ZASADY WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ PRZEWIDZIANYCH DO WSPÓŁFINANSOWANIA Z FUNDUSZU ISPA NA ROK 2001

Ministerstwo Środowiska

Narodowy Fundusz

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Warszawa, grudzień 1999

SKRÓTY

BŚ Bank Światowy

EBI Europejski Bank Inwestycyjny

EBOR Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju

EIRR Economic Internal Rate of Return (Ekonomiczna wewnętrzna stopa zwrotu)

ENPV Economic Net Present Value (Ekonomiczna zaktualizowana wartość netto)

IRR Internal Rate of Return (Wewnętrzna stopa zwrotu)

ISPA Investissement Structurel pur Adhésion

K 1 Kryteria pierwszego stopnia

K 2 Kryteria drugiego stopnia

KOWW Karta Oceny Wniosku Wstępnego

KE Komisja Europejska

MIF Międzynarodowe Instytucje Finansowe

MŚ Ministerstwo Środowiska

NFOŚiGW Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

NPPC Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa

NPV Net Present Value (Zaktualizowana wartość netto)

ROA Return on Assets (Wskaźnik rentowności aktywów)

UE Unia Europejska

WFOŚiGW Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

W1 Wniosek Wstępny

W2 Wniosek Szczegółowy

SPIS TREŚCI

1 Wstęp

• Wstęp

Celem niniejszego dokumentu jest określenie zasad i procedury wyboru przedsięwzięć do finansowania z funduszu ISPA w roku 2001 oraz w latach następnych.

• Wprowadzenie

Wspólnoty Europejskie podczas szczytu Rady Europejskiej w Essen w 1997 podjęły decyzję co do sformułowania „strategii przed-członkowskich” dla krajów stowarzyszonych, która oparta została na trzech filarach: Układzie Europejskim, obustronnym dialogu i Programie PHARE.

Na wniosek Rady Europejskiej, podczas spotkania w Dublinie 1997, Komisja Europejska w Agendzie 2000 zaproponowała wzmocnienie „strategii przed-członkowskiej” i nadanie programowi PHARE formuły instrumentu wspierającego wyłącznie działania na rzecz akcesji. Celem strategii jest przyspieszenie i ułatwienie procesu dostosowania się krajów Europy Centralnej i Wschodniej ubiegających się o członkostwo w UE, do ekonomicznych i politycznych wymagań, których spełnienie jest warunkiem przystąpienia do UE.

Spotkanie Rady Europejskiej w Berlinie w drugiej połowie marca br. uwieńczyło pracę nad przygotowaniem nowych instrumentów przedakcesyjnych i podjęło ostateczną decyzję co do utworzenia Funduszu ISPA, SAPARD i PHARE II.

Fundusz ISPA - Instrument Przed-akcesyjnej Polityki Strukturalnej został ustanowiony regulacją Rady (WE) No1267/1999 z 21 czerwca 1999 r. Fundusz ten stworzono na wzór Funduszu Kohezji funkcjonującego w UE od 1994 r. (na mocy traktatu z Maastricht), ISPA-ę należy go traktować jako pilotaż, którego zadaniem jest stworzenie podstaw instytucjonalnych i logistycznych umożliwiających absorpcję znacznie większej pomocy w latach przyszłych. Pomoc Unii w ramach Funduszu ISPA będzie ukierunkowana na osiąganie w zakresie infrastruktury standardów Wspólnoty w dziedzinie transportu i ochrony środowiska. Instrument ten ma ułatwiać realizację zadań wskazanych w „Partnerstwie dla Członkostwa” oraz wspierać proces przyjęcia dorobku prawnego Unii Europejskiej (acquis communautaire).

• Rozwiązania Instytucjonalne

Za przygotowanie i zgłoszenie polskiej propozycji projektów w sektorze ochrony środowiska do finansowania z funduszu ISPA odpowiada Minister Środowiska.

Decyzją Ministra Środowiska z dnia 22 stycznia 1999 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej został wskazany jako Biuro Wykonawcze Funduszu ISPA. W dniu 3 września 1999 między Ministrem Środowiska a Prezesem NFOŚIGW zostało podpisane szczegółowe porozumienie określające zarówno kompetencje Biura Wykonawczego jak i zasady współpracy między MŚ a NFOŚiGW. Propozycje projektów do finansowania z ISPA złożone do Biura Wykonawczego będą wybrane i oceniane wg. zatwierdzanych corocznie przez Ministra Środowiska ”Zasad wyboru przedsięwzięć przewidzianych do współfinansowania z Funduszu ISPA”.

Na podstawie porozumienia z MŚ, NFOŚiGW jest zobowiązany przekazać Ministerstwu końcową listę przedsięwzięć do finansowania w roku następnym do dnia 31 maja roku poprzedzającego. Lista ta ma zapewnić wykorzystanie środków ISPA na wnioskowany rok w wysokości 1,3 budżetu przewidzianego przez Komisję Europejską w sektorze środowiska dla Polski. Po zatwierdzeniu przez Ministra Środowiska przedkładanych przedsięwzięć zakwalifikowani wnioskodawcy zostaną poproszeni o przygotowanie wymaganej przez Komisję Europejską aplikacji wraz z niezbędną dokumentacją pomocniczą.

• Procedura

W celu zobiektywizowania i usprawnienia procesu wyboru przedsięwzięć opracowano ujednolicone procedury, kryteria i formaty wstępnych wniosków, które będą obowiązujące w resorcie środowiska. Przyjęte zasady pozwolą w oparciu o rzeczywiste wyniki ekonomiczne i wskaźniki finansowe oraz w oparciu o przewidywaną formułę rozwiązania danego problemu, na wybranie najlepszych przedsięwzięć zarówno pod względem uzyskanego efektu ekologicznego jak i efektywności ekonomicznej i finansowej.

Zdaniem autorów, usprawnią one system wyboru i kwalifikacji projektów oraz w rzeczywisty sposób uczynią z Funduszu ISPA instrument niezbędnego wsparcia dla realizacji określonych inwestycji. Z jednej strony przyjęte zasady umożliwią sprowadzenie interwencji wspólnotowej do niezbędnej wartości dźwigni finansowej, która umożliwi podjęcie decyzji co do realizacji przedsięwzięcia, z drugiej zwiększą w sposób wydatny wartość inwestycyjną projektów, co dodatnio wpłynie na całość procesu przyjmowania w naszym kraju norm i standardów UE.

Podstawy procedury wyboru przedsięwzięć do finansowania w roku 2001 wynikają z zapisów porozumienia miedzy MŚ a NFOŚIGW z dnia 3 września 1999 r.

Procedura wyboru przedsięwzięć do finansowania w roku 2001 będzie przebiegała trzy etapowo:

• Pierwszy etap będzie polegał na aktualizacji bazy zgłoszonych wniosków oraz przygotowaniu dla MŚ propozycji listy najlepszych przedsięwzięć do finansowania z funduszu ISPA w roku 2001.

• W ramach drugiego etapu zostanie wyłoniona ostateczna lista, która po zatwierdzeniu przez Ministra Środowiska będzie stanowić krajową propozycję w ramach sektora środowiska dla funduszu ISPA w roku 2001.

• Trzeci końcowy etap będzie niezależny od strony polskiej i będzie suwerenną decyzją KE zgodnie z rozporządzeniem ISPA.

Zasady wyboru projektów wraz z formularzem W1 będą od dnia 15 stycznia 2000 r dostępne w Departamencie Współpracy z Zagranicą NFOŚiGW oraz zostaną umieszczone na stronach www NFOŚiGW i MŚ. Dodatkowo komplety dokumentów zostaną rozesłane do wnioskodawców istniejących w bazie NFOŚiGW oraz do Urzędów Marszałkowskich.

Etap I

W ramach pierwszego etapu ciężar obowiązków związanych z gromadzeniem i przygotowaniem projektów do finansowania z ISPA będzie spoczywać na NFOŚiGW.

W tym celu zostaną zaktualizowane wnioski już złożone oraz zarejestrowane wnioski nowe. Rejestracja nowych i aktualizacja już istniejących wniosków odbędzie się w oparciu o formularz wstępny (W1).

Dla każdego projektu wypełniona zostanie Karta Oceny Wniosku Wstępnego (KOWW - Załącznik 2). Punktacja przyznana wnioskowi w KOWW będzie wynikiem analizy kryteriów pierwszego stopnia (K1 - Załącznik 3). Na podstawie uzyskanej punktacji przez poszczególne wnioski zostanie wyłoniona pierwsza grupa projektów. Grupa ta wraz z projektami stanowiącymi kontynuację projektów już zatwierdzonych stworzy wstępną listę projektów (L1) do finansowania w roku 2001. Zapotrzebowanie na środki ISPA wynikające z przedsięwzięć z tej listy ma stanowić trzykrotność przewidzianego budżetu ISPA na rok 2001 w sektorze środowiska.

Po zatwierdzeniu listy L1 przez Zarząd NFOŚiGW do wnioskodawców z tej listy zostaną rozesłane rozszerzone formularze wniosków. Lista L1 będzie ogłoszona publicznie.

Dla każdego projektu, w oparciu o informacje zawarte we wnioskach W2 przy wypełniona zostanie Karta Oceny Wniosku Szczegółowego (KOWS). Punktacja przyznana wnioskowi w KOWS będzie wynikiem analizy kryteriów drugiego stopnia (K2). Na podstawie uzyskanej punktacji przez poszczególne wnioski zostanie wyłoniona lista L2. Wartość pomocy ISPA dla projektów z listy L2 będzie równa dwukrotnej sumie przewidzianej w ramach budżetu ISPA na rok 2001 w sektorze środowiska.

Do dnia 9 kwietnia 2000 r. Zarząd NFOŚiGW zatwierdzi listę L2, która do dnia 10 kwietnia 2000 r. zostanie przekazana do MŚ z prośbą o zatwierdzenie lub ewentualne uwagi.

Etap II

Na podstawie uwag zgłoszonych przez MŚ, po konsultacji z Komitetem Sterującym, do Listy L2, NFOŚiGW do 31 maja 2000 r. przygotuję propozycję ostatecznej listy - L3 na kwotę 1,3 przewidzianego budżetu ISPA na rok 2001 w sektorze środowiska. Do 15 czerwca 2001 r. Minister Środowiska przedstawia swoje stanowisko dotyczące propozycja listy L3. Do 15 lipca 2001 r. Minister Środowiska zatwierdzi ostateczny kształt listy L3. Do wnioskodawców z listy L3 rozesłane zostaną formularze aplikacyjne Komisji Europejskiej oraz opracowania pomocnicze dotyczące metodyki przeprowadzenia analizy kosztów i korzyści społecznych oraz opracowania oceny oddziaływania na środowisko zgodnej z wymaganiami dyrektywą 85/337/EWG znowelizowanej dyr. 97/11/WE.

Etap III

Wypełnione przez beneficjentów z listy L3, przy współpracy z NFOŚiGW, wnioski aplikacyjne KE po zatwierdzeniu przez Minister Środowiska będą przesłane, za pośrednictwem Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej do KE, jako krajowa propozycja do finansowania z Funduszu ISPA w 2001 r. Ostateczną decyzję co do przyznania pomocy poszczególnym przedsięwzięciom jak i jej wielkości podejmie Komisja Europejska na podstawie opinii Komitetu Zarządzającego ds. ISPA przy Radzie Europejskiej.

Schemat procedury wyboru projektów do funduszu ISPA na rok 2001

Harmonogram

Do 15 stycznia roku 2000	NFOŚiGW udostępni zasady wyboru przedsięwzięć do finasowania z funduszu ISPA w roku 2001 wraz z wzorami właściwych dokumentów
Do 18 lutego roku 2000.	Do DWZ (SPP) napływają wnioski (W1), które będą brane pod uwagę w przygotowaniu propozycji na rok n+1
Do 15 marca roku 2000.	NFOŚiGW przedstawi projekty z listy L1 Komitetowi Sterującemu ds. ISPA
Do 20 marca roku 2000.	DWZ (SPP) powiadamia wnioskodawców o ich zakwalifikowaniu na listę L1i wysyła do wnioskodawców z listy L1 rozszerzony wniosek (W2)
Do 21 kwietnia roku 2000	Wypełnione formularze W2 napływają do DWZ (SPP)
Do 1 maja roku 2000	DWZ (SPP), na podstawie kryteriów II stopnia (K2) dokona wyboru drugiej grupy projektów (L2), na sumę dwukrotnej wartości przewidywanego dla Polski w ochronie środowiska budżetu na rok 2001
Do 9 maja roku 2000	Zarząd NFOŚiGW zatwierdzi przedstawioną listę L2
Do 10 maja roku 2000	NFOŚiGW przesyła listę L2 do MŚ z prośbą o uwagi
Do 29 maja roku 2000	Minister przesyła do NFOŚiGW uwagi
Do 31 maja roku 2000	DWZ (SPP) przedstawia Ministrowi propozycję ostatecznej listy wniosków (L3), na sumę 1,3 wartości przewidywanego dla Polski w ochronie środowiska budżetu na rok 2001
Do 15 lipca roku 2000	Minister zatwierdza ostateczną wersję listy L3
Do 31 lipca roku 2000	NFOŚiGW rozsyła do Wnioskodawców z listy L3 formularz Aplikacji Komisji Europejskiej
Do 16 października roku 2000	DWZ (SPP) przekazuje do MŚ gotowe Aplikacje KE Wnioskodawców w wersji polskiej
Do ..............	DWZ (SPP) przekazuje do MŚ gotowe Aplikacje KE Wnioskodawców w wersji angielskiej
	MŚ wraz z UKIE (MSZ) przekazuje Aplikacje KE do KE

• Kryteria wyboru przedsięwzięć

Wprowadzenie

Ujednolicone i obiektywne kryteria zapewnią wiarygodność i przejrzystość procedurze wyboru projektów przez NFOŚiGW i Ministerstwo Środowiska. Pozwolą uniknąć ewentualnych zarzutów manipulacji, stronniczości i brak obiektywności w wyborze projektów inwestycyjnych. Efektem takiego podejścia będzie wybór najlepszych projektów, co pozwoli zgodnie z zasadami wykorzystania środków pomocowych i strategią przedakcesyjną w pełni wykorzystać fundusz ISPA.

Kryteria K1

Kryteria K1 można podzielić na

• kryteria brzegowe K1B

• kryteria oceny K1O

Kryteria K1B są kryteriami brzegowymi. Przedsięwzięcia nie spełniające kryteriów K1B będą odrzucone.

Natomiast kryteria K1O posłużą jako kryteria oceny. Na podstawie tych kryteriów wykorzystując metodę analizy wagowej przy odpowiednio dobranych parametrach analizy użyteczności wiążących w sobie kryteria efektywności ekologicznej, ekonomicznej i finansowej, dokonana zostanie ocena wniosków pod względem ich możliwości efektywnego wykorzystania środków z Funduszu ISPA. Efektem tej oceny będzie ustalenie kolejności wniosków wg. uzyskanej punktacji. Projekty które uzyskają punktację powyżej wartości granicznej zostaną umieszczone na długiej liście (L1). Wartość graniczna zostanie tak dobrana aby całkowity udział ISPA w roku n+1 wynikający z wniosków był trzykrotnością kwoty przewidzianej przez KE. Projekty z tej listy będą poddane dodatkowej ocenie w oparciu o kryteria K2.

Do oceny wniosków na tym etapie posłużą, jak już wczesnej wspomniano, informacje zawarte we wniosku wstępnym W1.

Kryteria K1B

Kryteria K1B wynikają z zapisów Rozporządzenia (WE) Nr 1267/1999 ustanawiającej Fundusz ISPA. Dodatkowo są wyrazem zapisów Układu Europejskiego, Partnerstwa dla Członkostwa, Narodowego Programu Przygotowania do Członkostwa, Strategii wykorzystania funduszu ISPA jako uzupełniającego instrumentu Polityki Ekologicznej Państwa itd. W ramach kryteriów K1B brane będą pod uwagę:

• Kryterium wartości inwestycji,

• Kryterium udziału ISPA

• Kryterium podmiotu zgłaszającego wniosek,

• Kryterium zgodności ze „Strategii wykorzystania funduszu ISPA ...”

• Kryterium osiągnięcia norm i standardów UE,

• Kryterium konkurencyjności,

• Kryterium wyłączności,

• Kryterium gotowości do rozpoczęcia inwestycji w roku 2001.

Kryteria K1O

Kryteria K1O wynikają z parametrów, jakie musi spełnić przedsięwzięcie, aby zapewnić maksymalnie efektywne wykorzystanie wsparcia przedakcesyjnego KE. W ramach kryteriów K1O brane będą pod uwagę:

1. Kryterium zgodności ze Strategią wykorzystania ISPA

2. Kryterium Efektu Ekologicznego

• Stopnia redukcji problemu

• Wielkości inwestycji

3. Kryteria Ekonomiczno -Finansowe

• Jednostkowy koszt inwestycji na mieszkańca

• Wartość nakładów inwestycyjnych

• Nakładów roku 2001 i 2002

4. Kryteria Techniczne

• Kryterium złożoności zarządzania

Kryteria K2

Kryteria K2, które są wyłącznie kryteriami oceny, posłużą do oceny przedsięwzięć w celu ustalenia kolejności wniosków pod względem możliwości maksymalnie efektywnego wykorzystania przyznanej pomocy z Funduszu ISPA na rok 2001. Po zastosowaniu podobnej procedury jak w przypadku tworzenia długiej listy stworzona zostanie wstępna propozycja krótkiej listy. Wartość graniczna zostanie tak dobrana aby całkowity udział ISPA w roku 2001 wynikający z wniosków na tej liście był dwukrotną wielkością kwoty przewidzianej przez KE na sektor środowiska w kraju.

Do oceny wniosków na tym etapie posłużą informacje zawarte we wniosku poszerzonym W2.

Kryteria K2 będą podzielone na grupy

• Kryteria Oceny Przedsięwzięcia

• Kryteria Oceny Przedsiębiorstwa

• Kryteria Oceny Gminy

Są to przedsięwzięcia, w których zatwierdzono w okresie poprzednim tylko część budżetu i kontynuacja jest warunkiem osiągnięcia wszystkich celów przedsięwzięcia.

C:\Moje dokumenty\dokumenty własne\pomocowe\fundusze przedakcesyjne\ispa\mosznil\Zasady wyboru na rok 2001.doc

3

W1 wraz z zasadami wyboru projektów na rok kolejny udostępniony beneficjentom

W1_y Beneficjenta y

W1_x Beneficjenta x

Grupa wniosków uaktualnionych i nowych zebranych

na podstawie W1

Kryteria K1

Grupa Pierwsza (L1)

Na kwotę 3x budżet przewidywany na rok n+1 pomniejszony o kontynuację projektów zatwierdzonych w latach <n+1

W2 do beneficjentów z L2

W2 do beneficjentów z L2

Komitet Sterujący przy MŚ

Komitet Sterujący przy MŚ

W2_j od beneficjenta j z L2

W2_i od beneficjenta i z L2

Kryteria K2

Grupa Druga (L2)

Na kwotę 2x budżet przewidywany na rok n+1 pomniejszony o kontynuację projektów zatwierdzonych w latach <n+1

Komitet Sterujący przy MŚ

L2 do MOŚZNiL

Komitet Sterujący przy MŚ

Uwagi 1 MOŚZNiL do L2

Grupa Druga (L3)

Na kwotę 1,3x budżet przewidywany na rok n+1 pomniejszony o kontynuację projektów zatwierdzonych w latach <n+1

L3 do MOŚZNiL

Komitet Sterujący przy MŚ

Uwagi 2 MOŚZNiL do L3

L3' Poprawiona L3

L3^' do MOŚZNiL

Komitet Sterujący przy MŚ

MOŚZNiL zatwierdza L3'

Aplikacje KE do benef. z L3'

Aplikacje KE do benef. z L3'

Aplikacje KE od benef. z L3'

Aplikacje KE od benef. z L3'

Aplikacje KE wraz z towarzyszącymi dokumentami

gotowe do przesłania do KE

---