ANTROPOLOGIA KULTURY - wykład, Antropologia kulturowa


ANTROPOLOGIA KULTURY - WYKŁADY

- ma poszukiwać cech typowo ludzkich które wiążą się z kulturowo ukształtowanym człowiekiem

- zajmuje się relacjami człowiek-kultura

- nauka o kulturze

- związana z badaniem innych kultur (przede wszystkim niecywilizowanych kultur pierwotnych) Mead, Malinowski, Benedict

Ale zajmuje się także badaniem rzeczywistości kulturowej (kultury piśmiennej, kultury obrazu)

- powstała jako nauka wychodząc z badań kultur pierwotnych

Definicji kultury - ponad 200

- stanowi układ wyuczonych zachowań, których elementy składowe są wspólne dla całego społeczeństwa i przekazywanych z pokolenia na pokolenie

- zespół dyspozycji psychicznych przekazywane przez kontakt społeczny i uzależnionych przez relacje międzyludzkie (Kossowski)

- wytwór® czegoś, całokształt zobiektywizowanych (Czarnowski)

- fakt społeczny; powstaje w wyniku relacji kształtów społecznych

- filtr chroniący człowieka przed namiarem informacji

Cechy niezależne od definicji:

- zjawisko społeczne

- związana z człowiekiem

- regularna, powtarzalna

- zbiór zjawisk wyuczonych

Każdy fakt kulturowy to fakt społeczny

Kultura - istotny element charakteryzujący człowieka

Cechy zjawisk kulturowych:

- kultura ma wymiar czasowy oraz przestrzenny (zjawisko empiryczne)

- płaszczyzny:

Materialna (płaszczyzna wytworów)

Behawioralna

Psychologiczna

Aksjonormatywna (wartości)

Jest ważne, by badać kulturę przez te elementy które ją określają (temu służą płaszczyzny)

Nauki z których korzysta AK:

-archeologia

-lingwistyka

-religioznawstwo

-socjologia

-historia

-pedagogika

Ale zajmują się kultura JEDNOSTRONNIE!

Antropologia - ujmuje sprawę w sposób całościowy; patrzy na relacje człowiek-kultura i próbuje uchwycić mechanizmy i konsekwencje które wynikają z tej relacji

Punkt widzenia antropologiczny - NIEWARTOŚCIOWUJĄCY, nie ma kultury niższej/wyższej, lepszej/gorszej

Nie ma (w praktyce) człowieka żyjącego poza kulturą

Kultura jest zakorzeniona w rzeczywistości empirycznej

To czym jest kultura zależy od człowieka który tą kulturę stworzył i przeżywa

Współczynnik humanistyczny jest niezbędny do badania kultury

Badamy nie tylko przeżycia, wytwory, wartości ale i efekty czyli WPŁYW KULTURY NA CZŁOWIEKA.

KONCEPCJE KULTURY:

  1. 1884-1942, Ryszard Malinowski; wybitny antropolog kultury, większość swych prac pisał w j.angielskim, 1939 wyjechał do USA i był przewodniczącym instytutu działającego na rzecz Polaków.

Poglądy Malinowskiego:

-kultura powstała w wyniku zaspokojenia potrzeb człowieka:

Biologiczne( podstawowe)

Konieczności kulturowych

Integracyjne

-kultura jest aparatem instrumentalnym, słowa kluczowe: POTRZEBY, INSTYTUCJA

-człowiek żyje w środowisku, instytucji, które stworzył

-aktualnie mówiąc o kulturze trzeba rozstrzygnąć w jakim kontekście dany fakt kulturowy występuje i jak ma się do innych faktów kulturowych

-FUNKCJONALNA koncepcja kultury

-robil badania nad kultura afrykańska

-ZMIANA KULTUROWA - zmiana jednej instytucji na inną i zmiana relacji między nimi

Interakcje zachodzą przy zmianie

-badania terenowe

-uważał, że człowiekowi kultura jest potrzebna, bo pozwala zaspokajać potrzeby. KULTURA POWSTAŁA Z ZASPOKAJANIA POTRZEB

(wg Freuda kultura jest wynikiem niezaspokajania potrzeb

Kultura jest źródłem cierpienia jest wynikiem presji, którą człowiek sam na siebie narzuca

Kultura unieszczęśliwia

Leczył ludzi cierpiących i to było jego pierwsze źródło wiedzy)

Wg Malinowskiego człowiek żyje w świecie kultury, którą wytworzył dla zaspokojenia potrzeb

Freud przeciwstawnie

  1. Fromm, 1900-1990

Lubi człowieka, ma do niego zaufanie, wierzy w niego

Wizja człowieka i kultury jest oparta na tezie, że prawdziwe ludzkie potrzeby to potrzeby egzystencjalne

1932 zaproszony do USA (Chicago) tam zostaje z powodów wojny i planów Hitlera

Tam powstały jego pierwsze studia i praca

1 książka, studiom, które rozsławiło jego imię

1940 „Ucieczka od wolności” - krytyka i analiza faszyzmu w Niemczech

1947 „Niech się stanie człowiek”

1976 ostatnia książka „Być czy mieć?” - tu zawarł wszystkie koncepcje dotyczące świata i kultury

Czemu Fromm jest popularny?

-jest syntetyzujący (wykracza poza fakty, formułuje tezy)

-dobrze się go czyta (myśli, sformułowania kieruje do szerokiego grona czytelników)

„Ucieczka od wolności”

Wolność to wolność autorytetu, a ponieważ człowiek się boi to kryje się za autorytetem bez oblicza osobowego

Nasza kultura sprzyja konformistycznej tendencji

Chęć dostosowania się do poglądów innych

Jest to ucieczka od możliwości bycia wolnym

Ludność myśli tylko wtedy ma znaczenie gdy umie myśleć

Dzieci natomiast uczymy, że trzeba dostosować się do wymagań i potrzeb

Krytyka cywilizacji zachodu

„Niech się stanie człowiek” - z psychologii etyki

Zawiera typologię charakteru społecznego

Słowa kluczowe: CHARAKTER SPOŁECZNY (nie tyle cechy które ®óżnią ludzi, ale wyselekcjonowane)

Główne różnice w zakresie teorii charakteru miedzy Frommem a Freudem:

-feudalna organizacja charakteru jako stosunek do świata przejawiający się w strefie wartości (a nie uwarunkowanie biologiczne)

Typologia:

-orientacje nieproduktywne

* ciułacza; otacza się murem obronnym; cel przyjąć jak najwięcej, miłość to mieć a nie dać, skąpstwo

* receptywna; oszukuje i proszę

* eksploatatorska; zabiera przemocą

* rynkowa; dominuje współcześnie (na sprzedaż wszystko)

-orientacje produktywne

1954 „Zdrowe społeczeństwo”

Czy społ może być chore?

Zdrowe społ to takie które odpowiada obiektywnym potrzebom człowieka czyli takim które wyrastają z kulturowego padoła które decydują o tym, że człowiek jest człowiekiem

5 potrzeb:

Miłości, przyjaźni, itp

Transcendencji

Zakorzenienia

Tożsamości

Układu odniesienia (czci)

One decydują o tym, że człowiek jest człowiekiem

Z tego wyrastają obiektywne wartości, które kształtują życie ludzkie

Zdrowe społeczeństwo to takie, w którym ludzie mają możliwość zaspokojenia swoich potrzeb

Człowiek powinien kształtować swoje życie poprzez zaspokojenie typowo ludzkich potrzeb.

W społ przemysłowym ludzie przekształcają się w rzeczy

Ego - posiadanie

JA - bycie → pozwala człowiekowi być wrażliwym na to co się dzieje wokół niego

Fromm dostrzega także zło

Analiza zła na przykładzie zbrodniarzy takich jak Stalin, Hitler itp.

„O sztuce miłości”

Najwyższym rodzajem miłości jest przyjaźń

Człowiek który nie umie być sam, nie potrafi także kochać 2 osoby

1964 - „Serce człowieka” - dopełnienie „o sztuce miłości”

„O sztuce kochania” - nie można żyć w sposób pełny i radosny jeśli jest się zainteresowanym tylko sobą; osłabia to zainteresowanie światem

Podsumowanie

„Mieć czy być” - koncepcja 2 postaw człowieka; nastawiona na posiadanie/przeżywanie

Postawa posiadania naraża człowieka na utratę, bo to, co przeżyjemy nikt nam nie zabierze, nie możemy tego utracić, natomiast wszystko inne stracić możemy

- szeroko omówiony problem konsumpcjonizmu

- człowiek ma wrodzoną chęć życia, postawa posiadania jest mu narzucona przez świat, edukację, gospodarkę,,

- rozróżnienie radości i przyjemności (radość - związana z postawą bycia, można się nią dzielić i nie utracić, w tym kierunku powinien iść świat)

Fromm to optymista, wierzy w człowieka

jeśli nie wybiera żyć→ nikt nie może w niego życia tchnąć

Fromm w swej wizji jest utopistą

Ale z 2 strony nie ma możliwości zmieniania świata bez jakiejś wiary czy utopii

Do jego myśli nawiązywano wielokrotnie w różnych dziełach:

„Psychopatia” - ludzi różną systemy wartości i sposób reakcji na świat (takie podejście w psychiatrii świadczy o głębokich przemyśleniach,wow)

3 tendencje charakteru człowieka:

- postawa od ….

- postawa do ….

- postawa nad … → obecna sfera kultury

Od naszych wartości zależy jakimi się w życiu kierujemy

Koncepcja „zdrowia psychicznego i dezintegracji pozytywnej”

Nie zawsze przystosowanie do warunków jest czymś co powinniśmy robić ramach zdrowia psych.

Przystosowanie nie zawsze pozwala rozwinąć człowiekowi swoją indywidualność

Nie zawsze osobowość zintegrowana to osobowość twórcza

KOZIELECKI (psycholog)

Koncepcja człowieka z wątkiem opartym na działalności ludzkiej B. CZAMOWSKI (?- 1937r.)

Studia w Paryżu, co zaważyło na ukształtowaniu jego poglądów, w 1925 habilitacja z historii kultury

W 1930 objął katedrę historii kultury na UW , potem socjologii i historii kultury

Przyjął poglądy Durkheima pryzmat społeczeństwa nad jednostką (badanie społ. to badanie faktów społ.)

Poglądy: praca zorganizowana społecznie czynność wytwarzająca wartości, każda indywidualna czynność jest społecznie uwarunkowana

def. kultury- całokształt zobiektyzowanych elem. dorobku społecznego

badanie kultury- 1) badanie wytworów społ. i faktów społ. bez interpretacji, faktów psychol. 2)metoda analizy historyczno.- porównawczej

Dzieła:

  1. Studium- Spór bohaterów.

bohaterowie: wcielenie nadzieji bądź ideału społecznego

funkcja bohatera: szkoły cierpienia... ( w ogole nie ogarniam o co idzie..)

SZKICE:

  1. „Zasięg kultury”- szkic na ile kultura to zjawisko geograficzne

  2. „Opory kultury”- opór kultury jest uwarunkowany odczuciem obcości w kulturze w stosunku do danego elem. rzeczywistości

  3. „Narodziny wiecznej kultury”- zastanawianie się dlaczego Grecja stała się kolebką kultury współczesnego świata (filozofia, sztuka)

DAWNOŚĆ I TERAŹNIEJSZOŚĆ W KULTURZE (egzamin!)

dzięki temu staje się czymś innym

I „Warunki społ., zmiany znaczenia symboli literackich”

-rola symboli literackich dla swoistości grupy

II „Powstanie nowej kultury” (opublikowane 1956) - o kulturze robotniczej

III „Qłizingi”

Zabawa to źródło kultury na ile była ona faktem społ., że doprowadziła do powstania kultury (nie tylko kultura to źródło zabawy)

zabawa- swobodne działanie, umowność, powtarzalność znajduje się poza bezpośrednim zaspokojeniem potrzeb

kultura to jest coś, co nie jest człowiekowi potrzebne, nie służy do zaspokojenia potrzeb

-analiza zabawy jako walki o coś lub przedstawiania czegoś

rozdzielenie ludyczne elem. w kulturze wspołczesnej- pokazuje jak pewne zjawiska o charakterze zabawy przybrały charakter poważny, np. sport. I odwrotnie- np. wizyty dyplomatyczne- kiedyś oparte na etykiecie bardzo poważne spotkania, a dziś mają one charakter towarzyski

Renesans zabawy w pedagogice- zabawa jako element wychowawczy. Patrzenie na dziecko z perspektywy jego tworczosci.

Czamowski- cywilizacja to najwyższy stopień kultury

TECHNIKA

White- technika ułatwia życie człowiekowi (tworzy uwarunkowania)- jej rozwój ma wpływ na charakter życia

Manford- „Technika, a cywilizacja” (1934)

Rola magii- czynniki pośredniczące między fantazją, a nauką i wiedzą. Utopista.

Wynalazczość to niezbędny przejaw społeczeństwa

3 okresy rozwoju cywilizacji:

1) 1000- 1750- era eotechniczna (prasa drukarska)

2) wiek XIX - era pa(n/k)techniczna

3)era wspołczesna- dzisiejszy rozwój wynalazczości ludzkiej

maszyna- efekt ludzkiego umysłu i działania- aspekt znaczący na formowaniu ludzkiej osobowości

Technika to przedłużenie człowieka (a nie cyca Drogi Kołeczku)

Postman- technokracja, technopol (zwycięstwo techniki nad kulturą)

Frideman - „Maszyna i człowiek”- problem człowieka cywilizacji technicznej

Cywilizacja przemysłowa powstała w wyniku udoskonalenia możliwości techn. Człowieka

Koniec XIXw./ pocz. XXw.- relacje międzyludzkie, kształcenie zawodowe, podział na czas wolny i czas pracy, problem zagospodarowania czasu wolnego; relacje między pracą, a twórczością człowieka sprawa automatyzacji- ograniczanie udziału człowieka w procesie produkcji oraz jego TFUrczosci

Poł. Lat 60tych Suchodolski- wycieczka do fabryki, zobaczył wiele urządzeń, ale żadnego człowieka, bo specjalisci nie mieli nic do roboty (iii??)

REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA konsekwencja- wprowadzenie elem. sztuki jako rekompensatę na monotonie życia i pracy.

Na ile jest potrzebna wiedza ogólna, wiedza o świecie i środowisku?? (usypiam)

Jest wiele intelektualnych reakcji na ten stan rzeczy, na świat, który powstaje w wyniku uprzemysłowienia

Postman- technopol- droga, która pomoże człowiekowi sięgnięcie w przyszłość, jak również pokazanie historycznych korzeni

Wiek XX- przyspieszenie rozwoju myśli ludzkiej i związanych z tym wynalazkami pytanie więc gdzie jest miejsce człowieka?- otóż tego nie przewidział nikt!

Teraz np. mamy rewolucję informatyczną ( XX/XXI w.) - jakie będą tego konsekwencje?

McLuhan - „Społ. i poszczególne cywilizacje różnią się przede wszystkim granicą szybkości informacji”

globalna wioska- człowiek poprzez mass- media uczestniczy w życiu całej społ. ludzkiej, mimo, że nie ma z nią bezpośredniego kontaktu

ŚRODKI

Zimne Gorące

(środki najbogatsze w informacje, (mają mało zawartości informatycznej,

najbardziej nośne- np. telewizja) np. druk, najbardziej ubogie)

okres telewizji istotna rola w życiu człowieka. Obecnie jej czas dobiegł końca. Bo współcześnie najbardziej znaczącą rolę odgrywa : internet i tel. komórkowy (bo najbardziej mobilny)

Kerk Hoffe

„Powłoka kultury” i „Inteligencja otwarta” ( problemy z rzeczywistością wirtualną, rzeczywistością, która wyrasta z internetu działa na naszą psychikę, stwarza nowe warunki życia odgradzając od realnej rzeczywistości

Funkcje wirtualnej rzeczywistości:

„Inteligencja otwarta” - Hoffe, 97r.

Przyszłość staje się kwestią wyboru, a nie przeznaczenia. Jakie będą możliwości człowieka? Poszerzone czy wewnętrzne?

Krzysztofek- poprzez rzeczywistość wirtualną zmienia się relacja między cywilizacją, a kulturą. Wszystkie relacje w tym świecie odczuwane są w sposób rzeczywisty, ale ten świat nie istnieje. Jaki będzie człowiek, który zamyka się / wychowuje w tym wirtualnym świecie?

W rzeczywistości wirtualnej można zrobić wszystko i nie ponieść konsekwencji, stąd opinie, że „pokolenie MP3” jest bardzo spokojne, nie buntuje się, a nawet jeśli to przez urwanie głowy Romanowi i tak się nic nie stanie;)

Czy internet buduje relacje czy samotność?

posthumanizm?- gdy pewne ograniczenia natury ludzkiej zostają przezwyciężone, ale czy zachowamy swoja tożsamość?

„komputer” = przedłużenie systemu nerwowego człowieka

Fukuyama- „koniec człowieka” na ile będziemy mogli ZAPROGRAMOWAC genetycznie człowieka

Rzeczywistość wirtualna staje się OCZYWISTOŚCIĄ WIRTUALNĄ

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
antropologia kulturowa wyklady
Antropologia kulturowa WYKŁAD
antropologia kulturowa (2), euhe wykłady różne
Antropologia kulturowa wyklady
antropologia kulturowa wyklady, I r I s
AK opracowanie z wykładów, AK - antropologia kulturowa
5.06.11 antro, wykłady, antropologia kulturowa
23.03-7.04 antro, wykłady, antropologia kulturowa
antropologia Wykład 2. DYNAMIKA ZJAWISK KULTURY; KULTURA I OSOBOWOŚĆ – WZAJEMNE RELACJE
antropologia kulturowa wyklady, Antropologia kulturowa- przedmiot i zakres
WYKŁAD 5 JĘZYK JAKO PRZEDMIOT ANTROPOLOGII KULTUROWEJ.
Antropoligia kulturowa, Wykłady 3, ANTROPOLOGIA KULTUROWA-
Antropologia kulturowa wykłady, Antropologia kulturowa
A.POJĘCIA, Antropologia kulturowa wykłady
Antropologia kulturowa. Wykład 3 - od Marty Z, Antropologia kulturowa, Wykład z antropologii

więcej podobnych podstron