Piotr Tomaszewski

IV MDE

Sprawozdanie z laboratorium nr 7

Elektrotechnika i elektronika samochodowa

Temat: Badanie elementów wyposażenia dodatkowego pojazdów.

Wyposażenie samochodu w dodatkowe elektryczne urządzenia pomocnicze zależy od klasy pojazdu i może być bardzo rozbudowane. Oprócz wyposażenia
w niezbędne do eksploatacji pojazdu urządzenia, takie jak wycieraczki szyb, sygnał dźwiękowy, kierunkowskazy z układem generującym, ogrzewanie wnętrza nadwozia, zapalniczka, samochody wyższej klasy są wyposażone m.in. w serwomechanizmy podnoszenia dachu, szyb, siedzeń oraz pełną klimatyzację wnętrza z wykorzystaniem do tego celu energii elektrycznej.

Wycieraczka zewnętrznych szyb samochodu składa się z takich podzespołów jak silnik elektryczny, układ sterowania silnikiem, przekładnia układu dźwigni i jeden lub dwa wycieraki gumowe. Częstotliwość wahadłowych ruchów wycieraczki w ciągu jednej minuty zawiera się w granicach 50 - 70 wahnięć, co jest wystarczające
do oczyszczenia szyby, nawet podczas obfitego opadu deszczu lub śniegu. W czasie drobnych i zmiennych opadów deszczu lub śniegu niewygodna jest dla prowadzącego pojazd ciągła praca wycieraczek, ponieważ po dwóch, trzech cyklach szyba jest sucha i wycieraczki trzeba wyłączyć na pewien okres. Sprawa ta została rozwiązana na drodze elektrycznej przez zastosowanie układów sterujących cykliczną pracą wycieraczek, przy czym częstotliwość wahnięć wybiera prowadzący pojazd w zależności
od warunków atmosferycznych. Istotnym elementem wycieraczki jest jej silnik elektryczny. Moc silnika jest dobierana w zależności od docisku pióra do szyby, wielkości powierzchni wycierania, prędkości wycierania, liczby piór oraz sprawności mechanizmów przenoszenia napędu. Silnik wycieraczki znajduje się przeważnie we wspólnej obudowie z reduktorem, którego zadaniem jest zmniejszenie prędkości obrotowej
do wymaganej przez ruch wahadłowy wycieraków. Do napędu wycieraczek są stosowane silniki prądu stałego o wzbudzeniu bocznikowym lub szeregowo-bocznikowym. Ostatnio zamiast wzbudzenia są stosowane ferrytowe magnesy trwałe, charakteryzujące się dużym natężeniem pola magnetycznego i odpornością na rozmagnesowanie
w warunkach pracy na pojeździe.

Wymagania dotyczące urządzeń do oczyszczania szyby przedniej są następujące:

• częstotliwość wahnięć wycieraczki powinna zawierać się w następujących zakresach: dla urządzeń jednobiegowych 0,67 - 1,17 Hz (40 - 70 pełnych wahnięć na minutę), dla urządzeń dwubiegowych najmniej 0,75Hz (45wahnięć na minutę) na biegu wyższym, 0,17 - 0,92Hz (10-55 wahnięć na minutę) na biegu najwyższym, przy czym różnica powinna wynosić co najmniej 0,25Hz (15 wahnięć na minutę),

• urządzenia napędowe wycieraczek powinny zapewnić samoczynny dobieg wycieraczki do położenia krańcowego,

• wycieraczka powinna być odporna na zablokowanie wycieraków w ciągu 15s przy włączonym napędzie na wyższym biegu,

• wycieraczka powinna być zdolna do pracy na szybie suchej przez co najmniej
  2 min. w temp. otoczenia -18+3^oC

• urządzenie do spryskiwania szyby przedniej powinno zapewnić natrysk płynu na szybę, dostateczny do oczyszczenia 60 % pola szyby, które wycieraczka musi wycierać w 98 % przy najwyżej 10 pełnych wahnięciach wycieraka działającego
  z częstotliwością co najmniej 0,75 Hz (45 pełnych wahnięć na minutę),

• urządzenie spryskujące powinno być odporne na przeciążenia wywołane niedrożnością jednej lub wszystkich dysz,

• urządzenie napełnione płynem i zamrożone w temp. -18^oC powinno być zdolne do skutecznej pracy po odmrożeniu.

Niektóre wymagania dotyczące elektronicznych przerywaczy świateł kierunku jazdy
i świateł awaryjnych:

• częstotliwość połączeń przerywacza powinna wynosić 90±30 cykli na minutę
  w zakresie napięć zasilania 10 - 16V dla przerywacza 12V i 20 - 32V dla przerywacza 24V,

• współczynnik wypełnienia (stosunek czasu występowania pełnego napięcia zasilania do czasu trwania cyklu przerywacza) powinien wynosić 0,5±0,1 przy napięciu jak wyżej i temp. - 30 do +70^oC dla przerywaczy zabudowanych w komorze silnikowej,

• wskaźniki kontrolne działania świateł kierunku jazdy przy sprawnych wszystkich żarówkach głównych powinny działać z tą samą częstotliwością co żarówki główne, zarówno w fazie, jak i w odwrotności fazy. Przy przepalonej żarówce głównej wskaźniki kontrolne świateł kierunku jazdy powinny wskazywać uszkodzenie przez ciągłe wygaszenie, ciągłe świecenie lub zmianę częstotliwości zapalania się. W tym przypadku powinna ona wynosić co najmniej 180 cykli na minutę lub mniej niż 30 cykli na minutę. Pozostałe sprawne żarówki powinny nadal błyskać,

• przerywacz nie powinien ulec uszkodzeniu przy prądzie obciążenia 25A w ciągu 10s,

• przerywacz nie powinien ulec uszkodzeniu w ciągu 60s przy odwrotnej biegunowości napięcia zasilania.

Wnioski:

Podczas zakupu nowego pojazdu samochodowego w celu przyciągnięcia klienta dealer oferuje w cenie wersji podstawowej pojazd z dość bogatym wyposażeniem dodatkowym (ABS, EPS, pirotechniczne pasy bezpieczeństwa, centralny zamek, poduszki powietrzne, elektryczne sterowanie szyb, wspomaganie układu kierowniczego, klimatyzacja, sterowanie radioodbiornikiem przez joystic). Wpływa to na zwiększenie bezpieczeństwa czynnego.

---