Historia powszechna średniowiecza, dr M. Delimata
I. Imperium Merowingów i Karolingów
Kierunki rozwoju terytorialnego, ustrojowego. Polityka. Od królestwa do cesarstwa
Literatura:
-Michał Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, s. 60-70
-J. Strzelczyk, Historia powszechna. Średniowiecze, s. 80-94, 197-214
-Roman Michałowski, Galia merowińska, [w:] Narodziny średniowiecznej Europy, s. 151-181
-Wojciech Fałkowski, Cesarstwo karolińskie, [w:] Narodziny średniowiecznej Europy, s. 231-277
-Roger Collins, Europa wczesnośredniowieczna 300-1000, s. 122-126, 173-184, 275-319
Literatura uzupełniająca:
Rosamond McKitterick, Królestwa Karolingów. Władza - konflikty - kultura 751-987
II. Wybrane zagadnienia z historii cesarstwa niemieckiego
Od księstw szczepowych do księstw terytorialnych. Pogłębianie rozbicia
Refleksja nad przyczynami decentralizacji cesarstwa na przestrzeni wieków. Aspekt ustrojowy i polityczny
Literatura:
-Michał Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, s. 129-136, 147-151
-Gerd Althoff, Ottonowie. Władza królewska bez państwa, s. 177-190
-Sławomir Gawlas, Rzesza Niemiecka w XII-XIII wieku, [w:] Rozkwit średniowiecznej Europy, s. 198-249 (jedynie strony 208-241)
-Jerzy Strzelczyk, Średniowiecze, s. 197-220
Konflikt tiary z koroną
Współpraca (?) Ottonów z papiestwem; reforma Kościoła w XI wieku; problem inwestytury w Rzeszy i walki o panowanie nad światem chrześcijańskim
Literatura:
-Sławomir Gawlas, Rzesza Niemiecka w XII-XIII wieku, [w:] Rozkwit średniowiecznej Europy, s. 198-249 (jedynie strony 208-241)
-Krzysztof Skwierczyński, Reforma gregoriańska a walka cesarstwa z papiestwem o inwestyturę. Na marginesie książki Johanna Engelbergera, Gregor VII. und die Investiturfrage, Kwartalnik Historyczny 105 (1998), nr 3, s. 87-95
-Jean-Francois Noël, Święte Cesarstwo, s. 9-22, 58-67
-Ekspansja Kościoła rzymskiego (1054-1274), [Historia chrześcijaństwa, red. A. Vauchez, t. 5], Warszawa 2001, s. 86-124
III. Wybrane zagadnienia z dziejów Francji
1. Na drodze ku jedności państwa
Od lenn do monarchii „narodowej”. Definicja przyczyn procesu centralizacji w kontekście ewolucji ustroju oraz przemian politycznych
Literatura:
-Michał Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, s. 95-103, 112-120
-Elizabeth M. Hallam, Judith Everard, Francja w czasach Kapetyngów, s. 113-138
-Jerzy Strzelczyk, Historia powszechna. Średniowiecze, s. 197-214
-Jerzy Pysiak, Wielki wiek Francji Kapetyngów, [w:] Rozkwit średniowiecznej Europy, s. 140-197
2. Konflikt tiary z koroną
Literatura:
-Bolesław Kumor, Historia Kościoła, t. 4, s. 9-19
-Elizabeth M. Hallam, Judith Everard, Francja w czasach Kapetyngów, s. 402-420
-John H. Mundy, Europa Średniowieczna 1150-1309, s. 369-395
-Jerzy Pysiak, Wielki wiek Francji Kapetyngów, [w:] Rozkwit średniowiecznej Europy, s. 140-197
IV. Podziały świata chrześcijańskiego
Literatura:
-Bolesław Kumor, Historia Kościoła, t. 2, s. 163-176; t. 4, s. 57-68
-Steven Runciman, Schizma wschodnia, s. 7-71, 180-210
-Klaus Schatz, Sobory powszechne. Punkty zwrotne w historii Kościoła, s. 111-114, 114-158
-Klaus Schatz, Prymat papieski od początków do współczesności, 86-99
V. Miasta
Literatura:
-Stanisław Arnold, Miasta Europy zachodniej i środkowej rozpatrywane na podłożu średniowiecznego życia gospodarczego, [w:] Tenże, Z dziejów średniowiecza
-Andrzej Wędzki, Początki reformy miejskiej w środkowej Europie do połowy XIII wieku, s. 13-41, 175-218
-Henryk Samsonowicz, Życie miasta średniowiecznego, s. 10-52
-Zbyszko Górczak, Najstarsze lokacje miejskie w Wielkopolsce, s. 67-83
VI. Wokół trzech koncepcji „narodu” średniowiecznego
Literatura:
-Marceli Handelsman, Rola narodowości w historii średniowiecznej, [w:] M. Handelsman, Średniowiecze polskie i powszechne. Wybór pism, s. 328-342
-Gerard Labuda, Kształtowanie się systemu państw i narodów europejskich, [w:] Narodziny średniowiecznej Europy, s. 278-336
-Aleksander Gieysztor, Powstanie państw narodowych w Europie średniowiecznej (Francja i Anglia XI-XV wiek)
-Benedykt Zientara, Świt narodów europejskich, s. 156-190, 202-227, 313-336
VII. Feudalizm
Literatura:
-Henryk Łowmiański, Trzy koncepcje feudalizmu w historiografii polskiej do roku 1939, Zapiski Historyczne 41 (1976), z. 3., s. 9-22 (przedruk w: tegoż, Studia nad dziejami Słowiańszczyzny, Polski i Rusi w wiekach średnich, Poznań 1986, s. 582-594
-S. Russocki, Oblicza zachodnioeuropejskiego feudalizmu, Kwartalnik Historyczny 90 (1983), s. 859-869
-Tadeusz Manteuffel, Geneza feudalizmu, [w:] Tenże, Historyk wobec historii
-Stanisław Russocki, Spory o istotę i genezę feudalizmu europejskiego, Kwartalnik Historyczny 78 (1971), s. 404-412
-Stanisław Russocki, Oblicza zachodnioeuropejskiego feudalizmu, Kwartalnik Historyczny 90 (1983), s. 859-869