Notatki zostały sporządzone z przeznaczeniem na kolokwium 3 grupy. Nie przyjmuję zażaleń związanych ze zbyt dużą ilością materiału. Wybierzcie sami czego chcecie się uczyć !!!
Z wyrazami szacunku $ Joanna Zalewska $
Hałas
Hałasem przyjęto określać wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uciążliwe lub szkodliwe dźwięki oddziałujące na narząd słuchu i inne zmysły oraz części organizmu człowieka.
Z fizycznego punktu widzenia, dźwięki są to drgania mechaniczne ośrodka sprężystego (gazu, cieczy lub ośrodka stałego). Drgania te mogą być rozpatrywane jako oscylacyjny ruch cząstek ośrodka względem położenia równowagi, wywołujący zmianę ciśnienia ośrodka w stosunku do wartości ciśnienia statycznego (atmosferycznego).
metody i środki ochrony przed hałasem
unikanie procesów lub metod pracy powodujących narażenie na hałas i zastępowanie ich innymi, stwarzającymi mniejsze narażenie
dobieranie środków pracy o możliwie najmniejszym poziomie emisji hałasu
ograniczanie narażenia na hałas takimi środkami technicznymi, jak: obudowy dźwiękoizolacyjne maszyn, kabiny dźwiękoszczelne dla personelu, tłumiki, ekrany i materiały dźwiękochłonne
projektowanie miejsc pracy i rozmieszczanie stanowisk pracy w sposób umożliwiający izolację od źródeł hałasu oraz ograniczających jednoczesne oddziaływanie wielu źródeł na pracownika
ograniczanie czasu i poziomu narażenia oraz liczby osób narażonych na hałas przez właściwą organizację pracy, w szczególności stosowanie skróconego czasu pracy lub przerw w pracy i rotacji na stanowiskach pracy.
Techniczne środki ograniczania hałasu
Zmiana hałaśliwego procesu technologicznego na mniej hałaśliwy
Mechanizacja i automatyzacja procesów technologicznych
Konstruowanie i stosowanie cichobieżnych maszyn, urządzeń i narzędzi
Wyciszenie źródeł hałasu w maszynie (ograniczenie emisji dźwięku), można osiągnąć przez: np. przez dokładne wyrównoważenie elementów maszyn , zmianę sztywności i struktury układu, zmianę oporów tarcia. przez zmianę geometrii wlotu i wylotu mediów energetycznych i zmianę prędkości ich przepływu)zmianę wymiarów elementów promieniujących energię wibroakustyczną, zmianę materiałów, odizolowanie płyt w układzie).
Poprawne pod względem akustycznym rozplanowanie zakładu i zagospodarowanie pomieszczeń
Przy projektowaniu budynków zakładów produkcyjnych należy kierować się następującymi zasadami: budynki i pomieszczenia, w których jest wymagana cisza (np. laboratoria, biura konstrukcyjne, pomieszczenia pracy koncepcyjnej) powinny być oddzielone od budynków i pomieszczeń, w których odbywają się hałaśliwe procesy produkcyjne
maszyny i urządzenia powinny być grupowane, o ile to jest możliwe w oddzielnych pomieszczeniach według stopnia ich hałaśliwości.Hałas w danym pomieszczeniu może być potęgowany przez niewłaściwe zagospodarowanie pomieszczeń, w tym zbyt gęste rozmieszczenie maszyn. Najmniejsza zalecana odległość między maszynami powinna wynosić 2 ÷ 3 m.
Tłumiki akustyczne
Obudowy dźwiękochłonno-izolacyjne
Ekrany dźwiękochłonno-izoloacyjne
Materiały i ustroje dźwiękochłonne
Ochronniki słuchu
Aktywne metody ograniczania hałasu
Skutki hałasu
Społeczne i zdrowotne skutki oddziaływania hałasu i wibracji wyrażają się :
a) szkodliwym działaniem tych zanieczyszczeń na zdrowie ludności;
b) obniżeniem sprawności i chęci działania oraz wydajności pracy;
c) negatywnym wpływem na możliwość komunikowania się;
d) utrudnianiem odbioru sygnałów optycznych;
e) obniżeniem sprawności nauczania;
f) powodowaniem lokalnych napięć i kłótni między ludźmi;
g) zwiększeniem negatywnych uwarunkowań w pracy i komunikacji, powodujących wypadki;
h) rosnącymi liczbami zachorowań na głuchotę zawodową i chorobę wibracyjną.
Hałas i wibracje powodują pogorszenie jakości środowiska przyrodniczego, a w konsekwencji :
a) utratę przez środowisko naturalne istotnej wartości, jaką jest cisza;
b) zmniejszenie (lub utratę) wartości terenów rekreacyjnych lub leczniczych;
d) zmianę zachowań ptaków i innych zwierząt (stany lękowe, zmiana siedlisk, zmniejszenie liczby składanych jaj, spadek mleczności zwierząt i inne).
Hałas i wibracje powodują ujemne skutki gospodarcze, takie jak :
a) szybsze zużywanie się środków produkcji i transportu;
b) pogorszenie jakości i przydatności terenów zagrożonych nadmiernym hałasem oraz zmniejszenie przydatności obiektów położonych na tych terenach;
c) absencję chorobową spowodowaną hałasem i wibracjami, z czym są związane koszty leczenia, przechodzenia na renty inwalidzkie, utrata pracowników;
d) pogorszenie jakości wyrobów (niezawodności, trwałości);
e) utrudnienia w eksporcie wyrobów nie spełniających światowych wymagań ochrony przed hałasem i wibracjami.
Źródła hałasu:
Środki komunikacji i transport
samoloty (odrzutowe, turbośmigłowe, śmigłowe, helikoptery)
pojazdy drogowe (samochody ciężarowe, osobowe, autobusy, motocykle)
samochody specjalne (pożarnicze, wojskowe, dźwigi samochodowe, cysterny, komunalne)
pojazdy szynowe (koleje, tramwaje, metro)
wodne (okręty morskie, statki śródlądowe, holowniki, motorówki)
rolnicze (ciągniki, kombajny, pojazdy konne)
trolejbusy
pojazdy rekreacyjne (drogowe, śmigłowe, rajdowe, wyciągi narciarskie, koleje liniowe)
Źródła przemysłowe
źródła zewnętrzne (hale fabryczne, chłodnie, piece, transformatory, kominy, hamowanie silników)
źródła wewnętrzne
elektryczne źródła mocy (silniki, generatory, zasilacze)
nieelektryczne źródła mocy (silniki spalinowe, parowe, wodne, turbiny)
maszyny i urządzenia (wentylatory, sprężarki, pompy, prasy, piły, obrabiarki)
elementy instalacji przemysłowych i urządzeń (rurociągi, zawory, dmuchawy)
urządzenia elektryczne (przełączniki, rezystory, kondensatory)
urządzenia mechaniczne lub ich elementy (łożyska, koła zębate, elementy toczne)
urządzenia sygnalizacyjne (syreny, dzwony, klaksony)
narzędzia ręczne (piły taśmowe i łańcuchowe, wiertarki ręczne, młotki)
Maszyny budowlane, drogowe, komunalne, rolnicze (dźwigi, buldożery, koparki, walce, betoniarki, młoty i kafary, maszyny rolnicze i ogrodnicze, narzędzia pneumatyczne i hydrauliczne, maszyny drzewne i leśne)
Maszyny, urządzenia i instalacje w budynkach
transformatory
dźwigi
zsypy śmieci
sprzęt domowy i urządzeń komunalnych (radia, telewizory, młynki, miksery, lodówki, zamrażarki, pralki)
sprzęt biurowy i handlowy
sprzęt komputerowy
sprzęt medyczny
urządzenia sygnalizacyjne
Obiekty komunalne, środowiskowe, wojskowe
obiekty komunalne (tereny targowe, zajezdnie tramwajowe i autobusowe, lotniska cywilne, parkingi, dworce, obiekty rozrywkowe)
obiekty wojskowe (lotniska, poligony, strzelnice)
obiekty środowiskowe (stadiony, boiska, korty tenisowe)
Naturalne źródła hałasu
sztormy i burze
wodospady i jazy
wiatr
fale morskie
trzęsienia ziemi
Bibliografia:
Czesław Puzyna „Ochrona Środowiska pracy przed hałasem” wyd. Naukowo- Techniczne, Warszawa 1981