Scenariusz akademii z okazji rocznicy uchwalenia
Konstytucji 3-go Maja.
Liczba uczniów biorących udział w akademii: narrator, 5 uczniów recytujących wiersze i chórek (ilość osób w chórku dowolna).
Dekoracja powinna nawiązywać do elementów patriotycznych, np. flagi, godło itp. Uczniowie biorący udział w przedstawieniu mogą mieć na sobie biało-czerwone szarfy. Wykonawcy powinni być ubrani w stroje galowe (chłopcy garnitury w ciemnych kolorach, dziewczęta czarne, długie spódnice
i białe bluzki).
Przewidywany czas trwania akademii - 35 min.
Plan akademii:
I. Dyrektor szkoły wygłasza krótką przemowę i zapowiada część artystyczną.
II. Wykonawcy wchodzą na scenę. Dyrektor prosi wszystkich
o powstanie i daje komendę: Do hymnu. Po odśpiewaniu hymnu daje komendę: Po hymnie.
III. Gdy widzowie usiądą i w sali zapadnie cisza narrator rozpoczyna część artystyczną od zacytowania fragmentu Konstytucji (może korzystać
z kartki):
Uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła - wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą egzystencję polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w ręce nasze jest powierzony, chcąc na błogosławieństwo oraz na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć, mimo przeszkód, które w nas namiętność sprawować mogą, dla dobra powszechnego i ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic, z największą stałością ducha niniejszą Konstytucję uchwalamy
i tę całkowicie za świętą i nienaruszalną deklarujemy... Jest to wstęp do Konstytucji uchwalonej 3 maja 1791 roku. W dniu dzisiejszym kontynuujemy tradycję obchodzenia rocznicy tego niezwykle ważnego wydarzenia. Tradycja ta jest wpisana i głęboko zakorzeniona w naszej historii narodowej.
IV. Narrator schodzi ze sceny. Jego miejsce zajmuje uczeń recytujący wiersz W. Dalewskiej Dniu Trzeci Maja:
Dniu Trzeci Maja, dniu nam
święty,
hołd ci należy nieść,
choć dziś narodu cel
wytknięty,
pamięci twojej cześć!
W sercach ci trzeba wznieść
Ołtarze
Za jasny wspomnień kwiat,
który rokrocznie niesiesz w darze
z minionych dawnych lat...
Święto przeszłości - świętem dla nas,
bo nas nie spodli wróg.
Czcić je będziemy po
wieczny czas,
Tak nam dopomóż Bóg!
V. Uczeń dołącza do chórku, który odśpiewa I zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja:
Witaj majowa jutrzenko,
świeć naszej polskiej krainie,
uczcimy ciebie piosenką,
która w całej Polsce słynie.
Witaj Maj, Trzeci Maj,
u Polaków błogi raj! (ref.2x)
VI. Na scenę wchodzi narrator:
Po pierwszym rozbiorze Polski światła cześć społeczeństwa polskiego dążyła do przeprowadzenia reform skupiając się w obozie zwanym patriotycznym.
Przeciwnicy reform - opozycja magnacka, nadal zamierzali korzystać
z protekcji Rosji. Król i stronnictwo dworskie dążyło do wzmocnienia władzy królewskiej i powiększenia sił zbrojnych. Walka pomiędzy tymi stronnictwami miała się rozegrać na Sejmie, który rozpoczął obrady w 1788 roku.
VII. Narrator schodzi ze sceny. Jego miejsce zajmuje uczeń recytujący wiersz J. Szczepkowskiego Opowiedz nam, moja Ojczyzno:
Opowiedz nam moja ojczyzno
jak matka dzieciom ciekawym,
o latach znaczonych blizną,
na wiekach chwały i sławy!
wytłumacz nam, tak jak umiesz,
skąd czerwień i biel sztandarów,
niech ludzie żyją tu w dumie,
że taki wydał ich naród!
A jeśli wieka historia
I dla nas ma trochę miejsca,
Bądź w wiernych mi najwierniejsza
I mnie weź sobie do serca!
VIII. Uczeń dołącza do chórku, który odśpiewuje następną zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja.
Nierząd braci naszych cisnął,
Gnuśność w ręku króla spała,
A wtem Trzeci Maj zabłysnął -
I nasza Polska powstała.
Wiwat Maj, Trzeci Maj,
Wiwat wielki Kołłątaj! (2x)
IX. Wychodzi narrator, który kontynuuje swój rys historyczny:
Prace Sejmu Czteroletniego uwieńczono uchwaleniem nowej Konstytucji w dniu 3 maja 1791 roku. Stanowiła ona krok naprzód
w ważnych kwestiach społecznych i dziele reformy państwa. Znosiła wolną elekcję, konfederacje, rokosze i liberum veto i należała do zdecydowanie postępowych.
X. Narrator opuszcza scenę, jego miejsce zajmuje uczeń, który recytuje wiersz Franciszka Karpińskiego Na dzień 3 maja:
Rzucajmy kwiat po drodze,
Kędy przechodzić mają
Szczęścia narodu wodze,
Co nowy rząd składają
Weźmy weselne szaty,
Dzień to kraju święcony.
Jakże ten król nasz bogaty!
Skarb jego - serc miliony.
Uczcie się, dzieci nasze,
Nucić tę pieśń wraz z nami,
Ażeby wnuczki wasze
Śpiewały ją wiekami...
XI. Uczeń dołącza do chórku, który odśpiewuje kolejną zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja:
Ale chytrości gadzina
młot swój na nas gotowała
z piekła rodem Katarzyna
Moskalami kraj zalała.
Chociaż kwitł piękny maj,
rozproszono biedny kraj. (2x)
XII. Na scenę wchodzi narrator:
27 kwietnia 1792 roku przedstawiciele opozycji magnackiej podpisali akt konfederacji, który potem ogłosili w miasteczku Targowica na Ukrainie. Akt ten unieważniał Konstytucję 3 Maja i wzywał carycę do udzielenia pomocy Targowiczanom celem przywrócenia dawnego porządku. W ten sposób doszło do wojny polsko-rosyjskiej. Mimo sukcesów wojsk polskich pod Zieleńcami i Dubienką nastąpił odwrót ich w stronę Wisły.
Król, myśląc, że ocali Polskę, przystąpił do targowiczan. Konsekwencją przegranej Polaków był II rozbiór Polski w 1793 roku, a następnie po ostatnim zrywie niepodległościowym - Powstaniu Kościuszkowskim, doszło do III rozbioru Polski w roku 1795, który zlikwidował państwo polskie na 123 lata.
XIII. Narrator schodzi ze sceny, jego miejsce zajmuje kolejny uczeń,
który wyrecytuje wiersz Franciszka Karpińskiego Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta:
Ojczyzno moja, na końcuś upadła!
Zamożna kiedyś i w sławę, i w siłę !...
Ta, co od morza aż do morza władała,
Kawałka ziemi nie ma na mogiłę...
Jakże ten wielki trup do żalu wzrusza!
W tym ciele była milionów dusza...
XIV. Uczeń dołącza do chórku, który odśpiewuje ostatnią zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja:
Wtenczas Polak ze łzą w oku
smutkiem powłókł blade lice,
i Trzeciego Maja w roku
wspominał lubą rocznicę
Wzdychał ciągle: Boże daj,
by zabłysnął Trzeci Maj! (2x)
XV. Na scenę wchodzi następny uczeń i recytuje fragment Koncertu Jankiela z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza:
Mistrz zawsze patrzył w niebo, czekając natchnienia.
Spojrzał z góry, instrument dumnym okiem zmierzył,
Wzniósł ręce, spuścił razem, w dwa drążki uderzył,
Zdumieli się słuchacze... Razem ze strun wiela
Buchnął dźwięk, jakby cała janczarska kapela
Ozwała się z dzwonkami, z zelami, z bębenki.
Brzmi Polonez Trzeciego Maja! - Skoczne dźwięki
Radością oddychają, radością słuch poją,
Dziewki chcą tańczyć, chłopcy w miejscu nie dostają -
Lecz starców myśli z dźwiękiem w przeszłość się uniosły,
W owe lata szczęśliwe, gdy senat i posły
Po dniu Trzeciego Maja w ratuszowej sali
Zgodzonego z narodem króla fetowali -
Gdy przy tańcu śpiewano: Wiwat król kochany!
Wiwat sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie Stany!...
XVI. Na scenę wchodzi narrator, który wygłasza swoją ostatnią sekwencję:
Konstytucja Trzeciego Maja była drugą w świecie po amerykańskiej,
a pierwszą w Europie demokratyczną ustawą zasadniczą. Chociaż nie przetrwała zbyt długo, to jednak w naszej świadomości narodowej trwa zawsze i pozostanie w niej na wieki.
XVII. Na zakończenie chór zaśpiewa pieśń Jak długo w sercach naszych:
Jak długo w sercach naszych,
Choć kropla polskiej krwi,
Jak długo w sercach naszych
Ojczysta miłości tkwi,
Stać będzie kraj nasz cały,
Stać będzie Piastów gród,
Zwyciężył Orzeł Biały
Zwycięży polski lud.
Jak długo z gór Karpackich
Brzmi polskiej pieśni ton,
Jak długo na Wawelu
Zygmunta bije dzwon,
Stać będzie kraj nasz cały …
Jak długo Wisła wody
Na Bałtyk będzie słać,
Jak długo polskie grody
Nad Wisłą będą stać,
Stać będzie kraj nasz cały …
XIII. Uczniowie kłaniają się i schodzą ze sceny.