Atmosfera: jest powłoką gazową otaczającą kulę ziemską utrzymywana siłą grawitacji przeciętny skład powietrza atmosferycznego azot - 78,08%tlen - 20,95%argon - 0,934%

neon - 18,18hel - 5,24 krypton - 1,14 ppm ksenon - 0,085 ppm

najistotniejsze funkcje atmosfery polegają na uniemożliwieniu rozwoju życia: poprzez osłonę przed ucieczką ciepła w przestrzeń kosmiczną, przed jonizującym promieniowaniem kosmicznym i słonecznym.

Powszechnie stosowany w naukach o atmosferze kryterium podziału na warstwy jest pionowy rozkład temperatury powietrza

Troposfere stratosferę mezosfere termosferę

Troposfera wysokość troposfery dochodzi do ok. 17km nad równikiem jest ona uzależniona od szerokości geograficznej pory roku oraz ciśnienia przy powierzchni.

Stratosfera temp początkowa nie ulega zmianie a następnie następuje wzrost do 15C na wysokości 50-55km najniższą część stratosfery do wysokości 20-25km jest w zasadzie izotermiczna temperatura bardzo niska

Mezosfera rozciąga się od 50-85km obniżenie temp do -80C najniższa temp w całej atmosferze duży spadek stężenia ozonu niski pobór energii przechodzi w mezopauze

Termosfera na wysokości 80-85km gęstość powietrza bardzo mała zawiera niewielką ilość ciepła.

Budowa atmosfery ziemskiej

Zanieczyszczenie powietrza to wprowadzanie do atmosfery substancji stałych ciekłych lub gazowych w ilościach które mogą oddziaływać szkodliwie na zdrowie organizmów roślinnych i zwierzęcych klimat glebę i wodę.

Wyróżniamy zanieczyszczenia powietrza: pochodzenia naturalnego, pochodzenia antropogenicznego (z różnych instalacji).

Źródła zanieczyszczeń pochodzenia naturalnego wulkany, pożary lasów sawan i stepów (emisja pyłów), bagna wydzielające metan, gleby i skały ulegające erozji burze pisakowe, tereny zielone z których pochodzą pyłki roślinne.

Źródła zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego energetyczne spalanie paliw, przemysłowe procesy technologiczne w zakładach chemicznych, komunikacyjne transport samochodowy, komunalne gospodarstwo domowe gromadzenie i utylizacja odpadów i śmieci.

Zanieczyszczenia mogą być wprowadzane bezpośrednio do atmosfery bezpośrednio(zanieczyszczone powietrze), tworzyć w powietrzu ( zanieczyszczenia wtórne).

Zanieczyszczenia powietrza gazy pary związki chemiczne np. tlenki węgla siarki i azotu amoniaku fluor węglowodory. Cząsteczki stałe nieorganiczne i organiczne (pyły) np. popiół sadze pyły z produkcji cementu. Mikroorganizmy np. wirusy bakterie grzyby. Kropelki cieczy.

W rzeczywistości w atmosferze wytwarza się mieszanina składników stałych ciekłych i gazowych tworzących aerozole.

Wśród aerozoli rozpraszanych wyróżniamy: pyły kondensyjne (kuliste w kształcie). Pyły dyspersyjne (o różnych kształtach). Pyły o rozdrobnieniu mechanicznym (o różnych rozmiarach i kształtach). Mgły wolne i mgły związków chemicznych (np. kwasu siarkowego).

Głównymi gazami zanieczyszczającymi powietrze są : związki siarki, związki azotu, tlenki węgla, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne.

Negatywne oddziaływanie na powietrze bezpośrednie lekkie do 20% ciężkie powyżej 60% całej masy

Schorzenia człowieka związane z oddziaływaniem zanieczyszczonego powietrza choroby układu oddechowego zapalenia błony śluzowej jamy nosowej gardła oskrzeli. Zaburzenia centralnego układu nerwowego bezsenność bóle głowy. Choroby oczu zapalenie spojówek, reakcje alergiczne ustroju. Zaburzenia w układzie krążenia choroby serca.

Zanieczyszczenia pyłowe pyły tworzą cząsteczki (ziarna) o wielkich ziarnach od 3,5 do 100um, o ziarnach 0,1-3,5um o ziarnach poniżej 0,1um

Ze względu na rodzaj zagrożenia: pyły o działaniu toksycznym, pyły szkodliwe (pylico twórcze), pyły neutralne (o działaniu drażniącym).

Najbardziej niebezpieczny o średnicy 5(mikrometrów)

Niekorzystne zjawiska związane z zanieczyszczeniem atmosfery efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze, smog

Promieniowanie słoneczne (43% dociera do powierzchni ziemi) promieniowanie ultrafioletowe 1%, promieniowanie widzialne 39%, promieniowanie pod czerwone (cieplne) 60%

Efekt cieplarniany

Gazy cieplarniane nazywamy te składniki atmosfery ziemskiej które dzięki swoim właściwością fizykochemicznym mają zdolność zatrzymywania i magazynowania energii oraz przekazywania je do powierz ziemi. Dwutlenek węgla 50%, freon 20%, metan 18%, podtlenki azotu 10%, ozon 9%.

Dwutlenek węgla spalanie paliw kopalnianych, zagospodarowanie odpadów, procesy fermentacyjne zachodzące w przyrodzie, karczowanie lasów, zanieczyszczenie powierzchni wód.

Freony pochodzenie całkowicie sztuczne, używane jako rozpuszczalniki w przemyśle, substancje pianotwórcze, wykorzystywane w chłodnictwie obecnie wycofane.

Metan działalność rolnicza, procesy naturalne szczątki roślin i zwierząt, spalanie biomasy i biopaliw, rozkład odpadów organicznych, uwalnianie w górnictwie węglowym.

Tlenki azotu działalność rolnicza energetyka transport

Ozon procesy fotochemiczne

Skutki efektu cieplarnianego skutki pierwotne ogrzewanie wody w morzach i oceanach, ogrzewanie powietrza, zmiana układu ciśnienia atmosferycznego, CO2

Ogrzanie wywołuje topnienie lodowców, zwiększenie parowania wód, zmienione układy ciśnienia powstanie huraganów cyklonów tornad

Nadmierne ogrzanie powietrza powoduje przesunięcie stref klimatycznych w kierunku biegunów, pustynnienie lądów, rozkład wiecznej zmarzliny.

Wahania temperatur i globalne zmiany klimatu zakłócony czas wylęgania owadów, zniewolenie znacznie doboru naturalnego, zmiana trybu życia, wyginięcie gatunków nieprzystosowanych do globalnych zmian.

Rozwiązanie problemu ograniczenie emisji gazów powodujących efekt cieplarniany, czerpanie energi wiatrowej słonecznej wodnej.

3

---