1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy są wymagania i badania dotyczące poziomu hałasu zewnętrznego wytwarzanego podczas jazdy oraz badania hałasu zewnętrznego na postoju wytwarzanego przez pojazdy samochodowe i motorowery.
1.2. Zakres stosowania normy. Normę należy stosować w badaniach kwalifikacyjnych, homologacyjnych i okresowych, pojazdów samochodowych i motorowerów.
1.3.1. pojęcia dotyczące akustyki - wg PN-81/N-01306
1.3.2. masy pojazdu i obciążenia - wg PN-84/S-02014
1.3.3. kategorie pojazdów - wg PN-89/S-02006.
1.3.4. prędkość i moc - wg PN-82/S-02015 i PN-88/S-02005.
1.4. Oznaczenia literowe zastosowane w normie mają następujące znaczenie:
prędkość obrotowa przy mocy maksymalnej silnika (wg PN-88/S-02005 p. 1.2.12)
moc maksymalna silnika (wg PN-88/S-02005 p. 1.2.3)
ustalona pomiarowa prędkość obrotowa silnika podczas osiągania prostej A-A'
maksymalna prędkość jazdy
ustalona pomiarowa prędkość jazdy podczas osiągania prostej A-A' na odcinku pomiaru
Poziom hałasu zewnętrznego pojazdów podczas jazdy nie powinien przekraczać dopuszczalnych wartości podanych w tabl. 1.
Dopuszczalny poziom hałasu zewnętrznego
pojazdy jednośladowe i trójkołowe (motorowery i motocykle):
L1 - motorowery jednośladowe o prędkości maksymalnej
L2 - motorowery trójkołowe
L3 - motocykle jednośladowe oraz
L4 - motocykle trójkołowe asymetryczne (z wózkiem bocznym) z silnikami o pojemności skokowej
L5 - pojazdy trójkołowe symetryczne
pojazdy samochodowe mające co najmniej cztery koła i przeznaczone do przewozu osób:
M2 - autobusy o maksymalnej masie całkowitej nie większej niż 5t, w tym:
a) o maksymalnej masie całkowitej nie większej niż 2t
b) o maksymalnej masie całkowitej większej niż 2t, ale nie przekraczającej 3,5t
c) o maksymalnej masie całkowitej większej niż 3,5t, ale nie przekraczającej 5t i maksymalnej mocy silnika
M3 - autobusy o maksymalnej masie całkowitej większej niż 5t mające silniki o mocy maksymalnej
pojazdy samochodowe ciężarowe, w tym również ciągniki siodłowe, balastowe i zespołu pojazdów przeznaczonych do przewozu ładunków oraz samochody specjalizowane i specjalne:
N1 - pojazdy samochodowe ciężarowe o maksymalnej masie całkowitej nie większej niż 3,5t w tym:
a) o maksymalnej masie całkowitej nie większej niż 2t
b) o maksymalnej masie całkowitej większej niż 2t, ale nie przekraczającej 3,5t
N2 i N3 - pojazdy samochodowe ciężarowe o maksymalnej masie całkowitej większej niż 3,5t z silnikami o maksymalnej mocy
Dla typów pojazdów kategorii M1 i N1, wyposażonych w silniki o zapłonie samoczynnym z bezpośrednim wtryskiem, dopuszczalne wartości poziomu można powiększyć o 1 dB (A).
Dla typów pojazdów kategorii N1, N2, N3 i M2, M3, przeznaczonych do jazdy terenowej, dopuszczalne wartości poziomu można powiększyć:
o 1 dB (A) - pojazdy wyposażone w silniki o mocy maksymalnej Nmax < 150 kW
o 2 dB (A) - pojazdy wyposażone w silniki o mocy maksymalnej Nmax >= 150 kW.
3.1. Przygotowanie pojazdu do badań. Pojazd badany powinien spełniać wymagania techniczne aktualne dla danego typu pojazdu, podane przez wytwórcę. Pojazd powinien znajdować się w pełnej sprawności technicznej.
Pojazd należy badać bez przyczepy lub naczepy, z wyjątkiem pojazdów nierozłączalnych.
Pomiary należy przeprowadzać dla pojazdów nieobciążonych. Masa badanego pojazdu powinna odpowiadać masie własnej wg PN-84/S-02014 oraz masie kierowcy.
Motorower albo motocykl podczas badań powienin być obciążony tylko osobą kierującą. Ponadto łączna masa kierowcy i wyposażenia pomiarowego zamontowanego na motorowerze nie może być większa niż 80 kg ani mniejsza niż 70 kg. Jeżeli masa kierowcy i wyposażenia jest mniejsza niż 70 kg, to należy zastosować dodatkowe obciążenie w celu kompensacji.
Przed rozpoczęciem pomiarów należy silnik i inne zespoły napędowe pojazdu doprowadzić do normalnych warunków pracy w zakresie: temperatury, regulacji paliwa, świec, gaźnika i innych części. Warunki pracy silnika (rodzaj paliwa, olejów, ustawienie zapłonu lub pompy wtryskowej) powinny być zgodne z instrukcją fabryczną.
Badany pojazd powinien być wyposażony w opony o prawidłowym rozmiarze, które powinny być napompowane do ciśnień odpowiednich dla pojazdu nieobciążonego wg zaleceń wytwórcy.
Pojazd samochodowy, wyposażony w napęd na więcej niż dwa koła, powinien być badany w takim stanie układu napędowego, który jest przeznaczony do normalnej jazdy po drogach.
Jeżeli pojazd jest wyposażony w układ chłodzenia z dmuchawą o samoczynnie włączającym się napędzie, to w czasie pomiarów układ ten powinien pracować bez zakłóceń.
Jeżeli pojazd jest wyposażony w układ wydechowy zawierający włókniny, to układ ten przed badaniem powinien być poddany kondycjonowaniu w warunkach nieprzerwanego użytkowania pojazdu podczas przebiegu 10000 km (warunki badań w załączniku).
3.2. Ogólne warunki badań
3.2.1. Poziom hałasu otoczenia. Przed rozpoczęciem badań, podczas badań, jak i po ich zakończeniu należy zmierzyć poziom hałasu otoczenia, uwzględniając wpływ wiatru i innych zakłóceń akustycznych, mogących mieć wpływ na wskazania przyrządu.
Poziom hałasu powinien być mniejszy od mierzonego poziomu hałasu wytwarzanego przez pojazd co najmniej o 10 dB (A).
3.2.2. Warunki atmosferyczne. Pomiary należy przeprowadzać w korzystnych warunkach atmosferycznych. Podczas pomiarów średnia prędkość wiatru nie powinna przekraczać 5 m/s. Dla prędkości wiatru powyżej 3 m/s zaleca się stosować mikrofonowe osłony przeciwwietrzne.
3.3. Aparatura pomiarowa i dokładność pomiarów. Pomiary poziomu hałasu dB (A) należy wykonać za pomocą miernika poziomu dźwięku wg PN-79/T-06460 klasy 0 lub 1 na krzywej korekcyjnej A i dla stałej czasowej miernika F (fast-szybko).
Miernik powinien być wycechowany wzorcowym źródłem dźwięku bezpośrednio przed i po każdej serii pomiarów. Jeżeli wskazania miernika przed pomiarem i po pomiarach różnią się więcej niż o 1 dB, pomiary należy powtórzyć.
Prędkość obrotowa silnika oraz prędkość pojazdu podczas badań powinny być mierzone z dokładnością do 3%.
3.4. Badania hałasu pojazdu podczas jazdy
3.4.1. Miejsce pomiarów. Pomiary należy przeprowadzać w otwartej przestrzeni na płaskim terenie o promieniu 50 m (ryz. 1), na którym nie mogą znajdować się żadne duże obiekty odbijające dźwięk, takie jak: płoty, mury ogrodzeniowe, skały, mosty, las, nasypy ziemne lub budynki itp. Środkowa część tego terenu o promieniu co najmniej 10 m powinna być praktycznie pozioma, wykonana z betonu, asfaltu lub innego podobnego materiału oraz nie pokryta śniegiem, wysoką trawą, żużlem, miekką ziemią, piaskiem itp. Na tym terenie należy wyznaczyć odcinek drogi pomiarowej (rys. 2).
3.4.2. Odcinek pomiarowy drogi należy wyznaczyć wg rys. 2. Nawierzchnia odcinka pomiarowego drogi powinna być sucha w dobrym stanie technicznym, aby ogumienie pneumatyczne pojazdu nie wywoływało nadmiernego hałasu podczas pomiarów. Nawierzchnia drogi powinna być betonowa lub asfaltowa o pochyłości nie przekraczającej 1%.
Długość odcinka pomiarowego drogi powinna wynosić 20 m. Na odcinku pomiarowym należy zaznaczyć prostą odniesienia CC' zgodnie z rys. 2, z którą powinna się pokrywać podłużna oś symetrii poruszającego się pojazdu. Prostymi AA' i BB' prostopadłymi do prostej odcinka CC' należy zaznaczyć początek i koniec odcinka pomiarowego. W połowie długości odcinka pomiarowego należy zaznaczyć prostą PP' równoległą do linii AA' i BB', na której należy zaznaczyć miejsce ustawienia mikrofonu.
3.4.3. Ustawienie mikrofonu. Odległość między miejscem ustawienia mikrofonu a prostą odniesienia CC' powinna wynosić 7,5 cm ±0,2 m, zgodnie z rys. 2.
Mikrofon należy umieścić w połowie długości odcinka pomiarowego (na prostej linii P-P') na wysokości 1,2 m ±0,1 m nad poziomem nawierzchni drogi i skierować go osią największej czułości w płaszczyźnie poziomej, prostopadle do linii odniesienia CC'.
Dopuszcza się symetryczne ustawienie dwóch mikrofonów dla jednoczesnego pomiaru obu stron pojazdu, ale nie pod wiatr.
Podczas pomiarów pomiędzy badanym pojazdem a mikrofonem nie moga znajdować się żadne osoby ani przeszkody, Osoba wykonująca pomiar powinna być tak ustawiona względem mikrofonu, aby nie wywierała wpływu na wskazania miernika poziomu.
Ponadto w promieniu 20 m od mikrofonu nie powinny występować takie przeszkody akustyczne, jak np: wolno stojące drzewo, krzaki, wysoka trawa, zboże, świeżo zaorana ziemia, puszysty śnieg itp.
3.4.4.1. Motorowery. Motorower powinien zbliżyć się do prostej AA' (rys. 2a) z ustaloną prędkością VA:
a) VA=Vmax, jeżeli prędkość maksymalna motoroweru jest rórna lub mniejsza niż 30 km/h
Motorower z tak ustaloną prędkością VA powinien przejechać odcinek drogi AA'÷BB'.
b) VA=30km/h, jeżeli prędkość maksymalna motoroweru jest większa niż 30 km/h, ale mniejsza lub równa 50 km/h.
Motorower wyposażony w sterowaną mechanicznie skrzynię biegów powinien być badany na biegu najwyższym, a pomiar należy wykonać zgodnie z 3.4.6.
c) jeżeli motorower jest wyposażony w samoczynnie zmieniające się przełożenie, to powinien jechać z prędkością zgodnie z poz. a) albo b).
3.4.4.2. Motocykle i samochody. Badany pojazd powinien osiągać wg rys. 2b prostą AA' odcinka pomiarowego drogi z ustaloną prędkością VA określoną poniżej w tabl. 2.
Wyposażenie pojazdu (warunki jazdy)
pojazd bez skrzyni biegów lub bez sterowania biegami
nA = 3/4nN i VA<=50 km/h
albo
VA = 50 km/h
pojazd wyposażony w skrzynię biegów sterowaną mechanicznie
nA = 3/4nN i VA<=50 km/h
albo
VA = 50 km/h
nA = 3/4nN i VA<=50 km/h
albo
nN < nA < 1/2nN i VA=50 km/h
albo
nA = 1/2nN i VA >=50 km/h
pojazd z automatyczną skrzynią biegów:
a) pojazd bez ręcznego urządzenia sterującego
VA: 30, 40, 50 km/h lub 3/4Vmax, jeżeli wartość ta jest mniejsza
b) pojazd wyposażony w ręczne urządzenie sterowania o X przełożeniach
albo nA = 3/4nN i VA <=50 km/h
albo VA = 50 km/h i nA < 3/4nNi
Jeżeli w trakcie badania występuje automatyczna redukcja do pierwszego biegu, to w celu uniknięcia takiej redukcji można zwiększyć prędkość VA pojazdu do 60 km/h
3.4.5.1. Pojazdy wyposażone w sterowaną mechanicznie skrzynię biegów.
a) Motocykle o dowolnej pojemności silnika (cm3) i pojazdy kategorii M1 i N1, wyposażone w skrzynię biegów o czterech lub mniejszej liczbie biegów dla jazdy do przodu powinny być badane na biegu drugim.
b) Motocykle wyposażone w silniki o pojemności nie przekraczającej 175 cm3 oraz w skrzynię biegów o liczbie biegów pięć lub większej powinny być badane tylko na biegu trzecim.
c) Morocykle wyposażone w silniki o pojemności większej od 175 cm3 i pojazdy samochodowe M1 i N1 wyposażone w skrzynię biegów, mającą więcej niż cztery biegi, powinny być badane na biegu drugim i biegu trzecim. Należy obliczyć średnią wartość poziomu ze zmierzonych wartości dla biegu drugiego i trzeciego (dla prawej lub lewej strony pojazdu oddzielnie).
d) Pojazdy kategorii innych niż M1 i N1 o X biegach dla jazdy do przodu (włączając przełożenia uzyskiwane za pomocą dodatkowych przekładni lub osi o kilku przełożeniach) powinny być badane na biegu równym lub większym X/2. Jeżeli X/2 nie jest liczbą całkowitą, należy wybrać wyższy bieg.
Jako wynik pomiaru należy przyjąć największą wartość poziomu.
3.4.5.2. Pojazdy wyposażone w automatyczną skrzynię biegów i mające położenie ręcznego urządzenia sterowania.
a) Motocykl, wyposażony w ręczne urządzenie sterowania o X położeniach jazdy do przodu, powinien być badany przy położeniu X tego urządzenia, należy wyłączyć zewnętrzne urządzenie powodujące redukcję (np: "Kick-down"). Jeżeli po przekroczeniu prostej AA' występuje samoczynna redukcja, to należy powtórzyć badanie, stosując położenie X-1 albo X-2, tak aby wykonano pomiar bez samoczynnej redukcji.
b) Samochody wyposażone w urządzenia ręcznego sterowania należy badać przy położeniu tego urządzenia, jakie zaleca wytwórca dla normalnej jazdy. Należy wyłączyć zewnętrzne urządzenie powodujące redukcję (np: "Kick-down").
c) Pojazdy wyposażone w dodatkową przekładnię o ręcznym sterowaniu lub wielobiegową oś, należy badać, stosując układ biegów przeznaczony do jazdy miejskiej. Nie należy brać pod uwagę biegów do wolnej jazdy, parkowania czy hamowania.
3.4.6. Wykonanie pomiarów. Badany pojazd powinien przejechać odcinek pomiarowy AA'÷BB' (rys. 2 a i b) po prostej w taki sposób, aby podłużna oś symetrii pojazdu była możliwie jak najbliżej prostej odniesienia CC' oraz powinien zbliżać się do prostej AA' ze stałą prędkością na biegu określonym w 3.4.4 i 3.4.5.
W chwili, gdy przód pojazdu przejeżdża prostą AA' odcinka pomiarowego należy przyspiesznik (dźwignię przepustnicy lub regulatora) ustawić możliwie szybko w skrajne maksymalne położenie ("pełny gaz") i utrzymać w tym położeniu tak długo, aż tył pojazdu przejsdzie prostą BB', tzn. znajdzie się za odcinkiem pomiarowym. Wówczas przyspiesznik szybko ustawić w położeniu spoczynku.
W przypadku pojazdów członowych składających się z dwóch nierozłącznych jednostek - traktowanych jako pojedynczy pojazd - nie należy brać pod uwagę naczepy przy określaniu chwili przejazdu prostej BB'.
Hałas zewnętrzny należy zmierzyć podczas przyspieszania pojazdu na odcinku pomiarowym.
Maksymalny poziom hałasu zmierzony w czasie przejazdu między prostymi AA' i BB' przyjnuje się jako wynik pomiarowy. Pomiary należy wykonać na krzywej korekcyjnej A i dla stałej czasowej miernika F (fast-szybko).
3.4.7. Liczba pomiarów. Dla każdej trony pojazdu należy wykonać co najmniej po dwa pomiary. Można wykonać wstępne pomiary, jednak nie należy brać ich pod uwagę.
Pomiary należy uznać za ważne, jeżeli różnica pomiędzy dwoma następującymi po sobie pomiarami dla tej samej strony pojazdu nie przekracza wartości 2 dB (A). W przeciwnym przypadku pomiary należy kontynuować tak długo, aż w kolejnych pomiarach zostanie spełniony powyższy warunek.
3.4.8. Interpretacja wyników badań. Wynik pomiaru powinien stanowić największy odczytany poziom dźwięku. Jeżeli wynik ten przekracza wartości poziomu dopuszczalnego dla danej kategorii pojazdów o więcej niż 1 dB (A), to należy wykonać serię dwóch pomiarów. Trzy z czterech otrzymanych w ten sposób wyników powinny się zawierać w określonych wartościach dopuszczalnych (wg tabl. 1).
W celu uwzględnienia dokładności aparatury pomiarowej odczytane wartości poziomu hałasu podczas badań należy zmniejszyć o 1 dB (A).
3.5. Badanie hałasu pojazdu na postoju
3.5.1. Przygotowanie pojazdu do badań - wg 3.1.
3.5.2. Ogólne warunki pomiaru - wg 3.2.
3.5.3. Aparatura pomiarowa - wg 3.3.
3.5.4. Miejsce pomiaru. Pomiary hałasu pojazdu na postoju należy wykonać na terenie otwartym, wolnym od wyraźnych przeszkód odbijających dźwięk.
Jako miejsce pomiarowe można przyjąć każdy obszar terenu mającego nawierzchnię betonową, asfaltową lub z innego twardego materiału o wysokich właściwościach odbijających dźwięk, z wyjątkiem ubitej ziemi. Powierzchnia tego obszaru powinna być płaska i pozioma oraz powinna mieć kształt prostokąta o bokach odległych co najmniej 3 m od obrysu pojazdu. Badany pojazd powinien być umieszczony w miejscu pomiarowym zgodnie z rys. 3.
W miejscu pomiarowym nie mogą występować żadne zauważalne przeszkody odbijające dźwięk, a w czasie pomiaru w miejscu tym może przebywać tylko kierujący pojazdem i osoba przeprowadzająca pomiar. Obecność ich nie może wpływać na wskazania miernika.
3.5.5. Ustawienie mikrofonu. Wysokość ustawienia mikrofonu nad powierzchnią obszaru pomiarowego powinna być równa wysokości końcówki wylotu rury wydechowej pojazdu, ale nie mniejsza niż 0,2 m.
Mikrofon powinien być skierowany w stronę końcówki wydechu i odległy od niej o 0,5 m ±0,01 m.
Oś maksymalnej czułości mikrofonu powinna być równoległa do powierzchni obszaru pomiarowego i powinna tworzyć kąt 4° ±10° z płaszczyzną pionową, przechodzącą przez oś kierunku wylotu wydechu, zgodnie z rys. 3 i 4. Ponadto mikrofon powinien być tak umieszczony, aby znajdował się możliwie daleko od obrysu pojazdu.
W przypadku układu wydechowego o dwu lub więcej wylotach umieszczonych w odległości mniejszej niż 0,3 m od siebie i połączonych tym samym tłumikiem, należy wykonać pomiar tylko przy ustawieniu mikrofonu w pobliżu końcówki wylotu znajdującego się bliżej zewnętrznej strony pojazdu (rys. 4 a i b).
W przypadku pojazdu mającego układ wydechowy o dwu lub więcej wylotach w odległości większej niż 0,3 m od siebie, należy wykonać pomiary oddzielnie dla każdego wylotu zgodnie z metodyką dla pojedynczego wylotu, a jako wynik pomiaru należy przyjąć największą wartość zmierzonego poziomu (rys. 4 c i d).
Dla pojazdów o wylocie końcówki skierowanym pionowo w górą, mikrofon powinien być umieszczony na wysokości tego wylotu, w odległości 0,5 ±0,01 m od tej strony pojazdu, po której znajduje się rura wydechowa. Mikrofon należy skierować osią maksymalnej czułości pionowo w górą (rys. 4e).
Jeżeli końcówka wylotu układu wydechowego pojazdu znajduje się w miejscu uniemożliwiającym umieszczenie od niej mikrofonu w odległości 0,5 m ze względu na obecność przeszkód będących częściami pojazdu (np. koła, zbiornik paliwa itp.), to mikrofon należy umieścić w odległości nie większej niż 0,5 m od zewnętrznej krawędzi obrysu pojazdu, znajdującego się najbliżej końcówki wydechu (rys. 4f).
3.5.6. Warunki pracy silnika. Badany pojazd należy umieścić w środkowej części obszaru pomiarowego (wg rys. 3ab) z układem napędowym w pozycji neutralnej ("luz") i zwolnionym sprzęgłem
W pojeździe z silnikiem o zapłonie samoczynnym wyposażonym w układ wzbogacania dawki paliwa przy dużych obciążeniach silnika, należy dźwignię tegu układu ustawić w pozycji "bez obciążenia".
Przed pomiarami silnik badanego pojazdu należy nagrzać do normalnej temperatury pracy określonej przez wytwórcę.
3.5.7. Pomiarowa prędkość obrotowa silnika. Silnik badanego pojazdu powinien pracować ze stałą prędkością obrotową odpowiadającą:
- 3/4nN dla silników z zapłonem iskrowym,
- maksymalnej prędkości obrotowej ustalonej przez ogranicznik regulatora obrotów silnika o zapłonie samoczynnym.
Z chwilą ustalenia się maksymalnej pomiarowej prędkości obrotowej silnika należy natychmiast powrócić do obrotów biegu jałowego.
Taki sposób pracy silnika należy powtarzać dla każdego pomiaru.
3.5.8. Wykonanie pomiarów. Pomiar poziomu hałasu należy wykonać na krzywej korekcyjnej A i dla stałej czasowej miernika F (fast-szybko) w krótkim okresie pracy silnika dla ustalonej prędkości obrotowej oraz w czasie jej zmniejszania, przyjmując jako wynik maksymalne wskazanie miernika.
Zaleca się wykonanie wstępnych pomiarów w celu regulacji i przystosowania silnika pojazdu do badań. Wyników wstępnych pomiarów nie należy brać pod uwagę.
3.5.9. Liczba i dokładność pomiarów. Należy wykonać co najmniej trzy pomiary następujące po sobie, doprowadzając za każdym razem silnik do pomiarowej prędkości obrotowej.
Odczytywane wartości poziomu zaokrąglić do wartości najbliższej liczby całkowitej.
Pod uwagę należy brać tylko te zmierzone wartości, które zostały uzyskane z trzech następujących po sobie pomiarów, nie różniących się o więcej niż 2 dB (A). W przeciwnym wypadku należy prowadzić pomiary dalej aż do uzyskania trzech wartości, spełniających powyższy warunek.
3.5.10. Wynik badań. Z uzyskanych wartości pomiarów jako końcowy wynik przyjmuje się wartość najwyższą, którą należy podać w sprawozdaniu z badań.
3.6. Sprawozdanie z badań powinno zawierać:
ogólne dane pojazdu:
- marka typ/model,
- przeznaczenie pojazdu,
- numer nad/podwozia,
- masa całkowita maksymalna,
- stan drogomierza (przed pomiarami),
dane dotyczace silnika:
- typ i numer identyfikacyjny,
- rodzaj silnika:
z zapłonem iskrowym,
z zapłonem samoczynnym,
- moc maksymalna silnika,
- prędkość obrotowa przy mocy maksymalnej,
- pojemność skokowa,
- liczba suwów,
- umieszczenie silnika,
skrzynia biegów (typ):
- liczba biegów, przełożenia,
ogumienie:
- rozmiar opon i liczba PR,
- ciśnienie w oponach: przednich, tylnych,
układ tłumienia (krótki opis) i umiejscowienie końcówki rury wydechowej,
obciążenie pojazdu podczas badań,
miejsce prowadzenia badań:
- stan drogi odcinka pomiarowego,
- rodzaj nawierzchni,
warunki pomiarowe:
- warunki atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru w stosunku do kierunku jazdy,
- poziom hałasu otoczenia,
- inne okoliczności,
dokładność kalibracji aparatury,
wyniki pomiarów hałasu podczas jazdy i na postoju oraz ich ocena:
- poziom hałasu podczas jazdy dB (A),
- bieg i ustalona prędkość jazdy,
- poziom hałasu na postoju dB (A),
- pomiarowa prędkość obrotowa,
dane dotyczące jednostki prowadzącej badania:
- nazwa jednostki,
- data badań,
- osoba prowadząca badania.
4. POSTANOWIENIA PRZEJŚCIOWE
Do dnia 31 grudnia 1994 r. dopuszcza się dla obecnie wytwarzanych pojazdów samochodowych, których konstrukcja typu została zatwierdzona przed okresem obowiązywania normy, ocenę wyników pomiaru hałasu zewnętrznego podczas jazdy wg wymagań PN-83/S-04051.
WARUNKI BADAŃ POJAZDÓW WYPOSAŻONYCH W UKŁADY WYDECHOWE ZAWIERAJĄCE WŁÓKNINY
Przed pomiarem hałasu zewnętrznego układ wydechowy zawierający -włókniny powinien być poddany kondycjonowaniu w warunkach nieprzerwanego użytkowania pojazdu podczas przebiegu 10000 km. Około połowę tego przebiegu powinno przypadać na jazdę miejską oraz druga połowa na jazdę po drogach z dużą prędkością.
Nieprzerwane użytkowanie może być zastąpione przez odpowiedni program badań na torze próbnym. Wielokrotnie należy zmieniać prędkość jazdy.
W celu odtworzenia możliwości występowania skutków schładzania i kondensacji, program badań musi zawierać minimum 10 przerw przynajmniej trzygodzinnych.
1. Instytucja- opracowująca normę - Instytut Transportu Samochodowego, Warszawa.
2. Istotne zmiany w stosunku do PN-83/S-04051
a) zmieniono podział wg kategorii pojazdów,
b) zmieniono wymagania dotyczące dopuszczalnego poziomu hałasu zewnętrznego podczas jazdy zgodnie z regulaminami ECE,
c) usunięto z wymagań wartości dotyczące dopuszczalnego poziomu hałasu na postoju,
d) ujednolicono warunki pomiarów hałasu zewnętrznego (podczas jazdy oraz na postoju) z wymaganiami międzynarodowymi ISO 362-1981/E, ISO 9645-1990.04.15 i regulaminami ECE nr 41, 51, 63,
e) rozszerzono i uwzględniono wymagania dotyczące prędkości jazdy i doboru biegów pojazdów różnych kategorii podczas pomiaru hałasu podczas jazdy - zgodnie z wymaganiami międzynarodowymi jak w d).
PN-61/B-02153 Akustyka budowlana. Nazwy i określenia
PN-81/N-01306 Hałas. Metody pomiaru. Wymagania ogólne
PN-88/S-02005 Silniki samochodowe. Badania stanowiskowe. Wyznaczanie podstawowych parametrów pracy
PN-89/S-02006 Pojazdy samochodowe, przyczepy i naczepy. Kategorie. Symbole i określenia
PN-89/S-02007.Pojazdy samochodowe, przyczepy, naczepy i zespoły pojazdów. Klasyfikacja i terminologia
PN-84/S-02014 Pojazdy samochodowe i prryczepy. Masy i obciążenia. Terminologia
PN-82/S-02015 Pojazdy samochodowe. Prędkości. Nazwy i określenia
PN-79/T-06460 Mierniki poziomu dźwięku. Ogólne wymagania i badania .
4. Normy i dokumenty międzynarodowe
ISO 362-1981/E Acousties - Measurement of noise emitted by accelerating road vehicles - Engineering method
ISO 9645/1990 Acousties - Measurement of noise emitted by mopeds in motion - Engineering method
ISO (TC43)SC1 (Secretariat 152) 214E/74 Method of control of noise emitted by stationary motor vehicles
E) ECE 324-E/ECE/TRANS/505/Rev. 1 (Add. 40) Amend. 1 Regulamin nr 41. Jednolite przepisy dotyczące homologacji motocykli w zakresie hałasu
E) ECE 324/E/ECE/TRANS/505/Rev. 1(Add. 50, Amend. 1, Amend. 1) Corr. 1 i Amend. 2 Regulamin nr 51. Jednolite przepisy dotyczące homologacji pojazdów samochodowych (mających co najmniej cztery koła) w zakresie hałasu
E) ECE 324/E/ECE/TRANS/505/Rev. I/Add. 62 Regulamin nr 63. Jednolite przepisy dotyczące homologacji motorowerów w zakresie hałasu
70/157/EEC Council Directive z dnia 1970.02.06 "Dopuszczalne poziomy dźwięku i układy wydechowe pojazdów samochodowych" oraz uzupełnieńie: 73/350/EEC, 77/212/EEC, 81/334/EEC, 84/372/EEC, 84/424/ EEC, 89/491/EEC.
5. Zgodność normy z normami i dokumentami międzynarodowymi
ISO 362-ł981/E - norma zgodna.
ISO 9645-1990 - norma zgodna.
E) ECE 324/E/ECE/TRANS/505/Rev. 1/Add. 40/Amend. 1. Regulamin nr 41 - norma zgodna,
E) ECE 324/E/ECE/TRANS/505/Rev. 1/Add. 62. Regulamin nr 63 - norma zgodna.
E) ECE 324/E/ECE/TRANS/505/Rev. 1/Add. 50. Amend. 1, Amend. 1/ Corr. 1 i Amend. 2 Regulamin nr 51. Normajest niezgodna z Regulaminem nr 51 w zakresie pomiarowej prędkości obrotowej przy pomiarach hałasu zewnętrznego na postoju pojazdów wyposażonych w silniki z zapłonem samoczynnym. W Regulaminie stosuje się tą samą pomiarową prędkość obrotową dla silników z zapłonem iskrowym i z zapłonem samoczynnym 3/4nN).
W normie - dla pojazdów z silnikiem o zapłonie samoczynnym przyjęto do pomiaru hałasu zewnętrznego na postoju - maksymalną, prędkość obrotową ustaloną przez ogranicznik regulatora obrotów.
6. Badanie hałasu zewnętzniego na postoju pojazdu przeprowadza się w celu ustalenia kontrolnej wartości odniesienia wymaganej przez organy administracji państwowej, przeprowadzające kontrolę pojazdów znajdujących się w użytkowaniu.
7. Autor projektu normy - mgr inż. Krystyna Janicka, Instytut Transportu Samochodowego, Warszawa.
8. Deskryptory: 0109001 - pojazdy silnikowe, 0640876 - motorowery, 0278340 - hałas, 0000000 - zewnętrzny; 0396727 - wymagania, 0035099 - badania.
|