co to jest gospodarka?
Działalność człowieka zmierzająca do zaspokojenia potrzeb ludzkich.
co to jest gospodarka komunalna?
Wszelka działalność samorządu terytorialnego zmierzająca do zaspokajania potrzeb wspólnoty terytorialnej oraz organizowanie zaspokajania tych potrzeb.
co to jest ekonomia?
Nauka analizująca i opisująca wykorzystanie zasobów przez jednostkę i społeczeństwo.
kto jest podmiotem samorządu terytorialnego?
Podmiotem samorządu terytorialnego jest zamieszkująca określony obszar społeczność lokalna lub regionalna, zorganizowana w terytorialny związek samorządowy.
co jest przedmiotem samorz teryt?
Przedmiotem samorz teryt jest administracja publ wykonywana na określonym obszarze i w prawem określonym zakresie.
co to jest sam teryt? (EKST)
Sam teryt to prawo i zdolność społeczności lokalnych (i regionalnych) do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych w interesie swoich mieszkańców i na własną odpowiedzialność. Granice tego kierowania i zarządzania określają odpowiednie przepisy prawa.
zasady funkcjonowania samorz teryt:
zasada subsydiarności (pomocniczości) - polega na tym, że większa, silniejsza struktura ma działać w stosunku do mniejszej na zasadzie pomocniczości
zasada decentralizacji władzy publicznej - każda z gmin, każdy z powiatów, województw jest odrębną jednostką, mają określone kompetencje środki i zadania i nikt nie ma prawa w to wnikać
zasada samodzielności
zasada demokracji przedstawicielskiej
zasada wolności zrzeszania - jst mogą się zrzeszać w różne związki i stowarzyszenia; mogą zawierać porozumienia z innymi jednostkami bliźniaczymi sąsiednich krajów
jakie są przejawy względnej samodzielności samorz teryt:
osobowość prawna
samodzielność administracyjna (zadania i kompetencje)
(11) samodzielność ekonomiczno - finansowa - każda jednostka ma swoje określone prawem dochody, zapisane w budżecie
(12) samodzielność organizacyjno- personalna - nikt nie może narzucić gminom lub innym jednostkom podziału organizacyjnego
odrębność polityczna
na czym polega osobowość prawna jst ?
Może być ona podmiotem praw i obowiązków w zakresie prawa cywilnego. Jednostki samorządu terytorialnego mogą więc nabywać prawa i zaciągać zobowiązania we własnym imieniu i na własny rachunek. Odpowiadają one za własne działania swoim majątkiem.
na czym polega wzgledna samodzielność administracyjna jst ?
Względna samodzielność - wykonywanie zadań na własną odpowiedzialność bez skrępowania poleceniami indywidualnymi, które pochodziłyby od innych władz publicznych, a nadzór administracji rządowej co do zasady ograniczony jest do kryterium legalności z wykluczeniem celowości.
13. na czym polega względna odrębność jst?
14. co to jest decentralizacja adm publ?
Decentralizacja, decentralizacja władzy publicznej - przeniesienie części uprawnień i odpowiedzialności władzy publicznej z organów władzy państwowej na organy władzy samorządowej możliwie najniższego szczebla.
15. jakie są organy nadzoru państwa nad sam teryt?
- Prezes RM
- Wojewodowie
- Regionalne Izby Obrachunkowe
16. jakie są szczeble sam teryt w Polsce?
- województwo
- powiat
- gmina
17. jakie sa organy gminy?
a) referendum gminne
b) rada gminy - organ stanowiący i kontrolny
c) zarząd gminy - jednoosobowy organ wykonawczy gminy
18. jakie są organy powiatu?
a) referendum powiatowe
b) rada powiatu
c) zarząd powiatu
19. jakie są organy województwa?
a) referendum wojewodzkie
b) sejmik
c) zarząd województwa
20. co to jest SKO?
SKO to organ wyższego stopnia, który rozpatruje: odwołania od decyzji adm, zażalenia na postępowanie adm, żądania wznowienia postępowania adm, żądania stwierdzenia nieważności decyzji adm.
Władze:
Zgromadzenie Ogólne SKO (prezes, wiceprezes i członkowie- z konkursu)
Prezes (powoływany przez premiera na wniosek ZO SKO spośród 2 kandydatów)
3- osobowe składy orzekające
21. co to decentralizacja finansów publ?
Decentralizacja polega na samoograniczeniu się władz centralnych na rzecz innych podmiotów w zakresie:
1. wykonywania zadań
2. dysponowania majątkiem
3. gospodarowania środkami publicznymi
Możemy zatem stwierdzić, że decentralizacja finansowa dokonuje się w 3 aspektach:
1. przekazywaniu zadań publicznych do realizacji na szczeblu samorządowym
2. korzystaniu przez organy lokalne z majątku oraz uprawnień gwarantujących im samodzielność i możliwość decydowania w sprawach publicznych
3. wyraża się w posiadaniu odpowiednich środków finansowych do realizacji własnej polityki przez jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.)
22. co to gospodarka budżetowa?
Gospodarka budżetowa w szerokim znaczeniu tego słowa jest to działalność państwa (lub gminy) jako podmiotu władzy, polegająca na gromadzeniu dochodów i dokonywaniu wydatków.
23. co samodzielność finansowa jst?
To swoboda wydatkowania środków, którymi się dysponuje. Także jeżeli pochodzą jako dotacje z budżetu zewnętrznego; wydatkowanie środków własnych.
24. co to samofinansowanie?
Prowadzenie własnej gospodarki finansowej, opartej na dochodach własnych, w różny sposób tworzonej (udział w podatkach państwowych, spadki, darowizny, itp.)
25. co to budżet?
* plan finansowy z naciskiem na wydatki
* decyzja polityczna
* jest narzędziem zarządzania budżetowego
* roczny plan dochodów i wydatków
26. jakie są zasady budżetowe?
a) (27) zas równowagi budżetowej - postulat zachowania odpowiednich relacji pomiędzy ogólną kwotą dochodów i wydatków budżetowych. Równowaga budżetowa oznacza pełne pokrycie wydatków budżetowych dochodami budżetowymi a także nadwyżką dochodów nad wydatkami.
b) (28) zas zupełności budżetu - postulat aby budżet obejmował wszystkie dochody i wydatki państwa
c) (29) zas jedności budżetu - postulat ujęcia całości dochodów i wydatków
d) (30) zas szczegółowości budżetu - postulat aby budżet uchwalony był nie tylko w globalnych kwotach dochodów i wydatków ale aby dochody te wydatki ukazane były w układzie analitycznym pozwalającym na ustalenie przewidywanej wydajności poszczególnych źródeł dochodów oraz kierunków i proporcji wydatków budżetowych.
e) (31) zas jawności budżetu - w otwartości obrad parlamentu nad projektem budżetu, publikowanie ustawy budżetowej, popularyzowanie jej treści w środkach masowego przekazu.
f) (32) zas przejrzystości budżetu - wyraża się w potrzebie takiego klasyfikowania i grupowania dochodów i wydatków aby dawał obraz podstawowych kierunków gospodarki finansowej państwa
33. co to procedura budżetowa? - proces prawnie określonych zasad postępowania z budżetem. Etapy: 1. przygotowanie/planowanie; 2. uchwalanie; 3. wykonanie; 4. kontrola budżetu.
34. co to planowanie budżetu? - sporządzanie projektu budżetu
35. co to uchwalanie budżetu?
36. co to wykonywanie budżetu?
37. co to kontrolowanie budżetu?
38. co to są dochody jst? - Nazywamy środki publiczne przekazywane bezpowrotnie przez jednostki samorządu terytorialnego od podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, jak również środki otrzymywane z budżetu państwa- subwencje i dotacje na realizację określonych celów związanych z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb mieszkańców.
39. jak się dzielą dochody jst? -możemy podzielić na własne, przyznawane ustawowo na czas nieokreślony i obce które nie mają stałego charakteru i nie pochodzą z własnej działalności jednostki.
40. co to sa dochody wlasne? - wszelkie dochody samorządów inne niż subwencje i dotacje składają się na dochody wlasne. Dochody własne mają formę podatku przekazywanego ustawowo do dyspozycji samorządu (np. podatek od nieruchomości, rolny, leśny, od spadków i darowizn). Dochodami własnymi są także udziały w podatkach CIT, PIT, opłaty, dochody majątkowe.
41. jakie są podatki samorządowe w Polsce? - podatek od nieruchomości, rolny, leśny, podatek od środków transportowych, podatek (opłata) od psów.
42. kto pobiera, a kto otrzymuje podatki samorządowe? -
43. co to jest podatek od nieruchomosci? - podatek lokalny pobierany przez samorząd gminny, w którym przedmiotem opodatkowania jest posiadanie nieruchomości. Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane: grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zwolnienia: budowle służące kulturze, oświacie, ochronie przyrody, obsłudze gospodarstw rolnych.
Podatnikami podatku od nieruchomości są: osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej.
44. co to podatek rolny? - Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, które są: właścicielami gruntów; posiadaczami samoistnymi gruntów; użytkownikami wieczystymi gruntów; posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Z podatku rolnego zwolnione są gminy i Skarb Państwa.
45. co to podatek lesny? - Podatnikami tego podatku są: osoby fizyczne; osoby prawne; jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:
właścicielami lasów
samoistnymi posiadaczami lasów
użytkownikami wieczystymi lasów
posiadaczami lasów stanowiących własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego.
Przedmiotem opodatkowania podatkiem leśnym są lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna. Obecnie z podatku leśnego zwolnione są: lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat, lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, użytki ekologiczne, szkoły (w tym wyższe), placówki naukowe, jednostki badawczo-rozwojowe oraz zakłady pracy chronionej lub aktywności zawodowej. W podatku leśnym brak jest jakichkolwiek ulg podatkowych. Skala w podatku leśnym ma charakter proporcjonalny. Stawka jest kwotowa i uzależniona od rodzaju lasu. Podstawowa stawka podatku wynosi równowartość pieniężną 0,220 m3 drewna z 1 hektara rzeczywistego za rok podatkowy.
46. co to podatek od srodkow transportowych? - podatek od środków transportowych, których dopuszczalna masa całkowita (DMC) wynosi powyżej 3,5 t. Podatek płacą zarówno osoby fizyczne jak i prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany.
47. co to był podatek od posiadania psow? - Był to podatek bezpośredni i kwotowy. Jego wysokość ustalana była przez gminy, jednak ograniczona przez rozporządzenie ministerialne. W 2007 r. wynosił przeważnie 40 złotych. Całość podatku wpływała do budżetu gmin. Poza celem fiskalnym, podatek miał również na celu ograniczanie ilości zwierząt. Z podatku wyłączone były psy gospodarskie, jednak najwyżej dwa na jednej posesji.
48. co to podatek formie karty podatkowej? - uproszczona metoda wymiaru i poboru należności podatkowych bez ustalania konkretnej podstawy wymiaru podatku (zwłaszcza wielkości dochodu), uwzględniająca jednak rodzaj wykonywanej działalności zarobkowej i ewentualnie określone kryteria (na przykład liczbę mieszkańców miejscowości, w której jest prowadzona, czy liczbę zatrudnionych osób). Opodatkowanie w tej formie wybrać mogą osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz spółki cywilne osób fizycznych, których działalność polega w szczególności na świadczeniu usług dla ludności, przy niewielkiej liczbie pracowników i zleceniobiorców. Podstawą płatności podatku jest indywidualna decyzja urzędu skarbowego, wydana na wniosek podatnika.
49. co to podatek od spadkow i darowizn? - Podatek od spadków i darowizn jest podatkiem bezpośrednim, od przyrostu masy majątku, osobistym i samorządowym (gminnym). Opodatkowane jest nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: spadku, darowizny, zasiedzenia, nieodpłatnego zniesienia współwłasności, zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w postaci powołania do spadku albo w postaci zapisu, nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek jego śmierci, nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci, nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podatnikami podatku od spadków i darowizn są osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy i prawa majątkowe w sposób wyżej wskazany.
50. co to podatek od czynności cywilnoprawnych? - Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki, umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, umowy dożywocia, umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat, ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, umowy depozytu nieprawidłowego, umowy spółki (akty założycielskie);
51. jakie są opłaty pobierane przez jst? - opłata skarbowa, opłata targowa, płata miejscowa, opłata klimatyczna, opłata administracyjna, opłata eksploatacyjna, „korkowe”
52. co to jest opłata od posiadania psow? - Od 1 stycznia 2008 r. rada gminy może wprowadzić na terenie gminy opłatę od posiadania psów. Opłatę tę pobiera się od osób fizycznych posiadających psy.
53. co to opłata skarbowa? - stanowi formę ekwiwalentu za czynności organów administracji publicznej, podejmowane w indywidualnych sprawach. Czynności te obejmują dokonanie czynności urzędowych, wydanie zaświadczeń, zezwoleń oraz niektórych dokumentów.
54. co to opłata targowa? - opłata, szczególna forma daniny publicznej, pobierana od takich samych podmiotów jak podatek, dokonujących sprzedaży na targowiskach lub innych wydzielonych miejscach.
55. co to opłata miejscowa? - pot. opłata klimatyczna) - opłata lokalna pobierana na podstawie przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych od osób fizycznych[1] przebywających czasowo w celach wypoczynkowych, turystycznych lub szkoleniowych w miejscowościach, które w oparciu o ww. kryteria na wniosek właściwej miejscowo rady gminy w uzgodnieniu z ministrem ochrony środowiska zaliczył właściwy wojewoda.
56. co to opłata uzdrowiskowa? - jest pobierana od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status uzdrowiska na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach.
57. co to opłata administracyjna? - Opłatę administracyjną pobiera się za określone czynności urzędowe. Ustalanie jej wysokości oraz zasady pobierania regulują przepisy art. 18 i 19 u.p.o.l. oraz art. 40 u.s.gm. Rada gminy może wprowadzić opłatę administracyjną. za czynności urzędowe wykonywane przez podległe jej organy, jeżeli czynności te nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej. Uchwała wprowadzająca opłatę administracyjną musi określić konkretne czynności urzędowe i wysokość opłaty pobieranej od każdej z nich.
58. co to opłata eksploatacyjna? - Obowiązek uiszczenia opłaty eksploatacyjnej spoczywa na podmiocie wydobywającym kopalinę lub prowadzącym inną działalność regulowaną ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze. Opłata eksploatacyjna stanowi dochód własny gminy na terenie, której prowadzona jest działalność objęta koncesjonowaniem.
59. co to „korkowe”? -
60. co to są dochody z majątku jst? - najem, dzierżawa, użytkowanie wieczyste, sprzedaż, transfery.
61. co to jest subwencja? - nieodpłatna i bezzwrotna pomoc finansowa udzielana najczęściej przez państwo określonym podmiotom (np. jednostkom samorządu terytorialnego, prywatnym przedsiębiorstwom, organizacjom społecznym i osobom fizycznym) dla poparcia ich działalności. Subwencja różni się od dotacji tym, że ma charakter roszczenia prawnego. Jeśli została zapisana w budżecie z przeznaczeniem dla określonej jednostki, musi zostać przekazana. Decyzję co do jej rozdysponowania, podejmuje organ, który ja otrzymał.
62. co to jest dotacja? - nieodpłatna i bezzwrotna pomoc finansowa udzielana najczęściej przez państwo podmiotom dla poparcia ich działalności. Ma ona charakter uznaniowy. Jednostka ubiegająca się o nią, musi spełnić warunki wstępne, określone przez podmiot dysponujący środkami finansowymi. Decyzję o sposobie wykorzystania dotacji podejmuje organ, który ją przyznał.
63. jak dzielą się wydatki jst? - wydatki: bieżące (65 - na funkcjonowanie bieżące instytucji) i majątkowe (66 - na inwestycje i nabywanie środków trwałych)
64. jaka jest klasyfikacja rodzajowa wydatków jst? - wydatki na: rolnictwo, leśnictwo i łowiectwo, przetwórstwo przemysłowe, wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę, handel, transport i łączność, turystykę, gospodarkę mieszkaniową, działalność usługową, informatykę i naukę, administrację publiczną, bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową, dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej, wydatki związane z ich poborem, obsługa długu publicznego, różne rozliczenia, oświata i wychowanie, ochrona zdrowia, pomoc społeczna, pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej, edukacyjna opieka wychowawcza, gospodarka komunalna i ochrona środowiska, kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty przyrody chronionej, kultura fizyczna i sport.
67. co to jest deficyt? - występuje, gdy wydatki w budżecie danej instytucji (zazwyczaj państwa) są wyższe niż jej dochody. Przeciwieństwem deficytu jest nadwyżka budżetowa.
68. co to jest gospodarka budzetowa brutto? - wszystko rozliczane jest w ramach rachunku jst
69. co to jest gospodarka budżetowa netto? - jednostki organizacyjne maja własny rachunek
70. co to jednostka budżetowa? - forma gospodarki budżetowej brutto; poprzez nią realizowana jest gospodarka budżetowa brutto. 1. nie ma prawa dysponowania gromadzonymi przez siebie środkami, 2. nie ma odrębnej osobowości prawnej, 3. nie odpowiada za swoje zobowiązania, 4. może zarządzać nieruchomościami, ale nie może zbywać, 5. działa tylko w ramach przyznanego jej limitu środków
71. co to jest zakład budżetowy? - ta jednostka organizacyjna sektora finansów publ, która odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania oraz pokrywa koszty z własnych przychodów; 1. prowadzą działalność zbliżoną do działalności gospodarczej, 2. nie posiadają osobowośc prawnej, 3. kierownik działa w ramach upoważnień uzyskanych od jst, 4. jest tworzony, przekształcany, likwidowany przez jst, 5. posiada wyodrębniony rachunek bankowy, 6. działa na podstawie rocznego planu finansowego, 7. działalność zakładu budżetowego nadzoruje jst
72. co to gospodarstwo pomocnicze? - jest wyodrębnioną organizacyjnie częścią jednostki budżetowej finansującą wydatki z własnych przychodów
73. co to partnerstwo publiczno-prywatne? - to przedsięwzięcie o charakterze użyteczności publicznej prowadzone przez współpracujące podmioty prywatne i publiczne, przy wzajemnym zaangażowaniu instytucjonalnym i kapitałowym oraz solidarnym podziale korzyści i ryzyka z niego wynikającego.