Wykład 14

ANOREKSJA

ROZPOWSZECHNIENIE

Rozpoznanie	AN	BN
Płeć	90% kobiety	Większość kobiety (odsetek?)
Wiek	Głównie adolescenci (rzadziej dorośli)	Głównie dorośli (rzadziej adolescenci)
Status s-e	Wyższy	Rozkład równomierny
Częstość	1% dziewcząt	2% kobiety 16-35 lat
Zachorowalność na 100 000/rok	19 u kobiet 2 u mężczyzn	21 u kobiet 2 u mężczyzn

POŚREDNIA KONTROLA ODŻYWIANIA:

1. METABOLICZNA- zmiany określonych substratów i masy tłuszczowej

2. CYKLICZNA- rytmy dobowe i owulacyjne

3. IMMUNOLOGICZNA- infekcje, nowotwory

4. ZALEŻNA- wyuczone preferencje, skojarzenia awersyjne, uczucie sytości

DIAGNOSTYCZNE KRYTERIA DSM IV JADŁOWSTRETU PSYCHICZNEGO:

1. Odmowa utrzymania wagi ciała na poziomie minimum normy wagi ciała odpowiedniej dla wieku i wzrostu (utrata wagi ciała do mniej niż 85% wagi pożądanej lub niemożność przyrostu wagi w okresie wzrostu, powyżej 85% wagi)

2. Stały, intensywny lęk przed wzrostem wagi ciała lub otyłością, nawet w przypadku niedowagi.

3. Zaburzenia w samoocenie dotyczące wagi ciała i wglądu. Przesadny, nadmierny wpływ wagi i wyglądu na samoocenę. Zaprzeczanie powagi istnienia aktualnej niskiej wagi ciała.

4. U kobiet po pierwszej miesiączce brak menstruacji przez 3 kolejne cykle.

WYRÓZNIA SIĘ DWA TYPY:

1.Restrykcyjny

2.Bulimiczny

CECHY OSOBOWOŚCI PRZEDCHOROBOWEJ:

• cechy osobowości obsesyjno-kompulsywne-perfekcjonizm

• cechy histrioniczne

• cechy schizotypowe

CZYNNIKI KULTUROWE:

1.Opinia środowiska

2.Stereotyp urody

3.Zmieniająca się rola kobiety

4.Presja osiągnięcia sukcesu

CZYNNIKI PSYCHOLOGICZNE:

1.Komflikt rodzice - dziecko

2.Nieprawidłowości w systemie rodzinnym(relacje matka-córka, rola ojca)

3.Obawa przed dojrzewaniem seksualnym

CZYNNIKI BIOLOGICZNE:

1.Zaburzenia regulacji serotoninergicznej i noradrenergicznej w OUN

2.Czynniki genetyczne:

-zaburzenia afektywne i zaburzenia jedzenia u krewnych I stopnia

-wysoka zgodność bliźniąt (72%)

-częste współistnienie zaburzeń jedzenia, zaburzeń afektywnych(depresji), OSD, ZZA

MECHANIZMY BIOLOGICZNE:

• Obniżony poziom serotoniny

• Zaburzenia osi hormonalnych: PTG, PPT, PPN

• Zmniejszony metabolizm kortyzolu, zwiększony poziom CRH

• Zwiększona aktywność endogennych receptorów opiatowych

• Obniżony poziom MHPG

• Zmiany peptydu Y

PATOMECHANIZM JADŁOWSTRETU PSYCHICZNEGO:

URAZ CZYNNIKI SOCJOKULTUROWE

INDYWIDUALNE UWARUNKOWANIE

PSYCHOLOGICZNO-OSOBOWOŚCIOWE

ZMIANA ZACHOWŃ ZWIĄZANYCH Z JEDZENIEM

(głodzenie się, wymioty, środki przeczyszczające, napadowe objadanie się)

ZMIANY BIOLOGICZNE -efekty hormonalne i metaboliczne zmniejszonego odżywiania -zaburzenia neurotransmisji -zaburzenia przewodu pokarmowego -zmiany zanikowe tkanek

ZMIANY PSYCHOPATOLPGICZNE -zaburzenia afektu -zaburzenia poznawcze(uwagi) -utrudnienie oceny poczucia głodu i sytości -zmiana oceny obrazu własnego ciała -wycofywania z kontaktów społecznych

OBRAZ ZMIAN ZACHOWANIA:

• nadmierna aktywność

• obsesja i rytuały związane z jedzeniem

• zachowanie zmierzające do usunięcia skutków jedzenia

• zamknięcie się w sobie

• zachowania mają charakter krańcowo sztywny i nie poddający się modulacji

• zakłócenie czynności poznawczych, polegające na nadmiernym skupianiu się i nieprawidłowej ocenie obrazu własnego ciała

DIAGNOZA RÓŻNICOWA:

• zespół Addisona

• niedoczynność tarczycy

• nadczynność tarczycy

• choroby przewlekłe (zespół Crohna, Colitis Ulcerosa,Tbe)

• nowotwór(OUN)

• zespół tętnicy krezkowej górnej

• schizofrenia

• choroba afektywna

PROCES LECZENIA JADŁOWSTRĘTU WG APA 2000

1.Przyrost wagi

2. Leczenie komplikacji somatycznych

3. Motywacja do leczenia i przyjmowania posiłków

4.Edukacja w zakresie odżywiania

5. Korekta zachowań związanych z jedzeniem

6. Korekta zaburzeń psychicznych(nastroju, samooceny, zachowania)

7. Wsparcie lub terapia rodzinna

8. Zapobieganie nawrotom

FORMY POMOCY

• Poziom 1 - leczenie ambulatoryjne

• Poziom 2 - intensywne leczenie ambulatoryjne

• Poziom 3 - częściowa hospitalizacja (oddział dzienny)

• Poziom 4 - leczenie rezydencjonalne

• Poziom 5 - hospitalizacja

PROGRAM ODŻYWIANIA:

1 - 1,5 kg/tydz. - dla pacjentek hospitalizowanych

0,5 - 1,0 kg/ tydz. - dla pacjentek ambulatoryjnych

dieta:

30 - 40 kcal/kg wagi przez 1 tydzień, potem wzrost

do 40 -60 i 70 - 100 kcal/kg wagi

ODDZIAŁYWANIE PSYCHOSOŁECZNE W JADŁOWSTRĘCIE:

# Terapia poznawczo - analityczna

# Terapia psychodynamiczna (Treasure, Todd, 1995)

# Terapia poznawczo - behawioralna (Wolf, Serpell)

# Powyższe metody istotnie skuteczniejsze od psychoterapii wspierającej

# Leczenie psychoterapeutyczne powinno być stale monitorowane medycznie

FARMAKOTERAPIA

• leki p - depresyjne (mianseryna, mirtazapina, klomipramina, doksepina)

• redukcja objawów obsesyjno - kompulsywnych (lęk przed przytyciem w remisji - fluoksetyna)

• redukcja nadaktywności (olanzapina)

• poprawa łaknienia (cyproheptadyna)

• stymulacja osi PPG

WSKAZANIA DO KRÓTKIEJ HOSPITALIZACJI OSÓB Z AN

• osoby chorujące na AN od mniej niż 6 miesięcy

• spadek wagi sięgający 10 - 15% prawidłowej masy ciała przy nawrocie choroby lub 16- 20% przy pierwszym epizodzie

• zasadowica hypokalemiczna K < 2.5 mEq/ L

• arytmia serca

1

---