:

1) Indywidualne

- zaburzenia przebiegu spółkowania,

- zaburzenia orgazmu,

- zaburzenia libido,

2) Interakcje

- dysharmonia seksualna,

- dyspareunia,

Klasyfikacja zaburzeń seksualnych:

1) Zaburzenia potrzeb seksualnych:

- zaburzenia libido - hypoli idemia i hyperlibidemia:

przeszkody w zrealizowaniu potrzeb seksualnych: kompleksy seksualne, partnerskie problemy seksualne (patologiczna zazdrość, zespół zdrady prowokowanej), seksualne stany lękowe (fobie seksualne, ostre seksualne stany lękowe), stany paniki seksualnej;

2) Zaburzenia w przebiegu współżycia seksualnego:

- zaburzenia erekcji (erekcja niepełna, brak erekcji lub erekcje zmienne),

- zaburzenia wytrysku nasienia (przedwczesny, opóźniony, brak, bolesny, anestetyczny, zwrotny, przerywany),

- zespół nieprzystosowania seksualnego,

- awersja seksualna,

- dyspareunia,

- anestezja seksualna;

3) Zaburzenia orgazmu:

- dysocjacja orgazmu,

- orgazm bez erekcji;

4) Nietypowe zachowania seksualne:

- autoerotyzm patologiczny anankastyczny, trwale zastępczy, zagrażający życiu,

- moralizm,

- analizm,

- kazirodztwo,

- prostytucja;

5) Zaburzenia identyfikacji płciowej:

- zespół niezróżnicowanego obiektu erotycznego,

- gynemimeza,

- transseksualizm,

- formy nietypowe - parafilie (dewiacje seksualne.

Dysfunkcje seksualne

Dysfunkcje seksualne - typ niesprawności seksualnej, polegający na nieprawidłowym przebiegu reakcji seksualnych (mogą występować u ludzi całkowicie normalnych).

Dotyczą trzech sfer funkcjonowania seksualnego: pożądania, pobudzenia i orgazmu. Mogą być obecne od początku życia seksualnego albo tylko w jakimś jego okresie.

Wyróżniamy:

1) dysfunkcje psychogenne

- nie spowodowane zaburzeniem organicznym ani chorobą somatyczną:

- brak lub utrata potrzeb seksualnych,

- awersja seksualna i brak przyjemności seksualnej,

- brak reakcji genitalnej,

- zaburzenia orgazmu,

- wytrysk przedwczesny,

- pochwica nieorganiczna,

- dyspareunia nieorganiczna,

- nadmierny popęd seksualny;

2) dysfunkcje organiczne

- związane ze zmianami chorobowymi,

- impotencja organiczna.

Do dysfunkcji seksualnych zalicza się:

1) zaburzenia pożądania seksualnego (libido) np.

- tzw. oziębłość seksualna

2) zaburzenia podniecenia seksualnego w tym

- zaburzenia erekcji,

- impotencja,

- awersja seksualna;

3) zaburzenia orgazmu (np. anorgazmia, wytrysk późny)

- anhedonia seksualna

4) zaburzenia seksualne związane z bólem (np. dyspareunia, pochwica)

5) inne.

Dewiacje seksualne, symptomatologia

Dewiacje seksualne - są to dysfunkcje seksualne, polegające na nieprawidłowym przebiegu reakcji seksualnych kobiety lub mężczyzny.

1) Zaburzenia preferencji seksualnych:

- fetyszyzm

- transwestytyzm fetyszystyczny

- ekshibicjonizm

- oglądactwo

- pedofilia

- sadomasochizm

2) Złożone zaburzenia preferencji seksualnej

3) Inne zaburzenia preferencji seksualnej, np.:

- prowadzenie obscenicznych rozmów telefonicznych

- kontakty seksualne ze zwierzętami

- ocieractwo

- nekrofilia

4) Zaburzenia preferencji seksualnych nieokreślone.

Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zachowania związane z rozwojem i orientacją seksualną:

- zaburzenia dojrzewania seksualnego

- orientacja seksualna niezgodna z ego

- zaburzenie związków seksualnych

- inne zaburzenia rozwoju psychoseksualnego.

Zaburzenia identyfikacji płciowej:

- transseksualizm,

- transwestytyzm o typie podwójnej roli,

- zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie,

- zaburzenia identyfikacji płciowej nieokreślone.

Etiopatogeneza dewiacji seksualnych

Przyczyny:

1) czynniki biologiczne:

- zaburzenia genetyczne,

- zaburzenia neurologiczne,

- zaburzenia hormonalne,

- uzależnienia;

2) czynniki psychiczne:

- uwarunkowania powstałe z fantazji erotycznych, pornografii „twardej”,

- urazy i szoki seksualne w wieku rozwojowym,

- zaburzenia identyfikacji płciowej,

- zaburzenia osobowości,

- uzależnienie od seksu;

3) czynniki kulturowe:

- wpływ subkultury,

- obyczajowość erotyczna.

DEFINICJE POSZCZEGÓLNYCH DYSFUNKCJI SEKSUALNYCH

Anhedonia - brak lub utrata zdolności odczuwania przyjemności, radości, zadowolenia, w sytuacjach które zwykle dostarczają takich przeżyć wraz z utrata zainteresowania tym, co stanowiło wcześniej pasję.

Anorgazmia - dysfunkcja seksualna definiowana jako zaburzenia w występowaniu orgazmu, którego w czasie stosunku nie udaje się osiągnąć w ogóle, bądź też występuje on ze znacznym opóźnieniem pomimo występowania typowych objawów podniecenia seksualnego.

Awersja seksualna i brak przyjemności seksualnej - forma dysfunkcji seksualnej, polega na unikaniu relacji seksualnych, związanych czasem z odczuciem wstrętu wobec wszelkich przejawów seksualności. Jest zazwyczaj konsekwencją silnego lęku przed kontaktem seksualnym.

Brak lub utrata potrzeb seksualnych - oziębłość seksualna - dysfunkcja seksualna objawiająca się poczuciem braku potrzeb seksualnych, które nie wyklucza pojawienia się pobudzenia i uzyskiwania satysfakcji ze stosunku płciowego.

Brak reakcji genitalnej - u mężczyzn nazywana impotencją, u kobiet polega na upośledzonym zwilżeniu pochwy, związanym z zakłóceniem pobudzenia seksualnego.

Dyspareunia nieorganiczna - dysfunkcja seksualna objawiająca się odczuwaniem bólu w czasie stosunku. Ból pojawia się bez przyczyny, zarówno u kobiet jak i u mężczyzn.

Impotencja - jest to dysfunkcja seksualna występująca u mężczyzn, objawiająca się brakiem erekcji lub ejakulacji mimo podniecenia satysfakcjonującej gry wstępnej.

Przyczyny:

1) podłoże psychiczne - psychogenna impotencja może wynikać z zahamowania reaktywności seksualnej spowodowanego zgeneralizowanym lękiem przed seksualnością, kompleksami, lękiem - np., przed zapłodnieniem partnerki;

2) podłoże fizyczne - impotencja somatogenna występuje, gdy chory w ogóle nie może osiągnąć erekcji z powodu wieku bądź choroby.

Libido - popęd seksualny (płciowy) - zachowanie mające na celu zaspokojenie potrzeby bliskości cielesnej, rozkoszy.

Nadmierny popęd seksualny - to ciągła, wyniszczająca i uporczywa potrzeba uprawiania stosunków płciowych, przesłaniająca inne potrzeby człowieka.

U kobiet - nimfomania, u mężczyzn - satyriasis.

Pochwica nieorganiczna - dysfunkcja seksualna polegająca na niezależnym od woli skurczu mięśni wokół wejścia do pochwy, co może powodować zamknięcie wejścia i niemożność odbycia stosunku płciowego, gdyż powoduje silny ból przy wprowadzaniu prącia do pochwy.

Wytrysk przedwczesny - dysfunkcja seksualna polegająca na niezdolności do kontrolowania wytrysku, uniemożliwiająca satysfakcję seksualna partnerce.

DEWIACJE SEKSUALNE - RODZAJE

Agorafilia - dewiacja seksualna, w której bodźcem erotycznym są miejsca publiczne.

Agreksofilia - dewiacja seksualna, w której bodźcem jest podsłuchiwanie przez inne osoby przebiegu kontaktu seksualnego.

Akromotofilia - forma fetyszyzmu, w której bodźcem wywołującym podniecenie seksualne jest odmienny kolor skóry partnera.

Akustykofilia - parafilia, w której bodźcem wywołującym podniecenie są odgłosy o charakterze seksualnym, np. dźwięki wydawane w trakcie współżycia, słyszane zza ściany.

Alghedonia - przeżywanie rozkoszy podczas doznawaniu bólu.

Algolagnia - osiąganie rozkoszy przez zadawanie bólu partnerowi lub sobie.

Wyróżnia się algolagnię czynną oraz bierną.

Algolagnia czynna (sadyzm) - to osiąganie satysfakcji seksualnej przez psychiczne i/lub fizyczne znęcanie się nad partnerem. Może być wyrazem agresji wobec przedstawicieli płci przeciwnej.

Algolagnia bierna (masochizm) - oznacza osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku cierpienia psychicznego i/lub fizycznego zadawanego przez partnera lub samemu sobie, zamiast/albo w trakcie stosunku płciowego.

Amaurofilia - parafilia, w której bodźcem wywołującym podniecenie seksualne są zapachy.

Anasteemafilia - dewiacja seksualna, w której bodźcem erotycznym jest partner niskiego wzrostu.

Andromimetofilia - dewiacja seksualna, w której bodźcem są kobiety udające mężczyzn.

Aulofobia - parafilia polegająca na obsesyjnym lęku przed instrumentami muzycznymi, które kojarzą się z członkiem.

Apotemnofilia - dewiacja seksualna, w której bodźcem seksualnym jest własne, okaleczone ciało.

Arachnefilia - parafilia, w której bodźcem wywołującym podniecenie są pająki.

Asfiksjofilia - rzadka dewiacja seksualna, w której bodźcem erotycznym jest potrzeba bycia duszonym lub duszenia się.

Autagonistofilia - rzadka dewiacja seksualna, w której bodźcem erotycznym jest sceniczność.

Autofetyszyzm - dewiacja seksualna o narcystycznym charakterze, w której bodziec stanowi własne ciało lub jego części.

Autofilia - zakochanie się w samym sobie. Forma fetyszyzmu, gdzie fetyszem jest własne ciało. Osiąganie satysfakcji seksualnej w wyniku samouwielbienia lub też podziwu okazywanego przez inną osobę

Automonoseksualizm - zaburzenie polegające na oglądaniu w lustrze własnego ciała przebranego w strój kobiecy. W czasie towarzyszących praktyk masturbacyjnych odbicie w lustrze traktowane jest jako partner odmiennej płci. Jest to specyficzna forma fetyszyzmu, ujawniająca skłonności narcystyczne i transwestytyczne.

Autopedofilia - rzadka dewiacja seksualna, w której bodźcem erotycznym jest potrzeba bycia traktowanym jako dziecko.

Autoskoptofilia - dewiacja seksualna, w której bodźcem erotycznym jest oglądanie własnych narządów płciowych i ciała.

Autossassinofilia - rzadka dewiacja seksualna, w której bodźcem erotycznym jest pozorowanie własnego zabójstwa.

Bestiofilia (sodomia, zoofilia) - jest rzadkim odchyleniem seksualnym, które polega na seksualnej skłonności do zwierząt.

Czyny lubieżne - pojęcie wieloznaczne, mające zdecydowanie pejoratywne znaczenie zarówno ze względu na objawy zewnętrzne, jak i motywy sprawcy. Może występować w wielu sytuacjach, np. w miejscu publicznym, z osobą niepełnoletnią lub dojrzałą, dotyczy bardzo różnorodnych zachowań seksualnych.

Dacryphilia - typ parafilii, w której źródłem podniecenia jest prowokowanie łez u partnera. Odmiana sadyzmu.

Dendrofilia - typ parafilii, w której obiektem seksualnym jest drzewo.

Deprawacja seksualna - zachowania seksualne niezgodne z przyjętymi i obowiązującymi normami, nie liczące się z uczuciami i opiniami innych ludzi. Mogą zmierzać do tego, żeby gorszyć i/lub demoralizować innych; mogą mieć także charakter prowokacji, co ma zwrócić uwagę na lub wyrazić bunt wobec norm społecznych (charakterystyczne dla osób w okresie dojrzewania).

Efebofilia - kontakty seksualne dojrzałych mężczyzn z młodzieńcami, szczególnie rozpowszechnione w starożytnej Grecji, współcześnie jedna z parafilii, która występuje u mężczyzn zorientowanych homoseksualnie.

Ekshibicjonizm - wystawiactwo lub obnażalstwo. Oznacza osiąganie satysfakcji płciowej poprzez publiczne, zaskakujące obnażanie własnych narządów płciowych wobec anonimowych osób przeciwnej płci. Najczęściej ekshibicjoniści są niegroźni, gdyż rzadko próbują stosować przemoc w celu odbycia stosunku, mimo, że podczas obnażania się mogą to proponować. Ekshibicjonizm należy do dość często występujących parafilii. Spotyka się go niemal wyłącznie u mężczyzn, głównie młodych. Najczęściej wynika z nieśmiałości, kompleksów i lęku wobec kobiet, rzadziej towarzyszy chorobom psychicznym.

Entomofilia - rzadko spotykana dewiacja seksualna. Bodźcem prowadzącym do osiągania satysfakcji seksualnej są wówczas insekty.

Fetyszyzm - osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez kontakt z przedmiotem (np. częścią garderoby), fragmentem ciała partnera (np. pośladkami, włosami) lub partnerem w połączeniu z przedmiotem. Należy do częściej spotykanych parafilii. Występuje zwykle u mężczyzn.

Flatufilia - rzadko spotykana dewiacja, w której bodźcem seksualnym są gazy jelitowe kierowane na twarz lub do ust partnera.

Fobofilia - rzadka parafilia, w której podniecenie seksualne jest wywoływane przez bodźce lękowe.

Gwałt - kontakt seksualny wymuszony przy użyciu siły. Najczęściej ofiarami są kobiety. Bywają gwałty homoseksualne, pedofilne, zbiorowe. Wyjątkowo dochodzi do gwałtu na mężczyźnie, dokonanego przez kobiety.

Hygrofilia - jest to typ parafilii, w której satysfakcję seksualną osiąga się poprzez podniecanie się różnymi wydzielinami ciała.

Kandaulezizm - patologiczna forma zachowań, która polega na podstawianiu własnej partnerki innym mężczyznom oraz uzyskiwaniu satysfakcji seksualnej przez obserwację reakcji podniecenia u tych mężczyzn.

Kazirodztwo - współżycie seksualne (zarówno stosunek seksualny, jak i inne zachowania seksualne, np. petting, pieszczoty oralno-genitalne) osób spokrewnionych.

Klaustrofilia - typ parafilii, w której satysfakcja seksualna jest osiągana dzięki współżyciu w małych, zamkniętych pomieszczeniach.

Kleptofilia - parafilia, w której satysfakcja seksualna jest osiągana w trakcie popełniania kradzieży.

Klismafilia - typ parafilii, w której satysfakcja seksualna jest osiągana poprzez wlewy doodbytnicze. Do wlewów używane są zioła, wyciąg z tabaki, alkohol, wino, kawa, woda oraz mocz.

Koprofagia - połykanie kału.

Koprofilia - odmiana fetyszyzmu zespolonego z masochizmem; bodźcem jest dotyk, wygląd lub zapach kału.

Koprolalia - mimowolne wypowiadanie słów obscenicznych o charakterze patologicznym; od wulgarności różni ją nasilenie i wyraźny automatyzm słowny.

Korofilia - kontakty seksualne dojrzałych kobiet z młodymi dziewczętami, szczególnie rozpowszechnione w antycznej Grecji. Współcześnie rzadko występująca parafilia kobiet o orientacji homoseksualnej.

Ksenofilia - rodzaj parafilii, w której satysfakcja jest osiągana dzięki współżyciu z obcą, nieznaną osobą.

Masochizm - nazwa ta oznacza osiąganie satysfakcji seksualnej w rezultacie cierpienia fizycznego lub psychicznego, jakie zadawane jest przez partnera lub samemu sobie, zamiast bądź też w trakcie stosunku płciowego. Jedna z najczęstszych parafilii.

Molestowanie seksualne - łagodniejsza forma przemocy seksualnej.

Mord seksualny - eretofonofilia - skrajna postać sadyzmu, w której wyzwolenie seksualnej reakcji następuje podczas mordowania ofiary.

Nekrofil - osoba, u której występuje zaburzenie psychoseksualne określane mianem nekrofilii.

Nekrofilia - określenie to oznacza osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez kontakt z osobami zmarłymi, umierającymi, nieprzytomnymi bądź śpiącymi. Rzadko spotykana parafilia.

Nekrosadyzm - rzadko występująca parafilia, która polega na osiąganiu satysfakcji seksualnej podczas bezczeszczenia zwłok.

Nimfofilia - połączenie pedofilii oraz fetyszyzmu, w którym obiektem seksualnym są dla mężczyzn dziewczynki przed okresem dojrzewania.

Orgia - spotkanie, podczas którego bodźce seksualne są potęgowane na skutek działania alkoholu i środków odurzających, zaś formy realizowania seksualności osób uczestniczących w niej naruszają normy oraz zasady etyczne, co jest powodem preferencji różnych, często nietypowych form aktywności w zakresie seksu, np. seksu grupowego, prostytucji, gwałtów itp.

Parafilia (zboczenie seksualne) - dominująca u danej osoby forma zaspokajania popędu płciowego w sposób nietypowy dla danej kultury pod względem przedmiotu popędu, formy jego realizowania bądź używanych środków, niezbędnych warunków dodatkowych.

Partenofilia - skłonność mężczyzn do dziewiczych partnerek. Jest formą pedofilii lub też oddzielną parafilią.

Pedofil - osoba cierpiąca na parafilię określaną jako pedofilia.

Pedofilia - skłonność seksualna do osób nieletnich. Wyraża się ona nadmierną chęcią pracy wśród dzieci i parafilią, w której formy kontaktów bywają bardzo zróżnicowane.

Pigmalionizm - piktofilia, wariant fetyszyzmu często połączonego z masturbacją, w którym rolę fetysza pełnią obrazy, rzeźby, wizerunki.

Piromania seksualna - jest to odmiana sadyzmu, w której niszczenie cudzego dobytku wywołuje u podpalacza poczucie górowania nad otoczeniem oraz powoduje reakcję seksualną.

Przebieractwo - odmiana transwestytyzmu, polegająca na ubieraniu się w odzież właściwą dla własnej płci, ale typową dla innego wieku lub innej grupy społecznej, np. uniformy, ubrania dziecięce.

Przemoc seksualna - obejmuje ona wszystkie zachowania, w których dochodzi do wymuszania (psychicznie lub fizycznie) różnych zachowań o charakterze seksualnym.

Raptofilia - odmiana sadyzmu, która polega na osiąganiu rozkoszy w trakcie gwałcenia ofiary.

Sadomasochizm - łączne występowanie sadyzmu oraz masochizmu. W łagodnej postaci, jako tendencja mieści się w granicach prawidłowości i nierzadko bywa jednym z przejawów normalnych zachowań seksualnych, skrajny sadomasochizm uznaje się za parafilię.

Sadysta - osoba, która cierpi na zaburzenie określane mianem sadyzmu.

Saliromania - skojarzenie sadyzmu z fetyszyzmem, polegające na celowym brudzeniu (np. wydzielinami ciała, sadzą, atramentem) innej osoby w celu wyzwolenia reakcji seksualnej.

Seks satanistów - często przybiera charakter patologiczny, wynikający z ideologii, obrzędów i rytuałów.

Skoptofilia - przynoszące rozkosz oglądanie narządów płciowych lub obserwowanie stosunków seksualnych innych osób.

Somnofilia - parafilia występująca najczęściej u kobiet, polegająca na przeżywaniu satysfakcjonujących je stosunków seksualnych jedynie podczas snu pozorowanego.

Stygmatofilia - szczególny pociąg do nakłuwania i/lub tatuowania siebie bądź partnera seksualnego, co warunkuje wyzwolenie reakcji seksualnej; parafilia będąca odmianą saliromanii.

Symforofilia - przeżywanie w wyobraźni klęsk oraz katastrof życiowych lub innych wydarzeń, podczas których cierpią i giną ludzie, co wywołuje satysfakcję seksualną; parafilia ta jest częstsza u kobiet.

Tanatofilia - osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez marzenia o własnej śmierci oraz przebiegu uroczystości żałobnych. Jest to odmiana masochizmu.

Transseksualizm - jest to zaburzenie identyfikacji płciowej, postać zespołu dezaprobaty płci, polegająca na odczuwaniu rozbieżności między płcią fizyczną a mentalną.

Transwestyta - osoba, która cierpi na zaburzenie zwane transwestytyzmem.

Transwestytyzm - eoizm - osiąganie satysfakcji seksualnej poprzez przebieranie się w odzież lub charakterystyczne elementy odzieży płci przeciwnej. Może również przejawiać się zmianą intonacji głosu, manier, zainteresowań itp. Wyróżnia się kilka odmian transwestytyzmu: heteroseksualny (forma ta jest najczęściej spotykana, osoby takie mają zachowaną zdolność do utrzymywania stosunków płciowych z osobnikami płci przeciwnej), homoseksualny, biseksualny, aseksualny (występujący u osób, dla których przebieranie się w odzież płci przeciwnej zastępuje jakiekolwiek inne pragnienia seksualne). Inne odmiany eoizmu - narcystyczny lub fetyszystyczny.

Urofilia - przeżywanie rozkoszy poprzez wąchanie moczu lub oblewanie nim partnera. Jest to odmiana fetyszyzmu, związana z masochizmem.

Urolalia - obsceniczne słownictwo związane z moczem i używane w obecności partnera bądź, co się zdarza częściej, wymuszanie na nim tego typu wypowiedzi. Parafilia ta ma cechy fetyszyzmu.

Wampiryzm seksualny - skrajna postać fetyszyzmu, gdzie rolę fetysza pełni krew partnera. Satysfakcja seksualna osiągana jest najczęściej w wyniku nieszkodliwego ugryzienia lub zadrapania.

Zabójstwa seksualne - zabójstwa z lubieżności, eretofonofilia - jest to krajna postać sadyzmu, w której do wyzwolenia reakcji seksualnych dochodzi podczas mordowania ofiary.

Zespół niezróżnicowanego obiektu seksualnego - zaspokajanie popędu płciowego przez kontakt z różnorodnymi, dostępnymi w danej chwili obiektami, bez preferowania któregokolwiek; współistnienie kilku parafilii.

Zoofetyszyzm - zaburzenia seksualne, polegające na osiąganiu satysfakcji seksualnej pod wpływem widoku partnerki seksualnej, ubranej w skórę lub futro zwierzęcia.

6

---