NAUKA ADMINISTARCJI
(ramowy program wykładu i ćwiczeń)
Pojęcie nauki administracji. Treść i zakres nauki administracji. Nauka administracji a inne dyscypliny naukowe. Nauki administracyjne: nauka administracji, nauka prawa administracyjnego, nauka polityki administracyjnej. Nauka administracji a nauka prawa administracyjnego - elementy wspólne i różnice. Funkcje nauki administracji - deskryptywna i preskryptywna.
Podstawowe pojęcia, zakresy znaczeniowe i konteksty rozróżnienia administracji publicznej. Definicje administracji; definicje negatywne, definicje pozytywne o charakterze podmiotowym, przedmiotowym, funkcjonalnym i mieszanym; administracja publiczna w ujęciu instytucjonalnym i funkcjonalnym. Sfery działalności administracyjnej: policja administracyjna, reglamentacja, świadczenia administracyjne.
Koncepcje badawcze w nauce administracji. Metodologia nauki administracji - metody i techniki badawcze stosowane w nauce administracji.
Geneza i rozwój nauki administracji. Polska, niemiecka, austriacka, francuska i amerykańska nauka administracji.
Geneza i ewolucja administracji - administracja w państwach starożytnych, w państwie stanowym, w monarchii absolutnej, w państwie prawnym oraz w dobie globalizacji. Kształtowanie się nowożytnej administracji.
Narodowe modele administracji publicznej. Modele administracji publicznej w wybranych państwach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech, Szwecji, Stanach Zjednoczonych.
Konstytucyjne i ustawowe podstawy administracji publicznej: zasada demokratycznego państwa prawnego i zasady szczegółowe z niej wynikające, m.in.: zasada legalizmu, zasada równości wobec prawa, zasada jawności administracyjnej, zasada proporcjonalności; zasada podziału i równowagi władz; zasada pomocniczości (subsydiarności); zasada decentralizacji władzy publicznej.
Struktury organizacyjne administracji. Aparat administracyjny. Organy administracji publicznej - pojęcie, istoty, rodzaje organów. Wewnętrzna organizacja administracji - urząd - pojecie, funkcje, podział zadań. Podmioty administrujące inne niż organy administracji publicznej. Zasady organizacji administracji publicznej: zasada prowincjonalności, resortowości, centralizacji i decentralizacji, koncentracji i dekoncentracji. Relacje w ramach administracji publicznej: kierownictwo, nadzór, kontrola, koordynacja, współdziałanie.
Funkcje i zadania administracji publicznej w państwie prawa. Podstawowe pojęcia: zadanie publiczne, właściwość, kompetencja, cel działania. Formy działania administracji publicznej: prawne i faktyczne.
Element osobowy administracji - korpus urzędniczy. Status prawny urzędników administracji publicznej: korpus służby cywilnej, pracownicy urzędów państwowych i pracownicy administracji samorządowej. Problematyka doboru, awansu i stabilizacji kadr w aparacie administracyjnym; kwestie kształcenia, szkolenia i rozwoju urzędników.
Normy etyczne w administracji publicznej. Patologie i jej przejawy w administracji publicznej. Prawna regulacja działań i instrumentów antykorupcyjnych. Odpowiedzialność pracowników administracji.
Współczesna administracja publiczna w Polsce. Administracja scentralizowana. Administracja państwowa i rządowa. Administracja zdecentralizowana (formy decentralizacji). Administracja wykonywana w formie zadań zleconych. Prywatyzacja zadań publicznych.
Instytucja kontroli nad administracją publiczną - pojęcie, zadania i rodzaje kontroli.
Literatura podstawowa:
Administracja publiczna. red. J.Hausner, PWN, Warszawa 2008,
Błaś A., Boć J., Jeżewski J., Administracja publiczna, Kolonia Limited, Wrocław 2003,
Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2004,
Knosala E., Zarys nauki administracji, Zakamycze, Karków 2010,
Knosala E., Zacharko L., Matan A., Elementy nauki administracji, Kolonia Limited 2002,
Leoński Z., Nauka administracji, C.H.Beck, Warszawa 2004,
Łukasiewicz J., Zarys nauki administracji, LexisNexis, Warszawa 2005,
Kudrycka B., Guy Peters B., Suwaj P.J. (red.), Nauka administracji, Oficyna a Wolters Kluwers business, Warszawa 2009,
Szreniawski J., Wstęp do nauki administracji, Lublin 2004.
Literatura uzupełniająca:
Ustroje państw współczesnych, red. E. Gdulewicz, W. Skrzydło, t. 1-2, Lublin 2005,
Samorząd terytorialny i administracja w wybranych krajach. Gmina w państwach Europy Zachodniej, red. J. Jeżewski, Wrocław 1999,
Longchamps F., Założenia nauki administracji, Wrocław 1994,
Malec J., Malec D., Historia administracji i myśli administracyjnej, Wydawnictwo UJ, wyd.I Kraków 2000,
Ochendowski E., Prawo administracyjne, Wydawnictwo TNOZ Toruń 2005,
Administracja publiczna na progu XXI wieku. Wyzwania i oczekiwania, red. J. Osiński, SGH, Warszawa 2008,
Sarnecki P., Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Kraków 2003,
Supernat J., Instrumenty działania administracji publicznej, Kolonia Limited 2003.
dr Agata Obrzut