Wykłady Stoksik, Prawo Rolne :


Prawo Rolne

  1. Pojęcie i przedmiot prawa rolnego -

Prawo rolne to całokształt norm prawnych regulujących stosunki społeczne związane z kształtowaniem ustroju rolnego, w tym także produkcji rolnej i rynku rolnego.

Definicja profesora A. Stelmachowskiego :

Przez prawo rolne należy rozumieć zespół instytucji i rozwiązań prawnych o charakterze szczególnym, podyktowanym specyfiką rozwoju rolnictwa jako odrębnego działu gospodarki, które tworzą ramy strukturalne i techniczne dla działalności produkcyjnej w rolnictwie, jak też dla przetwarzania i obrotu produktami rolnymi.

Działy prawa rolnego :

  1. Struktura agrarna

  2. Prawo żywnościowe

  3. Organizacja rynków rolnych.

Art. 23 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej : Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne.

Źródła prawa rolnego -

Przepisy prawa rolnego, z uwagi na jego zakres przedmiotowy, są bardzo obszerne i rozproszone w wielu aktach prawnych. Obecnie, kiedy Polska jest już członkiem UE i obowiązuje nas WPR artykułowana normami prawa wspólnotowego, źródła prawa rolnego stały się jeszcze bardziej złożone i rozbudowane. Normy prawa wspólnotowego zawarte w prawie pierwotnym maja moc wiążącą i wywołują skutek bezpośredni.

  1. Modele prawnych instrumentów polityki rolnej :

Na gospodarowanie w rolnictwie składają się trzy czynniki : ziemia , praca, kapitał.

Regulacja rynku rolnego a ściślej rynków rolnych, gdyż w UE są to regulacje rynków branżowych. Oznacza odejście od regulacji stosunków agrarnych poprzez czynniki produkcji na rzecz regulacji tych czynników w fazie produkcyjnej poprzez na regulacje tychże stosunków w fazie produkcyjnej poprzez regulację rynku produktów rolnych.

Odchodzenie od polityki rolnej na rzecz polityki wiejskiej. Mianowicie coraz większego znaczenia nabiera zasilanie - głównie finansowe - instrumentów realizacji przedsięwzięć strukturalnych mających na cel rozwój nie tylko samego rolnictwa, ale ogólnego wsi.

Regulacje uwłaszczeniowe - najdawniejsze regulacje wpływające na współczesny kształt stosunków agrarnych w Polsce dotyczyły zniesienia poddaństwa i uwłaszczenia włościan.

REFORMY ROLNE :

Wiek XX na ziemiach Polski był okresem reform rolnych.

Reforma okresu PRL -

- miała na celu :

1) całkowitą likwidację wielkiej własności ziemskiej

2) pozyskanie chłopów dla nowej władzy komunistycznej.

- reforma rolna i osadnictwo uzupełniały akty ustawodawcze nacjonalizacyjne. Przewidywały one nacjonalizację lasów o obszarze przekraczającym 25 ha.

-polityka kolektywizacyjna :

Komuna - wszelkie środki produkcji

Artel - podstawowe środki produkcji ( ziemia plus inwentarz żywy i martwy)

Towarzystwa Uprawy Ziemi .

1948-1956

W Polsce podjęto próby kolektywizacji rolnictwa, stworzono atmosferę przymusu ekonomicznego.

1951 - wprowadzono obowiązkowe dostawy produktów rolnych po sztucznie zaniżonych cenach oraz zwiększono wysokość podatku gruntowego. Silna progresja zarówno obowiązkowych dostaw jak i podatku gruntowego miała być elementem walki z kułakami i doprowadziła wiele większych gospodarstw do upadku. Rosła liczba spółdzielni produkcji rolniczych osiągając w roku 1956 - liczbę 10 tysięcy, jednakże stan tych spółdzielni był zły.

Spółdzielnie były pozbawione samodzielności gospodarczej. Nie mogły nabywać na własność ciężkiego sprzętu rolniczego, traktorów. Były one uzależnione od POM- ów czyli Państwowych Ośrodków Maszynowych, w których koncentrowano ciężki sprzęt rolniczy i traktory. Podporządkowano spółdzielnie nie centralom spółdzielczym ale prezydiom właściwych rad narodowych , a więc państwowym organom administracyjnym. Polityka kolektywizacyjna załamała się gwałtownie w 1956 roku, gdy W. Gomułka po objęciu stanowiska I sekretarza PZPR, w wyniku wydarzeń październikowych tegoż roku, wyraził w przemówieniu programowym, iż nie należy podtrzymywać sztucznie słabych spółdzielni, rozpoczął się masowy ruch rozwiązywania spółdzielni produkcyjnych. W ciągu 3 miesięcy rozwiązało 80 % spółdzielni a i później rozwiązywały się dalsze. Odtąd spółdzielnie stanowią margines polskiego rolnictwa.

Dążenie do regulacji struktury agrarnej w drodze ewolucyjnej:

Ustawa z 1963 r. - o przeciwdziałaniu podziałom gospodarstw rolnych -

Nastąpiło zamrożenie struktury gospodarstw, występowała obawa przed tworzeniem większych gospodarstw rolnych, stąd możliwość przejęcia na rzecz państwa nadwyżek ponad 15 ha, jeśli chodzi o gospodarstwa hodowlane - 20 ha, gdyby w obrocie ziemią miało powstać gospodarstwo większe. W obrocie występowały normy maksymalne , norma podstawowa - 8 ha i normy minimalne zróżnicowane na obszarze poszczególnych województw. Wprowadzony został szczególny reżim spadkobrania.

Ustawa z 1971 roku o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych :

Ustawa ta zalegalizowała mianowicie stany faktyczne, jakie wytworzyły się na skutek zagmatwania sytuacji własnościowych na wsi, nieformalnego obrotu ziemią. Akty własności ziemi wydawano również tym posiadaczom, gospodarstw rolnych, którzy byli właścicielami, ale nie mogą swego prawa udokumentować.

Ustawodawstwo emerytalno - rentowe :

Początkowo było to ustawodawstwo uzależniające zaopatrzenie emerytalno rentowe od przekazania gospodarstwa na rzecz państwa. Dopiero w 1977 roku nastąpiła zmiana, rolnik mógł uzyskać rentę lub rentę inwalidzką w razie przekazania gospodarstwa następcy. ( rekrutującemu się z grona członków rodziny ) .Cel : przyspieszenie zmian pokoleń w rolnictwie.

Regulacje dotyczące czynnika kapitałowego:

- Ustawodawstwo podatkowe : np. Niemcy - wyspecjalizowane banki rentowe. Francja - wyspecjalizowane instytucje prawa publicznego - SAFER .

Polska - AriMR - pełni funkcję agencji płatniczej.

Modele podatków :

1.Podatek gruntowy

2.podatek dochodowy

3. podatek od wartości dodanej - VAT

Modele kształtujące rynek rolny.

Cele polityki rolnej :

  1. zwiększenie wydajności produkcji rolnej w drodze rozwoju postępu technicznego, zapewnienia racjonalnego rozwoju produkcji rolnej oraz jak najpełniejszego wykorzystania mocy produkcyjnych, zwłaszcza siły produkcyjnej

  2. zapewnienie sprawiedliwego poziomu życia ludności rolniczej w szczególności przez podniesienie indywidualnego dochodu zatrudnienia w rolnictwie.

  3. Stabilizacji rynków

  4. Zapewnienie bezpieczeństwa zaopatrzenia

  5. Zapewnienie odpowiednich cen przy dostawach dla konsumentów.

  6. Utrzymanie dochodów rolniczych na niezmienionym poziomie przy jednoczesnym obniżeniu produkcji i wyeliminowaniu zagrożeń dla środowiska naturalnego.

  7. Zmiany strukturalne na rzecz dopłat bezpośrednich.

Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne :

Art. 46. § 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

§ 2. Prowadzenie ksiąg wieczystych regulują odrębne przepisy.

Art. 461. (21) Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

Art. 551. (22) Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

  1)   oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

  2)   własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

  3)   prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

  4)   wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

  5)   koncesje, licencje i zezwolenia;

  6)   patenty i inne prawa własności przemysłowej;

  7)   majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

  8)   tajemnice przedsiębiorstwa;

  9)   księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Art. 553. (24) Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Art. 554. (25) Nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.

Wspólna polityka rolna UE

Założenia i zasady WPR :

- zapewnieni samowystarczalności wspólnoty w zakresie produktów rolnych strefy umiarkowanej

-podstawową jednostką produkcyjną jest gospodarstwo rodzinne

- rolnictwo jest szczególnym sektorem gospodarki.

- wspólny rynek wymaga regulacji

Wspólna regulacja rynku może przybierać formy :

  1. powszechnych zasad dotyczących konkurencji

  2. obowiązkowych koordynacji różnych rynków narodowych

  3. europejskiego rynku

W praktyce wybierana zawsze opcja c - trzecia.

Zasady WPR :

  1. włączenie rolnictwa w ramach Wspólnoty.

  2. Postanowienia traktat stanowią wyjątek od generalnych reguł Traktatu.

  3. Sektor rolny musi podlegać wspólnej polityce.

  4. Jedność rynku.

  5. Preferencje Wspólnoty , produkty wytworzone na terenie Wspólnoty mają pierwszeństwo.

  6. Zasada solidarności - wywodząca się z rozporządzenia 25/62 ustanawiająca Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej, FEOGA, odpowiedzialność solidarna państw członkowskich za finansowe konsekwencje środków wprowadzonych w ramach WPR, włączając również te państwa, które nie są objęte tymi środkami.

  7. Współodpowiedzialność producentów rolnych odpowiedzialności finansowej, zgodnie z którą rolnicy są zobowiązani do współfinansowania wydatków poniesionych na zagospodarowanie owych nadwyżek.

ZADANIA WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ :

Art. 33 ust.1 - zadania sens stricto -

  1. zwiększenie wydajności produkcji rolnej w zakresie postępu technicznego, zapewnienie racjonalnego rozwoju produkcji rolnej oraz jak najpełniejszego wykorzystania czynników produkcji a w szczególności pracy

  2. zapewnienia w ten sposób należytego standardu życia ludności rolniczej, zwłaszcza przez podniesienie dochodów osób zatrudnionych w rolnictwie,

  3. stabilizacja rynków

  4. zapewnienie bezpieczeństwa zaopatrzenia

  5. zaopatrzenie odpowiednich cen dla konsumentów

Postanowienia te związane są z krótkookresową polityką rynkowo-cenową i dochodową WPR. W trakcie opracowywania jak i stosowania polityki rolnej należy brać pod uwagę :

  1. szczególny charakter gospodarki rolnej, wynikający ze struktury społecznej rolnictwa oraz rozróżnienie różnic strukturalnych i naturalnych między poszczególnymi regionami rolniczymi.

  2. Konieczność stopniowego usuwania tych zróżnicowań- wprowadzania środków dostosowawczych

  3. Fakt, że rolnictwo stanowi sektor ściśle związany z gospodarką jako całością.

Pojęcie struktur rolnych w Polsce rozumiane jako pojęcie struktury agrarnej. W doktrynie europejskiej jest rozumiane szerzej tzn. - jako zespół czynników mających wpływ na produkcję rolną, poziom dochodów rolników oraz wydajność ich pracy. Ma to miejsce w drodze długofalowego oddziaływania na poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych, modernizację sfery komercjalizacji i przetwórstwa produktów rolnych, poprawę infrastruktury technicznej, doradztwo rolnicze, poprawa warunków gospodarowania w rolnictwie i jego otoczeniu.

Produkty rolne - przez produkty rolne rozumie się płody ziemi, produkty hodowli i rybołówstwa, a także bezpośrednio z nim związane produkty pierwszego stopnia przetworzenia.

INSTRUMENTY PRAWNE POLITYKI RYNKOWO - DOCHODOWEJ W ROLNICTWIE UE :

Każdy z wyodrębnionego runku rolnego opiera się na odmiennych regulacjach .Ich regulacji podporządkowane zostały metody regulacji jak i środki prawno - ekonomicznego oddziaływania.

Wewnętrzne formy regulacji rynków rolnych :

    1. cena rolna

    2. zróżnicowane formy ograniczania produkcji rolnej

    3. premiom z różnych tytułów prawnych, interwencyjnemu skupowi płodów rolnych ,wraz ze środkami służącymi finansowaniu przechowalnictwa artykułów rolnych. W ramach handlu z państwami spoza UE - znaczenie mają dopłaty eksportowe oraz pozataryfowe środki ochrony wewnętrznego rynku produktów rolnych.

Cena rolna - ustalana na szczeblu wspólnoty,

Ceny te są silnie regulowane, określane w drodze legislacyjnej przy założeniu funkcjonowania w ograniczonym zakresie praw rynku - popyt i podaż. Ceny są ustalane w aktach prawnych Rady wydawanych na wniosek komisji po uprzedniej konsultacji z parlamentem. Procedurę tę poprzedza wcześniejsze konsultacje Komisji z organizacjami rolniczymi.

Ceny służące stabilizacji rynku wewnętrznego

Ceny służące ochronie własnego rynku

Cena docelowa, cena interwencyjna

Produktów rolnych przed konkurencją

- ceny śluzy

-ceny progu

Cena docelowa- target price - określana jako cena wskaźnikowa, określa optymalny z punktu widzenia rolników poziom cen oraz gwarantować ma odpowiednio wysokie dochody rolnicze. W rzeczywistości jest to cena odbicia koniunktury na płody rolne, to określana jest na podstawie przewidywanych kierunków produkcji w danym sektorze oraz zakładanej konsumpcji mając na uwadze tendencje na rynkach branżowych. Cena ta jest kalkulowana na poziomie wyższym od ceny interwencyjnej przewyższa ją o 20 - 30 procent, jednakże w praktyce nie jest ona dostępna.

Cena docelowa - występuje w sektorze zbóż, cukru, mleka i jego przetworów. Zbliżony charakter mają ceny kierunkowe - guide price - określane mianem cen orientacyjnych ustalane w sektorze mięsa wołowego i cielęciny.

Cena interwencyjna-

Służy niekontrolowanemu spadkowi cen, ma ona na celu zapobieganie destabilizacji rynków rolnych. Oznacza ona cenę na poziomie, której agencje interwencyjne są zobowiązane do skupu produktów rolnych zaoferowanych do sprzedaży , jeżeli cena rynkowa produktów spada do ceny minimalnej. Wyznacza ona dolny pułap cen płodów rolnych, spadek poniżej którego uruchamia działania interwencyjne za pośrednictwem wyspecjalizowanych agencji.

Ma charakter ceny gwarantowanej. Ma służyć podtrzymywaniu dochodów rolniczych.

W sektorach mięsa baraniego i wieprzowego oraz owoców i warzyw występuje cena podstawowa - Basic price- służy ona stabilizacji cen na tych rynkach a z drugiej strony ma stymulować powstawania strukturalnych nadwyżek.

Ceny wycofania z rynku - withdrawal price - stosowane wyłącznie w sektorze świezych warzyw i owoców.

Cena progu :

Dla produktów importowanych spoza UE stosuje się cenę progu - treshold price w celu ochrony unijnej produkcji przed tańszym importem z państw trzecich . Określa ona minimalny poziom cen , po jakich importowane produkty mogą wejść na rynek Unii. Konstrukcja ceny progu jako konstrukcja pochodna ceny docelowej opiera się na założeniu , że powinna się kształtować na poziomie zbliżonym do wysokości ceny docelowej, jednakże w jej skład nie wchodzą koszty transportu produktu. Cena jest stosowana na rynku zbóż , mleka i jego przetworów. Odpowiednikiem ceny progu na rynku wieprzowiny, mięsa drobiowego i jaj jest cena śluzy - sliuce price, oddająca koszty produkcji w państwach trzecich.

Zakupy interwencyjne - podstawowy środek stabilizacji rynku wewnętrznego. Mają przeciwdziałać spadkowi cen rolnych poniżej określonego z góry poziomu, chroniąc w ten sposób dochody rolnicze.

Państwa członkowskie zostały upoważnione do powoływania wyspecjalizowanych krajowych agencji interwencyjnych, prowadzących interwencyjne skupy nadwyżek produkcyjnych i ich magazynowanie i późniejszą redystrybucję oraz organizowanie dopłat eksportowych - export refunnds.

Premie i dopłaty - odrębna grupa środków, które mają wpływ na organizację rynków rolnych,

Premie i dopłaty z różnych tytułów prawnych. W sektorze mleka i jego przetworów - premie mające na celu ograniczenie produkcji, występują też premie rekompensacyjne, stosowalne są również dopłaty produkcyjne.

Od 1992 roku - bezpośrednie dopłaty wyrównawcze mają one w założeniu rekompensować straty wynikające z sukcesywnie wprowadzanych obniżek gwarantowanych na produkty rolne.

Narastanie nadwyżek żywności i związany z tym wzrost wydatków budżetowych Wspólnoty a także wymogi dotyczące ochrony środowiska naturalnego wymusiły potrzebę wprowadzania mechanizmów administracyjnego ograniczania rozmiarów produkcji rolnej.

Instrumenty ograniczania produkcji polegające na limitowaniu rozmiarów produkcji w skali rocznej oraz instrumenty określające obowiązki rolników, polegające na przyjęciu innych, dotychczasowych metod lub kierunków produkcji.

Kontrola nadprodukcji :

  1. kontyngentowanie produkcji - wg kryterium ilościowego, określanych jako system kwot produkcyjnych ( nadprodukcja artykułów żywnościowych ) w rolnictwie lub praw do produkowania. Polega to na tym, iż należy zapewnić rolnikowi zbyt określonej ilości produktów po cenach gwarantowanych. Jeśli wyprodukuje więcej nie uzyskuje gwarancji zbytu , ale jest też obligowany do zapłaty restrykcyjnych opłat powodujących nieopłacalność nadwyżkowej produkcji. Kwoty produkcyjne są filarem organizacji rynku mleka i jego przetworów , z którym jest widoczny wyraźny związek z opłatami o charakterze restrykcyjnym za dostawy i sprzedaż mleka ponad określony poziom kwot. Ograniczanie produkcji rolnej w sektorze świeżych warzyw i owoców służy instrument wycofywania tych produktów z rynku i rozdysponowywania na cele pomocy społecznej.

  2. Druga grupa instrumentów limitujących produkcję rolną : INSTYTUCJA WYŁĄCZANIA GRUNTÓW ROLNYCH Z PRODUKCJI - polega na zaprzestaniu gospodarowania na części areału gospodarstwa. Podejmowanie przedsięwzięć o charakterze agrośrodowiskowym . W ramach tego instrumentu mieszczą się premie finansowe dla rolników z tytuł zmiany kierunku produkcji - konwersji, przede wszystkim artykułów nadwyżkowych na nienadwyżkowe np. z hodowli bydła mlecznego na produkcję mięsną.

  3. System preferencji - handel z krajami trzecimi . Ochrona rynku wewnętrznego UE przed tańszymi produktami ich konkurencją importowanych z państw trzecich , uzupełniona wspieraniem eksportu droższych produktów unijnych na rynki światowe.

Podstawowy instrument :

- cła importowe

-instrumenty pozataryfowe głównie w postaci kontyngentów ilościowych.

- klauzule o zabezpieczeniu - safeguard clause - służą one ograniczaniu lub wręcz zawieszaniu importu produktów mogących spowodować poważne zakłócenia na unijnym rynku. Importowane płody powinny odpowiadać określonym wymogom jakościowym, ilościowym, weterynaryjnym, sanitarnym etc.

  1. dopłaty eksportowe - export refunds - zadaniem jest zwiększenie konkurencyjności towarów unijnych na rynkach światowych oraz zachęcanie do eksportowania produktów występujących w nadmiarze. Dopłaty są wypłacane w wysokości różnicy między wewnętrzną ceną produktu rolnego w UE a otrzymywaną przez eksportera niższą ceną światową.

  2. Import produktów rolnych do UE i ich eksport poza granice jej obszaru handlowego oparty jest na licencjach eksportowo - importowych - służących kontroli administracyjnej wymiany handlowej UE z państwami trzecimi. Licencje te określają rozmiary eksportu i importu produktów rolnych oraz terminy ich ważności. Celem licencjonowania eksportu jest uzyskiwanie szczegółowych informacji zarówno na szczeblu unijnym jak i państw członkowskich o rozmiarach planowanych transakcji handlowych w celu ewentualnego stosowania odpowiednich środków interwencyjnego oddziaływania na rynki rolne.

  3. Certyfikaty - jako instrument kontroli administracyjnej wymiany handlowej z państwami trzecimi, stanowią one rodzaj zaświadczenia określającego liczbę przewidywanych transakcji eksportowo - importowych w określonym czasie, najczęściej 3 - 6 miesięcy. Stanowią one formę nadzoru statystycznego nad wymianą handlową UE z państwami trzecimi. Pozwala to na bieżącą rejestrację transakcji handlowych. Prawnym wymogiem wydania licencji, certyfikatu jest złożenie stosownego zabezpieczenia - depozytu, który wg wnioskodawcy może przyjąć formę gotówkową lub gwarancji kredytowych.

  4. Wspólne organizacje rynków rolnych - zorganizowane są one wg kryterium branżowego, poddane ścisłej reglamentacji prawnej

22 X 2007 r.- rozporządzenie Rady ustanawiające jedną wspólną organizację rynków rolnych dla wszystkich producentów rolnych, zamiast funkcjonujących 21.

Cel : redukcja obciążeń i barier administracyjnych. Należy kwalifikować ten akt jako akt uproszczenia technicznego.

POLITYKA STRUKTUR ROLNYCH I ROZOWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH :

Zadania WPR :

1.Poprawa struktur rolnych.

2.Fundusz Orientacji - miał na celu służyć modernizacji struktur rolnych i Fundusz Gwarancji - celem było wspieranie dochodów rolniczych.

FEOGA - European Fund for Structural Improvement - EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU Strukturalnego .

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRR (European Regional Development Fund - ERDF) został powołany w 1975 roku jako reakcja na coraz głębsze rozbieżności w rozwoju regionów (spowodowane kryzysem gospodarczym i przystąpieniem do UE Wielkiej Brytanii i Irlandii).

Działalność Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego określa art. 160 Traktatu ustanawiający Wspólnotę Europejską: „Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ma na celu przyczynianie się do korygowania podstawowych dysproporcji regionalnych we Wspólnocie poprzez udział w rozwoju i dostosowaniu strukturalnym regionów opóźnionych w rozwoju oraz w przekształcaniu upadających regionów przemysłowych”.

Działalność Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego koncentruje się na następujących dziedzinach:

W ramach tych dziedzin współfinansowane są następujące działania:

  1. inwestycje produkcyjne mające na celu tworzenie i ochronę stałych miejsc pracy;

  2. inwestycje w infrastrukturę:

  • rozwój endogeniczny potencjału poprzez środki, które zachęcają i wspierają lokalny rozwój i inicjatywy zatrudnienia oraz działalność małych i średnich przedsiębiorstw, obejmującej w szczególności: