SCENARIUSZ AKADEMII
Z OKAZJI
DNIA PAMIĘCI NARODOWEJ
POŚWIĘCONY
„ROCZNICY ZBRODNI KATYŃSKIEJ”
mgr Marek Biesiada
TEMAT: Katyń - Golgota Wschodu.
PRZEBIEG AKADEMII
NARRATOR Manuela Garczyńska
KLASA II A - CZYTANIE 1
Wiosną 1940 roku funkcjonariusze sowieckiej NKWD zamordowali 21.857 polskich jeńców wojennych, głównie oficerów. Stało się to w kilku miejscowościach na terenie dzisiejszej Rosji i Ukrainy: w Katyniu, w Miednoje, Charkowie i innych, nie ujawnionych jeszcze, miejscach kaźni.
Możemy wybaczyć winowajcom, lecz nie wolno nam zapomnieć i udawać, że zbrodni nie było.
Muzyka
Polskie Drogi - do końca
NARRATOR Adrian Orziński KLASA III D - CZYTANIE 2
23 sierpnia 1939 roku w Moskwie Związek Sowiecki i III Rzesza podpisały układ o nieagresji, który przeszedł do historii pod nazwą pakt Ribbentrop-Mołotow. Do układu załączono tajną klauzulę, w której obydwa państwa uzgodniły podział terytorium państwa polskiego.
Był to czwarty rozbiór Polski.
1 września 1939 roku niemiecki Wehrmacht dokonał agresji na Polskę. Zmasowane niemieckie siły lądowe, a równocześnie lotnictwo wroga, przystąpiło do gwałtownych bombardowań polskich miast, węzłów kolejowych, obiektów wojskowych i ośrodków koncentracji wojska.
NARRATOR Manuela Garczyńska KLASA II A - CZYTANIE 3
Miażdżąca przewaga niemiecka na lądzie i w powietrzu doprowadziła do rychłego rozstrzygnięcia bitwy granicznej, padł Kraków, Łódź, Górny Śląsk, Bydgoszcz. Wojska niemieckie, atakując z zachodu, północy i południa, parły w kierunku Warszawy. 7 września padło Westerplatte, mała, licząca 182 żołnierzy placówka wojskowa.
Dnia 9 września niemiecki zagon pancerny dotarł na przedpola Warszawy, usiłując z marszu zdobyć stolicę. Bohaterska obrona żołnierzy i ludności cywilnej uniemożliwiła hitlerowcom zdobycie miasta.
I PARA
Wiersz znaleziony w Katyniu w 1943 r. - autor nieznany
Uczniowie z I pary recytują wiersz z podkładem muzycznym
- Grieg E., Pieśń Salvejgi.
UCZEŃ I Zbyszek Jankowski
KLASA III C
Modlę się, Panie, za kraj, który w męce
I krwi serdecznej pławi się zalewie
Modlę się za naród co żyje w udręce,
Za niegasnące otuchy zarzewie
W piersiach, co wierzą w Ojczyzny powstanie.
Modlę się, Panie
UCZEŃ II Natalia Dryja
KLASA III C
Modlę się, Panie, a modli się ze mną
Woń pobojowisk i młodej krwi strugi.
Modli się mogił i krzyży rząd długi
I konających jęki, co w noc ciemną
Ku Tobie wznoszą błaganie.
Modlę się, Panie
UCZEŃ III Kamil Makowski
KLASA III C
Modlą się, Panie, stratowane zboża,
Modlą bombami zaorane pola,
Modli samotna opuszczona rola
I kraj ten cały od morza do morza,
W którym rąk wkrótce do pracy nie stanie
Modlę się, Panie.
NARRATOR Adrian Orziński
KLASA III D - CZYTANIE 4
17 września 1939 roku Armia Czerwona zaatakowała Polskę od wschodu. Sowiecka agresja zniweczyła dalsze prowadzenie obrony kraju oraz przesądziła o upadku państwa polskiego. Po zakończeniu walk lokalnych ze stawiającymi opór jednostkami polskimi, Sowieci wzięli do niewoli 200.000 żołnierzy, w tym 8 tysięcy oficerów i 6 tys. funkcjonariuszy policji.
NARRATOR Manuela Garczyńska
KLASA II A - CZYTANIE 5
3 października 1939 roku szef NKWD, Ławrientij Beria rozkazał wyselekcjonowanie z masy jeńców oficerów Wojska Polskiego, Korpusu Ochrony Pogranicza, funkcjonariuszy policji państwowej, pracowników wywiadu, sądownictwa i zgrupować ich w obozach Kozielska, Starobielska i Ostaszkowa. Jednocześnie na okupowanym terenie Polski trwały nieustannie dalsze poszukiwania oficerów Wojska Polskiego i funkcjonariuszy innych służb państwowych, nie wziętych bezpośrednio do niewoli we wrześniu 1939 roku.
II PARA
Wiersz Kazimiery Iłakowiczówny
pt. O Boże
Uczniowie z II pary recytują wiersz z podkładem muzycznym
- Chopin F., Preludium e-moll, op. 28 nr 4.
UCZEŃ IV Adrianna Terka
KLASA III C
O Boże!...
Najpierw jechali długo,
wieziono ich wiosenną szarugą.
...Ilu ich było? Dwa? Pięć? Osiem? Dwanaście tysięcy?...
Pamiętamy ich zbrojnych i hojnych,
pamiętamy młodziutkich przed wojną...
UCZEŃ V Krystian Szelerski
KLASA I B
O Boże... Nie myśleć więcej.
Każdy dzień ma swoją pracę.
a tamto - nie powraca.
...A jednak...
O czym myślał, zanim umierał
za szeregiem walący się szereg?
Będziemy kiedyś wiedzieli,
skoro już wyszli spod ziemi.
UCZEŃ VI Sylwia Jankowska
KLASA II A
Ktoś ocalony cudem,
ktoś schowany przypadkiem w rowie
straszliwą opowieść opowie:
czy szarpały ich ręce brudne?
czy poszli na rzeź bez oporu?
czy konali wiosennym wieczorem?
czy zabito ich w mroźne rano?
O Boże...
UCZEŃ VII Bartek Kowalczyk
KLASA III E
Czy im
się pożegnać dano?
Czy do końca, aż kat wystrzelił
o niczym nie wiedzieli?
Jeden był jedynak u matki,
a drugi u ojca ostatni;
a trzeci popełnił zbrodnię
i jeszcze jej nie zamodlił.
U czwartego synek i żona,
Piątemu wielkość sądzona…
…Jak to być może?!
A katów przecie także Pan Bóg stworzył…
Piosenka - Katyń
Jacek Kaczmarski - do 2:02
III PARA
UCZEŃ VIII Karolina Chybała
Wiersz Kazimiery Iłakowiczówny
pt. O Boże
Uczniowie z III pary recytują wiersz z podkładem muzycznym -
Chopin F., Preludium e-moll, op. 28 nr 4.
KLASA II A
O Boże,
który w jaskółce mieszkasz, co obłoki mija,
i w jastrzębiu, co w locie jaskółkę zabija,
w kwiatuszku - wypieszczonym w cieniu leśnych malin,
i w tych, co i maliny, i kwiat podeptali…
…Który zalatujesz ogniem w pędzącym pocisku
i w mózgu świecisz, co od ciosu się rozpryska…
…Który jesteś - i to mię zdumiewa najwięcej -
jednocześnie w Polaku, Moskalu i Niemcu…
UCZEŃ IX Ludwik Łakomy
KLASA II C
O Boże,
z tej wichury, co pali pół świata,
zstąp i zamieszkaj, błagam Ciebie,
nie w dzieciach, a nie w kwiatach,
nie w czystych duszach, ani w jasnych wodach,
ale w sercach katów!
Piosenka - J. Kaczmarski,
Katyń - do końca
NARRATOR Adrian Orziński
KLASA III D - CZYTANIE 6
5 marca 1940 r. Biuro Polityczne Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) podjęło decyzję o rozstrzelaniu polskich oficerów znajdujących się w obozach jenieckich na terytorium ZSRR. Na rozkazie nr 13 znalazły się podpisy: Józefa Stalina, Wiaczesława Mołotowa, Klimenta Woroszyłowa, Łazara Kaganowicza, Michaiła Kalinina i Anastasa Mikojana.
Akcja masowych rozstrzeliwań, powierzona specjalnym grupom NKWD, rozpoczęła się w kwietniu 1940 roku i trwała do połowy maja 1940 roku. Do tego czasu wymordowano 14.552 osoby w tym: 4.421 osób w Katyniu, 6.311 w Ostaszkowie i 3.820 więźniów w Starobielsku.
IV PARA
Wiersz Jerzego Zagórskiego pt. Ballada o Koziej Górze
Uczniowie z IV pary recytują wiersz z podkładem muzycznym
- Grieg E., Śmierć Azy.
UCZEŃ X Kamila Renik
KLASA II C
I przyszło wojsko... Wiesz, jak przyszło...
Wróciło bój ostatni wygrać.
Co drugi ma rycerski ryngraf
I leżą na pobojowisku…
Bo gdzie Rosjanin stopę oparł,
Tam kość pod każdej ziemi bryłą;
Tchórzliwy kat uderza z tylu,
Gnijącej krwi nocami opar.
UCZEŃ XI Patrycja Kierlik
KLASA II C
Szukała matka syna zwłoków
W każdym wrześniowym mężnych w rowie.
Pewnie, że w szarży padł się dowie
Z szablą na czołgi w grzmiącym skoku?
A było tak: na ustach kneble,
Na głowie worek miast wawrzynu,
Po plecach bagnet nieraz spłynął…
Dziś leżą warstw zlepionych szczeble.
Tu braknie łez. A do krwi ręka
Nieuzbrojoną pięść zaciska
W bezsilnej hańbie cmentarzyska
Nad którym serce z bólu pęka.
O matko! Mężnie przyjm męczeństwo!
Piosenka - Czesław Niemen,
Dziwny jest ten świat
NARRATOR Manuela Garczyńska
KLASA II A - CZYTANIE 7
13 kwietnia 1943 roku Niemcy ogłosili odnalezienie mogił polskich oficerów w lesie między miejscowością Gniezdowo i Katyń. Ot fragment relacji radia Berlin z dnia 13 kwietnia 1943 roku.
NARRATOR Adrian Orziński
KLASA III D - CZYTANIE 8
Tu radio Berlin!
Jest 13 kwietnia 1943 roku Godzina 15.15
(...) Ze Smoleńska donoszą, że miejscowa ludność wskazała władzom niemieckim miejsce tajnych egzekucji masowych, wykonywanych przez bolszewików i gdzie GPU wymordowało 10.000 polskich oficerów. Władze niemieckie udały się do miejscowości Kosogory będącej sowieckim uzdrowiskiem, położonym o 16 km na zachód od Smoleńska, gdzie dokonały strasznego odkrycia. Znalazły dół mający 28 metrów długości i 16 metrów szerokości, w którym znajdowały się ułożone w 12 warstwach trupy oficerów polskich w liczbie 3000. Byli oni w pełnych mundurach wojskowych, częściowo powiązani i wszyscy mieli rany od strzałów rewolwerowych w tyle głowy. Identyfikowanie trupów nie będzie sprawiało trudności, gdyż są one w stanie mumifikacji z powodu właściwości gruntu i ponieważ bolszewicy pozostawili przy ich ciałach papiery osobiste. Oficerowie znajdowali się początkowo w Kozielsku pod Orłem, skąd w lutym i marcu 1940 r. sprowadzeni zostali w bydlęcych wagonach do Smoleńska, a stamtąd ciężarówkami zawiezieni do Kosogor, gdzie bolszewicy ich wszystkich wymordowali. Poszukiwania i odkrycia nowych dołów są w toku. Pod już wykopanymi warstwami znajdują się nowe warstwy. Ogólna ilość zamordowanych oficerów obliczana jest na 10.000, co odpowiadałoby mniej więcej całości korpusu oficerskiego polskiego, wziętego przez bolszewików do niewoli (...)
NARRATOR Manuela Garczyńska
KLASA II A - CZYTANIE 9
Władze sowieckie wyparły się zbrodni, winą obarczając Niemców. Rząd Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża w Genewie o zbadanie sprawy. W odpowiedzi Związek Sowiecki zerwał z nim stosunki dyplomatyczne i oskarżył go o współpracę z hitlerowcami. Wielka Brytania i Stany Zjednoczone nie poparły działań rządu polskiego na uchodźstwie.
W 1944 roku Sowieci sfabrykowali dowody mające służyć oskarżeniu Niemców o tę zbrodnię. Mimo wysiłków sowieckich nie włączono tych pomówień do aktu oskarżenia w procesie norymberskim.
Władze PRL podtrzymywały sowiecką wersję wydarzeń aż do 1990 roku. Mówienie prawdy o tych wydarzeniach kończyło się szykanami komunistycznej administracji, a czasami prześladowaniem przez Służbę Bezpieczeństwa.
Dopiero 13 kwietnia 1990 roku do zbrodni przyznał się w imieniu narodu rosyjskiego prezydent Związku Sowieckiego Michaił Gorbaczow. W 1992 roku Polska otrzymała kopię decyzji Biura Politycznego KC WKP (b) z 5 marca 1940 roku o rozstrzelaniu 25 700 osób cywilnych i wojskowych pochodzenia polskiego.
Niestety po dzień dzisiejszy „zbrodnię katyńską” władze Rosji nie chcą uznać jako „zbrodnię przeciwko ludzkości”.
V PARA
Wiersz Feliksa Konarskiego pt. Katyń
Uczniowie z V pary recytują wiersz z podkładem muzycznym
- Chopin F., Preludium Des- dur „Deszczowe”, op. 28 nr 15.
UCZEŃ XII Małgorzata Blada
KLASA II A
Tej nocy zgładzono wolność
W katyńskim lesie…
Zdradzieckim strzałem w czaszkę
Pokwitowano Wrzesień…
Związano do tylu ręce,
By w obecności kata
Nie mogły się wznieść błagalnie
Do Boga i do świata.
UCZEŃ XIII Renata Kałużyńska
KLASA II B
Tej nocy zgładzono prawdę
W katyńskim lesie
Bo nawet wiatr, choć był świadkiem
Po świecie jej nie rozniesie…
Bo tylko księżyc-niemowa
Płynąć nad smutną mogiłą
Mógłby zaświadczyć poświatą
Jak to naprawdę było…
UCZEŃ XIV Ewelina Szymczyk
KLASA III C
Tej nocy sprawiedliwość
Zgładzono w katyńskim lesie…
Bo która to już wiosna?
Która zima i jesień?
Minęły od tego czasu,
Od owych chwil straszliwych?
A sprawiedliwość milczy,
Nie ma jej widać wśród żywych
UCZEŃ XV Dorota Rochowska
KLASA I A
Zgładzono sprawiedliwość
Prawdę i wolność zgładzono
Zdradzono w smoleńskim lesie
Pod obcej nocy osłoną…
Dziś jeno ptaki smutku
W lesie zawodzą żałośnie,
Jak gdyby pamiętały
O tej katyńskiej wiośnie.
NARRATOR Manuela Garczyńska
KLASA II A - CZYTANIE 10
R. Liskowacki - fragm. poematu, Narodowa pamięć
Narodowa pamięć - jak ojczyzna - jest dobrem na najważniejszym i jest powszednim chlebem. Wplata się w historię cieniem poległych.
Dziś, 67 lat po tym bolesnym wydarzeniu, mimo upływu czasu koniecznym staje się powszechne i we wszystkich formach rozpowszechnianie wiedzy o tamtych zdarzeniach. Te zdarzenia muszą obronić się pamięcią, bo nawet jeśli niekiedy wiedza ulega brutalnej przemocy, pamięć trwa. Ujawnia się potem jak ziarno zasypane ziemią. Wyrasta odrodzona, młoda i potężna. Ma moc do walki z destrukcją, okrucieństwem. I ma ona znakomitą, choć kruchą siedzibę - człowieka. Rzecz w tym, by człowiek był silny duchem. Jak ci wszyscy, których tam, w Katyniu, i gdziekolwiek indziej zamordowano, ale którzy do końca duchem nie stracili. I jak ci z następujących pokoleń, którzy swoje sieroctwo, swój ból i poniżenie pięknie potrafią przez czas w wieczną pamięć.
VI PARA
R. Lisowski, Jest jeden czas miłości
Uczniowie z VI pary recytują wiersz z podkładem muzycznym
Chopin F., Nakturn Es-dur, op. 9 nr 2
UCZEŃ XVI Dominik Zagaj
KLASA II C
Jest jeden czas miłości, jest jeden czas wiary,
dla tych, którzy odeszli, dla tych, co zostają.
Żołnierze, którzy padli, to blaski ofiary
dla synów swych, co dzisiaj strzegą granic kraju.
Biało-czerwona ziemio, coś z siebie wydała
pokolenia żołnierskie w walce niepodległe,
niech się przed tobą chyli sztandar wiecznej chwały,
BO WOLNOŚĆ TO JEST TYLE, ILU NAS POLEGŁO.
UCZEŃ XVII Ola Dyktyńska
KLASA III E
Jest jeden czas miłości, jest jeden czas wiary,
dla tych, którzy odeszli, dla tych, co zostają,
Wszystko staje się jednym: żywe i umarłe,
wszystko splata się w jedną NARODOWĄ PAMIĘĆ.
Ona przeszłości i przyszłości sięga
przez serce żywe, co w piersiach nam bije,
BO WOLNOŚĆ TO JEST TYLE, ILU NAS POLEGŁO,
I WOLNOŚĆ TO JEST TYLE, ILU NAS DZIŚ ŻYJE!
Nagranie Audio -
Psalm 37, czyta Piotr Rubik
VII PARA
Fragment wiersza - Psalm wbrew rozpaczy
UCZEŃ XVIII Dorota Stępień
KLASA III E
Niech zamienią rozpacz w żar nadziei
Niech bzem się cieszą miast śmiercią smucić
Czemu z martwych powstać by nie mieli
Skoro jeden spoza śmierci wrócił
Niechaj cieszy dziecka śmiech radosny
Stół niech dźwiga mnogość darów bożych
Po co jadem strachu zatruć wiosny
Skoro jeden - chociaż zmarł - to ożył
Piosenka - Piotr Rubik,
Psalm wbrew rozpaczy
12