PLAN - KONSPEKT

TEMAT: Kontrola i obsługa ogumienia pojazdu: zakres i częstotliwość czynności sprawdzających, zalecane postępowanie: sposób wymiany koła w samochodzie.

CELE:

a) poznawczy - Zapoznanie się jak przeprowadzać kontrolę i obsługę ogumienia pojazdu, i jak wymienić koło w pojeździe.

b) kształcący - Kształcenie pamięci poprzez zrozumienie zakres czynności sprawdzających oraz roli ogumienia pojazdu.

c) wychowawczy - Zwrócenie uwagi na niebezpieczeństwa związane z stosowania zużytego, wadliwego lub uszkodzonego ogumienia.

ZASADY: Poglądowości oraz świadomego udziału w lekcji.

METODY: Wykład, wyjaśnienie, pokaz na planszach poglądowych

FORMY: Lekcja

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Tablica, flamastry(kreda), plansze pokazowe, komputer rzutnik multimedialny.

MIEJSCE: Sala wykładowa

CZAS: 45 min

ZAGADNIENIA:

a) Przeznaczenie ogumienia w pojazdach.

b) Oznakowanie opon i wybór odpowiednich dla pojazdu.

c) Czynności sprawdzające i zalecane postępowanie.

d) Sposób wymiany koła w samochodzie.

e) Niebezpieczeństwa związane z stosowania zużytego lub uszkodzonego ogumienia.

STRUKTURA LEKCJI

- Przywitanie

- sprawdzenie obecności

- Przypomnienie tematu i sprawdzenie wiadomości z ostatnich lekcji

- Podanie tematu i zapisanie go na tablicy: Kontrola i obsługa ogumienia Pojazdu: zakres i częstotliwość czynności sprawdzających, zalecane postępowanie: sposób wymiany koła w samochodzie

Opony są jedynym elementem pojazdu, który ma styczność z nawierzchnią, są łącznikiem między pojazdem a podłożem. Opony odpowiadają za przyczepność pojazdu względem nawierzchni drogi, tłumią wstrząsy spowodowane nierównością nawierzchni, odpowiadają za wielkość oporów toczenia i komfort jazdy.

Opony są także jednym z ważniejszych czynników bezpieczeństwa.

Opony mają swoje oznaczenia dotyczące:

- szerokości, wysokości, średnicy osadzenia, indeksu nośności, indeksu prędkości, rodzaj opony (radialna, diagonalna, rodzaj (letnia , zimowa) data produkcji ( tydzień i rok )

Wedle zaleceń producenta pojazdu, posługując się oznaczeniami na oponach dobieramy je do pojazdu. Dobranie innych opon może nieść za sobą skutki od lekkich do bardzo niebezpiecznych:

szersze opony - zwiększone spalanie

wyższe opony - możliwość ocierania o błotniki

za niska nośność lub szybkość - możliwość rozerwania opony

Dlatego tak ważne przy doborze opon jest stosowanie się do zaleceń producenta pojazdu.

Na jednej osi pojazdu nie mogą się znajdować opony innej konstrukcji i o innym bieżniku, a także opony, w których wskaźniki pokazują graniczne zużycie bieżnika, a w odniesieniu do opon nie zaopatrzonych w takie wskaźniki - o głębokości rzeźby bieżnika mniejszej niż 1,6 mm

Głębokość rzeźby bieżnika opony nie powinna nigdy być mniejsza od 1,6 mm. Granica ta została ustalona przez Kodeks Drogowy.

Przekroczenie tej dopuszczalnej przez prawo granicy oznacza utratę skuteczności opony, gorsze trzymanie się drogi, wydłużenie drogi hamowania, wzrost ryzyka poślizgu na mokrej nawierzchni . W takiej sytuacji nie ma żadnej gwarancji bezpieczeństwa jazdy. Kodeks nam mówi 1,6 mm, nic nie mówiąc o rodzaju opony, ale w stosunku do opon zimowych specjaliści twierdzą że opona taka spełnia swoje zadanie jeśli bieżnik jej jest co najmniej 4 mm.

Do codziennych czynności kontrolnych należy wizualne sprawdzenie ogólnego stanu ogumienia polegającym na :

- sprawdzeniu ciśnienia w oponach które musi być zgodne z zaleceniami producenta opony i ciężaru pojazdu.

- oględzinach ogumienia czy nie ma śladów żadnych pęknięć, wybrzuszeń, odkształceń, powbijanych przedmiotów.

- stanu bieżnika

Ciśnienie w oponach które musi być zgodne z zaleceniami producenta opony i pojazdu. Niewłaściwe ciśnienie powoduje niewłaściwe zużywanie się opony, wpływa na zużycie paliwa, na kierowalność i przyczepność co wpływa na bezpieczeństwo jazdy.

Przy okazji sprawdzania ciśnienia w oponach sprawdźmy także stan zaworu (kominka) zawór w trakcie eksploatacji starzeje się oraz a w skutek działającej na niego siły odśrodkowej zużywa się.

Jeśli zauważymy jakieś ślady uszkodzenia, wybrzuszenia, pęknięcia itp. Udajmy się do najbliższego zakładu wulkanizacyjnego i tam doświadczony pracownik powie nam czy opona nadaje się do naprawy czy trzeba wymienić na nową.

Głębokość rzeźby bieżnika opony nie powinna nigdy być mniejsza od 1,6 mm. Granica ta została ustalona przez Kodeks Drogowy.

Przekroczenie tej dopuszczalnej przez prawo granicy oznacza utratę skuteczności opony, gorsze trzymanie się drogi, wydłużenie drogi hamowania, wzrost ryzyka poślizgu na mokrej nawierzchni . W takiej sytuacji nie ma żadnej gwarancji bezpieczeństwa jazdy.

Przynajmniej co 10.000 km i po wszelkich naprawach opon należy je wyważyć, niewyważone koło drga ( niewyważenie statyczne) lub ma tendencje do zataczania ( niewyważenie dynamiczne ) powoduje trzepotanie kierownicy , złe właściwości jezdne na wprost i zakrętach oraz pogarsza przyczepność kół.

Wyważenia takiego dokonujemy w punkcie wulkanizacji opon.

Systematyczna kontrola ogumienia pozwala nam stwierdzić o złej regulacji zbieżności kół, jeśli opony są nierównomiernie zużyte od wewnątrz lub zewnątrz.

Zła geometria układów jezdnych powoduje nadmierne zużycie ogumienia, zmienia się zachowanie pojazdu na drodze i bezpieczeństwo jazdy, nawet jeżeli prowadząc pojazd nie zauważyliśmy tej usterki.

Jeśli zauważyliśmy takie zużywanie się opon to zajedzmy do stacji kontroli pojazdów lub serwisu i dajmy sprawdzić geometrie oraz jeśli to konieczne to ustawić zbieżność kół.

Sposób wymiany koła w samochodzie.

Pierwsza rzecz, od której należy zacząć to przede wszystkim zablokowanie samochodu, tak żeby podczas wymiany nam nie odjechał. W tym celu w pojeździe włączamy niski bieg lub ustawić automatyczną skrzynię biegów w pozycji 'P' dodatkowo włączając hamulec awaryjny , pod koła możemy użyć specjalnych blokad a jeżeli takowych nie posiadamy to kamień, cegła ,pustak, lub cokolwiek innego, co znajdziemy pod ręką.

Po wyciągnięciu wszystkich niezbędnych elementów do wymiany koła (koło, klucz do kół, lewarek, rękawiczki), można przystąpić do dalszych czynności.

Przed podniesieniem samochodu za pomocą lewarka należy poluzować śruby, którymi zamocowane jest koło.

Mocujemy lewarek w nadwoziu pojazdu, najczęściej punkty montowania zaznaczone są za pomocą specjalnych przetłoczeń, bądź też przyspawane pod podwozie belki z otworami do mocowania.

Pojazd podnosimy na taką wysokość aby umożliwiała nam bezproblemowe zdjęcie koła.

Teraz dopiero odkręcamy śruby.

Delikatnie zdejmujemy uszkodzone koło i w jego miejsce zakładamy wcześniej przygotowane koło zapasowe.

Wkręcamy powrotem śruby, pamiętać należy, że następna powinna być przeciwległa. ( na krzyż )

Po opuszczeniu pojazdu z lewarka śruby ponownie dokręcamy do oporu.

Po wykonaniu całej czynności wymiany koła, a następnie po zakończeniu podróży należy udać się do zakładu wulkanizacyjnego, gdzie uszkodzone ogumienie zostanie naprawione i wyważone.

---