Scenariusz uroczystości z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja
Apel odbywa się w sali gimnastycznej. Przygotowują go uczniowie klasy VI i chór szkolny.
Dekoracje:
-na sztalugach ustawione są 3 tablice korkowe: na pierwszej przypięta jest polska flaga państwowa i godło z czasów Rzeczypospolitej Szlacheckiej - Orzeł i Pogoń,
na drugiej data 3 Maj 1791 rok - poniżej, w trakcie uroczystości uczniowie przypinają portrety twórców konstytucji, na trzeciej umieszczony jest napis "Rozdziały Konstytucji", - poniżej uczniowie przypinają kartki z wypisanymi rozdziałami.
Narrator:
Godło, barwy oraz hymn państwowy symbolizują suwerenność państwa. Ochronę prawną tych symboli gwarantuje konstytucja. W Polsce pierwszą konstytucję uchwalono 3 maja 1791 roku. Właśnie temu wydarzeniu poświęcone jest nasze dzisiejsze spotkanie.
Uczeń I:
Przez sto pięćdziesiąt prawie lat
krew ciekła w ziemię czarną,
a kędy jeno siew ten padł
wschodziło czynu ziarno!...
Uczeń II:
Aż przyszła pora spłacić dług
z łez ludzkich, z krwi zasobu:
potęgę wrogów zmiażdżył Bóg
i dźwignął Polskę z grobu!
Uczeń III:
I oto wstalim, aby żyć!...
a imion poczet święty -
tych co zginęli - będziemy czcić,
jako te... sakramenty!...
Uczeń IV:
Nie damy ziemi ani staj
po Bałtyk nasz kochany...
Niech żyje Sejm!...
i Trzeci Maj!...
Niech żyją wszystkie stany!...
(Edward Kłoniecki - "Trzeci Maj")
Pieśń "Jak długo w sercach naszych"
Uczeń V:
Rzucajmy kwiat po drodze,
kędy przechodzić mają
szczęścia narodu wodze,
co nowy rząd składają.
Weźmy weselne szaty,
Dzień to kraju święcony.
Jakże ten król nasz bogaty!...
Skarb jego - serc miliony.
(Franciszek Karpiński - "Na dzień Trzeci Maja...")
Narrator:
Ten pełen entuzjazmu i nadziei wiersz napisano po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja w 1791 roku. Konstytucja ta bowiem wyrażała nadzieje Polaków, z jednej strony na wzmocnienie państwa, władzy królewskiej i wojska, z drugiej zaś na nadanie praw mieszkańcom oraz poprawienie sytuacji chłopów. Uchwalając Konstytucję 3 Maja posłowie Sejmu Czteroletniego podjęli próbę ratowania Rzeczypospolitej.
Uczeń I:
Uderzyły wszystkie dzwony
w świętojańskiej wieży!
Uderzyły wszystkie serca
starców i młodzieży...
Uczeń II:
Rozebrzmiały triumfalne
dźwięki nad Warszawą.
Idzie rojny tłum mieszczański,
idzie zwartą lawą...
Uczeń III:
Pstrzą się barwy tęcz kontusze,
szarzeją kubraki.
Szlachcic z chłopem, pan - przy słudze,
Każdy dziś jednaki!
Uczeń IV:
Biją dzwony, brzmią wiwaty
i szumią sztandary.
Każdy czuje zapał w duszy
i pełen jest wiary.
Uczeń V:
I z tysiąca ludzkich piersi
Okrzyk w niebo leci:
"Wiwat król!", "Niech żyje zgoda!",
"Niech żyje Maj Trzeci!"...
(Jadwiga Korczakowska - "Wspomnienie")
Pieśń "Mazurek Trzeciego Maja"
Narrator:
Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie a drugą na świecie po Stanach Zjednoczonych ustawą zasadniczą, to znaczy regulującą podstawowe problemy społeczno - polityczne, prawa i obowiązki mieszkańców państwa oraz zasady organizacji jego władz. Postanowienia Konstytucji były rewolucyjne, a jednocześnie ostrożne i wyważone - doniosłe na miarę epoki.
Konstytucja składała się z 11 rozdziałów (uczniowie przypinają do tablicy korkowej kartki z wypisanymi rozdziałami):
I. Religia panująca.
II. Szlachta Ziemianie.
III. Miasta i Mieszczanie.
IV. Chłopi Włościanie.
V. Rząd, czyli oznaczenie władz publicznych.
VI. Sejm, czyli Władza Prawodawcza.
VII. Król, Władza Wykonawcza.
VIII. Władza Sądownicza.
IX. Regencja.
X. Edukacja Dzieci Królewskich,
XI. Siła Zbrojna Narodowa.
Uczeń VI:
W Konstytucji zakreślono ramy nowego państwa - monarchii konstytucyjnej i parlamentarnej. Zniesiono wolną elekcję a tron polski miał stać się dziedziczny w dynastii Saskiej - Wettinów. Przewidziano powołanie rządu, tak zwanej Straży Praw, z królem na czele. Rząd miał być organem władzy wykonawczej. Pełnię praw ustawodawczych miał natomiast przejąć sejm - parlament.
Uczeń VII:
Zniesiono liberum veto i prawo konfederacji, zlikwidowano dotychczasową odrębność Korony i Litwy. Znaczne uprawnienia nadano mieszczanom, a chłopi mieli znaleźć opiekę i oparcie w rządzie. Postanowiono o wzmocnieniu i zwiększeniu liczby wojska, zreformowano sądownictwo. W Deklaracji Stanów Zgromadzonych, kończącej treść Konstytucji, zapowiadano dalsze ustawy, które miały ją uzupełniać.
Narrator:
Społeczeństwo Warszawy z ogromną radością przyjęło nowy akt prawny, wiwatując od rana na Placu Zamkowym na cześć jej twórców: króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Ignacego Potockiego, Hugo Kołłątaja i Stanisława Małachowskiego.(uczniowie przypinają ich portrety na tablicy).
Pieśń "Polonez Trzeciego Maja".
Uczeń VIII:
Radośnie Maj Trzeci
święciła Warszawa.
Uznano: dla wszystkich
jednakie są prawa,
bo szlachcic herbowy,
i chłop i mieszczanin
dla dobra Ojczyzny
zostali zbratani.
Uczeń IX:
Dzwoniono od rana
we wszystkich kościołach,
Krakowskim Przedmieściem
Tłum płynął i wołał,
Głos nieba dosięgał
Radością wezbrany:
- Król wiwat! Niech żyje!
- A z nim wszystkie stany!
Uczeń X:
Gdy wieści o Maju
przebiegły granice,
Fryderyk się chmurzył,
złościła caryca,
bo Polska skrzepiona
majową przysięgą
groziła, że może
znów stać się potęgą.
(Hanna Ożogowska - "3 Maj 1791roku")
Narrator:
Konstytucja 3 Maja obowiązywała czternaście miesięcy. Targowiczanie przy pomocy Rosji doprowadzili do wojny, w wyniku której w 1793 roku nastąpił II rozbiór Polski. Po wojnie pozostał order Virtuti Militari.
O swoją wolność i prawa musieli walczyć Polacy jeszcze przez wiele lat. Konstytucja 3 Maja stała się w tych latach symbolem wewnętrznych sił narodu, zdolnego do politycznego odrodzenia się.
Uczeń XI:
Znaczenie Konstytucji 3 Maja w historii naszej Ojczyzny było tak wielkie, że uchwałą Sejmu z dnia 29 kwietnia 1919 roku rocznica jej uchwalenia uznana została za święto narodowe.
Uczeń VIII:
W oknach orlich nalepek jaśnieją tysiące
i rwą się skrzydłem w górę lotne srebrne ptaki,
i myśli lecą w niebo pod promienne słońce,
wzrok wpatrzony radośnie w narodowe znaki.
Uczeń IX:
Płonie górą, hen, czerwień, przewinięta bielą,
płyną tłumy ulicą jak wówczas w Warszawie
i słońca majowego promienie się ścielą,
serca biegną ku wielkiej, narodowej sprawie.
Uczeń X:
Gra muzyka. Tłum odkrył podniesione głowy,
pełna krzepkiej nadziei pieśń górą wionęła,
kołysze się sztandarów ten las purpurowy
i serca pod takt biją: "Polska nie zginęła".
(Wanda Malicka - "Wspomnienie wielkiej chwili")
Pieśń "Żeby Polska była Polską" - 1 zwrotka.
Bibliografia:
1. Scenariusze imprez szkolnych - praca zbiorowa - Toruń.
2. R. Rataj, W. Sołtysik - Muzyka i my. WSiP
3. E. Lipska, M. Przychodzińska - Muzyka 6. WSiP.
4. D. Malko, M. Stokowska - Muzyka 8. WSiP.
5. W.Malicka - "Wspomnienie wielkiej chwili".
6. H. Ożogowska - "3 Maj 1791r".
7. J. Korczakowska - "Wspomnienie".
8. E. Kłoniecki - "Trzeci Maj".
9. F. Karpiński - "Na dzień Trzeci Maja, szczęśliwie doszłej konstytucji kraju".
Opracowanie: Jolanta Mikołajewicz